شرط تعدیل نفقه فرزند چگونه است؟

مطابق با ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی نفقه فرزند چه دختر چه پسر بر عهده پدر است و بعد از فوت پدر یا عدم توانایی مالی او بر عهده جد پدری است اما اگر نه پدر و نه جد پدری تمکن مالی نداشته باشند نفقه بر عهده مادر خواهد بود . پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزندش است چه این فرزند حاصل از رابطه مشروع باشد یا نا مشروع . اگر مردی به دلیل شکایت فرزند یا همسرش به دلیل عدم پرداخت نفقه چه در ایام زندگی مشترک یا بعد از طلاق محکوم به پرداخت مبلغ معینی به فرزند تحت عنوان نفقه شود بایستی آن را بپردازد والا مترکب جرم ترک انفاق شده است . حال با توجه به مطالب گفته شده در مورد تکلیف پدر به پرداخت نفقه فرزند و این که با عدم پرداخت نفقه تعیین شده مرتکب جرم می شود . این سوال در ذهن بسیاری از مردانی که محکوم به پرداخت نفقه فرزندانشان هستند شکل می گیرد که اگر مشکلاتی ناخواسته برایشان بوجود بیاید و نتوانند آن مبلغ را بپرداند راهی برای تغییر حکم دادگاه در مورد مبلغ نفقه برایشان وجود دارد یا خیر ؟

تعدیل نفقه فرزند

در مقدمه مقاله بیان شد که پدر در پرداخت نفقه به فرزندش خواه دختر باشد یا پسر الزام قانونی دارد و مکلف است اگر توانایی مالی دارد نفقه او را بپردازد . پدر با حکم قطعی دادگاه ملزم به پرداخت مبلغ معینی تحت عنوان نفقه به فرزندش می شود . بعد سپری شدن مدتی از صدور این حکم ، پدر محکوم به پراخت نفقه دچار مشکلاتی می شود که دیگر توانایی پرداخت این مبلغ تعیین شده توسط دادگاه را ندارد . از آن جایی که قانون گذار ما به تمامی جوانب موضوع پرداخت نفقه از جانب پدر فکر کرده است راه حلی را برای چنین مواقعی با عنوان تعدیل نفقه فرزند برای افراد محکوم به پرداخت نفقه در نظر است . تعدیل در لغت به معنای برقراری عدالت است که در اصطلاح حقوقی هم همین معنا از آن به ذهن متبادر می شود . پس چنانچه پدری محکوم به پرداخت نفقه فرزندش شد اما به دلیل مسائلی که اتفاق افتادن آن خارج از اراده اش بود نتوانست مبلغ تعیین شده نفقه توسط دادگاه را دیگر به فرزندش بپردازد می تواند از دادگاه درخواست کند که در حکمی که به محکومیت او به پرداخت مبلغ معین به عنوان نفقه فرزند صادر کرده است تجدید نظر کند و درخواست تعدیل در مبلغ تعیین شده را داشته باشد .

طرح دعوای تعدیل نفقه فرزند و مدارک مورد نیاز

گفته شد پدری که محکوم به پرداخت نفقه فرزند دختر یا پسر خود است اگر به دلیل شرایطی که اتفاق افتادن آن خارج از اراده اش است نتواند مبلغ تعیین شده بابت نفقه را بپردازد می تواند از دادگاه درخواست تعدیل نفقه را داشته باشد. طرح دعوای درخواست تعدیل نفقه فرزند از جانب پدر ، از دادگاه صادر کننده حکم محکومیت به پرداخت نفقه به این صورت است که پدر با داشتن دلایل قانع کننده دادخواستی را با عنوان تعدیل نفقه فرزند به دادگاه صادر کننده حکم ارائه می کند. در ضمیمه این دادخواست پدر ناتوان از پرداخت نفقه ، می بایست دلایل خود مبنی بر ناتوانی از پرداخت مبلغ معین را به دادگاه خانواده صادر کننده حکم محکومیت به پرداخت نفقه ارائه دهد و در جلسه رسیدگی دادگاه بتواند اعسار و دلایلی که ضمیمه دادخواست تعدیل نفقه کرده است را به اثبات برساند. در صورتی که مرد با معرفی کامل اموال و دارایی خود و درآمد ماهیانه بتواند عدم توانایی به پرداخت این میزان نفقه را در دادگاه اثبات کند ، همچنین اگر دلایل پدر که در ضمن دادخواست تعدیل نفقه بیان شده است ، در دادگاه به اثبات رسید ، دادگاه با تحقیقات و جلب نظرکارشناس و در نظر گرفتن شرایط افراد مستحق نفقه حکم به کاهش مبلغ تعیین شده می دهد. برای طرح دادخواست تعدیل نفقه فرزند دختر یا پسر پدر ناتوان از پرداخت باید همراه با ارائه دادخواست تعدیل ، مدارکی هم تقدیم دادگاه صادر کنند حکم کند . این مدارک عبارت است از :

• تصویر مصدق سند ازدواج . ارائه این مدرک همراه دادخواست اجباری است
• تصویر مصدق شناسنامه . ارائه این مدرک ضمیه دادخواست تعدیل اجباری است .
• تصویر مصدق دادنامه که در آن محکوم به پرداخت نفقه شده است . ارائه این مدرک هم ضمیمه دادخواست تعدیل نفقه اجباری است .
• به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است .
• در صورت عدم وجود مدارک و دلایلی که مرد باید ضمیمه دادخواست تعدیل به دادگاه ارائه کند می تواند یکی از موارد ذیل را به دادگاه ارائه نماید .
• شهادت شهود و مطلعین .
• تحقیقات محلی .
• شماره پرونده استنادی .
• درخواست استعلام .
• درخواست جلب نظر کارشناس .
• سایر دلایل و مستندات .

درخواست تعدیل نفقه از جانب فرزند

زمانی که مادر به جانشینی از فرزند یا فرزندان دختر و پسر خود که هنور به سن قانونی برای ارائه دادخواست نرسیده اند بابت عدم پرداخت نفقه از طرف پدر شکایت کند ، دادگاه در این خصوص رسیدگی و حکم بر محکومیت پدر به پرداخت مبلغ معینی نفقه برای فرزند تعیین خواهد شد . در مورد احکامی که دادگاه در خصوص نفقه فرزند صادر می کند با تغییر اوضاع و احوال مالی پدر و تغییرات اقتصادی ، می توان از دادگاه تقاضای تعدیل حکم نفقه را درخواست کرد . به این معنا که دادگاه به درخواست تعدیل نفقه از جانب فرزند یا فرزندان خواه دختر باشد یا پسر مجددا پرونده نفقه را بررسی می کند و به کارشناس مربوطه ارجاع می دهد . در صورتی که در اوضاع مالی پدر تغییرات بوجود آمده باشد ، اقدام به صدورحکم جدید می کند . برای مثال دادگاه مبلغ ۲۰۰هزار تومان را در پنج سال پیش برای کودکی به عنوان نفقه ای که پدر او باید پرداخت کند مقرر کرده است . مادر کودک می تواند به دلیل تورم و رسیدن کودک به سن تحصیل از دادگاه تقاضای تعدیل نفقه را کند . حال اگر به سن قانونی برای طرح شکایت رسیده باشد خودش می تواند اقدام کند و نیازی به طرح درخواست تعدیل از جانب مادر نخواهد بود . درخواست نفقه فرزندان یا تعدیل آن شامل نفقه معوقه یا همان ایام گذشته نخواهد بود .

در برخی موارد، هنگامی که زوجین از یکدیگر طلاق می گیرند و به زندگی مشترکشان پایان می دهند ممکن است شرایط و اوضاعی پیش آید که حق و حقوق فرزندان به خصوص حقوق مالی آن ها مورد اجحاف قرار گیرد. قانونگذار برای جلوگیری از تضییع حقوق فرزندان، تکالیف قانونی را بر عهده والدین علی الخصوص پدر گذاشته است.

قانونگذار در ماده 1204 قانون مدنی نفقه اقارب را شناسایی کرده است و برای آن نیز شرایطی تعیین کرده است. با بررسی این قانون می توان به این نکته پی برد که این نوع نفقه با نفقه پرداختی زوج به زوجه تفاوت دارد و موارد نفقه فرزندان محصور در مسکن، البسه، غذا و اثاث البیت گردیده است و همچنین کلمه( به قدر رفع حاجت) و ( درجه استطاعت منفق) در متن قانون به کار برده شده است.

نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که وظیفه پرداخت نفقه فرزندان به صورت مطلق بر عهده والدین گذاشته شده است و در صورتی که زوجین از یکدیگر جدا شده باشند حتی اگر حضانت فرزندان با پدر نباشد باز هم قانونگذار این وظیفه را بر عهده پدر گذاشته است البته باید اشاره کرد که در صورتی که پدر تمکن مالی نداشته باشد و از عهده پرداخت نفقه فرزندان بر نیاید و یا اینکه پدر در قید حیات نباشد، دادگاه با توجه به ماده 1199 قانون مدنی با بررسی شرایط و اثبات عدم تمکن مالی پدر، این وظیفه را بر عهده جد پدری و در مراحل بعد به ترتیب بر عهده مادر و جد مادری محول می کند.

همچنین باید به این موضوع توجه داشت که برای پرداخت نفقه به فرزند دختر، بحث مربوط به سن رشد و سن قانونی مطرح نمی باشد و تا زمانی که دختر ازدواج نکرده باشد و در خانه پدر سکونت داشته باشد، این وظیفه و تکلیفی که قانون گذار بر عهده پدر گذاشته است جریان دارد و در صورت استنکاف پدر از این وظیفه، قانونگذار در ماده 642 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات و همچنین قانون حمایت از خانواده، این استنکاف را جرم انگاری کرده است و مجازات حبس تا 6 ماه را برای آن در نظر گرفته است.

باید به این نکته توجه داشت که تعیین مهریه فرزندان با دادگاه است و دادگاه با استفاده از نظریه کارشناس با توجه به مسائلی همچون شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی و همچنین میزان دارایی های پدر و بررسی تمکن مالی او، این میزان را تعیین می نماید.

به این نکته باید اشاره نمود که تورم باعث تغییرات گسترده ای در قیمت ها می شود و ممکن است نفقه ای که توسط دادگاه تعیین و مشخص گردیده است و توسط پدر به فرزندان پرداخت می شود، جوابگوی نیاز هایی که در ماده 1204 ذکر شده از جمله مسکن، البسه، غذا، تحصیل و... نباشد و تاثیرات مخربی را بر کیفیت زندگی فرزندان بگذارد. در این خصوص قانونگذار بحث تعدیل در میزان نفقه فرزندان را پیش بینی نموده است و فرزندان یا مادر به نیابت از فرزندان می توانند به دادگاه صالح مراجعه و تقاضای تعدیل در نفقه فرزندان را داشته باشند.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

شرایط نفقه زن باردار چگونه است؟