روایتی از ماجرای جالبِ درمان بیماری با بوی نان

  شنبه، 18 فروردین 1403 ID  کد خبر 382822
روایتی از ماجرای جالبِ درمان بیماری با بوی نان
ساعدنیوز: در محله‌های اعیان‌نشین تهران قدیم مثل امامزاده یحیی(ع) مردم در خانه‌هایشان روزانه دو نوبت نان می‌پختند و بوی نان در خانه‌هایشان می‌پیچید. یک علتش این بود که تهرانی‌ها علاقه خاصی به خوردن نان داغ داشتند و علت دوم این بود که بوی نان را یکی از عوامل زدودن افسردگی می‌دانستند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از همشهری آنلاین، پختن نان و سهمیه‌بندی آرد برای نانوایی‌ها از داستان‌های خواندنی تهران قدیم است و روایت‌های مختلفی درباره این موضوع نقل شده است. بیشترین اتفاقاتی که حول نان و نانوایی‌ها رخ داده به دوره قاجار تعلق دارد که درباری‌ها به واسطه فرهنگ ارباب و رعیتی، قحطی مصنوعی در پایتخت ایجاد می‌کردند تا گندم‌شان را به قیمت‌های گزافی بفروشند. فرهنگ نان پختن و آداب ورود به نانوایی هم بخش‌های دیگر ماجراست و مجموعه نقل قول‌ها و اسناد مکتوبی که درباره نان به ثبت رسیده، این موضوع را نزد عموم مردم جذاب کرده است.

درباره تاریخچه پخت نان در ایران اتفاق نظر وجود ندارد و نقل قول‌ها مختلف است. آن‌طور که تاریخ‌نویس‌ها نقل کرده‌اند، اجداد ما نمی‌دانستند چگونه رفع گرسنگی کنند تا اینکه با یکسری غلات غیراهلی آشنا شدند و آنها را اهلی کردند. اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه می‌گوید: «جو و گندم جزو نخستین غلاتی بودند که اهلی شدند. مردم در ابتدا گندم و جو را برشته می‌کردند تا قابل هضم شود و با گذشت زمان به این نکته پی بردند که می‌شود گندم و جو را سابید و با آب مخلوط کرد تا خمیر نان به دست بیاید. در اروپا آب وولرم به آب اضافه می‌کردند اما نیاکان ما باهوش بودند و آب سرد به آرد اضافه می‌کردند که اثر بهتری روی بدن انسان دارد.» اما ماجرای پخت نان در تهران قدیم به زمانی مربوط می‌شود که حصار طهماسبی و بعدها حصار ناصری برپا می‌شود. آل عوض می‌گوید: «در تهران قدیم شاهد پخت سه نوع بودیم. یکی از نان‌هایی که به وفور پخت می‌شده نان سنگک بوده و دو روایت تاریخی درباره آن وجود دارد. عده‌ای می‌گویند شاه عباس صفوی از شیخ بهایی می‌خواهد نانی طبخ کند که فواید بیشتر و ضرر کمتری برای بدن انسان داشته باشد. شیخ بهایی هم بعد از مطالعات فراوان دستور پخت نان سنگک روی سنگ ریزه را تهیه می‌کند. بنابراین عده‌ای معتقدند نان سنگک برای نخستین بار در دوره شاه عباس صفوی در تهران طبخ شده است. البته این ادعا چندان قابل دفاع نیست چون در بقایای باستانی تپه‌های سیلک در منطقه دهلران تنورهایی شبیه تنور نانوایی‌های سنگکی کشف شده است.»

نانوا

ضد افسردگی

ساخت تنورهای خانگی و طبخ نان در خانه‌ها یکی دیگر از سنت‌هایی بوده که در دوره قاجار رواج پیدا کرده است. اردشیر آل عوض می‌گوید: «در محله‌های اعیان‌نشین تهران قدیم مثل امامزاده یحیی(ع) مردم در خانه‌هایشان روزانه دو نوبت نان می‌پختند و بوی نان در خانه‌هایشان می‌پیچید. یک علتش این بود که تهرانی‌ها علاقه خاصی به خوردن نان داغ داشتند و علت دوم این بود که بوی نان را یکی از عوامل زدودن افسردگی می‌دانستند. در آن سال‌ها نانواها از ساعت 6 صبح به محله‌های اعیان‌نشین می‌رفتند و خانه به خانه نان می‌پختند. پخت نان در خانه‌هامتر و معیاری برای سنجیدن وضع اقتصادی خانوارها بود. هرچه فاصله بین نان پختن مردم زیاد می‌شد نشانه تحلیل رفتن وضع اقتصادی‌شان بود و اگر هر روز نان می‌پختند معلوم بود که وضع‌شان خوب است. وقتی اوضاع اقتصادی خراب می‌شد مردم برای مصرف یک‌ماه نان می‌پختند و در جاهای مخصوص نگهداری می‌کردند.»

طاقچه مهربانی

ایجاد قحطی‌های مصنوعی که معمولاً دو سال یکبار ایجاد می‌شد، پایتخت نشین‌های دوره قاجار را برای ذخیره آرد و گندم به صرافت انداخت. آردشیر آل عوض، استفاده از کوزه‌های مخصوص برای نگهداری آرد و گندم را یکی از شگردهای ساکنان تهران قدیم برای مقاومت در برابر قحطی می‌داند: «برخی خانواده‌ها، کوزه‌های مخصوصی به نام «کندوس» داشتند که ظرفیت نگهداری 100 تا 200‌کیلوگرم غلات را داشت. داخل کندوس‌ها یک دیوار وجود داشت که آن را به دو قسمت تقسیم می‌کرد؛ یک طرف گندم می‌ریختند و طرف دیگر آرد یا بلغور گندم نگهداری می‌کردند. دو طرف کندوس‌ها دریچه‌هایی برای برداشت غله وجود داشت و موقعی که می‌خواستند نان بپزند از این طریق گندم را بر می‌داشتند و خمیر نان را تهیه می‌کردند.»کندوس‌ها در سال‌های قحطی به یک وسیله کاربردی برای تهرانی‌ها تبدیل شده بود. خانواده‌هایی که گندم را از قبل در کندوس‌ها ذخیره کرده بودند گاهی به دیگران هم کمک می‌کردند و فقرا و نیازمندان را از گرسنگی نجات می‌دادند. آل عوض می‌گوید: «برخی خانه‌های تهران قدیم طاقچه‌های رو به بیرونی داشت. این طاقچه‌ها را نیازمندان برای خودشان می‌ساختند. افرادی که دست‌شان به دهانشان می‌رسید نان‌های نذری خودشان را روی طاقچه می‌گذاشتند و گاهی چند عدد تخم‌مرغ هم کنارش قرار می‌دادند.»

برچسب ها: بیماری نان

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
پربازدید شدن نمای بیرونیِ منزل شخصی رهبر معظم انقلاب+عکس/ نمایی سیمانی با آیفونی قدیمی و درب خانه ای ساده و بدون زرق و برق (412 نظر) سه پرس کباب سفارش پسر کوچک رهبر معظم انقلاب برای خانواده شش نفره‌شان+عکس/ فرزندانی که در ساده زیستی راه پدر را ادامه میدهند (167 نظر) ساده زیستی مثال زدنی رهبر انقلاب ؛ از عینک شکسته و کفش قدیمی تا مبل ساده و عبای نخ کش شده +عکس (151 نظر) نوزاد بانمک و خوشگل المیرا شریفی مقدم مجری خوش اخلاق صداوسیما سر سفره ساده عید/ پروفیل یک مادر مهربون+عکس (57 نظر) خلاقیت پدر ایرانی در ثبت اولین عکس متفاوت از پسرش حماسه ساز+عکس/کل آتلیه های شهر زیر سوال رفت...🤣 (43 نظر) پیام توئیتری علی دایی درباره حمایت از کاندیداهای ریاست جمهوری+عکس (36 نظر) خلاقیت بی نظیر راننده یزدی، با نوشته جالب پشت کامیون حماسه ساز شد/ آدم حَظ میکنه از این درک و فهم بالا... (21 نظر) تزیین ماشین مخصوص حاجی ها/ مُد جدید این روزهای کشورمان +عکس (20 نظر) تصویری از خانه ابدی همسر جوان نسرین مرادی، فریده سریال نون خ/ روحش شاد و یادش گرامی (19 نظر) نگاهی به سبک دکوراسیون و سلیقه ساده پسندِ خانه علیرضا زاکانی+عکس/ خانه ای با فرش ماشینی و لوازم در حد شهروند عادی (18 نظر) مراسم تشییع پدر محسن تنابنده، شوهر همای پایتخت با حضور چهره های سرشناس و بازیگران/ روحش شاد و یادش گرامی +عکس (15 نظر) (عکس) انگشتر بسیار زیبای رهبر انقلاب با طرحی دلربا و چهره شاداب و پرانرژی ایشان در 85 سالگی / پیر ما اشرف مخلوقات است ... (10 نظر) رستوران گردی دو نفره حامد آهنگی با مادر شاد و خوش پوشَش+عکس/ خلوت مادر و پسری به سبک مجری خوش خنده😍 (10 نظر) نگاهی به کیک تولد متفاوت و به شکل سالاد الویه حامد آهنگی در مراسم سورپرایز تولدش+ویدیو/ چه ذوقی میکنه آقای خوش خنده😍 (9 نظر) میز غذای خوشمزه و مفصل سپیده بزمی پور برای مهمانانش/ خوش به حال آقا شاهرخ با این خانوم کدبانو (8 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
نسبت فامیلی فاطمه گودرزی توران سریال لحظه گرگ و میش و حمید گودرزی نادر سریال دلدادگان/ گودرزی های سینمای ایران را بشناسید
روایت‌هایی تاریخی از قتل فجیع امیرکبیر در کاشان توسط ایرانی‌ها انگلیسی‌ها / جان کندن او چهار ساعت طول کشید ...
همدستی خانم وکیل و پرستار بیمارستان در قتل مرد ثروتمند / پای 24 میلیارد تومان وسط بود
وقتی گریه رضا شاه را خارجی‌ها درآوردند!
نکات مهم درباره نظافت ماشین ظرفشویی که باید بدانید
خواننده معروف لس آنجلسی به ایران بازگشت+عکس خواننده در فرودگاه
فرهنگ عجیب ازدواج زنان با درخت در هند!!
پشت‌پرده علاقه عجیب ایرانی‌ها به خرید بچه میمون! / دیگر سگ و گربه جواب نمی‌دهد!
بیوگرافی و زندگی خصوصی شبنم قلی خانی، یکتای سریال هشت و نیم دقیقه و همسر جنتلمنش+تصاویر جذاب و دیدنی
تدارکات ساده رهبر معظم انقلاب برای پذیرایی کردن از مهمانانش+عکس/از قند و چای گرفته تا بشقاب کوچک از شیرینی نارگیلی برای کسانی که قند دوست ندارند
حمایت تمام قد قالیباف از جلیلی: همه باید تلاش کنیم تا نامزد جبهه انقلاب آقای دکتر جلیلی بعنوان رئیس دولت چهاردهم انتخاب شود
تاریخ مناظره‌ ها و برنامه‌های تبلیغاتی دور دوم انتخابات ریاست‌ جمهوری + جدول
میانجی گری پسر 17 ساله با از دست دادن جانش تمام شد
یک حیوان نایاب پس از 2 قرن در ایران دیده شد + فیلم | این حیوان گمشده، ایرانی‌ها را خوشحال کرد
قدرت صدای علیرضا قربانی بنای تخت جمشید را خراب می‌کند؟ حاشیه‌های تازه کنسرتی که از امروز شروع می‌شود
منتخب روز   
(عکس) استایل کُت و شلواری محمود احمدی نژاد در خیابان/ ذکر گفتن آقای سیاست مدار در حال پیاده روی بازی های مادرانه مینا مختاری همسر بهرام رادان با پسر تُپُل و مُپلش/ چه شیطون شده جان کوچولو ویدئویی از خانه ابدی آیت الله آل هاشم و گریه های جگر سوز پدر روحانی شهید/ روحش شاد و یادش گرامی مجید واشقانی پرسپولیس را با خاک یکسان کرد/ افشاگری آقای بازیگر از تاکتیک پرسپولیس برای قهرمانی در حضور پورعلی گنجی افشاگری عادل فردوسی پور از گول مالیدن سر خواهر برادر کوچکترش/ از شما خیلی خیلی بعید بود!! شعری که استاد شهریار با خواندن آن اشک ریخت و تا آخر به صورت گریان ادامه داد/ طفل بودم دزدکی پیر و علیلم ساختند سکانس غَش آور از سریال 3 در 4 با هنرنمایی علی صادقی/ ایشون اول نمک بودن بعدا دست و پا در آوردن! زنی که قهرمان زلزله کاشمر شد! / این است زن شجاع ایرانی ... حضور حمید نوری در منزل حسین امیرعبداللهیان برای عرض تسلیت به خانواده ایشان و قدردانی از تلاشهای وزیر شهید برای آزادی وی+عکس