بخش روش کار و یا مواد بسیار مهم بوده و داوران زیاد به این قسمت دقت می کنند. چرا که اگر اشکالاتی در دیگر قسمت های مقاله باشد قابل ویراستاری و تغییر است اما اشتباه در روش کار فرایند پژوهش را در بر می گیرد و قابل جبران نمی باشد. وقتی یک پژوهشی انجام شد و به فرضیات و منطق انجام پژوهش پرداخت، باید در قسمت روش کار مراحل را به صورت دقیق برای خوانندگان توضیح داده شود. اين مباحث در بخش “روش” مطرح مي شود. روش به صورت جزئي و دقيق، ويژگي آزمودني ها و مواد و دستگاه هاي استفاده شده را به همان صورت و ترتيبي كه در فرايند تحقيق مورد استفاده قرار گرفته، تشريح مي كند. دقت در ارائه جزئيات مطالب بايد به گونه اي باشد كه هر فرد ديگري دقيقا بتواند پژوهش شما را تكرار نمايد. در کل، روش کار بایستی طوری نوشته شود که اگر افراد دیگر بخواهند کار را تکرار کنند مشکلی نداشته باشند. اعتبار نتایج تا حدود زیادی بستگی به انتخاب روش درست دارد.
نکات کلیدی نوشتن روش کار Material & Method
۱- بخش روش کار از سه قسمت نسبتاً مجزا تشکیل شده است :
- شركت كنندگان و طرح پژوهش
- ابزار يا تكاليف
- شيوه گردآوري داده ها (براي طرح هاي غير آزمايشي) يا مراحل اجراي آزمايش يا مداخله (براي طرح هاي آزمايشي).
۲- در بخش شركت كنندگان و طرح پژوهش هيچ گونه نتيجه اي را بيان نكنيد.
۳- ابتدا مشخصات شركت كنندگان را ذكر كنيد. چه كساني، چه تعدادي و با چه ويژگي هايي انتخاب شده اند.
۴- نحوه انتخاب شركت كنندگان و داوطلب بودن يا نبودن آن ها ذكر شود.
۵- تا حد ممكن ويژگي هاي جمعيت شناختي شركت كنندگان بيان شود. براي مثال، تعداد دختر و پسر شركت كننده، ميانگين يا دامنه سني آن ها، سطح تحصيلات و طبقه اقتصادي – اجتماعي آن ها.
۶- تمام كنترل هايي كه براي جلوگيري از اريب انتخاب افراد صورت گرفته بايد ذكر شود.
۷- اگر پژوهش از نوع آزمايشي است، نحوه دستكاري متغير (هاي) مستقل و شيوه كنترل متغيرهاي مزاحم براي شكل گيري گروه ها و اگر غير آزمايشي است نحوه طبقه بندي صورت گرفته يا انتخاب گروه هاي از قبل شكل گرفته دقيقاً تشريح شود. براي طرح هاي پيمايشي و همبستگي ذكر نوع مطالعه در ابتدا يا انتهاي توصيف مشخصات شركت كنندگان كفايت مي كند.
۸- ابزار استفاده شده در پژوهش مي توانند شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه، مقياس هاي درجه بندي و آزمون ها باشند. در گزارش ابزار استفاده شده ابتدا اين ابزار توصيف شوند، سپس شيوه نمره گذاري آن ها ذكر شود و در پايان ويژگي هاي روانسنجي (نظيراعتبار و روايي) آن ها مورد اشاره قرار گيرد.
۹- در قسمت مراحل اجراي آزمايش يا شيوه گردآوري داده ها بايد هر عملي را كه قبلاً توصيف نشده و پژوهشگر (ان) ديگر براي تكرار مطالعه به دانستن آن نياز دارند توصيف شود. ترتيب خاص گام هاي برداشته شده براي مطالعه، نحوه آموزش پرسشگران (يا آزمونگران يا آزمايشگران) زمان بندي پژوهش، دستورالعمل داده شده به شركت كنندگان و اطلاعات اوليه داده شده به آن ها درباره هدف پژوهش و يا نحوه اجراي مطالعه (اجرا فردي بوده يا گروهي، طول مدت زمان اجرا، مكان اجرا و مواردي از اين قبيل) نكاتي است كه در اين قسمت بيان مي شود.
نکات کلیدی نوشتن روش کار Material & Method
۱- بخش روش کار از سه قسمت نسبتاً مجزا تشکیل شده است :
- شركت كنندگان و طرح پژوهش
- ابزار يا تكاليف
- شيوه گردآوري داده ها (براي طرح هاي غير آزمايشي) يا مراحل اجراي آزمايش يا مداخله (براي طرح هاي آزمايشي).
۲- در بخش شركت كنندگان و طرح پژوهش هيچ گونه نتيجه اي را بيان نكنيد.
۳- ابتدا مشخصات شركت كنندگان را ذكر كنيد. چه كساني، چه تعدادي و با چه ويژگي هايي انتخاب شده اند.
۴- نحوه انتخاب شركت كنندگان و داوطلب بودن يا نبودن آن ها ذكر شود.
۵- تا حد ممكن ويژگي هاي جمعيت شناختي شركت كنندگان بيان شود. براي مثال، تعداد دختر و پسر شركت كننده، ميانگين يا دامنه سني آن ها، سطح تحصيلات و طبقه اقتصادي – اجتماعي آن ها.
۶- تمام كنترل هايي كه براي جلوگيري از اريب انتخاب افراد صورت گرفته بايد ذكر شود.
۷- اگر پژوهش از نوع آزمايشي است، نحوه دستكاري متغير (هاي) مستقل و شيوه كنترل متغيرهاي مزاحم براي شكل گيري گروه ها و اگر غير آزمايشي است نحوه طبقه بندي صورت گرفته يا انتخاب گروه هاي از قبل شكل گرفته دقيقاً تشريح شود. براي طرح هاي پيمايشي و همبستگي ذكر نوع مطالعه در ابتدا يا انتهاي توصيف مشخصات شركت كنندگان كفايت مي كند.
۸- ابزار استفاده شده در پژوهش مي توانند شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه، مقياس هاي درجه بندي و آزمون ها باشند. در گزارش ابزار استفاده شده ابتدا اين ابزار توصيف شوند، سپس شيوه نمره گذاري آن ها ذكر شود و در پايان ويژگي هاي روانسنجي (نظيراعتبار و روايي) آن ها مورد اشاره قرار گيرد.
۹- در قسمت مراحل اجراي آزمايش يا شيوه گردآوري داده ها بايد هر عملي را كه قبلاً توصيف نشده و پژوهشگر (ان) ديگر براي تكرار مطالعه به دانستن آن نياز دارند توصيف شود. ترتيب خاص گام هاي برداشته شده براي مطالعه، نحوه آموزش پرسشگران (يا آزمونگران يا آزمايشگران) زمان بندي پژوهش، دستورالعمل داده شده به شركت كنندگان و اطلاعات اوليه داده شده به آن ها درباره هدف پژوهش و يا نحوه اجراي مطالعه (اجرا فردي بوده يا گروهي، طول مدت زمان اجرا، مكان اجرا و مواردي از اين قبيل) نكاتي است كه در اين قسمت بيان مي شود.
رفرنس های پایان نامه را چگونه بنویسیم؟
