شرایط ترجمه متون تخصصی

ترجمه تخصصی چیست؟

ترجمه تخصصی به معنی ترجمه متنی است که مرتبط به یک موضوع خاص است و واژگان و عبارات آن در رشته مربوطه بکار گرفته شده است. بنابراین خدمات ترجمه تخصصی نیازمند اطلاعات و دانش کافی برای ترجمه است. به عنوان مثال فردی که قرار است متن تخصصی پزشکی را ترجمه کند حتما باید با اصطلاحات پزشکی و نحوه بکار گیری آن در متن ترجمه آشنایی کافی داشته باشد. شایان توجه است که ترجمه تخصصی را در صنعت ترجمه، ترجمه فنی نیز نام نهاده اند.
آنچه مسلم است اینست که جهت ترجمه تخصصی علاوه بر آشنایی و بکارگیری واژگان به صورت صحیح وتخصصی، ویراستاری تخصصی نیز باید انجام شود تا به صورت روان و عاری از هر گونه اشتباه ارائه شود. این روزها با توجه پیشرفت صنعت و تکنولوژی و افزایش اهمیت تحقیق و بررسی ترجمه متون به صورت تخصصی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است و نیاز به این نوع ترجمه بیش از پیش افزایش داشته است و با توجه به اینکه ترجمه متون تخصصی به هیچ عنوان قابل انجام با نرم افزارها و سایت ها نیست باید به دنبال یک مترجم متخصص و با سابقه برای ترجمه تخصصی باشید. مترجم متخصصی بهتر است شرایط و ویژگی های زیر را دارا باشد:

• در حوزه مربوطه تخصص و دانش ترجمه داشته باشد.
• حداقل سه سال سابقه ترجمه تخصصی داشته باشد.
• بازه لغات وسیعی در زبان های مبدا و مقصد داشته باشد.
• ادبیات نگارشی خوبی داشته باشد.
• علاقه مند و مسلط به زمینه ترجمه باشد.
• دقیق و نکته سنج باشد.
• سرعت عمل بالایی داشته باشد.
• قادر به برآورد و اعلام زمان و هزینه دقیق باشد.
• مسلط به رعایت دستور زبان و گرامر جملات باشد.
• روان گویا و سلیس ترجمه کند.
• برای مطلبی که ترجمه کرده حداقل سه روز گارانتی ارائه کند.
• هزینه ترجمه را به صورت معقول بیان کند.

• قبل از شروع ترجمه هر مقاله باید آن را به خوبی و کاملا مطالعه کنید. این مطالعه به شما کمک می کند تا با آمادگی از بخش های مختلف آن دست به کار شوید و شروع به نوشتن متن از زبانی دیگر کنید.
• ابزارهای لازم برای نوشتن ترجمه را از قبل آماده کنید. با توجه به شناختی که از متن با خواندن مقاله پیدا کرده اید، دیکشنری ها، نرم افزارهای آنلاین و آفلاین و هر ابزار موثر دیگر در مسیر ترجمه مقاله انگلیسی را برای خود فراهم کنید.
• با شروع ترجمه مقاله باید به انتخاب واژگان درست و مناسب دقت زیادی داشته باشید. از همان شروع کار، سعی کنید که برای ترجمه، حوصله و سلیقه کافی به خرج بدهید.
• به متن اصلی وفادار باشید. یادتان باشد که لحن و سبک نویسنده اصلی را در جملات و عبارات تان جاری کنید. البته لازم نیست که اسیر جزئیات دست و پاگیری شوید که بود و نبودشان در متن چندان تاثیری ندارد.
• به مخاطب فکر کنید و ببینید که قرار است چه کسی این مقاله ترجمه شده را بخواند. پس نیازها و سلیقه او را هم در مسیر ترجمه در نظر داشته باشید.

خصوصیات متن ترجمه

در فرایند ترجمه ی یک متن از زبان مبدا به زبان مقصد باید موارد زیر رعایت شود تا کیفیت مطلوب بدست آید. اهمیت رعایت این موارد در متون تخصصی با توجه به حساسیت مساله، دوچندان می شود.

• Coherence : انسجام
• Informativeness : مطلع بودن
• Intertextuality : به طور متقابل
• Situationality : حیث موقعیت
• Acceptability : قابلیت قبول
• Intentionality : قصدیت

مراحل انجام ترجمه تخصصی

قدم اول برای شروع ترجمه، خواندن متن مورد نظر است.

اگر قبل از شروع ترجمه در جریان کلیات موضوع نباشید، هیچگاه نمی توانید تحلیل کلامی (Discourse Analysis) (انتقال درست مفاهیم با توجه به شناخت درست مترجم از فرهنگ و محیط زبان مقصد و حال و هوای نوشته را تحلیل کلامی گویند) را روی ترجمه خود پیاده کنید.

بهترین واحد برای ترجمه کردن، جمله است.

جمله مناسب ترین واحد ساختاری در بحث مقدماتی ترجمه است. زیرا دارای نهاد و گزاره و پیام مشخص می باشد. در جمله های کوتاه با یکبار خواندن آن، عموماً هم به پیام آن می توان دست یافت و هم می توان جمله را به زبان مقصد ترجمه کرد. اما برای جمله های بلند، بهتر است بعد از یکبار خواندن، کلمات جدید، مهم و تخصصی را مشخص کرد و معانی آن ها را به کمک دیکشنری تخصصی مورد نظر یافت و سپس به سراغ ترجمه جمله رفت.

جمله بندی روان و حفظ ساختار گرامری متن.

در صورتیکه واژگان را بدون رعایت جمله بندی مناسب و اصول ساختاری و گرامری زبان مبدأ و مقصد کنار هم بگذارید معمولاً متنی بدون مفهوم خواهید داشت. لذا برای چیدمان درست واژه ها در کنار هم، باید بعد از شناسایی عناصر جمله و با توجه به دستور زبان مقصد، هر کدام را در جایگاه درست قرار دهید. با گذاشتن وقت بیشتر و با ایجاد توقف های به جا در جمله و شروع مجددهای مناسب به زبان مقصد و همچنین با نوشتن چند جمله ی ترجمه شده از یک جمله به زبان مبدأ می توانید بهترین ترجمه را با روان ترین حالت ممکن و با حفظ تخصصی بودن انتخاب نمائید.

در هر حال تمام این موارد نیاز به تجربه کافی در زمینه ترجمه تخصصی متون علمی دارد که به مرور زمان بدست خواهید آورد.

اشتباهات متن را نادیده نگیرید.

مترجمین متون تخصصی از معدود افرادی هستند که متن را با دقت و توجه بسیار بالایی می خوانند و سپس ترجمه می کنند. لذا بهتر از هر شخص دیگری می توانند به اشتباهات کوچک موجود در متن اصلی همچون اشکالات تایپی در نمادها، اشاره اشتباه به نمودارها و ... پی ببرند و آنها را اصلاح کنند. برای این کار به مترجمین توصیه می شود که این اشتباهات را تصحیح کنند یا در پرانتز و یا بصورت پاورقی ترجمه صحیح را قید کنند.

هنگام ترجمه به اعداد و نمادها دقت کنید.

متون تخصصی شامل اعداد و ارقام، فرمول، دیاگرام و نمادهای متعددی هستند که نباید در فرآیند ترجمه نادیده گرفته شوند. زیرا اشتباه در ورود آن ها می تواند فرآیند ترجمه را با مشکل مواجه کند. دقت و حوصله در این مورد، مهم ترین تکنیک ترجمه تخصصی می باشد.

ترجمه خود را بازخوانی کنید.

پس از اتمام فرآیند ترجمه، بایستی متن ترجمه شده، توسط مترجم اصلی یا مترجم دیگری نیز بازخوانی شود تا اشتباهات احتمالی موجود در متن که در حین ترجمه رخ داده است اصلاح شود. بنابراین بازخوانی دقیق ترجمه خود را فراموش نکنید.

رعایت تک تک مراحل فوق در بهبود کیفیت ترجمه تاثیر مثبتی خواهد داشت و هیچ یک از مراحل فوق را دست کم نگیرید و وجود ضعف در ترجمه مقالاتی که قصد سابمیت به مجلات را دارید عامل اصلی ریجکت مقاله خواهد بود.

چند تکنیک برای بهبود کیفیت ترجمه

• هیچ گاه به معنی اول و عمومی کلمات بسنده نکنید.
• سبک و سیاق ترجمه را در نظر بگیرید.
• حرف “را” مرجع مفعول را بلافاصله پس از مفعول در ترجمه بیاورید.
• جملات طولانی انگلیسی را می توانید با اضافه کردن یک یا چند فعل توسط خودتان به دو یا سه جمله مجزا تبدیل کنید تا برای قابل فهم تر باشد.
• برای متونی مثل متون حقوقی یا علوم اجتماعی ترجمه آزاد به هیچ عنوان پیشنهاد نمی شود.
• بجای عبارت “مورد استفاده قرار می گیرد” از عبارت “استفاده می شود” استفاده کنید.
• به گوگل ترنسلیت اعتماد نکنید و فقط برای معانی کلمات و گروه های اسمی به آن مراجعه کنید.
• برخی از کلمات معادل فارسی ندارند و یا حتی خود کلمه از معادل آن بیشتر در زبان فارسی جا افتاده اند، به آنها دقت کنید.
• در هنگام ترجمه انگلیسی به فارسی به بافت فرهنگی متن مقصد و بومی سازی کلمات دقت کنید.
• عبارت یک در دستور زبان فارسی کاربرد کمی دارد و بجای آن “ی” نکرده استفاده می شود، پس یک سیب قرمز زیبایی متنی را بهم زده و باید سیبی قرمز ترجمه شود.

ترجمه متون تخصصی آنلاین