راهنمای جامع پایان نامه نویسی 

پایان نامه چیست؟

دانشجویانی که تصمیم به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر از کارشناسی دارند باید بدانند که شرط فارغ التحصیل شدن از این دوره ها ارائه پایان نامه می باشد. پایان نامه در دوره کارشناسی ارشد 6 واحد از کل واحد های درسی در این دوره ها می باشد همچنین در دوره دکتری 18 واحد درسی به پایان نامه تعلق می گیرد. ارایه پایان نامه لازمه فارغ التحصیلی است و بدون آن دانشجویان نمی توانند دوره تحصیلی را پایان داده و مدرک دریافت کنند. علاوه بر این می توان به اهمیتی بالایی که پایان نامه و موضوع آن در سابقه پژوهشی و اعتبار علمی دانشجو و موفقیت های آتی وی دارد، اشاره نمود. پایان نامه ها حجم گسترده تری نسبت به سایر تحقیقات دارند و از طرفی اهمیت بسیار بالایی نیز دارند. باید با کیفیت و با شیوه های اصولی تحقیق گردآوری شوند. نحوه نگارش و گرد آوری پایان نامه ها مهم است و نویسنده مقاله باید شیوه های اصولی و ترفند های انجام تحقیق و نگارش را آموزش ببیند. ابتدا ساختار پایان نامه را بشناسید و سپس با مراحل انجام تحقیق و نحوه تکمیل هر بخش آشنا شوید. با اینکه شیوه های تکمیل مقاله و اصول و چهارچوب مقاله وابسته به نوع دانشگاه می باشد اما حالت کلی و چهارچوب شکل یکسانی دارند که در این مقاله در رابطه با چهارچوب و نحوه تکمیل مقالات اطلاعات کافی را ارائه خواهیم کرد.

اولین گام برای ارائه پایان نامه معتبر و با کیفیت پیدا کردن استاد راهنما می باشد زیرا با توجه به اینکه مراحل اولیه کار تحقیقی و انتخاب عنوان دشوار می باشد باید ابتدا یک استاد راهنما و همراه برای خود انتخاب کنید. البته به جز استاد راهنما از دوستان و آشنایان خود که قبلا پایان نامه ارائه کرده اند نیز بهره مند شوید راهنمایی افراد با سابقه و با تجربه برای ارائه پایان نامه بسیار مفید خواهد بود.

دشوارترین و اولین مرحله در پایان نامه نویسی، انتخاب موضوع پایان نامه است. اگر هنوز موضوع پایان نامه خود را انتخاب نکرده ­اید یا در انتخاب موضوع خوب برای پایان نامه تردید دارید، بهتر است حوزه موضوعی مناسبی که انتخاب کرده اید را در گوگل جستجو کنید و مقالات و پایان نامه هایی که در رابطه با آن نوشته شده اند را بررسی بفرمایید یقینا با بررسی این موارد به مواردی برخواهید خورد که نظر شما را جلب کند و موضوع پایان نامه شما را تشکیل دهد حتی از موضوعات کم اهمیت نیز ساده نگذرید هر موضوع کم اهمتی می تواند به عنوان یک عنوان تحقیقی خوب مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به اهمیت پایان نامه ها در توسعه دانش و فناوری عنوان نباید تکراری باشد و باید کاملا ناب و جدید باشد بهتر است عنوانی که انتخاب می کنید را ابتدا از لحاظ تکراری بودن بررسی نمایید و سپس تحقیقات را آغاز کنید. عنوان اصلی ترین بخش پژوهش می باشد و باید کاملا معرف مطالب مندرج در پایان نامه باشد نباید به هیچ عنوان عنوان و محتوای مقاله غیر مرتبط باشند.

اگر می خواهید نویسنده خوبی باشید تمرین و تکرار زیادی انجام دهید روشن است که تمرین و تکرار در هر زمینه تسلط شما را می افزاید از این رو بهتر است اولین نسخه پایان نامه خود را ارائه نکنید و چنیدن بار آنرا دوباره نویسی کنید تا اعتبار و کیفیت آن افزایش یابد. همچنین توصیه می کنیم قبل از شروع نگارش نسخه اصلی تحقیق پایان نامه های زیادی مطالعه کنید و با نقاط و ضعف و قوت پایان نامه ها آشنا شوید.

فصول پایان ‍نامه

پایان­ نامه­ ها طبق استاندارد اکثر دانشگاه­ها شامل ۵ فصل می ­شوند. این فصول به ترتیب موارد زیر را در بر می گیرند:

• فصل اول: مقدمه و طرح مسئله ( کلیات تحقیق )
• فصل دوم: مروری بر منابع (پیشینه تحقیق )
• فصل سوم: مدل­ها و ایده­ های تحقیق (روش آماری )
• فصل چهارم: نتایج تحقیق (نتایج آماری )
• فصل پنجم: نتیجه­ گیری جمع­ بندی و پیشنهادات

نکات کلیدی برای نگارش پایان نامه

• پایان نامه باید بر روی قالب کاغذ A4 تایپ و بر روی یک نوع کاغذ چاپ شود.
• نویسنده باید در مواردی از قبیل نوع تایپ، تمیز و مرتب بودن، املاء صحیح کلمات، به کاربردن قواعد و اصول نگارش و دستور زبان و علامتهای دیگر توجه و دقت کافی مبذول دارد.
• اولین سطر هر پاراگراف به فاصله چهار حرف از کادر اصلی شروع می شود. برای این کار در قسمت Paragraph نرم افزار Word مراجعه کنید.
• فاصله بین دو پاراگراف برابر فاصله معمولی بین دو سطر است.
• نقل قول مستقیم طولانی در وسط صفحه آورده می شود و با کادری که از هر دو طرف کادر اصلی به اندازه چهار حرف فاصله داشته باشد. تایپ می شود و فاصله دو سطر تا متن و یک سطر تا زیر نویس آورده شود.
• فاصله بین دو سطر زیرنویس (پاورقی) به اندازه نصف فاصله بین دو سطر در متن اصلی است.
• شماره گذاری جداول و اشکال و عناوین فرعی با دو یا چند عدد صحیح که با خط تیره از هم جدا شده باشند (به ترتیب آمدن آنها در متن پایان نامه) به طور مسلسل، در هر فصل انجام می گیرد. شمارهگذاری جداول در بالای جداول و شماره گذاری اشکال در پایین هر شکل به فاصله یک سطر از کادر جدول و یا شکل انجام می گیرد.
• در متون فارسی اعداد اصلی و فرعی به ترتیب از راست به چپ آورده می شود. مثلاً شکل از فصل ٣ به صورت (شکل ٣-۵) نوشته می شود. در متون انگلیسی اعداد اصلی و فرعی به ترتیب از چپ به راست آورده می شود.
• فاصله بالانویسی جدول تا سطر قبلی و زیر نویسی تا سطر بعدی به اندازه ۵/۱ فاصله در نظر گرفته می شود.
• پایان نامه، مطابق با نمونه طرح جلد ارائه شده در پیوست این آئین نامه، زرکوب و با جلد آبی برای کارشناسی و برای کاردانی مشکی مجلد گردد.عنوان پایان نامه با حروف بزرگ و سایر مطالب با حروف کوچک درج شود. در کنار شیرازه نیز صرفاً عنوان و نام تهیه کننده پایان نامه با حروف کوچک زرکوب گردد.
• ذکر نام استاد (اساتید) راهنما روی جلد پایان نامه بلامانع است. هنگام ذکر مشخصات استاد (اساتید) راهنما، صرفاً پایان نامه علمی ایشان (دکتر یا مهندس) ذکر شده و سپس نام و نام خانوادگی مربوطه درج می گردد. از نوشتن عناوین دیگر مانند: آقای، جناب، استاد… پرهیز گردد. در قسمت زمان ارائه ماه و سال دفاعیه پایان نامه قید شود.
• دانشجویان می توانند در انتهای ترم دوم و ابتدای ترم سوم نسبت به ارائه پروپوزال خود به گروه اقدام نمایند.
• فرمهای پروپوزال در پورتال اصلی دانشگاه قابل دانلود می باشد.
• تمامی فرمها می بایست با فونت هر فرم تایپ شود (فونتهای مورد نیاز در سایت دانشگاه مربوطه قابل دانلود می باشد)
• طبق بخش نامه برای دانشجویان کارشناسی ارشد انتخاب یک استاد راهنما الزامی است.
• دانشجویانی که اساتید مدعو از دانشگاه های دیگر (با هماهنگی مدیر گروه فقط درصورت پر بودن ظرفیت اساتید) برای راهنمایی و مشاوره پایان نامه خود انتخاب نموده­اند بایستی کپی آخرین حکم کارگزینی، کپی شناسنامه، کارت ملی و صفحه اول دفترچه بیمه دریافت همراه پروپوزال به اداره پژوهش تحویل نمایند.
• درصورت تصویب پروپوزال در شورای تخصصی گروه و پس از اخذ مجوز دفاع ، شش ماه بعد از تاریخ تصویب شورای تخصصی گروه دانشجو اجازه دفاع دارد.