به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرنا، آمریکا پس از خروج یکجانبه از برجام و اعمال فشار حداکثری علیه ایران، دستاوردی را که می توانست شروع فصل جدیدی در روابط بین الملل باشد به فنا داد و بار دیگر مهر بی اعتمادی را در روابط غرب با جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب ثبت کرد.
برجام برای اولین بار در تاریخ چند دهه ملل متحد نشان داد درصورت عمل همه طرفها به تعهدات خود در قبال این توافق، چالش های بین المللی از طریق راه حل های مسالمت آمیز و برمبنای مذاکره قابل رفع است. اما این شیوه برای اقلیتی چون دونالد ترامپ که به دنبال منافع نامشروع در تخاصم و سلطه هستند خوشایند نبود.
دولت سابق آمریکا علاوه بر بازگرداندن تحریم هایی که به لطف برجام رفع شده بود صدها تحریم یکجانبه و غیرقانونی جدید علیه ایران وضع و سیاست فشار حداکثری علیه ایران را اعمال کرد. «جو بایدن» هم که پیش از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفته بود که در صورت ورود به کاخ سفید، واشنگتن را به برجام ملحق خواهد کرد، هنوز با گذشت ۱۰ ماه از این مساله، همچنان به سیاست فشار حداکثری و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحده ادامه می دهد.
همچنین اتحادیه اروپا و اعضای اروپایی توافق هسته ای ایران که با تعلل در اجرای تعهدات برجامی سابقه ناامید کننده ای را در روابط با ایران به جا گذاشته اند در نزدیک به سه ماه گذشته که مذاکرات وین متوقف شده است به اصرار برای از سرگیری مذاکرات بسنده کرده و گامی ملموس در این زمینه برنداشته اند.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری در نخستین پالس برجامی به طرف های مقابل تصریح کرده است که یک قدم از منافع ایران عقب نشینی نخواهد کرد. وی در نخستین گفت وگوی زنده تلویزیونی بیان داشت: آنچه ما در گفت وگوها به دنبال آن هستیم، رفع تحریم های ظالمانه است و محور گفت وگوها، منافع ملت ایران خواهد بود.
وی خاطر نشان کرد: ما به دنبال گفت وگو برای گفت وگو، و مذاکره برای مذاکره نیستیم؛ بلکه مذاکره نتیجه محور می خواهیم و به دنبال آن تحریم ها علیه ملت ایران رفع شود و زندگی مردم رونق بگیرد.
اما فضاسازی رسانه ها و مقامات غربی در چند هفته اخیر و طرح ادعاهایی مبنی بر عدم تمایل ایران به ادامه مذاکرات احیای برجام شدت گرفته است. اخیرا «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان از قصد اروپا برای ارسال پیامی به تهران برای بازگشت سریع به میز مذاکره صحبت کرد و بدون اشاره به اینکه نقض عهد کدام دولت ها و بی عملی کدام دولت ها باعث ناکام ماندن برجام گفت: می خواهیم پیامی غیر قابل انکار به ایران ارسال کنیم که باید سریعا به میز مذاکره بازگردد.
او در جریان سفرش به تل آویو ادعا کرد که هر روز که از عدم پاسخ تهران به آنچه او «ابتکار عمل آمریکا» خواند می گذرد ایران به غنی سازی بیشتر اورانیوم دست می یابد. مرکل در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با نخست وزیر رژیم صهیونیستی پای چین و روسیه را هم به میان کشید و گفت روسای جمهوری این دو کشور نیز مسوول بازگرداندن ایران به میز مذاکره هستند. وی هشدار داد که اگر توافق هسته ای احیا نشود، کار بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین ما اکنون در هفته های بسیار تعیین کننده ای برای این توافق هستیم.
وزیر امور خارجه آمریکا نیز اخیرا هشدار داده که زمان بازگشت جمهوری اسلامی ایران به توافق هسته ای رو به پایان است. آنتونی بلینکن در گفت وگو با همتای روس ادعا کرده که مسئولیت ها بر دوش ایران قرار گرفته و توپ برجام اکنون در زمین ایران است.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه درباره زمان از سرگیری مذاکرات برجام گفته است که این زمان کمتر از زمان مورد نیاز دولت بایدن برای بازگشت به گفت وگوهای وین است. وی اخیرا در گفت وگو با شبکه فرانسه۲۴ بیان داشت: بعد از آغاز به کار دولت جدید ما دو روند بازبینی گفت وگوهای قبلی را در داخل کشور آغاز کردیم؛ نخستین پروسه بازبینی پایان پذیرفته و به جمع بندی رسیده است و بر همین اساس تصمیم گرفتیم که قطعاً به گفتگوهای هسته ای با گروه ۱+۴ در وین ادامه بدهیم و آن را اعلام کردیم، بنابراین پاسخ به نخستین پروژه بازبینی مثبت بوده است، اما دومین فرایند بازبینی هنوز پایان نیافته است.
قالیباف: نتیجه هر توافقی باید لغو تحریم ها و انتفاع اقتصادی ایران از برجام باشدسخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: دولت جدید در حال مرور تمام جزییات گفت وگوهای صورت گرفته در جریان ۶ دور مذاکرات در دولت گذشته است و طبعاً در این راستا سوالاتی دارد و می خواهد بررسی کند کمبودها چه بوده و مجموعه ویژگی ها و نتایج آن گفت وگوها مورد بررسی قرار می گیرد اما به زودی این روند بازبینی نیز به جمع بندی خواهد رسید و ما قادر خواهیم بود که یک تاریخ مشخص را برای دور جدید گفت وگوها تعیین کنیم.
خطیب زاده به این نکته هم اشاره کرد که سوالاتی برای دولت جدید وجود دارد مبنی بر اینکه چرا گفت وگوهای قبلی به نتیجه دلخواه در مذاکرات و سندی که مورد رضایت همه طرف ها باشد منجر نشده است؛ همچنین ما به دنبال تدوین دقیق موضوعاتی هستیم که باید در دوره بعدی گفت وگو به شکل مناسبی به آن پرداخته شود.
ضرورت لغو تحریم ها
جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مذاکرات وین خواستار رفع تمام تحریم های برجامی و سایر تحریم هایی بوده که در دوران ترامپ وضع شد. دولت ترامپ ۸۰۰ تحریم یک جانبه و غیرقانونی جدید را علیه ایران اعمال کرده است که باید راهی برای اخذ تضمین لازم برای رفع همه این تحریم ها به طور موثر پیدا شود. ایران همچنین به دنبال ضمانتی است که با تغییر دولت آمریکا، توفقات حاصله نقض نشود.
سید عباس عراقچی معاون سابق وزیر امور خارجه، پس از پایان دور ششم مذاکرات گفته بود که مذاکرات به مراحل پایانی نزدیک شده و اکنون «کشورهای مقابل باید تصمیمات سخت خود را بگیرند تا برجام احیا شود.»
در همین پیوند سعید خطیب زاده روز گذشته در گفت وگو با خبرنگاران بیان داشت که ایران پس از جمع بندی مذاکرات دور قبل، زمان را برای ازسرگیری گفت وگوهای وین تلف نخواهد کرد. وی عنوان کرد که در روزهای آینده تعاملات بیشتری در زمینه برجام و گفت وگوهای وین رخ خواهد داد.
به این ترتیب می توان انتظار داشت که مذاکرات وین در آینده ای نه چندان دور از سرگرفته شود. در این مذاکرات ایران به دنبال حقوقی است که آمریکا در برجام نقض و اروپا در جبران آن تعلل کرده است. احقاق این مطالبات هم باید قابل راستی آزمایی و عینی باشد تا ایران را برای بازگشت به تعهداتی که تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام پایبند بود، متقاعد کند. این آزمونی سخت برای طرف های غربی است تا فراتر از ابراز نگرانی و اظهارات تهدید آمیز، به تعهدات خود تحت برجام جامه عمل بپوشانند.
