قرارداد جعاله ملک چیست و چرا نوشته می‌شود؟

به طور کلی انواع قراردادهای جعاله، به منظور سپردن انجام کار تنظیم و منعقد می شوند. به این صورت که با امضای قرارداد، یکی از طرفین، مسئولیت انجام اموری را بر اساس شرایط مورد نظر طرف دیگر بر عهده می گیرد. در ازای انجام کار، انجام دهنده کار مبلغی را به عنوان حق الزحمه دریافت می کند. در این میان نمونه قرارداد جعاله ملک ، یکی از انواع قرارداد جعاله است. با انعقاد چنین قراردادی، شما می توانید امر خرید یا فروش ملکی را به شخصی بسپارید. در ادامه این نوشتار تلاش داریم که جزئیات قابل اهمیت در مورد این موافقت نامه را شرح دهیم و نکات قانونی آن را بیان کنیم.

نمونه قرارداد جعاله ملک را به چه منظور منعقد می کنند؟

فرض کنید می خواهید ملک خودتان را بفروشید. در این زمینه قصد دارید شخصی متخصص امر فروش ملک را به قیمتی بالا برای شما انجام دهد. بدیهی است که در عوض انجام چنین کاری، شما باید مبلغی را به طرف خود به عنوان دستمزد پرداخت کنید. حال برای این که روابط شما در چنین حالتی قاعده مند شود، شما نیاز به نمونه قرارداد جعاله ملکی دارید. این قرارداد، روابط فی ما بین جاعل (شخصی که امر فروش ملک را به شخص دیگری واگذار می کند) و عامل (شخصی که انجام امر فروش ملک را می پذیرد و انجام می دهد) را تعیین و تکلیف می کند.

البته انعقاد قرارداد فوق تنها برای فروش ملک نیست. بلکه اگر شما بخواهید ملکی را برای خود تهیه کنید، این قرارداد برایتان مناسب خواهد بود. در چنین حالتی شما سعی دارید یک ملک را با مشخصات مورد نظرتان با قیمتی مناسب تهیه کنید. به همین ترتیب عامل متعهد می شود که ملکی را با همان قیمت برای شما خریداری کند. در غیر این صورت ایشان بر خلاف تعهدات قراردادی خود عمل کرده است.

البته این امکان وجود دارد که مبلغ اعلامی از سوی جاعل برای خرید یا فروش ملک تغییر پیدا کند. این تغییر قیمت زمانی رخ می دهد که عامل نتواند ملک را با قیمت مورد نظر جاعل بخرد یا بفروشد. در این شرایط، عامل می تواند با کسب رضایت جاعل، مبلغ را تغییر دهد.

نمونه قرارداد جعاله ملک و مشخصات معامله مورد نظر عامل!

همانطور که بیان کردیم، قرارداد جعاله فوق برای سپردن امر خرید یا فروش ملک تنظیم و امضا می شود. حال برای این که قرارداد شما از اعتبار لازم برخوردار شود، شما باید کلیه مشخصات جزئی را در متن قرارداد (روی لینک قبل بزنید) تعیین و تکلیف کنید. در غیر این صورت، قراردادتان از درجه اعتبار قانونی خارج می شود. به عبارت دیگر در این حالت، توافقات شما معین و مشخص نیست و جنبه ای مبهم به خود می گیرد. ماده 190 قانون مدنی، به این موضوع به عنوان یکی از شرایط صحت قراردادها اشاره دارد.

بنابراین در حالت سپردن امر خرید ملک، شما باید در مفاد نمونه قرارداد جعاله ملکی ، شرایط ملک مورد نظرتان را مشخص کنید. این مشخصات شامل محل وقوع، متراژ، امکانات و قیمت ملک است. پس اگر جاعل طرف شما، ملکی را برای شما خریداری کند که اوصاف مد نظر شما را نداشته باشد، شما می توانید اقداماتی را برای فسخ قرارداد (روی لینک قبل بزنید) انجام دهید. حال ممکن است شما بخواهید وظیفه فروش ملکتان را به جاعل بسپارید. در این حالت شما بیشتر باید بر روی قیمت تمرکز کنید و برای تضمین فروش ملک به همان قیمت، شرایطی را در مفاد توافقات خود در نظر بگیرید.

نمونه قرارداد جعاله ملک و آن چه که باید در مورد تعیین مبلغ جعاله ملک بدانید!

قرارداد فوق، یک قرارداد معوض است. یعنی در ازای فروش یا خرید ملک، جاعل باید مبلغی را به عامل بپردازد. حال این سوال مطرح می شود که حق الزحمه جاعل به چه صورت در قرارداد تعیین می شود؟ در پاسخ باید بیان داشت که در اغلب موارد، حق الزحمه عامل به عنوان درصدی از قیمت خرید یا فروش ملک تعیین می شود. برای مثال اگر حق الزحمه عامل 10 درصد از مبلغ فروش ملک باشد و عامل ملک را به قیمت 900 میلیون تومان بفروشد، شما باید 10 درصد آن را به عامل پرداخت کنید. البته باید در نمونه قرارداد جعاله املاک ، سقف قیمتی مشخص شود.

در زمان تنظیم فرم قرارداد جعاله فروش ملک ، باید به کدام مواد قانونی توجه داشت؟

برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید جایگاه نمونه قرارداد جعاله ملک را در نظام حقوقی قراردادها بررسی کنیم. به عبارت دیگر باید دید که آیا قانونگذار به صورت خاص به این قرارداد و شرایط قانونی آن اشاره کرده است یا خیر؟

قرارداد جعاله، قراردادی است که نسبتا در قانون مورد اشاره قرار گرفته است. به این معنا که قانونگذار در خصوص جعاله و شرایط آن مواردی را بیان می کند. پس به نوعی می توان بیان کرد که عقد جعاله، از عقود معین به شمار می رود و مواد 561 الی 570 قانون مدنی در مورد آن صحبت می کند. اما آیا مواد 561 الی 570 قانون مدنی برای تنظیم قرارداد جعاله فروش یا خرید ملک کافی است؟

مواد قانون مدنی در خصوص جعاله، آن چنان به صورت کامل شرایط تنظیم قرارداد جعاله را تعیین و تکلیف نکرده اند. به همین خاطر این امکان برای شما یافت می شود که شرایطی را بر اساس اصل آزادی اراده، برای قرارداد خود در نظر بگیرید.

اصل آزادی اراده در تنظیم قرارداد نمونه قرارداد جعاله ملک

با توجه به عدم کفایت مواد 561 الی 570 قانون مدنی برای تنظیم نمونه قرارداد جعاله املاک ، جاعل و عامل می توانند تمهیدات دیگری را برای تنظیم توافقات خود در نظر بگیرند. در این خصوص ماده 10 قانون مدنی شرایطی را برای اعمال اراده جاعل و عامل در عقد جعاله پیش بینی می کند.

ماده 10 قانون مدنی، توافقات اشخاص را در قراردادها به رسمیت می شناسد. یعنی قانون این مجوز را به اشخاص می دهد که بر اساس تصمیمات جمعی خود، شرایطی را برای قراردادشان تعیین کنند. بنابراین جاعل و عامل نیز می توانند بر اساس توافقات خود، چهارچوبی را برای جعاله خرید و فروش ملک پیش بینی کنند.

اما مهم ترین نکته ای که در این زمینه وجود دارد، قانونی و شرعی بودن توافقات جاعل و عامل است. یعنی آن ها باید شرایط را در مفاد عقد خود تعیین کنند که با اصول قانونی و شرعی سازگاری تمام داشته باشد. در غیر این صورت قانونگذار برای توافقات آن ها ارزش قانونی قایل نمی شود.

نمونه قرارداد جعاله ملک و شرایط قانونی خاتمه آن!

خاتمه قراردادها، از موارد قابل توجه و مهم هستند. با خاتمه قرارداد، توافقات طرفین به پایان می رسد و آثار خاصی بر قرارداد مترتب می شود. در خصوص قرارداد جعاله فوق نیز این شرایط صدق می کند. در یک نگاه کلی باید بیان کرد که فرم قرارداد جعاله فروش ملک ، قراردادی جایز است. جایز بودن قرارداد، آن را نسبت به خاتمه منعطف تر می کند. زیرا در چنین قراردادهایی، طرفین می توانند بر اساس اراده شخصی خود، در هر زمانی که بخواهند توافقات خود را به پایان برسانند.

در مقابل عقود جایز، عقود لازم قرار می گیرند. عقود لازم عقودی هستند که به راحتی قابل خاتمه نیستند. خاتمه قراردادهای لازم، تابع شرایط خاصی است. عقود لازم تنها از طریق فسخ یا اقاله قابل انحلال هستند. فسخ یا انحلال یک جانبه قرارداد، شرایط قانونی مجزایی دارد. در صورتی که اقاله بر اساس توافق جمعی طرفین قرارداد رخ می دهد.

قرارداد جعاله خرید و فروش ملک ، ماهیتی جایز دارد. اما ماهیت جایز این قرارداد، همراه با شرایطی است. مطابق با ماده 565 قانون مدنی، قرارداد جعاله فوق تا زمانی ماهیتی جایز دارد که عامل، خرید یا فروش ملک مورد نظر جاعل را انجام نداده باشد. در این حالت هر یک از طرفین قادر است که نسبت به خاتمه قرارداد اقدام کند. در صورتی که اگر عامل مقدمات خرید یا فروش ملک را انجام داده باشد، خاتمه قرارداد همراه با آثاری است. به این صورت که اگر در این حالت جاعل نسبت به خاتمه قرارداد اقدام کند، ایشان باید اجرت عامل را بر اساس میزان اقدامات انجام شده بپردازد.