روسیه ستیزی در ارمنستان چه عواقبی برای قفقاز جنوبی در پی دارد؟ 

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر احسان موحدیان کارشناس مسائل قفقاز در گفتگو با خبرنگار ساعدنیوز به تیین دلایل گسترش روسیه ستیزی در ارمنستان و تأثیر این موضوع بر آینده قفقاز جنوبی و مناقشه قره باغ گفت: بحث روسیه ستیزی در ارمنستان دو جنبه دارد؛ یک وجه این مسأله بازمی گردد به رویکرد دولت مستقر در این کشور. دولت آقای پاشینیان و نماینده های حامی آقای پاشینیان در پارلمان ارمنستان که 70 درصد کرسی ها را به خود اختصاص داده اند، و رسانه های دولت مستقر به دلیل گرایش شان به سمت غرب و ترجیح تقویت روابط شان با اروپا و آمریکا، و علاقه ای به گسترش روابط با روسیه ندارند؛ اینها به دنبال این هستند که نفوذ و گستره حضور روسیه در ارمنستان را کم کنند و گرایش دارند که مذاکرات صلح را با همکاری آمریکا، ناتو و اتحادیه روپا انجام دهند.

موحدیان افزود: جنبه دیگری از این ماجرا هم فعالیت های افراد و سازمان هایی است که لزوماً طرفدار دولت پاشینیان و غربگرا نیستند. ولی معتقدند که روسیه برای حفظ منطقه کوهستانی آرتساخ اقدامات کافی صورت نداده، و روسیه به دلیل استقرار یک دولت غربگرا در ارمنستان عملاً این کشور را مجازات می کند و در حفظ تمامیت ارضی ارمنستان کم کاری می کند و این ماجرا به ضرر ارمنستان تمام می شود. بنابراین، این گروه ها ناراضی هستند.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: البته در این قضیه، تحریم های غرب بر علیه روسیه بی تأثیر نیست. چون روسیه به دنبال دور زدن تحریم ها و باز کردن مسیرهای تجاری جدید، و استفاده از مسیر باکو برای فروش نفت و گاز خودش است، باکو در دکترین امنیتی، اقتصادی، و اطلاعاتی روسیه و شخص پوتین جایگاه بالاتری دارد. به بیان دیگر، جبرهای ژئوپلتیک و ژئواکونومیک خودشان را بر روسیه تحمیل کرده اند و روسیه آنقدری که باید برای حفظ صلح در منطقه قره باغ طبق قرارداد 2020 وقت بگذارد، تلاش نمی کند و کم کاری می کند. بنابراین، دو گروه در ارمنستان گرایش به روسیه ستیزی دارند. نظرسنجی های اخیر هم نشان می دهد که نارضایتی مردم ارمنستان از روسیه روز به روز در حال افزایش است و حتی روسیه جزو 4 کشوری است که مردم ارمنستان آن ها را دشمن محسوب می کنند. اگر آذربایجان و ترکیه رتبه های اول و دوم را دارند؛ در یک نظرسنجی اخیر، روسیه هم کشور چهارم نامحبوب در میان مردم ارمنستان شده است.

دکتر موحدیان با اشاره به فرصت طلبی آمریکا برای بهره مندی از شرایط موجود در قفقاز جنوبی تأکید کرد: آمریکا از این وضعیت بدش نمی آید و اتفاقاً خیلی از این موضوع خوشحال است. چون دوست دارد که خودش میانجی صلح شود، و از طرفی خواهان کاهش نفوذ روسیه در قفقاز و قره باغ است تا خودش در آنجا نفوذ کند، و باز هم مرزهای ناتو را گسترش دهد. بنابراین، آمریکایی ها از گسترش روسیه ستیزی در ارمنستان استقبال می کنند و از این وضعیت خوشحال هم هستند. و این موضوع برای آینده قفقاز جنوبی به هیچ وجه خوب نخواهد بود، چون افزایش نفوذ آمریکا در این منطقه به معنای افزایش بی ثباتی، ناامنی، و تنش آفرینی است. آنها می خواهند در این منطقه باشند نه برای حفظ صلح بلکه برای ایجاد تنش و بی ثبات کردن ایران، روسیه و چین؛ تا برسند به منابع نفتی دریای کاسپین و منابع معدنی و کنترل مسیرهای ارتباطی و ترانزیتی. حمایت از گرایش های تجزیه طلبانه هم در ایران، هم در روسیه و هم در چین برای آمریکایی ها مهم است.

موحدیان در پایان با اشاره به تأمین منافع تلاویو از طریق گسترش نفوذ آمریکا و ناتو در ارمنستان و کاهش تأثیرگذاری روسیه در قره باغ گفت: در این وضعیت اسرائیل هم راحت تر می تواند در قفقاز و در نزدیکی مرزهای ما حضور داشته باشد و برای به خطر انداختن امنیت ملی ما تلاش کند. ارمنستان بازنده اصلی این وضعیت خواهد بود. ایروان حمایت مسکو را از دست خواهد داد. این حمایت هرچقدر هم کم و ناچیز بوده، بالأخره همین حمایت بوده که ارمنستان را حفظ کرده است. آمریکایی ها علیرغم ادعاهایی که دارند، کار جدی ای در راستای حمایت از تمامیت ارضی ارمنستان انجام نداده اند. نه سلاحی به ارمنستان فروخته اند؛ نه نیروهای نظامی شان را در آنجا مستقر کردند؛ هر کاری کرده اند، همه برای ضربه زدن به ایران، روسیه و چین بوده است، نه حفظ ارمنستان. فرانسه هم کار خاصی نکرده است. این روسیه است که در این منطقه حضور میدانی دارد و می تواند شرایط را کنترل کند. هرچقدر وضعیت به هم ریخته تر بشود، و نفوذ روسیه کمتر شود، و ارمنستان به هر علتی از این ماجرا حمایت کند، روسیه هم واکنش منفی تری را نشان خواهد داد، و با تداوم این وضعیت، ثبات و وحدت و تمامیت ارضی ارمنستان باز هم بیشتر به خطر خواهد افتاد.

** این مصاحبه توسط آقای دکتر علی پیری دبیر سرویس بین الملل انجام شده است.