دست قسمتی از بدن جانوران است که در انسان از مچ به پایین قرار گرفته و شامل پیش مشت و انگشتان و کف دست است. دست انسان قادر به انجام حرکات مختلف ارادی و لمس است. بیشتر کارهای روزمره هر انسانی با دست انجام می گیرد.
نواحی دست
به طور قراردادی دست به نواحی زیر تقسیم می شود:
- ناحیه کف دستی (پالمار)
- ناحیه پشت دستی (دورسال)
- انگشتان دست
ساختار دست
در انسان هر یک از دست ها ۲۷ استخوان و شمار متناظری از مفصل ها را دارد. استخوان های دست ها در مجموع تقریباً یک چهارم شمار کل استخوان های بدن را تشکیل می دهند. ۳۴ ماهیچه حرکات انگشتان را کنترل می کنند در کف دست و ساعد قرار دارند. در خود انگشتان ماهیچه ای وجود ندارد. حدود یک چهارم قشر حرکتی مغز به عضلات دست ها اختصاص دارد. ماهیچه ها به وسیله زردپی (تاندون) که از رشته های مستحکم بافت همبند ساخته شده اند، به استخوان ها متصل می شوند. هنگامی که ماهیچه منقبض می شود، زردپی را می کشد و زردپی نیز به نوبه خود استخوان را می کشد و آن را به حرکت درمی آورد. زردپی ها علاوه بر به حرکت درآوردن استخوان ها، مفاصل را هم پایدار می کنند. رُباط ها (لیگامان ها) استخوان ها را به هم متصل می کنند و آن ها را در هم آرایی درستی قرار می دهند. رباط هایی که در هر طرف مفاصل انگشت قرار دارند از انحراف جانبی مفصل جلوگیری می کنند و رباط هایی که در طول کف دست گسترده شده اند، مانع از خم شدن بیش ازحد انگشتان به عقب می شوند. زردپی ها و رباط ها از رشته های ساخته شده از کلاژن- پروتئینی که به آن ها استحکام و انعطاف پذیری برای انجام کارکردهای مجزا را می دهند- ساخته شده اند. از آنجایی که این بافت های رشته ای خون رسانی کمی دارند، آسیب های زردپی ها و رباط ها به آهستگی بهبود می یابند. زردپی ها در دست عمدتاً به وسیله غلاف های محافظی پیچیده شده اند که شبیه یک بادکنک بدون باد هستند. پوشش درونی این غلاف که زُلاله (سینوویوم) خوانده می شود، یک مایع شفاف لغزنده تولید می کند که مایع زلاله ای (سینوویال) خوانده می شود. مفاصل نیز با زلاله پوشیده شده و با مایع زلاله ای پر می شود. این مایع حیاتی باعث لغزنده سازی زردپی ها و مفصل می شود و حرکت بدون اصطکاک انگشتان را امکان پذیر می کند. این مایع همچنین مواد مغذی را به استخوان ها و غضروف مجاور می رساند. غضروف، یک بافت محکم و تا حدی کِشسان، سطوح مفصل را می پوشاند و سطح هموار و لیز برای حرکت فراهم می کند. سه عصب عمده شامل عصب زند زیرین، میانی و زند زِبَرین دست را به کار می اندازند. عصب میانی که از مچ می گذرد، از این لحاظ مورد توجه است که فشار بر روی آن باعث نشانگان مجرای مچ دستی می شود که یکی از شایع ترین و ناتوان کننده ترین عوارض دست است.
انگشتان دست
انگشت دست نام انگشتان انتهایی دست است که در انسان شامل ۵ انگشت در هر دست می شود (در مجموع ۱۰ انگشت). انگشتان دست به جز انگشت شست که فقط ۲ بند دارد، دارای سه استخوان مجزا هستند که بین آن ها مفصل وجود دارد و در انتهای آن ها ناخن قرار دارد. انگشتان دست دارای استخوان هستند و در انتهای آن ها ناخن وجود دارد.
نخستین پیوند دست
در ژانویه ۲۰۱۳ نخستین عمل جراحی پیوند دست در بریتانیا با موفقیت انجام شد.
همه چیز در مورد ساختار و زمان مرگ خورشید
