آشنایی کامل با 9 ضمیر فرانسوی

9 ضمیر فرانسوی که جمله ی شما را به جریان می انداز

آیا همیشه در مکالمات، دائم اسم خود و دیگران را تکرار می کنید؟

این زندگی یک زبان آموز صفر کیلومتر زبان فرانسه است.

در زبان فرانسه، شما فقط دو یا سه راه برای جمله سازی دارید و احتمالا هیچ ایده ای هم برای بهتر کردن آن ندارید.

هیچ اشتباهی بدتر از این نیست که جمله ای را به صورت زیر بیان کنید:

“Je suis allée au cinema. Je suis arrivée au cinema à 20h.”

I went to the cinema. I arrived at the cinema at 8 pm.

من به سینما رفتم. من ساعت هشت شب به سینما رسیدم.

احتمالا با این جمله سعی می کنید منظور خود را به دیگران بفهمانید. اما برای اینکه جملات خود را بهتر بیان کنید، وقت آن رسیده که ضمیر حرفه ای خود را بیدار کنید.

بله ضمیرJ

کاربرد ضمایر در زبان فرانسه شبیه کاربرد آن ها در زبان انگلیسی است.

آن ها کلمات کوچکی هستند که به جای اشخاص، مکان ها، اشیاء و عبارات یک جمله قرار می گیرند.

در یادگیری زبان فرانسه، ممکن است برای تشخیص اینکه کدام ضمیر باید جای اسم قرار بگیرد با کمی مشکل روبه رو شوید. اما به کمک راهنمایی های ما در این مقاله، می توانید اسامی حشو و اضافه را تحت کنترل خود داشته باشید و جمله را روان تر بیان کنید؛ تمام این موارد به کمک استفاده از ضمایر اتفاق می افتند!

ضمایر شخصی

نه، این ضمایر به شخص خاصی در زندگی شما تعلق ندارد. آن ها آنقدر ها هم شخصی نیستند.

ضمایر شخصی می توانند به جای who (چه کسی؟) یا what (چه چیزی؟) در جمله قرار بگیرند. آن ها همیشه با شخص یا شیئی که جای آن قرار می گیرند، سازگار و یکسان هستند. یعنی در تعداد و جنسیت برابری می کنند (جنسیت به کمک حرف تعریف آن ضمیر مشخص می شود). در ادامه برای شما مثال جالبی آورده ایم:

J‘ai (1) un super-pouvoir. Je peux mettre des pronoms à la place des choses.

Je les utilise (2) pour mes amis et mes parents.

Quand je parle avec eux (3), je leur (4) donne un ZAP et ils s‘en vont! (5).

(I have a superpower. I can replace people with pronouns. I use them for my friends and my parents. When I speak with them, I give them a zap and they leave!)

من یک قدرت ماورایی دارم. من می توانم مردم را با ضمایر جایگزین کنم. من از آن ها برای خانواده و دوستانم استفاده می کنم. من به کمک آن ها صحبت می کنم و یک اجی مجی لاترجی می گویم و اسامی غیب می شوند!)

این ضمایر ممکن است کوچک و کم اهمیت به نظر برسند، اما اگر از آن ها به درستی استفاده کنید، تا حد زیادی به شما در تقویت مهارت جمله سازی کمک می کند.

1. ضمایر فاعلی شخصی

در اوایل یادگیری زبان فرانسه، شما با این ضمایر زیاد روبه رو می شوید. آن ها کلید صرف افعال هستند (در حقیقت صرف افعال به آن ها بستگی دارد)، آن ها مایه ی اصلی شکل دادن به جملات هستند! همانطور که از اسم این ضمیر معلوم است، ضمیر فاعلی به جای فاعل در جمله به کار می رود. این ضمایر را کلمات زیر تشکیل می دهند:

je/j’ — I

من

tu — you

تو

il/elle/on — he/she/one

او (دختر، پسر، شئ)

nous — we

ما

vous — you formal, you all

شما (رسمی)/ شما (جمع)

ils/elles — they

آن ها

مثال:

John était en retard. Il était en retard.
(John was late. He was late.)

جان دیر کرده است. او دیرش شده است.

خیلی ساده بود. ولی ما هنوز در حال گرم کردن هستیم (یعنی هنوز به جاهای سخت تر نرسیده ایم).

2. ضمایر مفعولی مستقیم

Je t’aime! Tu m’aimes! — I love you! You love me!

من تو را دوست دارم! تو مرا دوست داری!

مستقیم رفتم سر اصل مطلب؟

آن ها عباراتی هستند که به عنوان ضمایر مفعولی مستقیم مورد استفاده قرار می گیرند. اما برای اینکه کلمات مورد استفاده در این ضمایر را یاد بگیریم، ابتدا باید بدانیم که آن ها به شخص یا شیئی اشاره می کنند که فعل روی آن تاثیر می گذارد.

بیایید با مثالی انگلیسی این را به شما توضیح دهیم. در جمله ی زیر، کلمه ی article مفعول مستقیم جمله است.

“You are reading an article.”

چرا article مفعول این جمله است؟ بسیار خوب ما چه چیزی را می خوانیم؟ مقاله یا (article) را می خوانیم. پس فعل خواندن برای کلمه ی «article» اتفاق می افتد، بنابراین این کلمه مفعول جمله است و ضمیر مفعولی مستقیم می تواند جایگزین این کلمه بشود.

حقه ی مترجم در تشخیص مفعول در جملهJ : هر وقت در تشخیص مفعول جمله با مشکل رو به رو شدید، تنها کافی است از سیستم کلاسیک و نوستالژی زبان فارسی کمک بگیرید. اگر به خاطر داشته باشید، مفعول جمله را به کمک (چه کسی را، چه چیزی را) تشخیص می دادیم. پس اگر جمله معنی ملموسی نداشت، متوجه می شویم که یا فعل ناگذراست، یا مفعول را اشتباه انتخاب کرده ایم.

در مثال بالا، ما چه چیزی را می خوانیم؟ مقاله را می خوانیم. به همین سادگی

در ادامه ضمایر مفعولی در زبان فرانسه نوشته شده است:

me/m’ —

اول شخص مفرد (me)

te/t’ —

دوم شخص مفرد (you)

le/la/l’ —

سوم شخص مفرد (her/him)

nous —

اول شخص جمع (us)

vous —

دوم شخص جمع (you)

les —

سوم شخص جمع (them)

حالا بیایید از این ضمایر در یک جمله ی واقعی فرانسوی استفاده کنیم:

Je mange le gâteau. Je le mange. (I am eating the cake. I am eating it.)

(من دارم کیک می خورم. من دارم آن را می خورم).

از آنجا که «le gâteau» سوم شخص مفرد است، ما آن را با le جابه جا می کنیم و ضمیر را قبل از فعل قرار می دهیم.

مثال دیگری می زنیم تا این نکته را در ذهنتان محکم سازی کنیم:

Tu aimes les films français. Tu les aimes. (You like French films. You like them.)

شما فیلم های فرانسوی دوست دارید. شما آن ها را دوست دارید.

نکته ی مهم: در زبان فرانسه، چون اسامی جنسیت دارند، ضمیر مفعولی با جنسیت و تعداد اسمی که جای آن قرار می گیرد سازگار و یکسان است. خیلی ببخشید ولی هیچ راهی برای نادیده گرفتن توافق جنسیت ها در زبان فرانسه وجود ندارد.

3. ضمایر تاکیدی

اصلا نیازی نیست که راجع به یادگیری این ضمیر استرس و نگرانی داشته باشید. اولین کلمه ی فرانسوی که یاد می گیرید احتمالا یک ضمیر تاکیدی است. مثل «moi!»! آن ها ضمایر بسیار ساده ای هستند.

این ضمایر بسیار کاربردی هستند و استفاده از آن ها بیان جمله را روان می کند. در بیشتر اوقات، آن ها برای تاکید یک شخص در جمله به کار می روند. در ادامه لیست ضمایر تاکیدی در زبان فرانسه نوشته شده است:

moi —

اول شخص مفرد

toi —

دوم شخص مفرد

lui/elle/soi

سوم شخص مفرد

nous —

اول شخص جمع

vous —

دوم شخص جمع

eux/elles —

سوم شخص جمع

در مجموع می توان از ضمایر تاکیدی به 11 روش مختلف استفاده کرد و همگی با همان کاربرد و عملکرد مورد استفاده قرار می گیرند: تاکید روی یک شخص (در این مورد نام آن شخص). در ادامه روش های مختلف و پرکاربردی از نحوه ی استفاده از این ضمیر وجود دارد:

• بعد از C’est یا Ce sont

C’est toi qui laves la salle de bain. (It’s you who is washing the washroom.)

این تویی که حمام را می شوری.

• وقتی بیش از یک فاعل در جمله وجود دارد.

Michel et moi avons fait du shopping. (Michel and I went shopping).

من و مایکل به خرید رفتیم.

• هنگام سوال پرسیدن

Je suis content, et toi? (I’m happy, and you?)

من خوشحالم، تو چطور؟

• بعد از حرف اضافه

chez lui, sans elle (his house, without her).

خانه ی او، بدون او

• در مقایسه ها

Nous sommes plus rapides qu’eux. (We are faster than them).

ما از آن ها سریع تر هستیم.

• هنگام اشاره به تعلقات

Cette tarte est à elle. (That pie belongs to her.)

آن پای (کیک) برای اوست.

کاملا با این ضمایر آشنا شده اید؟ حالا می توانیم ضمایر تاکیدی را رها کنیم و سراغ ضمیر بعدی برویم.

4. ضمایر مفعولی غیرمستقیم

• me, te, lui, nous, vous, leur

برادر گیج کننده تر ضمایر مفعولی مستقیم، ضمایر مفعولی غیر مستقیم هستند (منظورم را از برادر متوجه نمی شوید؟ شبیه همان قضیه ی نوزده خواهر بیست است). آن ها اشخاص یا اشیاء متحرکی هستند که بعد از یک حرف اضافه (à, de ) قرار می گیرند. البته منظورم از اشیاء متحرک، عروسک بند انگشتی نیست. همانطور که قبلا هم متوجه این نکته شده اید، این ضمایر شبیه ضمایر مفعولی مستقیم هستند.

نکته ی مهم: هنگام استفاده از ضمایر مفعولی مستقیم یا غیر مستقیم، حتما به تفاوت ظاهری ضمیر سوم شخص مفرد و ضمیر سوم شخص جمع دقت کنید. از lui/leur برای ضمیر مفعولی غیر مستقیم و از le/la/les برای ضمایر مفعولی مستقیم استفاده کنید.

در ادامه چند مثال وجود دارد که درک این ضمایر را ملموس تر کند:

Je demande à ma mère. Je lui demande. (I ask my mom. I ask her).

من از مادرم پرسیدم. من از او پرسیدم.

Je donne le cadeau aux enfants. Je le leur donne. (I am giving the gift to the kids. I am giving it to them.)

من به بچه ها هدیه می دهم. من آن را به آن ها می دهم.

اگر به جای یک ضمیر، دو ضمیر وجود دارد اصلا نگران نشوید. در این مقاله، برای اینکه بتوانید چند ضمیر مختلف را به خاطر بسپارید، تکنیکی ساده و سریع آموزش داده می شود.

نکته ی کلیدی برای تشخیص اینکه باید از کدام ضمیر مفعولی (مستقیم یا غیر مستقیم) استفاده کنید، این است که به حرف اضافه ی قبل از اسم یا شیء متحرک نگاه کنید. اگر قبل از این کلمه حرف اضافه وجود داشت، پس باید از ضمیر مفعولی غیر مستقیم استفاده کنید. فقط فکر کنید: از آنجا که حرف اضافه وجود دارد، پس شما قرار است به طور غیر مستقیم به اسم اشاره کنید.

5. ضمایر انعکاسی

بیایید از دنیای ضمایر شخصی خارج شویم و به دنیای ضمایر انعکاسی و افعالی که با آن در جمله ظاهر می شوند، وارد شویم. برای بومی های انگلیسی زبان، استفاده از ضمایر و افعال انعکاسی همیشه هم منطقی نیست و گاهی حشو به نظر می رسد. اما حالا که به مرحله ی متوسطه (Intermediate) در زبان فرانسه قدم می گذارید، بهتر است به آن ها نگاهی کنید و ماهیتشان را بپذیرید.

در صورتی که ضمایر انعکاسی را بفهمید، استفاده از آن ها آسان تر خواهد شد. البته فرار نکنید، چون استفاده از آن ها در زبان فرانسه ضروری است و دیگر غیر منطقی به نظر نمی رسند.

کلمات me, te, se, nous و vous ضمایر انعکاسی هستند. در ادامه خواهید دید که این ضمایر به همراه افعال انعکاسی یا افعال ضمیری مورد استفاده قرار می گیرند.

مثال:

se laver — to wash oneself

خود را شستن

se casser — to break (a body part)

شکستن عضوی از بدن

s’habiller — to get dressed

لباس پوشیدن

ما آن ها را با استفاده از ضمایر انعکاسی صرف می کنیم:

Je me lave.
Tu te laves.
Il se lave.
Nous nous lavons.
Vous vous lavez.
Ils se lavent.

(I wash myself, you wash yourself, etc.)

(من خودم را شستم، تو خودت را شستی و ...)

شاید تکرار کلمه ی nous nous برایتان بامزه باشد، اما ضمایر انعکاسی همیشه با فاعل سازگار هستند و به همراه افعال انعکاسی مورد استفاده قرار می گیرند.

ضمایر غیر شخصی (ضمایر بی شخصیت)

نه! ضمایر غیر شخصی (یا به عبارتی بی شخصیت) ضمایری نیستند که برای بیان جملات بی ادبانه و سنگدلانه مورد استفاده قرار گیرند.

ضمایر غیر شخصی فقط با فاعل سازگار نیستند. یعنی جنسیت و تعداد فاعل را درنظر نمی گیرند. در ادامه به طور مختصر بخشی از رایج ترین ضمایر غیر شخصی را مثال می زنیم:

Je sais que je peux remplacer des choses qui ne sont ni COD ni COI.

C’est mon super-pouvoir!

J’en trouve un et ZAP!

Il y a plusieurs pronoms que je peux utiliser.

(I know that I can replace things that are neither direct objects nor indirect objects. It’s my super-power! I find one and ZAP! There are several pronouns that I can use.)

(من می دانم که می توانم کلماتی که ضمیر مفعولی مستقیم یا غیرمستقیم نیستند را هم جایگزین کنم. این قدرت ماورایی من است! من یکی را پیدا می کنم و اجی مجی لاترجی! حالا چند ضمیر وجود دارند که می توانم از آن ها استفاده کنم.)

6. ضمایر فاعلی غیر شخصی

• Ce, il

این همان It است. نه واقعا، این همان It است. در زبان انگلیسی ضمیر فاعلی غیر شخصی It است. در زبان فرانسه، از کلمه ی Ce یا il استفاده می شود. این دو کلمه اغلب می توانند به جای یکدیگر در جمله استفاده شوند. (انعطاف پذیری را ببین!). البته ce کلمه ی رسمی تری است.

مثال ها:

Il est possible que… — It is possible that…

امکانش هست که ...

C’est moi. — It’s me

این منم

Il est nouveau. — It is new.

این جدید است.

C’est fini! — It’s finished!

تمام شد.

خیلی ساده و راحت بود. مبحث های جالب تری هم پیش رویمان قرار دارد:

7. ضمایر نسبی (ضمایر موصولی)

این ها ضمایر متصل هستند. آن ها جمله واره های وابسته را به جملات اصلی متصل می کنند. به عبارت دیگر، آن ها بخشی از یک جمله ی بدون فاعل را به بخشی از یک جمله ی فاعل دار متصل می کنند. در زبان فرانسه، پنج ضمیر نسبی وجود دارد که هر کدام معنی و مفهوم خاصی دارند.

• Que

در جمله واره های وابسته، این ضمیر به جای مفعول مستقیم قرار می گیرد (مفعول مستقیم را که به خاطر دارید؟). عملکرد این کلمه شبیه «that» در زبان انگلیسی است. تنها فرق آن ها این است که استفاده از «that» در زبان انگلیسی اختیاری و استفاده از «que» در زبان فرانسه، اجباری است!

مثال:

Où est la chose que j’ai achetée hier? — Where is the thing (that) I bought yesterday?

چیزی که دیروز خریدم کجاست؟

در اینجا، (que به lo chose (the thing اشاره می کند که در حقیقت مفعول مستقیم فعل (Acheter (to buy است.

• Qui

در جمله واره ی مستقل، این کلمه جایگزین فاعل (شخص یا شیء) قرار می گیرد. معادل این کلمه در زبان انگلیسی (who) است.

مثال:

Je voudrais un prof qui ne donne pas de devoirs. — I would like a teacher who doesn’t give homework.

من معلمی را دوست دارم که تکلیف نمی دهد.

هشدار! کلمه ی qui کاری با افراد ندارد:

Cependant, le prof donne des devoirs qui nous aident à apprendre. — However, the teacher gives us homework that helps us learn.

با این حال، معلم مشق هایی می دهد که در یادگیری به ما کمک کنند.

در اینجا، qui به devoirs (تکالیف) اشاره می کند. کلمه ای که در نقش فاعل فعل (aider (to help مورد استفاده قرار می گیرد.

• Lequel/Laquelle/Lesquels/Lesquelles

این کلمات به جای مفعول غیر مستقیم و بعد از حرف اضافه در جمله قرار می گیرند.

هرچند مراقب باشید. اگر اسم یک شخص باشد، باید از حرف اضافه + qui استفاده کنید. ممکن است بعد ها با کاربردهای پیشرفته تری از lequel آشنا شوید، اما فعلا بیایید به نکات مقدماتی بچسبیم. معادل انگلیسی این کلمه «which» است.

مثال:

Je n’ai pas lu la lettre à laquelle tu as répondu. — I didn’t read the letter to which you responded.

من نامه ای که در پاسخ به من نوشته بودی را نخواندم.

• Dont

این کلمه به جای مفعولی که با حرف اضافه ی de همراه باشد، قرار می گیرد. معادل انگلیسی این کلمه «whose» یا «that» است. از این کلمه با عباراتی مثل «parler» (speak of)، avoir besoin de (to need و (avoir peur de (be scared of استفاده می شود.

مثال:

Le pronom dont j’ai peur! — The pronoun that I’m scared of!

ضمیری که از آن می ترسم!

• ضمیر Où به جای مکان در جمله قرار می گیرد. این یکی از بقیه ساده تر است. از این کلمه حتی به عنوان کلمه ی پرسشی «where» هم استفاده می شود که یادگیری و حفظ آن را آسان تر می کند.

مثال:

C’est là où j’ai mangé hier. — It’s where I ate yesterday.

اینجا همان جایی است که دیروز غذایم را خوردم.

این ضمیر را حتی می توان به جای زمان به کار برد.

مثال:

Mercredi, c’est le jour où je pars. — Wednesday, it’s the day that I leave.

چهارشنبه، روزی که من خواهم رفت.

8. ضمایر قیدی

خوشبختانه فقط دو کلمه برای این ضمیر وجود دارد: y و en

در یک جمله، کلمه ی y به جای à + یک اسم (معمولا یک مکان) قرار می گیرد. درحالی که کلمه ی en به جای de + یک اسم یا عبارت قرار می گیرد.

از en حتی می توان به جای (تعداد + یک اسم) استفاده کرد. این ها ضمایر بسیار مهمی هستند که حتما هنگام یادگیری زبان فرانسه، از قبل آن ها را شنیده اید:

Il y a… (There is…) or J’en ai un (I have one)

بیایید کاربرد آن ها را در مثال های واقعی تر و طبیعی تری ببینیم:

• Y

مثال ها:

Je voudrais aller à Paris BECOMES Je voudrais y aller. — I would like to go to Paris. I would like to go there.

من دوست دارم که به پاریس بروم. من دوست دارم که به آنجا بروم.

Il pense à l’été dernier BECOMES Il y pense. — He thinks of last summer. He thinks of it.

او به آخرین تابستان فکر می کند. او به آن فکر می کند.

نکته ی مهم: حتما مطمئن شوید که y را به جای à + یک مفعول استفاده می کنید. مراقب باشید که آن را با lequel اشتباه نگیرید (ضمیر متصلی که جمله واره ها را به یکدیگر متصل می کرد). همچنین حواستان باشد که آن را با lui/leur که برای ضمایر مفعولی غیر مستقیم (انسان ها یا اشیاء متحرک) به کار می رود، اشتباه نگیرید. اگر در جمله ای à کنار یک شئ متحرک قرار گرفته بود، آن موقع می توانید از y استفاده کنید.

متوجه می شوید؟ متوجه شدید؟ بسیار عالی

• En

مثال ها:

Ma mère prépare des pâtes. Ma mère en prépare. — My mom is preparing some pasta. My mom is preparing some.

مادرم مقداری پاستا می پزد. مادرم مقداری از آن را می پزد.

علاوه بر این، شما می توانید وقتی به تعداد و مقدار یک کلمه اشاره شده است، از en استفاده کنید.

مثال:

Il a beaucoup de bonbons. Il en a beaucoup. (He has a lot of candy. He has a lot of it.)

او تعداد زیادی آبنبات دارد. او تعداد زیادی از آن دارد.

Elle a deux livres. Elle en a deux. (She has two books. She has two of them.)

او دو کتاب دارد. او دو تا از آن دارد.

نکته ی مهم: اگر شما راجع به مقدار و کمیت چیزی حرف می زنید، به ضمیر En احتیاج پیدا می کنید. برای مثال، شما نمی توانید بگویید: « J’ai un». این عبارت هیچ معنی مشخصی ندارد یا فقط می تواند در ابتدای جمله قرار بگیرد : «J’ai un… livre (I have a… book)». برای اینکه منظور خود را بفهمانید، باید از en استفاده و جمله را خلاصه کنید: J’en ai un (I have one) .

9. ضمایر نکره

این ضمایر کلمات نامشخصی هستند که شما می توانید برای خلاص شدن از حجم زیاد لغات، از آن ها استفاده کنید. آن ها می توانند به عنوان فاعل، مفعول یا حرف اضافه در یک جمله مورد استفاده قرار بگیرند. این ضمایر بسیار مفید و پرکاربرد هستند. در ادامه برخی از آن ها را با معادل معنای انگلیسی و فارسی برایتان نوشته ایم:

d’autres — others

دیگران

chacun (e) — each one

هر کدام

Certain(e)s — certain ones

موارد خاص

plusieurs — several

چندین

quelque chose — something

برخی

quelqu’un — someone

یکی

tout — everything

هرچیزی

tout le monde — everyone

هرکسی

نکته ی مهم: اگر به جای فاعل از این ضمایر استفاده می کنید، فعل را با وجه سوم شخص مفرد یا سوم شخص جمع صرف کنید.

حالا شما راجع به دنیای ضمایر، اصل مطلب را می دانید. کافی است این ضمایر را یاد بگیرید تا بتوانید مثل یک بومی فرانسوی زبان صحبت کنید و از استفاده از اسامی اضافه در جمله پرهیز کنید.

چطور جنسیت اسامی فرانسوی را یادبگیریم؟

تمرین اضافه!

وقتی در یک عبارت، بیش از یک ضمیر وجود دارد، باید آن ها را در جایگاه صحیح خود قرار دهید.

اگر حس و حال موسیقی را دارید و باید این ضمایر را به خاطر بسپارید، پس آن ها را شبیه «diddy» کوچولو با ریتم ملودی « Frère Jacques» بخوانید و حفظ کنید:

me, te, nous, vous
me, te, nous, vous
le, la, les
le, la, les
lui, leur
lui, leur
y
en
y
en