ماهی کوی ( Koi ) ، ماهی است که زیستگاه طبیعی آن کوی ژاپن است. این نام که به معنی ماهی رنگارنگ ابریشمی است را مردم چین برای این ماهی انتخاب کردند.ماهی کوی، به کشورهای ژاپن و چین و اروپای غربی به عنوان کالای صادراتی صادر می شده است. در کشور ژاپن برای اولین بار تکثیر این ماهی صورت گرفت. در گذشته که از این ماهی به عنوان خوراکی استفاده می شد، تنها رنگ قهوه ای آن را تکثیر می کردند. ماهی کوی در ایران صدها سال پیش با نام ماهی ماگوی وجود داشته است.باید بدانید که این ماهی، ماهی آب شیرین به حساب می آید . آن ها در اصل جزء دسته کپور ها به حساب می آیند ، اما به دلیل شباهتشان به گلدفیش بعضی ها به آنها گلدفیش کوی نیز می گویند.در آن زمان خیلی کم کـوی آبی یا قرمز در میان کوی ها دیده می شد. اما از وقتی که از آن به عنوان ماهی زینتی استفاده شد، تکیثر کـوی سفید و قرمز به شدت مورد توجه قرار گرفت. در جهان امروز، بیش از صد نوع کـوی از نظر تنوع در رنگ بندی وجود دارد. در کشور آلمان گونه های غیر معمولی آن تکثیر می شود.
ویژگی های یک ماهی کوی سالم
- حالت کلی بدن: بدن ماهی کوی سالم کشیده و دوکی شکل می باشد. البته ماهی مناسب برای تکثیر ماهیانی هستند که دارای ساقه ی دمی کلفت تری هستند. در یک ماهی کوی سالم باید فاقد شکل غیر معمول بوده، شکم ماهی نباید بیش از اندازه تورم داشته یا لاغر باشد و رنگ باید بهترین باشد. توجه داشته باشید که وجود هرگونه مشکل در باله ها نشان دهنده عدم خلوص نژاد است.
- سر: چشمان ماهی باید کاملا شفاف باشد و هیچ گونه لکه یا عوامل خارجی روی آن دیده نشود. چشم ها باید فاقد برجستگی بیش از اندازه و یا حتی تورم باشند. دهان ماهی باید فاقد شکل نا متعارف باشد و باید بدون وجود توده، جوش و یا هر گونه قارچ باشد.بر روی آبشش ها نباید قارچ یا هر گونه عامل دیگری دیده شود (توجه کنید که خال های سفید مروارید شکلی که بر روی آبشش و باله سینه ای ماهی نر در فصل تخم ریزی دیده می شود با این موارد اشتباه نگیرید). تند و یا کند بودن نفس ماهی ها نیز از نشانه های عدم سلامت آن ها است.
- حرکت ها: ماهی های سالم می توانند به خوبی شنا کنند و به غذا خوردن تمایل دارند.
رفتار ماهی کوی
- ماهی کوی یک ماهی آرام است که می تواند به خوبی با سایر ماهی ها تعامل برقرار کند اما به تنهایی نیز عادت دارد.
- ماهی کوی توانایی زندگی با 5 الی 15 ماهی دیگر را دارد و می تواند لابلای آن ها شنا کند . ماهی کوی معمولا در سطح دریا شنا می کند و غذاهای طبیعی و خزه های رشد کرده ته استخر و آب را می خورد.
- این ماهی در هوای سرد ، به قسمت های عمیق آب می رود تا پناهگاهی برای سرما داشته باشد. این ماهی ها بسیار فعال و اکتیو هستند و با شنا کردن مداوم ، رنگ زیبای خود را نشان می دهند.
- ماهی کوی در شکار کردن غذا نیز تبحر دارد . این ماهی با سوراخ کردن ریشه گیاهان توانایی این را دارد که از دانه آن ها تغذیه کند.
- این ماهی ها می توانند قبل از خوردن هرچیزی آن را از هر نوع آلودگی پاکسازی و تمیز کنند . این استراتژی غذا خوردن کمی برای آن ها غیر معمول است اما به راحتی خود را با این شرایط و اکوسیستم وفق می دهند.
انواع ماهی کوی
ماهی کوی می تواند تا 90 سانتی متر طول داشته باشد . این ماهی یکی از بزرگ ترین انواع سیپرینیدها و بزرگ ترین ماهی است که می توانید آن را در استخر نگهداری کنید.ماهی های کوی عموما در دو طرف فک خود ریش دارند و یک پوزه گرد در اطراف فک آن ها نیز قرار گرفته است.ماهی کوی ماده بزرگ تر از نر می باشد و بدن آن گردتر است . معمولا تیغه های این ماهی گرد و کوتاه هستند . این ماهی جذاب به رنگ های زیبایی دیده می شود که رایج ترین آن ها سفید یا نقره ای است و همچنین نقاط رنگی نیز روی بدن آن ها وجود دارد . این نقاط قرمز ، طلایی ، نارنجی ، سیاه یا آبی پررنگ هستند که رنگ دقیق و نقاط روی آن بستگی به نوع ماهی کوی دارد.
- ماهی کوی پروانه:این ماهی به کوی دراگون نیز معروف است و علت نام گذاری آن ، تیغه های سینه ای و انتهای دم آن می باشد . این گونه از ماهی را می توان در رنگ ها و شکل های مختلف یافت و راه تشخیص آن از گونه های مشابه ، طول تیغه ها می باشد.
- ماهی کوی ژاپنی:این گونه ها از رایج ترین انواع ماهی های کوی هستند که می توانید آن ها را در استخرها و باغچه ها ببینید . ماهی کوی ژاپنی ، سفید رنگ است و نقاط نارنجی یا قرمز روی آن وجود دارد . این ماهی یک گونه کاملا استاندارد از کوی می باشد.ماهی کوی تانچو دارای یک لکه تکی به رنگ قرمز روی سر خود است.
- ماهی کوی دراگون یا اژدها:این ماهی به دو نوع مختلف کوی مربوط می شود . نوع دراگون از گونه پروانه بیشتر است.دراگون به رنگ مشکی و سفید دیده می شود و نقاط روی آن در فصل های مختلف تغییر می کند.
- ماهی کوی سفید و سیاه:ماهی شیرو اوتسویی دارای نقاط سفید و سیاه است که سر آن با الگوی خاصی در یک طرف مشکی است.ماهی کوی ماتسوبا نیز به رنگ سیاه و سفید دیده می شود اما نقاط روی آن به رنگ های سیاه ، قرمز یا طلایی دیده می شود.
- ماهی کوی طلایی:ماهی یامابوکی اوگان به طور کامل نقره ای ، نارنجی و یا طلایی می باشد .ماهی رنگ طلایی متالیک با باله هایی به رنگ زرد و یا سفید میباشد. این نژاد ماهی کوی دوست داشتنی در تمام برکه و استخر و اکواریوم با درخشش خاص باعث جذابیت بیشتر شده و صاحب خود را شیفته می کند.
شرایط نگهداری ماهی کوی در استخر و حوضچه
ماهی کوی یک ماهی آرام با رفتار مسالمت آمیز است. آنها به خوبی در کنار یکدیگر زندگی میکنند و بهتر است از آنها به صورت گروهی نگهداری کنید. برای نگهداری ماهی کوی در استخر یا حوضچه باید اطلاعات زیر را بدانید و نکات زیر را مطالعه کنید:
فضای مورد نیاز برای هر قطعه ماهی کوی کوچک حدود ۳.۵ سانتی متری در استخر حدود ۴۰ لیتر آب است و برای یک ماهی کوی جوان ۱۰۰۰ لیتر آب باید در نظر گرفته شود. عمق استخر مناسب برای نگهداری ماهی کوی باید حداقل ۱.۵ متر در نظر گرفته شود.
کیفیت آب استخر یا برکه ماهی کوی باید بررسی شود، هر چند تمیزی ظاهری آب برای آنها آنچچنان مهم نیست اما نباید مسموم به بعضی مواد مانند نیترات باشد. PH مناسب برای نگهداری ماهی کوی بین 6 تا 9 است. آنها نیاز به آب با جریان زیاد ندارند آما گردش مناسب آب به بهبود کیفیت آن و افزایش مقدار اکسیژن آب کمک شایانی خواهد کرد. بنابراین بهتر است از فیلتراسیون مناسب و با کیفیت مخصوص حوضچه های کوی استفاده کنید.
دمای مناسب نگهداری ماهی کوی در استخر ها ۲۳ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. بنابراین برای حفظ سلامت ماهی خود اقدام به نگهداری ماهی در دمای بالاتر یا خیلی پایینتر نکنید. این درست است که ماهی کوی حتی با یخ زدن سطح آب هم زنده میماند اما دقت کنید که این موضوع برای یک کوی آزاد در طبیعت بود نه برای کوی تزئینی شما که هزینه زیادی برای خرید و نگهداری آن پرداخت کردید. قطعا بیمار شدن یا تلف شدن ماهی ضرر سنگینی به شما وارد خواهد کرد. در صورت نیاز برای استخر یا حوضچه خود پوشش مناسب فراهم کرده و برای فصل سرد سال آن را مجهز به آبگرمکن کنید.در استخر یا حوضچه ماهی کوی را میتوانید در کنار هم خانواده خود یعنی ماهی قرمز نگهداری کنید. اما ماهی بلوگا ( فیل ماهی یا همان ماهی استروژن ) را با ماهی کوی نگهداری نکنید آنها از نظر تغذیه با هم به رقابت خواهند پرداخت و این موضوع باعث پرخاش و درگیری بین آنها خواهد شد.
شرایط نگهداری ماهی کوی در آکواریوم
برای نگهدرای ماهی کوی در آکواریوم شما نیاز به آکواریوم با حداقل ۱۵۰ لیتر آب خواهید داشت. آکواریوم بزرگتر باعث رشد سریعتر، سلامت و تحرک بیشتر ماهی کوی شما خواهد شد. حتما به اندازه ماهی کوی و تعداد آنها در آکواریوم دقت کنید، از نگهداری تعداد زیادی ماهی کوی در یک فضای کوچک پرهیز کنید چون حفظ کیفیت آب و سلامت آنها مشکل خواهد شد.حفظ کیفیت آب آکواریوم برای نگهداری ماهی کوی بسیار مهم است؛ ماهی کوی یک ماهی بزرگ با خوراک روزانه فراوان است. حتما از فیلتراسیون مناسب و قدرتمند برای حفظ کیفیت آب آکواریوم ماهی کوی استفاده کنید. پیشنهاد می شود در صورتی که آکواریوم بزرگ با ماهی های کوی ارزشمند هستید از سامپ با مدیای با کیفیت استفاده کنید.
میزان اکسیژن آب آکواریوم برای نگهداری ماهی کوی مهم است؛ از پمپ هوا با قدرت بالا برای آکواریوم استفاده کنید. آنها برای هضم غذای خود نیاز به اکسیژن زیادی دارند و همچنین با توجه به حجم زیاد غذایی که میخورند مواد زیادی را نیز دفع میکنند؛ اکسیژن برای باکتریهای مفید آب نیز مهم است تا بتوانند کار خود در تجزیه این مواد و سموم به مواد دیگر در چرخه سیکل آکواریوم را به خوبی انجام دهند.دمای مناسب نگهداری ماهی کوی در آکواریوم بین ۲۳ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است بنابراین با توجه به دیگر ماهی هایی که ممکن است در کنار ماهی کوی نگهداری میکنید دمای آب آکواریوم خود را تنظیم کنید.
رشد ماهی کوی و عمر ماهی کوی در آکواریوم بسیار وابسته به اندازه آکواریوم، کیفیت آب و تغذیه آنها می باشد. در صورتی که فضای کافی در اختیار داشته باشد و با مواد غذایی مفید تغذیه شوند به سرعت رشد خواهند کرد. ماهی کوی نگهداری شده در محیط آکواریوم میتواند تا ۳۵ سال زنده بماند ( البته قطعا به دلیل بزرگ شدن اندازه نیاز به تغییر محل خواهد داشت ).برای حفظ کیفیت آب آکواریوم سیفون هفتگی آب آکواریوم ماهی کوی به مقدار ۱۵ تا ۳۰ درصد و جایگزین کردن آن با آب تازه بدون کلر و با دمای حدود ۲ درجه سانتیگراد کمتر پیشنهاد می شود. دمای کمتر برای آنها تداعی بارش باران را خواهد داشت
جفت های ماهی کوی
- ماهی کوی معمولا در محیط های باز با ماهی کپور و قنات سازگاری زیادی دارد.
- این ماهی ها آرام و صلح جو هستند و ماهی های دیگر را اذیت نمی کنند و بنابراین فرقی ندارد که در کنار چه ماهی زندگی کنند.
- ماهی قرمز بهترین نوع ماهی برای زندگی در کنار ماهی کوی است زیرا از نظر رنگ و ظاهر به هم شبیه هستند و ظاهر زیبایی را به استخر شما می دهند.
- گربه ماهی نیز یک گزینه مناسب برای هم نشینی با ماهی کوی است.
- دوزیستان مخصوصا قورباغه بهترین جفت های غیر ماهی برای کوی می باشند.
- نباید هیچ گونه بلوگا را در کنار کوی نگه دارید زیرا بر سر منابع غذایی به شدت با یکدیگر می جنگند و رقابت می کنند.
- به طور کل این ماهی در زندگی گروهی بیشتر لذت می برد . حداقل 5 و حداکثر 15 ماهی را با او همراه کنید.
مراقبت از ماهی کوی
ماهی های کوی بیش از بقیه ماهی ها در معرض ویروس هرپس هستند که این ویروس به شدت شیوع پیدا می کند . ماهی مبتلا شده به این ویروس و یا عفونت دیگر به احتمال 80 درصد می میرد . مرگ او بر اثر بیماری در عرض یکی دو روز اتفاق می افتد.علائم ویروس هرپس در این ماهی ها سخت نفس کشیدن ، چشمان فرو رفته و زخم های سفید و قرمز روی آبشش آن ها می باشد . در بسیاری از موارد باید در صورت ابتلای یکی از ماهی ها ، دیگر ماهی را نیز از بین برد.اگر ماهی های سالم را به استخر خود بیاورید ، احتمال شیوع این ویروس به صفر می رسد . ماهی جدید را به مدت دو هفته قرنطینه کنید و بعد از اطمینان از سلامتش ، آن را به استخر بیاندازید.دیگر بیماری ها شامل شپش ماهی و زخم است.راه های جلوگیری از بیماری این است که آب استخر را هر دو الی چهار هفته یک بار عوض کرده و استخر را کاملا تمیز کنید.
مناسب ترین نور برای ماهی کوی
یکی از عوامل بسیار مهم در ثابت ماندن رنگ کوی ها در اکواریوم، نور دهی مناسب برای آن ها است. چرا که در صورت عدم نوردهی مناسب، پس از مدتی رنگ ماهی های کوی شفافیت خود را از دست خواهند داد و کم رنگ خواهد شد. بهترین حالت برای نوردهی آکواریوم مربوط به کوی ها، ترکیبی از دو رنگ نور سفید و قرمز است. این حالت تمام نیاز نوری این نوع ماهی و حتی گیاهان آبزی داخل آکواریوم را نیز براورده خواهد کرد.
استفاده از گیاهان در آکواریوم ماهی کوی
شما می توانید فضای زندگی این نوع ماهی را با کاشتن گیاهان اکواریومی به فضای برکه های کوی نزدیک کنید. البته با توجه به اینکه ماهی های کوی، بیشتر گیاهان اکواریومی را با اشتها می خورند باید در انتخاب گیاه دقت کرد. برای این منظور بهترین و در دسترس ترین گیاه می تواند گیاه کریپتون باشد، چرا که کوی ها هم علاقه ای به خوردن این گیاه ندارند.
ماهی کوی چه می خورد ؟
این گیاه اشتهای زیادی دارد و رژیم آن به ماهی قرمز شباهت دارد . آن ها به دانه های گیاهی علاقه زیادی دارند و ممکن است تخم ماهی های دیگر را نیز بخورند.بهتر است که در کف استخر شما سبزی و خزه وجود داشته باشد تا ماهی کوی از آن ها تغذیه کند . بهترین رژیم غذایی این است که مواد غذایی طبیعی را با شیمیایی میکس کرده و به آن ها بدهید.این ماهی به خوردن حشرات و کرم ها نیز علاقمند است . هر غذایی که به آن ها می دهید، باید حاوی پروتئین باشد . از حبوبات و غلات نیز می توان به عنوان مکمل برای این ماهی ها استفاده کرد.
نحوه تولید مثل ماهی کوی
جفت گیری تولید مثل ماهی کوی نیاز به یک استخر جداگانه دارد و همچنین می توانید زاد و ولد آن ها را با تزریق هورمون به صورت مصنوعی انجام دهید . این ماهی بین سن 2 تا 5 سالگی به بلوغ جنسی می رسد و جفت گیری طبیعی آن در فصل بهار است.در استخر مخصوص جفت گیری باید 2 تا 3 عدد ماهی نر برای هر ماهی ماده وجود داشته باشد . ماهی های ماده بزرگ تر و پیرتر، بهترین تخم ریزی ها را دارند.برای تشویق به جفت گیری باید دمای استخر را بین 64 تا 72 درجه فارنهایت نگه دارید.همچنین باید غذاهای پر از پروتئین به آن ها بدهید و سه بار در روز این کار را تکرار کنی.ماهی های ماده روی تخم های خود در قسمت کم عمق آب می خوابند و ماهی های نر نیز به آن ها غذا می دهند . بعد از بارور شدن تخم ، حدود 3 تا 4 روز طول می کشد تا ماهی بیرون بیاید و جالب این است که ماهی های تازه متولد شده کوی به پدر و مادر خود هیچ شباهتی ندارند.
علل مرگ ماهی کوی
برای نگه داری ماهی کوی در آکواریوم بسیار مهم است که نور دهی در آکواریوم را به دقت و بسیار منظم انجام دهید. نوردهی در آکواریوم کمک بسیار زیادی به ثابت ماندن رنگ ماهی های کوی شما خواهد کرد. در صورتی که نوردهی مناسب در آکواریوم را انجام ندهید، پس از مدتی میزان شفافیت رنگ ماهی کوی در آکواریوم کاهش خواهد یافت. برای نور دهی مناسب به ماهی کوی بهتر است از مخلوط دو رنگ نور سفید و قرمز استفاده کنید. با این کار تمام نور مورد نیاز ماهی کوی و گیاهان آبزی داخل آکواریوم برآورده خواهد شد.علت مرگ ماهی کوی در آکواریوم می تواند عدم نوردهی مناسب باشد، از این رو باید به این موضوع دقت زیادی داشته باشید. هم چنین کاشتن گیاهان آکواریومی در آکواریوم کمک زیادی به سلامت بهتر ماهیان کوی در آکواریوم می کند و فضای طبیعی بسیار بیشتری به داخل آکواریوم خواهد داد.
البته در کاشتن گیاهان داخل آکواریوم برای ماهی کوی باید دقت زیادی داشت که از گیاهانی استفاده کنید که ماهی های کوی نتوانند بخورند. یکی از گیاهان، گیاه کریپتون است که ماهی های کوی علاقه ای به خوردن آن در آکواریوم ندارند. علت مرگ ماهی کوی می تواند این باشد که این ماهی ها به دلیل داشتن استرس زیاد ممکن است از آب آکواریوم بیرون بپرند و زندگی خود را از دست دهند، از این رو برای جلوگیری از مرگ ماهی کوی، حتما از درب شیشه ای برای آکواریوم خود استفاده کنید.
۵ اشتباه بزرگ در نگهداری ماهی کوی
- تغذیه بیش از اندازه : تغذیه بیش از اندازه ماهی کوی باعث کثیف شدن آب و مسموم شدن ماهی خواهد شد. هیچ گاه بیشتر از آن چه ماهی ها در ۵ دقیقه مصرف میکنند غذا دهی نکنید.
- تعداد زیاد در فضای کم : نگهداری تعداد زیادی ماهی کوی در مکانی کوچک باعث مریضی ماهی ها خواهد شد. آنها به فضای زیاد برای شنا و تحرک نیاز دارند و نباید محدود شوند.
- فیلتراسیون نا کارامد : فیلتراسیون و سیفون آب در نگهداری ماهی کوی بسیار با اهمیت است. با توجه به تغذیه زیاد آنها و مصرف اکسیژن زیاد برای هضم غذا آب سریعا کثیف می شود و نیاز به فیلتراسیون مناسب و سیفون های پی در پی دارد.
- قرنطینه نکردن ماهی جدید : در هنگام ورود ماهی جدید حتما باید آن را مقدار لازم قرنطینه کنید. در صورتی که از این مرحله چشم پوشی کنید ممکن است باعث مریضی تمام ماهیان کوی خود شده و آنها را از دست بدهید.
- ورود مستقیم آب کلر دار : آب کردن آکواریوم یا استخر با آب کلر دار باعث صدمه به سیستم آب شش ماهی کوی خواهد شد. مریض شدن یا مرگ ماهی ها نتیجه آن خواهد بود.
آشنایی با ماهی گلدفیش کله شیری
