به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از نی نی سایت، ابتلا به سرطان سینه در دوران بارداری اتفاقی نادر به شمار می آید. اما مشکل اینجاست که هرچه می گذرد زوج ها تمایل پیدا می کنند که در سن بالاتر برای بچه دار شدن اقدام کنند و این درحالی است که همزمان با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان سینه نیز بیشتر می شود. در نتیجه متخصصان زنان و زایمان پیش بینی می کنند که در آینده نزدیک شمار بیشتری از زنان باردار با مشکل سرطان سینه مواجه شوند.
بر اساس تازه ترین آمار پزشکی، مشخص شده که از هر سه هزار زن باردار در سراسر جهان یک تن به سرطان سینه مبتلاست. نکته نگران کننده دیگر این است که شایع ترین نوع سرطان در دوران بارداری، زمان شیردهی و حتی یک سال پس از زایمان، سرطان سینه است. از این نوع سرطان تحت عنوان سرطان سینه بارداری یا سرطان سینه مرتبط با بارداری (PABC) یاد می شود. در این مقاله نگرانی های عمده درباره سرطان سینه مربوط به دوران بارداری مطرح شده است.
تشخیص سرطان سینه در دوران حاملگی
معمولا تنشخیص ابتلا به سرطان سینه در دوران حاملگی دیر صورت می گیرد. به بیان دیگر اگر زنی در پیش یا پس از دوران بارداری به سرطان سینه مبتلا شود به مراتب زودتر از زمانی که حامله است متوجه این عارضه می شود. همچنین احتمال انتشار توده های سرطانی به بافت لنفی نیز وجود دارد که علت اصلی آن تغییرات هورمونی در دوران حاملگی است. بر اساس یک روند طبیعی، با آغاز حاملگی عادت ماهانه متوقف شده و در همین حال سطح هورمون های استروژن و پروژسترون نیز افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر ترشح هورمونی موسوم به Prolactin که سینه ها را برای شیردهی آماده می نماید افزایش پیدا می کند. این تغییرات هورمونی ایجاد تغییراتی گسترده در سینه ها را موجب می شود. در پی این تغییرات سینه ها بزرگتر و حساس تر می شوند. به همین دلیل است که بیمار و پزشک در تشخیص اینکه توده های متورم شده سینه در واقع بافت سرطانی هستند یا نه با مشکل مواجه می شوند و این درحالی است که افزایش حجم بافت سرطانی ادامه می یابد.
یکی دیگر از دلایلی که موجب می شود تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه حاملگی مشکل شود این است که تصویربرداری با هدف تشخیص ابتلا به سرطان سینه معمولا تا زایمان به تأخیر انداخته می شود. بارداری و آماده شدن سینه ها برای تولید شیر و شیردهی به نوزاد هم بافت سینه را متراکم تر می کند و به همین خاطر تشخیص سرطان توسط ماموگرافی کار به مراتب دشوارتری می شود. همچنین تغییرات اولیه ای که به واسطه ابتلا به سرطان سینه روی می دهد به راحتی با تغییرات طبیعی مربوط به حاملگی اشتباه گرفته می شود. گذشته از تمامی این موارد، تشخیص دیرهنگام، یکی از مهمترین مشکلاتی است که به درمان سخت تر ابتلا به این سرطان منجر می شود.
پس توصیه می شود اگر متوجه توده ای شدید و یا تغییراتی را در سینه هایتان احساس کردید آن را جدی بگیرید. امکان دارد که پزشک تشخیص دهد که نیازی به انجام آزمایشاتی نظیر ماموگرافی نباشد که در این صورت به دنبال آزمایشات دیگری نظیر مافوق صوت یاMRI باشید. حتی بد نیست که به گزینه دیگری نیز فکر کنید یعنی نمونه برداری. بدین ترتیب خیالتان از اینکه توده مورد نظر سرطانی است و یا بخشی از روند طبیعی بارداری و افزایش تراکم سینه است راحت می شود.
معمولا با استفاده از ماموگرافی، سرطان سینه در همان مراحل اولیه در حین بارداری تشخیص داده می شود. استفاده از این روش تشخیصی نباید نگران کننده باشد زیرا خطری برای سلامت زن باردار به همراه ندارد. علت هم کاملا روشن است. دراین روش تشخیصی میزان پرتویی که به کار گرفته می شود بسیار اندک است و همان میزان اندک نیز بر روی بافت سرطانی متمرکز می شود. به همین دلیل سایر بخش های سالم بدن از گزند عوارض مخرب این پرتوها در امان می ماند. البته برای اطمینان خاطر حاصل کردن از اینکه این شیوه تشخیصی خطری برای سلامت عمومی بدن زن باردار به همراه ندارد، سپر حفاظتی مخصوصی بر روی بخش تحتانی شکم قرار می گیرد تا بدین ترتیب پرتوها به رحم نرسد. این درحالی است که هنوز دانشمندان درباره احتمال تأثیرگذاری دوز پایین پرتوها بر جنین مطمئن نیستند.
حتی در دوران بارداری، تشخیص سریع و به موقع نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت سینه ها دارد. از این رو با پزشک خود درباره اقداماتی که باید در روزها و هفته های بعد انجام دهید صحبت کنید و همواره مراقب توده ها و بافت های غیرعادی باشید که احساس می کنید در سینه هایتان ایجاد شده است.
تشخیص سرطان سینه در دوران حاملگی
به طور کلی نتایج آزمایش تصویربرداری از یک توده غیرطبیعی نگران کننده است اما برای اینکه اطمینان خاطر کامل حاصل شود که این توده سرطانی است و یا بافتی عادی است، انجام نمونه برداری ضروری است. در طول فرآیند نمونه برداری، تکه ای از بافت مورد نظر برداشته می شود. این کار معمولا توسط سوزن های مخصوص و به صورت سرپایی انجام می شود، یعنی نیازی به بستری شدن بیمار در بیمارستان و مرکز درمانی ندارد. در این فرآیند پزشک ناحیه مورد نظر را اندکی بی حس کرده و نمونه برداری را به راحتی انجام می دهد. البته این کار خطر ناچیزی برای سلامتی جنین به همراه دارد. در صورتی که نمونه برداری با سوزن نتیجه بخش نباشد مرحله بعد عمل جراحی است که با هدف نمونه برداری کامل تر صورت می گیرد. در این مرحله برش کوچکی در سینه صورت گرفته و بخشی از بافت مشکوک خارج می شود. در این جراحی بیهوشی کلی صورت می گیرد که باز هم باید به خطر مختصری که متوجه جنین می شود اشاره کرد.
آزمایشاتی برای تعیین پیشرفت سرطان سینه
درصورتی که تشخیص داده شود آنچه که بافت مشکوک بوده در واقع سرطان سینه است، مراحل بعدی تشخیص و درمان آغاز می شود. در این مرحله آزمایشات مختلفی انجام می شود تا پیشرفت آن تعیین شود. پزشک با انجام این آزمایشات مطمئن می شود که آیا سرطان به سایر اندام ها سرایت کرده یا نه. این بخش تحت عنوان «تعیین مرحله» شده است. تعیین مرحله در فرآیند تشخیص میزان پیشرفت سرطان سینه از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا این بیماری به طور طبیعی به راحتی تشخیص داده نشده و معمولا زمانی آشکار می شود که به مراحل پیشرفته نزدیک شده باشد.
در اینجا ممکن است این نگرانی مطرح شود که استفاده از فناوری مافوق صوت و یاMRI سلامت جنین را در معرض خطر قرار دهد اما واقعیت این است که هیچ خطری سلامت جنین را تهدید نمی کند. گذشته از تمامی این موارد، اگر سلامت زن باردار اهمیت زیادی داشته باشد پس باید به ایمن بودن این نوع آزمایشات ایمان داشت. البته در برخی موارد ماده رنگدانه ای که در تکنیکMRI مورد استفاده قرار می گیرد به جفت نفوذ می کند. از جفت به عنوان بافتی یاد می شود که نقش پل ارتباطی میان جنین و مادر را ایفا می کند. به طور کلی توصیه می شود در دوران بارداری به جای استفاده از تکنیک MRI رنگدانه ازMRI بدون رنگدانه استفاده شود. تکنیک تصویربرداری اشعه ایکس نیز در برخی موارد توصیه می شود تا در نهایت بتوان تصمیمات درستی اتخاذ کرد. در این روش از پرتوهای اندکی استفاده می شود که اگر از سپر حفاظتی مناسبی بهره گرفته شود هیچ خطری سلامت جنین را تهدید نخواهد کرد.
آزمایشات دیگری نظیر اسکن PET، اسکن استخوان و توموگرافی رایانه ای (CT) نیز وجود دارد که طی آنها پرتوهای اندکی متوجه جنین می شود. معمولا نیازی به انجام این آزمایشات نیست به خصوص اگر تشخیص داده شود که سرطان تنها به سینه محدود شود.
حتی در برخی موارد گزارش شده که سرطان به جفت هم می رسد. در این شرایط ممکن است میزان مواد مغذی که جنین از مادر و به واسطه جفت دریافت می کند تحت شعاع قرار گیرد اما جای هیچ نگرانی از بابت اینکه سرطان از مادر به جنین منتقل شود نیست.
درمان سرطان سینه در دوران بارداری
درصورتیکه وجود بافت سرطانی در سینه تشخیص داده شود، درمان مورد نظر با توجه به فاکتورهای زیر آغاز می شود:
اندازه تومور
محل دقیق تومور
میزان شیوع بافت سرطانی
بارداری در چه مرحله ای قرار دارد
و از همه مهم تر، زن باردار چه گزینه درمانی را انتخاب می کند
نکته مهمی که در درمان زن باردار مبتلا به سرطان سینه مورد توجه قرار دارد این است که درمان چنین بیماری با درمان سایر زنانی که باردار نیستند هیچ تفاوتی ندارد: تکنیک اصلی کنترل بافت سرطانی و جلوگیری از گسترش آن. در این میان تنها یک نگرانی عمده وجود دارد و آن حفظ سلامت جنین است. به همین دلیل درمان زن باردار مبتلا به سرطان سینه به مراتب پیچیده تر از درمان سایر زنان بیمار است.
یکی از مهمترین سؤال هایی که درخصوص سرطان سینه در دوران بارداری مطرح می شود این است که »آیا جراحی سرطان سینه در دوران حاملگی خطری به همراه دارد یا نه؟» خبر خوشحال کننده این است که این جراحی خطری به همراه ندارد. با این حال سایر تکنیک ها نظیر شیمی درمانی، هورمون درمانی، درمان هدفمند و پرتودرمانی می تواند خطراتی برای جنین به همراه داشته باشد. درباره شیمی درمانی باید به این نکته توجه کرد که انجام آن در اواخر دوران حاملگی خطراتی برای جنین به همراه دارد اما اگر این تکنیک درمانی در اوایل بارداری صورت گیرد خطر چندانی به همراه نخواهد داشت. در مواردی که سرطان سینه در اوایل بارداری تشخیص داده شود و استفاده از شیمی درمانی به عنوان روش مورد نظر برگزیده شود، از زن باردار خواسته می شود که به پایان بخشیدن به حاملگی فکر کند. در مواردی که سرطان سینه پیشرفت قابل توجهی کرده باشد تأخیر در درمان آن خطرات زیادی برای سلامت زن باردار به همراه خواه داشت.
البته در گذشته مطالعات زیادی انجام شده که نشان می دهند پایان بخشیدن به حاملگی با هدف درمان سرطان سینه تأثیر چندانی بر بهبود وضعیت بیمار ندارد. اگرچه این مطالعات با خطاهای آماری نیز همراه بوده است اما بر اساس توصیه پزشکی نوین، پایان بخشیدن به حاملگی پیشنهاد نمی شود. اما هر چه باشد پایان بخشیدن به حاملگی نیز یکی از گزینه های روی میز جهت نجات جان زن باردار است به خصوص درباره سرطان های تهاجمی که درمان آنها فوریت دارد. در چنین مواردی صحبت کردن با بیمار و اعضای خانواده وی جهت رسیدن به درکی روشن از پیشرفت بیماری و لزوم حفظ جان بیمار از اهمیت زیادی برخوردار است.
جراحی
به طور کلی انجام عمل جراحی با هدف خارج ساختن توده های خطرناک، بهترین و کم خطرترین روش درمانی سرطان سینه در دوران حاملگی است. در واقع عمل جراحی را می توان مؤثرترین روش برای کمک به زنانی دانست که چه در دوران بارداری و چه در مواقع دیگر دچار سرطان سینه می شوند. در بسیاری از موارد روش «مستکتامی» یا همان خارج ساختن کل بافت سینه صورت می گیرد تا احتمال انتشار بافت سرطانی در سال های بعد به صفر برسد. البته از روشBCS یا همان خارج ساختن بخشی از بافت سینه نیز مد نظر قرار می گیرد. انتخاب هر یک از این روش ها منوط به میزان پیشرفت بیماری است.
توصیه پزشکان بیشتر به روش مستکتامی است زیرا درصورتی که از روش BCS استفاده شود، پس از آن نیاز به تکمیل فرآیند درمان از طریق پرتودرمانی است که این می تواند خطراتی برای سلامت جنین به همراه داشته باشد. استفاده از روش پرتودرمانی در دوران حاملگی توصیه نمی شود و به دلیل خطراتی که برای سلامت جنین به همراه خواه داشت تا پس از زایمان به تعویق انداخته می شود. اما همین تأخیر زمانی می تواند به عودکردن دوباره بیماری منجر شود. البته اگر سرطان در سه ماهه پایانی بارداری تشخیص داده شود انجام پرتودرمانی پس از زایمان با تأخیر زیادی همراه نیست اما تأثیری در نتیجه نهایی نخواهد داشت. معمولا از این روش درمانی پس از شیمی درمانی استفاده می شود. از این رو بیماری که شیمی درمانی را پس از انجام عمل جراحی دنبال می کند نباید برای پرتودرمانی کوچکترین تأخیری داشته باشد. اما وقتی سرطان سینه در اوایل بارداری تشخیص داده شود، فاصله زمانی تا پرتودرمانی - که باید پس از زایمان انجام شود - زیاد خواهد بود و به همین دلیل از روش تخلیه کامل سینه یا مستکتامی استفاده می شود. در حین انجام عمل جراحی، بخشی هایی از غدد لنفی در بازو نیز برداشته می شود تا بدین ترتیب خیال پزشک از کنترل بیماری راحت شود.
