شیار پوشی دندان چگونه می باشد؟
شیار پوش کردن دندانها
پوشاندن و صاف کردن شیارها و حفره های دندان درمانی سریع و بدون درد است که معمولا برای هر دندان فقط چند دقیقه زمان می برد . این درمان ساده تر از پر کردن دندان است. هیچ نیازی به بی حسی وجود ندارد چون قرار نیست دندان تراشیده شود. مراحل شیارپوش کردن به صورت زیر است:
- دندان کاملا تمیز و خشک می شود.
- سطح دندان برای چسبیدن به مواد شیارپوش آماده می شود.
- محلول شیارپوش بر روی دندان استعمال می شود تا جریان یافته و همه شیارها و حفره های عمیق را بپوشاند.
- با تاباندن نوعی نور قوی، مواد سخت شده و به دندان می چسبند.
- وضعیت تماس دندان با دندان مقابل بررسی شده و هر گونه مواد اضافی برداشته می شود و دندان پولیش می شود.
دوام و طول عمر شیار پوش دندان ها
معمولا شیارپوش حدود پنج سال دوام می آورد اما عمر دقیق آن بستگی به کیفیت مواد، کیفیت شیارپوش کردن و مراقبت شما دارد. برخی موارد تا ۱۵ سال هم دوام داشته است. با این حال در مواردی هم ممکن است ظرف شش ماه ترمیم از دندان جدا شود. توجه داشته باشید اگر مدت زمان زیادی از شیارپوش کردن دندانهایتان می گذرد، بهتر است برای تعویض آن اقدام کنید یا با عکس رادیولوژی وضعیت آن را بررسی کنید مطمئن شوید کاملا به دندان چسبیده است.
مزیت شیار پوش کردن دندان ها
- این درمان ساده و موثر است.
- جلوی پوسیدگی در سطح جونده دندان را می گیرد.
- ارزان است به خصوص در مقایسه با پر کردن دندان (پس از پوسیدگی) یا ترمیم های دیگر.
معایب شیارپوش کردن دندان ها
این درمان عوارضی هم ممکن است داشته باشد که عبارتند از:
- واکنش آلرژی که احتمال آن خیلی کم است.
- تغییر در تماس دندانها در صورت ضخیم بودن لایه شیارپوش.
- طول عمر کوتاه در صورتی که درست کار نشده باشد یا مراقب آن نباشید.
چه کسانی بهتر است درمان شیار پوش کردن دندانها را انجام بدهند؟
در مواردی دندانپزشک توصیه می کند این کار را انجام بدهید که شیارها یا خلل و فرج زیادی در دندانهایتان وجود دارد و به نظر می رسد دسترسی خوبی برای تمیز کردن آنها ندارید. همه دندانها نیاز به شیارپوش ندارند.برخی از دندانپزشکان این درمان را برای اولین دندان آسیاب بزرگ (مولر اول) توصیه می کنند. این دندان آسیاب همان است که در حدود شش سالگی بیرون می زند. دندانهای عقبی دیگر (دندان آسیاب بزرگ دوم و سوم یا عقل) در حدود سیزده سالگی بیرون می زنند و نیاز به شیار پوش کردن آنها باید همان زمان بررسی شود.
بکارگیری شیار پوش برای بزرگسالان
معمولا، سیلانت در بزرگسالان استفاده نمی شود، گرچه برخی منابع مانند CDC و ADA ادعا می کنند که برای آن ها نیز سیلانت می تواند از پوسیدگی جلوگیری کند. البته این موضوع هنوز در آزمایشات بالینی مورد آزمایش قرار نگرفته است. به طور کلی بکارگیری سیلانت در بزرگسالان ایده مناسبی نمی باشد زیرا دندان ها به مدت طولانی در معرض باکتری های دهان قرار گرفته اند. به احتمال زیاد ساختار پیچیده باکتری ها باعث می شود آن ها روی سطوح شیارهای دندان در زیر سیلانت باقی بمانند. برای بکارگیری سیلانت در افراد بزرگسال لازم است ابتدا شیارها تراشیده شده و با گاز ازن ضد عفونی شود و بلافاصله سیلانت روی محل قرار گیرد. این امر باعث کاهش خطر پوسیدگی سطح زیر سیلانت دندان ها می شود.
اگر شیار پوش از دندان جدا شد چه باید بکنم؟
گاهی اوقات شیارپوش جدا می شود. این در عرض شش ماه پس از درمان ممکن است اتفاق بیفتد. اگر متوجه شل شدن یا جدا شدن برخی از سطوح شیارپوش نشوید، پلاک و باکتریها به زیر آن نفوذ می کنند و باعث پوسیدگی می شوند. بنابراین توصیه می شود هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت شیار پوش دندان بررسی شود و در صورت کهنه شدن آن، برداشته شده و مجددا شیارپوش انجام شود.
چرا توصیه نمی شود همه مردم دندانها را شیارپوش کنند؟
نیاز به این درمان بستگی به شکل دندانها دارد. اگر چه شیارپوش احتمال پوسیدگی دندان را کم می کند اما بیشتر مردم نیازی به آن ندارند و تنها با حفظ بهداشت دهان و داشتن برنامه غذایی سالم و چکاپ های منظم دندانپزشکی، میتوانند سلامت دندانهای خود را حفظ کنند. اما دندانهایی که شیارهایشان عمیق باشد، تمیز کردن شیارها و حفره های آنها سخت یا غیر ممکن است و نیاز به این درمان دارند.
آیا می توان شیار پوشی دندان را برداشت؟
معمولا با روشی سریع و آسان با استفاده از لیزر یا فرز دندانپزشکی می توان سیلانت را با دقت برداشت. بدین شکل ساختار دندان سالم و دست نخورده باقی می ماند و در صورت تمایل می توان مجدد با سیلانت پوشانده شود. برداشتن پوشش سیلانت به دلایل زیر انجام می شود:
- جهت ترمیم ترک خوردگی یا آسیب دیدگی سیلانت موجود روی دندان
- جهت از بین بردن سیلانت هایی که به شکل نامناسب قرار داده شده اند
- جهت ترمیم پوسیدگی باقی مانده زیر سیلانت
معمولا سیلانت بعد از قرارگیری، برداشته نمی شود مگر اینکه دندانپزشک مشکلی را تشخیص بدهد یا اینکه بیمار (یا والدین کودک) به دلایلی مانند تغییر نوع سیلانت درخواست برداشتن آن را داشته باشند.
چگونه بدون بکارگیری شیار پوشی مانع پوسیدگی دندان شویم؟
طی میلیون ها سال انسان ها بدون سیلانت رشد کردند و تکامل یافتند. با این وجود در مواردی که رژیم غذایی مناسب مصرف نمی شود یا آناتومی دندان ها پر از شیارهای عمیق باشد، سیلانت می تواند بسیار مفید باشد. حتی در صورتی که رژیم غذایی سالم داشته باشید، باز هم سیلانت در پیشگیری از پوسیدگی موثر است. به طور کلی اقدامات زیر جهت جلوگیری از پوسیدگی اثر گذار است:
- غذاهای طبیعی، غنی از مواد مغذی مصرف نمایید.
- اقدامات بهداشت دهانی مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه را انجام دهید.
- شستشوی دهان با دهان شویه های روغنی، به از بین بردن باکتری های پنهان شده در حفره های دندان کمک می کند.
- از خمیر دندان های دارای هیدروکسی آپاتیت (hydroxyapatite) وفلوراید جهت بازسازی مینای دندان و استحکام بخشی به دندان استفاده کنید.
- دقت کنید تا تنفس دهانی نداشته باشید زیرا باعث خشک شدن دهان و مختل شدن فعالیت میکروبیوم دهان می شود.
- از معاینات منظم دندانپزشکی دوری نکنید زیرا دندانپزشک شما می تواند هر گونه علائم پوسیدگی جدید در دندان های شما را رصد کند.
مواد غذایی زیر به صورت کامل به سلامت دندان ها کمک می کند:
- پروتئین
- چربی های سالم
- فیبر
- آنتی اکسیدان ها
- ویتامین ها
- مواد معدنی مانند فسفر، منیزیم و کلسیم