حقیقت این است که نان پخته شده از لحظه ای که از کوره خارج می شود، در اوج کیفیت خود قرار دارد و بهترین زمان برای مصرف است.به محض اینکه قرص نان شروع به خنک شدن می کند، کیفیت آن کاهش می یابد. اگر شما برای پخت نان خانگی برنامه ریزی می کنید، مطمئن شوید که به محض اینکه از فر خارج می شود، می توانید آن را بخورید و از آن لذت ببرید.وقتی نوبت ذخیره و نگهداری نان می رسد، یخچال بدترین دشمن شما است ، نان در واقع در یخچال سریع تر از دمای اتاق خراب می شود . بهترین راه برای حفظ نان در بهترین حالت این است که آن را به مدت یک یا دو روز در دمای اتاق نگه دارید، سپس آن را ببندید و برای نگهداری بلند مدت آن را منجمد کنید. زمانی که می خواهید نان آن را گرم کنید و دوباره طعم آن برمی گردد، گویی نان تازه است.
نکات مهم در هنگام خرید نان
توجه کنید اگر قصد خرید نان دارید، یک سری ویژگی ها به همراه خود داشته باشد تا سالم بودن آن برای شما تایید گردد:
- نان به راحتی تکه شود و کش نیاید.
- رنگ و بوی مطبوعی داشته باشد.
- باعث خسته شدن در هنگام جویدن نگردد.
- باعث ترش کردن و بهم ریختن معده شما نشود.
- از ارد مرغوب تهیه شده باشد (ارد بر روی کیفیت نان اثر مستقیمی می گذارد. اگر نان شما دارای کیفیت مطلوبی نباشد، مدت نگهداری نان نیز کاهش می یابد.)
جلوگیری از بیات شدن نان
تنها راه پیشگیری از بیات شدن نان، نگه داشتن آن در فریزر در دمای منفی ۱۰ تا منفی ۴ درجه سانتیگراد است. شاید خود شما هم به طور تجربی متوجه تفاوت های بین این دو شرایط نگهداری شده باشید؛ هنگامی که نان را در فریزر می گذاریم، رطوبت یا آب موجود در بافت آن منجمد می شود و دیگر آبی در بافت نان نمی ماند که میان مولکول های پروتئین و نشاسته منتقل و کریستاله شود، به این ترتیب می توان نان را به مدت ۳-۲ ماه در فریزر نگه داشت. با بیرون آوردن نان از فریزر، آب منجمد شده بافت آن دوباره به حالت مایع برمی گردد و حالت تازه به خود می گیرد.گذاشتن نان داغ قبل از سرد شدن، باعث ایجاد تغییر حالت ظاهری، بیات شدگی زودرس، سرعت دادن در کپک زدگی، تشدید ضایعات و احتمال ایجاد بیماری گوارشی می گردد. حتی دادن نان کپک زده به گاوها مضر و سرطان زا است و همچنین باعث آلوده شدن شیر آنها می شود.در ایجاد ضایعات نان، مردم ۲۰ درصد، نانوایان ۳۰ درصد و آرد مصرفی ۵۰ درصد تأثیر گذارند.اگر طی فرآیندهای آماده سازی خمیر و پخت، دما و فعالیت آنزیمی تنظیم و کنترل شده باشد، از بیات شدن نان جلوگیری می شود.
رازهای مراقبت و نگهداری از انواع نان در خانه
شاید شما هم در نانوایی ها زیاد دیده باشید که افراد بعد از خریدن نان اقدام به سرد کردن نان می کنند و آن ها را به صورت داغ بر روی یک دیگر نمی گذارند. در واقع این کار صحیحی است و به ماندگاری بیشتر نان کمک می کند. قرار دادن نان داغ بر روی یک دیگر موجب زود کپک زدن آن ها می شود.بعد از این که نان ها را به خوبی سرد کردید آن ها را درون پلاستیک دربسته قرار دهید تا مانع از ورود هوا به آن شوید. دربسته بودن پلاستیک نان به شکلی که هوا به آن وارد نشود و همچنین قرار گرفتن آن دور از نور خورشید می تواند ماندگاری نان را بالا ببرد.این روش را برای انواع نان ایرانی مانند لواش، تنوری، تافتون، سنگک و بربری به کار ببرید. در صورتی که نان ها بزرگ هستند بهتر است آن را به قطعات کوچک تر تبدیل کنید.
در منزل هم می توانید نان های خود را درون یک پلاستیک دربسته نگهداری کنید، البته توجه داشته که هوا وارد پلاستیک نشود و در معرض نور آفتاب هم قرار نگیرد. نان را به این شکل به مدت دو روز می توانید نگهداری کنید. در این مدت نباید نان درون یخچال قرار بگیرد، بهتر است نان را در دمای محیطی مانند آشپزخانه نگهداری کنید.استفاده از ظرف برای نگهداری کردن از نان یکی دیگر از روش هایی است که از گذشته تا به امروز مرسوم بوده است. ظرف نان باید دردار باشد و به خوبی بسته شود تا مانع ورود هوا شده و از کپک زدگی و بیات شدن نان جلوگیری کند.
در صورتی که تصمیم به نگه داری نان در دمای محیط دارید، می توانید از یک فویل آلومینیومی هم استفاده کنید. فویل آلومینیومی مانع از خشک شدن زود هنگام رطوبت درون نان می شود و به ماندگاری آن کمک می کند. این روش برای نگهداری نان باگت بهترین راه است و در هنگام استفاده، نان در بهترین حالت خود قرار دارد.البته این روش های گفته شده برای نگهداری دیگر نان ها هم مناسب است و می توانید برای نگهداری نان تست، لواش، تافتون و ... از این روش استفاده کنید.
نگهداری نان در یخچال
استفاده از یخچال برای نگهداری نان، روند بیات شدن و کپک زدگی نان را تا ۳ برابر افزایش می دهد! در ضمن نگه داشتن نان در یخچال منجر به خشک شدن آن هم می شود. در صورتی که قصد دارید به مدت دو روز نان را نگهداری کنید بهتر است نان در دمای محیط با شرایطی که در قبل گفته شد نگهداری شود.
نگهداری انواع نان در فریزر
بهترین راه برای ماندگاری بالای نان، نگهداری کردن آن در فریزر است. در صورتی که تصمیم دارید نان را بیشتر از ۲ روز نگهداری کنید بهتر است تا آن را بسته بندی کرده و درون فریزر نگهداری کنید. در هنگام بسته بندی نان دقت داشته باشید تا پلاستیک دربسته باشد و هوا به داخل آن وارد نشود. همچنین هوای درون پلاستیک را هم در هنگام بسته بندی از آن خارج کنید.در صورتی که تصمیم به نگهداری نان باگت دارید بهتر است خمیر وسط آن را جدا کرده و نان را بدون خمیر وسط نگهداری کنید. نام باگت به این شکل در هنگام استفاده، از شرایط بهتری برخوردار است.بهترین حالت ممکن برای نگهداری از نان در فریزر، قرار دادن آن در دمای منفی ۴ درجه سانتی گراد تا منفی ۱۰ درجه سانتی گراد است.
روش صحیح باز کردن یخ نان
در صورتی که نان را درون فریزر نگهداری کرده اید بهتر است تا در هنگام استفاده، به بهترین شکل یخ آن را باز کنید تا کیفیت و ارزش غذایی آن حفظ شود. بهترین روش برای باز کردن یخ نان قرار دادن آن در دمای محیط است. یخ نان بعد از چند دقیقه که در دمای محیط قرار بگیرد باز می شود و برای مصرف کردن مناسب است.در صورتی که عجله دارید می توانید از فر یا تستر برای گرم کردن نام استفاده کنید. در این روش بهتر است ۱۰ دقیقه نان را درون فر یا توستر قرار دهید تا یخ آن باز شود.استفاده از مایکروویو برای باز کردن یخ نان های ساندویچی و فانتزی مناسب نیست و منجر به خیس شدن آن و پایین آمدن کیفیت نان می شود. اما نان های معمولی مانند تافتون را می توانید به مدت چند ثانیه درون مایکروویو قرار دهید.
چرا نان را در روزنامه نپیچیم؟
روزنامه های ما معمولا کیفیت چاپ خوبی ندارند و مرکب نوشته ها روی کاغذ به سادگی جدا می شوند و به موادی که کنارشان هستند، نفوذ می کنند.اگر شما دستتان را روی کاغذ روزنامه بکشید، حتما خواهید دید که انگشتانتان سیاه می شوند و این سیاهی، ناشی از جداشدن مرکب نوشته هاست. حالا حسابش را بکنید که نان داغ، وقتی داخل روزنامه قرار بگیرد، کمی هم رطوبت ایجاد کرده و این رطوبت، کار انتقال جوهر نوشته های روزنامه به نان را ساده تر می کند.ضمنا مرکب چاپ حاوی سرب و فلزات سنگین (کادمیوم و آرسنیک) است که تجمع آنها در درازمدت می تواند باعث بروز بیماری ها و علایمی مانند احساس خستگی یا سردرد شود.بهتر است تمام کسانی که می خواهند به نانوایی بروند، یک پارچه نخی سفید و بدون چاپ و نوشته همراه خود ببرند و نانشان را درون آن قرار دهند. آنها می توانند از یک نایلون بدون رنگ و چاپ هم برای قرار دادن نان استفاده کنند.
نکاتی برای نگهداری نان
- چیدن نان های داغ بر روی هم، کپک زدگی را تسریع، فساد زدگی را تسهیل و ضایعات نان را تشدید می کند؛
- قبل از سرد شدن کامل نان ها، آنها را دسته نکنید. نان سرد شده را نیز در پلاستیک دربسته بگذارید.
- حرارت نان باعث کپک زدگی زودرس آن می گردد. از دسته کردن نان داغ جداً بپرهیزید؛
- نان خوب مستلزم داشتن آرد با کیفیت، نانوای خوب و نگهداری صحیح است؛
- همان گونه که بعضی از برنج ها پخت خوبی ندارند، آرد نامرغوب نیز پخت خوبی نخواهد داشت؛
- دادن نان کپک زده به گاوها مضر و سرطان زا است. در ضمن موجب آلوده شدن شیر آنها می شود؛
- در ایجاد ضایعات نان، مردم ۲۰ درصد، نانوایان ۳۰ درصد و آرد مصرفی ۵۰ درصد تأثیر گذارند؛
- خرید نان مازاد بر نیاز روزانه، یکی از علل افزایش ضایعات نان است. از خرید نان اضافی خودداری کنید؛
- از خوردن نان سبوس دار در وعده های غذای خود غافل نشوید؛مصرف نان سبوس دار در هر وعده ی غذایی ۳۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گوارشی را کاهش می دهد؛
- خوردن نان سبوس دار مانع از جذب سریع قند و چربی در خون می گردد؛
- نان های تیره (حاوی سبوس بیشتر) ارزش غذایی بالاتری نسبت به نان های سفید و روشن دارند؛
- قرار دادن نان در یخچال، بیات شدن نان را تسریع می نماید؛
- انباشته شدن نان داغ قبل از سرد شدن، باعث تغییر حالت ظاهری، بیات شدگن زودرس،تسریع در کپک زدگی، تشدید ضایعات و ایجاد بیماری گوارشی می گردد؛
- قبل از سرد شدن کامل، نان را دسته نکنید. نان سرد شده را نیز در سفره در بسته نگهداری نمایید؛
- هنگام خرید نان حتماً یک سفره ی پارچه ای یا پلاستیکی به همراه داشته باشید؛
- نانی که پس از سرد شدن با سفره حمل و نگهداری شود، مطبوع تر و ماندگارتر خواهد بود؛
- هر چه سبوس آرد بیشتر، ارزش غذایی آن نیز افزون تر و هرچه سبوس آرد کمتر،ارزش غذایی آن نیز کمتر و کیفیت نان نیز پایین تر خواهد بود؛
- بین حرارت، رطوبت و کپک زدگی رابطه ی مستقیم وجود دارد؛در نتیجه نان هایی که به صورت داغ بر روی هم دسته شوند، محیط مناسبی را برای فساد میکروبی و کپک زدگی فراهم می سازند؛
- آرد حاصل از گندم تازه و نارس، باعث تولید نان های سفت و بدهضم خواهد شد؛
- نان خوب نانی است که آرد آن خوب، خمیر آن تخمیر شده، نانوایش ماهر و مصرف کننده ی آن واقف به اصول نگهداری صحیح باشد.
روش های نگهداری قارچ
