قرار ابطال دادخواست چه زمانی صادر می‌شود؟

قرار ابطال دادخواست چیست؟

یکی از انواع قرارهایی که در دادگاه صادر می شود ، قرار ابطال دادخواست میباشد. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، در مواردی که صدور حکم مستلزم انجام اقداماتی از طرف خواهان است ، اما خواهان از انجام این اقدامات خودداری کند ، قرار ابطال دادخواست صادر می شود. علاوه بر این ، در شرایطی هم به دنبال استرداد دادخواست توسط خواهان، دادگاه قرار ابطال دادخواست صادر خواهد کرد. لازم به ذکر است که این قرار صرفا از طرف دادگاه رسیدگی کننده به دعوا (نه مدیر دفتر) صادر می شود و با صدور این قرار ، پرونده از دادگاهی که به دعوا رسیدگی می کند خارج خواهد شد.

موارد صدور قرار ابطال دادخواست

در برخی از مواد قانون آیین دادرسی مدنی صدور قرار ابطال دادخواست از سوی دادگاه مورد پیش بینی قرار گرفته است که از جمله مهم ترین موارد صدور قرار ابطال دادخواست می توان به موضوعات زیر اشاره کرد :

• در صورتی که حضور خواهان برای ادای توضیح در دادگاه لازم و ضروری باشد و علی رغم اینکه دادگاه این موضوع را ضمن اخطاریه به وی اطلاع داده باشد در دادگاه حاضر نشود ، دادگاه قرار ابطال دادخواست خواهان را صادر می نماید. همچنین در صورتی که طرفین دعوی به دادرسی احضار شده باشند و هیچ یک از آنها در محضر دادگاه حاضر نشوند و در نتیجه دادگاه نتواند در ماهیت دعوی بدون اخذ توضیح از آنها رای صادر کند ، قرار ابطال دادخواست صادر میشود .
• از جمله مهم ترین ادله اثبات دعوا در قانون آیین دادرسی مدنی، قرار معاینه محل ، قرار تحقیق محلی و قرار کارشناسی است . به همین دلیل اگر دادگاه در جریان رسیدگی به دعوا قرار معاینه محل ، قرار تحقیق محلی و قرار کارشناسی صادر کرده باشد و خواهان دعوا وسیله اجرای قرارهای مذکور را فراهم نكند و یا هزینه اجرای قرارهای مذکور را نپردازد و به علت عدم تهیه وسایل ، اجرای قرار ممكن نباشد، از آن جهت که مشخص شدن نتیجه دعوا منوط به اجرای قرارهای مذکور است و دادگاه بدون آنها نمی تواند به طور ماهوی رای صادر کند، قرار ابطال دادخواست صادر میشود .

اعتبار امر مختومه

علی رغم اینکه بر اساس قوانین و مقررات مختلف اقامه دعوا در دادگاه و دادخواهی حق هر فرد می باشد، اما به موجب بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از موانع رسیدگی به دعوا، اعتبار امر مختومه یا قضاوت شده است. به این معنا که اگر دعوای طرح شده سابقا بین همان اشخاص و یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند رسیدگی شده و نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد، دیگر نمی توان در خصوص آن دعوا به دادگاه مراجعه و تقاضای رسیدگی نمود؛ چرا که قبلا در آن دعوا حکم قطعی صادر شده و فصل خصومت گردیده است. لذا اگر شخص اعتراضی نسبت به حکم صادر شده دارد، باید از طریق روشهای اعتراض به حکم از جمله تجدید نظر خواهی، فرجام خواهی یا اعاده دادرسی اقدام نماید.

آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد؟

در توضیحات بالا به بررسی اینکه قرار ابطال دادخواست چیست و در چه صورتی دادگاه، قرار ابطال دادخواست صادر می کند پرداخته شده و مفهوم اعتبار امر مختومه در جریان رسیدگی به دعوا را توضیح دادیم؛ اما در این قسمت در پی آن هستیم که به این سوال پاسخ دهیم که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد؟ در صورتی که دادگاه در پی رسیدگی به دعوا قرار ابطال دادخواست صادر نماید، آیا خواهان می توان مجددا همان دعوا را با همان شرایط قبلی علیه همان خوانده مطرح کند یا خیر؟ با توضیحات مذکور اگر قائل به این مطلب باشیم که قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه یا قضاوت شده دارد، خواهان دیگر نمی تواند دعوایی را که در جریان رسیدگی به آن، قرار ابطال دادخواست صادر شده است در دادگاه اقامه کند؛ اما بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی صدور قرار ابطال دادخواست توسط دادگاه اعتبار امر مختومه ندارد. به همین دلیل هم اگر در خصوص دعوایی در دادگاه قرار ابطال دادخواست صادر شد، خواهان می تواند مجددا همان دعوا را در دادگاه مطرح کرده و این بار با فراهم نمودن زمینه صدور حکم، تصمیم مقتضی توسط دادگاه اتخاذ شود. لازم به ذکر است که بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی امکان تجدید نظر خواهی از قرار ابطال دادخواست و فرجام خواهی از قرار ابطال دادخواست نیز پیش بینی شده است.

چگونگی اقدام به تامین خواسته در دادگاه