اگر به بازدید از ساختمان های مختلف در طول تاریخ علاقه مند بوده باشید حتما متوجه تفاوت ها و نوع معماری خاص هرکدام، که گاها منطقه با منطقه متفاوت است، شده اید. همین تنوع در ساختارها موجب شده سبک های معماری متنوعی در هر دوره معرفی شود و ساختمان های به یادماندنی به جای بگذارد.
هنر و معماری رنسانس
معماری رنسانس جنبش فرهنگی مهمی بود، جنبشی که آغازگر دورانی از انقلاب علمی و اصلاحات مذهبی و پیشرفت هنری در اروپا شد. عصر نوزایش ،دوران گذار بین سده های میانه و دوران جدید است. در میان موافقان با آن در دوره رنسانس، به معنای بازگشت به سوی سنت های کلاسیک هنر روم و یونان بود. در واقع، مخالفان سبک گوتیک معتقد بودند که می خواهند بار دیگر به سوی مولفه های هنری روم و یونان بازگردند و آن عناصر را احیا کنند. اولین بار، واژه لفظ رنسانس را فرانسویها در قرن ۱۶ میلادی، به کاربردند. معمولاً شروع دوره نوزایش را در سده چهاردهم در شمال ایتالیا می دانند. خواستگاه رنسانس شهر فلورانس است. این جنبش در سده پانزدهم میلادی، شمال اروپا را نیز فراگرفت. رنسانس، یک تحول ۳۰۰ ساله است که در سال های ۱۳۰۰ از فلورانس ایتالیا شروع شد.
تاریخچه معماری رنسانس
رنسانس از اوایل قرن 14 در قلب ایتالیا، از شهر فلورانس، متولد شد. با وجود اینکه این سبک معماری خیلی جدید بود اما خیلی زود به کل اروپا پخش شد و به یک سبک مدرن تر و کلاسیک تر نسبت به سبک معماری گوتیک که پیش از آن مطرح بود تبدیل گردید. هرچند نمی توان الهام گرفتن از سبک معماری یونان باستان و رومیان را در این سبک معماری ندیده گرفت. تمرکز معماری رنسانس به روی توازن، تناسب، نظم و هندسه بود. درست همانطور که در معماری باستان کلاسیک به ویژه در روم باستان به چشم می خورد. سبک رنسانس بین قرن 14 و 16 میلادی متداول بوده است و پس از آن جای خود را به سبک معماری باروک داد. فیلیپو برونلسکی (Filippo Brunelleschi)، معمار اهل فلورانس ایتالیا، اولین کسی است که با ساخت کلیسای جامع فلورانس به سبکی جدید و متفاوت، اولین ساختمان به سبک معماری رنسانس را در جهان ساخت و نام خود را بعنوان خالق این سبک ماندگار کرد.
ویژگی های معماری رنسانس
در معماری رنسانس ویژگی های اصلی سبک کلاسیک را احیا کردند اما طبیعتاً شکل و کارکرد ساختمان ها و ساختار شهرها با گذشت زمان دچار تغییر شد. طراحی های ساختمان های رنسانس، بیشتر مربعی شکل و متقارن بودند و ابعاد آن را طبق یک واحد اندازه گیری حساب می کردند. برای مثال در ساخت کلیسا، این واحد می توانست عرض جناح آن باشد و در مورد سایر تناسبات و اندازه های ساختمان بر اساس این واحد، تصمیم گیری می شد. پنجره های پالادین در همین دوره و در ایتالیا رواج پیدا کرد. از دیگر ویژگی های معماری رنسانس می توان موارد زیر را نام برد:
- چیدمان متقارن پنجره ها و درها
- استفاده ی فراوان از ستون های کلاسیک و ستون های چسبیده به دیوار (ستون دیواری)
- آذین های بالای درب یا همان سنتوری های سه گوش
- نعل درگاه مربعی شکل
- طاق
- گنبد
- سقف داخلی مسطح یا حفره مانند
- طاقچه های داخل دیوار که با مجسمه پر می شدند
هنرمندان عصر معماری رنسانس
- فیلیپو برونلسکی
- لئون باتسیتا آلبرتی
- آندریا پالادیو
- میکل آنژ
- لئوناردو داوینچی
در دوره رنسانس، اشکال و فرم های احیایی الهام گرفته از دوره کلاسیک باستان و به خصوص روم باستان تاثیر مهمی بر روی طراحی درب ها داشته است. به طور مثال، نماها بر اساس نماهای معابد معروف طراحی شدند. قاب درب های مستطیل شکل با حاشیه تزینی درگاه دوباره رایج شدند، همان طور که درب ها با قرنیزها بر روی دستک ها نگاه داشته شده و درب ها با نقوش رومی تحت تاثیر کاربندی تزئین شده اند. درب های قوسی همچنین مورد استفاده قرار گرفتند اما قوس ها به نحوه ی رومی گرد و اغلب دارای سنگ تاج برجسته هستند.
5 نمونه سبک معماری رنسانس
-
کلیسای جامع فلورانس (Florence Cathedral)- فلورانس- ایتالیا: بدون شک مشهورترین نمونه معماری رنسانس کلیسای جامع فلورانس است که اولین اثر ساخته شده به این سبک لقب گرفته است. برخی این ساختار را با نام معمار آن، فیلیپو برونلسکی، می شناسند و برخی دیگر آن را کلیسای روح مقدس می خوانند. کلیسای جامع فلورانس بین سال های 1428 الی 1434 ساخته شده است. کلیسای جامع فلورانس اولین نمونه بنا با معماری رنسانس محسوب می شود.
-
کلیسای سن پیتر (Basilica of St.Peter)- واتیکان- ایتالیا: کلیسای سن پیتر مشهورترین کلیسای واتیکان و بزرگترین کلیسای جهان است که در سال 1626 ساخته شده است. هرچند ساخت این کلیسا تقریبا 120 سال طول کشید. کلیسای سن پیتر یکی از شناخته شده ترین نمونه های سبک معماری رانسانس به شمار می رود. کلیسای سنت پیتر بزرگترین و مشهورترین نمونه معماری رنسانس است.
- کلیسای سیستین (Sistine Chapel)- واتیکان- ایتالیا: کلیسای سیستین در واتیکان محل اقامت رسمی پاپ است که در سال 1508 ساخته شده است. از مشهورترین ویژگی های این کلیسا علاوه بر سبک معماری آن، نقاشی آفرینش آدم، اثر معروف میکل آنژ است که روی سقف آن به تصویر کشیده شده است. کلیسای سیستین یکی از برجسته ترین نمونه های معماری رنسانس است که با نقاشی های دیواری بسیار زیبا از هنرمندان مشهور مزین شده است.
- کاخ پیتی (Palazzo Pitti)- فلورانس- ایتالیا: کاخ پیتی از نمونه های مهم سبک معماری رنسانس محسوب می شود. این کاخ که در سال 1549 ساخته شده در قرن 18 برای مدتی مقر ناپلئون بوده است. اگرچه به اندازه نمونه های دیگر شناخته شده نیست، اما از جمله نمونه سبک معماری رنسانس است که با محوریت غیرمذهبی ساخته شده است.
- ال اسکوریال (El Escorial)- مادرید- اسپانیا: اگرچه اغلب نمونه های معماری رنسانس در ایتالیا به چشم می خورد، اما این سبک معماری در سایر کشورهای اروپایی نیز شهرت داشته است. از جمله نمونه های آن می توان به ال اسکوریال اشاره کرد که در شهر مادرید ساخته شده و مقر پادشاهی اسپانیا در اواخر سال های 1500 بوده است. ال اسکوریال یک نمونه بارز سبک رنسانس که خارج از کشور ایتالیا قرار گرفته است.
جمع بندی
سبک معماری رنسانس، که معماری نوظهور محسوب می شد، تولدی دوباره در سبک های معماری به شمار می رفت. یک معماری که ظاهری آرام تر به ساختمان می بخشد و اغلب برای اماکن مذهبی مورد استفاده قرار گرفته است. نمونه های مختلفی از این سبک معماری در سراسر جهان و اغلب کشورهای اروپایی به چشم می خورد. هرچند مطرح ترین آن ها در کشور ایتالیا وجود دارند چرا که محل تولد این سبک معماری بوده است.
سبک معماری منریسم و هنرمندان و معماران مشهور در معماری منریسم
