روش های مختلفی برای انتقال وجه بین بانک ها وجود دارد، از روش های سنتی مثل استفاده از دستگاه های کارت خوان گرفته تا روش های الکترونیکی و مدرن انتقال وجه از طریق موبایل بانک، اینترنت بانک و خدمات دیگری نظیر اینها. در ادامه اشاره کوتاهی به انواع روش های انتقال وجه می کنیم، سپس سراغ روش های الکترونیکی انتقال وجه می رویم و توضیح می دهیم حواله ساتنا چیست و انتقال وجه پایا به چه صورتی انجام می شود .
معرفی انواع روش های انتقال وجه
سامانه های مختلفی برای انتقال وجه بین کارت ها و حساب های بانکی در دسترس هستند. انتقال وجه از طریق این سامانه ها محدودیت هایی دارد که دلیلش، طبق آنچه بانک مرکزی مطرح کرده است، مبارزه با پول شویی و فساد و جرائم بانکی است که متأسفانه در کشورمان مسئله چندان نادری هم نیست. قوانین مربوط به سقف انتقال وجه از طریق این سامانه ها نیز طی سالیان اخیر بارها تغییر کرده است. افزایش قیمت ها و تورم دو دلیل اصلی این مسئله هستند. با توجه به این پیچیدگی ها، ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که مثلا برای انجام تراکنش های مالی بالای ۱۰میلیون تومان استفاده از کدام سامانه انتقال وجه معقول تر، مطمئن تر و به صرفه تر است یا مثلا کارفرمایی که بخواهد هر ماه مبلغ مشخصی را به حساب کارکنان خود واریز کند با استفاده از کدام سامانه انتقال وجه کمترین دردسر را خواهد داشت.
بسته به خدمتی که از بانک مدنظر برای انتقال وجه انتظار دارید، نوع سامانه یا سیستم انتقال وجه متفاوت خواهد بود. در ادامه مختصر درباره انواع روش های انتقال وجه و کاربردهای منحصربه فردشان توضیح می دهیم و سپس خواهیم گفت که حواله سانتا چیست و چه تفاوتی با سامانه انتقال وجه پایا دارد.
روش رایج برای انتقال وجه
۵ روش رایج برای انتقال وجه عبارت اند از:
- استفاده از اپلیکیشن های پرداخت؛
- استفاده از موبایل بانک؛
- استفاده از اینترنت بانک؛
- استفاده از دستگاه های خودپرداز (ATM)؛
- مراجعه حضوری به یکی از شعب بانکی که در آن حساب دارید.
۱. استفاده از اپلیکیشن های پرداخت
استفاده از اپلیکیشن های پرداخت احتمالا ساده ترین روش انتقال وجه است. فقط مشکل اینجاست که استفاده از این اپلیکیشن ها در مقایسه با سایر روش ها بیشترین محدودیت را دارد و اغلب اوقات نمی توان مبلغ چشمگیری را با آنها جابه جا کرد. به علاوه که برخی از خدمات سامانه های دیگر نیز در آنها در دسترس نیستند. سقف انتقال وجه با استفاده از اپلیکیشن های پرداخت معمولا ۳میلیون تومان است.
۲. استفاده از موبایل بانک و اینترنت بانک
یکی دیگر از راهکارهای کاربردی انتقال وجه استفاده از موبایل بانک و اینترنت بانک است که در مقایسه با مورد قبلی محدودیت های کمتری دارد. سقف انتقال وجه با استفاده از خدمات این سامانه ها در مجموع ۱۰میلیون تومان است که البته با توجه به قوانین بانکی که در آن حساب باز کرده اید، ممکن است کمتر یا بیشتر شود. برای استفاده از خدمات موبایل بانک و اینترنت بانک باید به یکی از شعب بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید و اقدام به فعال سازی آنها کنید.
۳. استفاده از دستگاه های خودپرداز (ATM) و مراجعه حضوری به شعب بانک مدنظر
این دو روش انتقال وجه از روش های سنتی هستند. با استفاده از دستگاه های خودپرداز معمولا می توان مبلغ ۳میلیون تومان را به حساب دیگر انتقال داد. اگر هم به یکی از شعب بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید، می توانید با پرکردن فرم و طی کردن پروسه های اداری دیگر هر مبلغی را که بخواهید به حساب های دیگر خود یا حساب های بانکی دیگران واریز کنید.
سامانه انتقال وجه پایا چیست؟
سامانه انتقال وجه پایا (سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی) یکی از سامانه های الکترونیکی نسبتا تازه تأسیس انجام تراکنش های مالی بانکی و بین بانکی است. شاید بتوان گفت که مهم ترین کارایی این سامانه، خدماتی است که تحت عناوین برداشت مستقیم و واریز مستقیم در اختیار کاربران و مشتریان قرار می دهد. در برداشت مستقیم شما در مقام مشتری بانک این اجازه را می دهید که در بازه های زمانی مشخص، پولی از حساب دیگران برداشته و به حساب شما واریز شود. از این خدمت الکترونیکی بانک ها برای کارهایی مثل دریافت شهریه، اجاره بها، حق عضویت و اقساط کالا می توان استفاده کرد. خدمت دیگر انتقال وجه پایا، واریز مستقیم است که برعکس مورد قبل است. یعنی مشتری به بانک اجازه می دهد در بازه های زمانی تعیین شده مبلغی از حساب خود کسر و به حساب های بانکی دیگران واریز شود. از این روش معمولا برای کارهایی مثل پرداخت حقوق از طرف کارفرما، پرداخت اجاره بها (از طرف مستأجر) یا پرداخت سود سهام استفاده می شود.
حواله ساتنا چیست؟
رسیدیم به این سؤال که حواله ساتنا چیست و چه کاربردی دارد. ساتنا مخفف «سامانه الکترونیکی تسویه ناخالص آنی» و کاربرد اصلی آن انتقال وجه و انجام تراکنش های مالی بین بانکی در سطح کلان است. این سامانه را جایگزینی مناسب برای چک های رمزدار بین بانکی می دانند و برخلاف سامانه انتقال وجه پایا که دو روش واریز و برداشت مستقیم دارد، چنین امکانی در ساتنا در دسترس نیست و کاربرد آن صرفا محدود به انتقال وجه های کلان بین حساب های بانکی مختلف می شود. برای استفاده از این سامانه هم می توانید به شعبه های بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید و هم می توانید با استفاده از امکاناتی چون موبایل بانک یا اینترنت بانک از خدمات آن استفاده کنید. البته استفاده از موبایل بانک یا اینترنت بانک منوط به آن است که با مراجعه به شعبه های بانکی این خدمات را برای حساب بانکی خود فعال کرده باشید.
تفاوت های سامانه انتقال وجه پایا و حواله ساتنا چیست؟
سامانه ساتنا پرداخت های کلان و تسویه بین بانکی و حواله های فوری را پوشش می دهد، و سامانه پایا پرداخت های خرد را انجام می دهد. در سیستم ساتنا تسویه حساب و واریز به حساب مشتری به صورت تک تک و در زمان درخواست به بانک مرکزی و بانک مقصد ارسال می شود و سرعت به نسبت قابل قبولی دارد که هم اکنون بین 2 ثانیه تا 20 دقیقه در بانک های مختلف متفاوت است اما در پایا ارسال به بانک در ساعت های مشخصی و به صورت دسته ای از بانک مبدا به بانک مقصد صورت می گیرد، یکی 7.5 صبح یکی 9.5 صبح و یکی 11.5 صبح و واریز به حساب مقصد بسیار با تاخیر است و تا آخر وقت اداری روز مورد تقاضا در بعضی شرایط طول می کشد. چنانچه حواله صادر شده در «پایا» در روز تعطیل و یا خارج از ساعت کار بانک ها صادر شود، روز کاری بعد به حساب مقصد واریز خواهد شد. درباره میزان انتقال وجه بانکی در سیستم ساتنا و پایا باید گفت که سقف میزان انتقال پول در سامانه پایا به 15 میلیون تومان می رسد ولی در سیستم ساتنا حداکثر میزان انتقال پول در یک جابجایی بانکی 50 میلیون تومان است. اگر حواله ساتنا در ساعات اداری انجام شود، در همان روز کار انتقال انجام می شود، به عبارتی حسب اعلام بانک مرکزی ساعات کار سامانه ساتنا در تمامی بانک ها در روزهای شنبه لغایت چهارشنبه از ساعت ۸ تا ۱۳ و پنجشنبه ها از ساعت ۸ تا ۱۲ تعیین شده است و اگر بعد از این ساعات انجام شود، به روز کاری بعد موکول می شود.
کارمزد پایا و ساتنا
در ضمن اگر به هر دلیل (مسدودی حساب مقصد، اشتباه در درج مشخصات مقصد و نظایر آن) امکان واریز وجه به حساب ذینفع ذکر شده در متن دستور پرداخت وجود نداشته باشد، بانک وجه مورد انتقال را با کسر کارمزد برگشت وجه حداکثر تا پایان روز کاری بعد به حساب دستور دهنده بر می گردد. به همین دلیل برای مبالغ بالاتر از ۱۵۰ میلیون ریال حواله ساتنا پیشنهاد می گردد چرا که از بستر سریعتری نسبت به پایا برخوردار است.
شایان ذکر است که در راستای اجرای الزامات قانون مبارزه با پولشویی و ضوابط اجرایی آن و همچنین شفافیت بیشتر نقل و انتقالات بانکی طی بخشنامه ای به کلیه بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی تاکید شده است که در تمام انتقالات وجوه بالاتر از ده میلیارد ریال درون بانکی و بین بانکی (ساتنا) روسای شعب موظف هستند انتقال وجه را منوط به ارائه اسناد مثبته دال بر هرگونه معامله، قرارداد و یا علت انتقال پول بنمایند و یک کپی از اسناد مثبته مربوط به انتقال وجه را در پرونده تراکنش مورد اشاره نگهداری کنند. در این بخشنامه آمده بود بازرسان مدیریت کل نظارت و اداره مبارزه با پولشویی به صورت نمونه ای و موردی نسبت به بررسی نحوه رعایت این بخشنامه در شعب بانک ها اقدام خواهند کرد و مسئولیت عدم رعایت بخشنامه با رئیس شعبه و هیئت مدیره بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی و سایر مدیران ذی ربط خواهد بود.
نیاز به شماره شبا برای استفاده از سامانه های پایا و ساتنا
در پایان لازم است به این نکته اشاره کنیم که برای استفاده از این دو سامانه، برخلاف روش های سنتی انتقال وجه، حتما به شماره شبا شخصی که قرار است وجهی را به حساب او واریز کنید نیاز خواهید داشت. در مطلب دیگری تحت عنوان «چگونه شماره کارت یا حساب خود را به شماره شبا تبدیل کنیم؟» توضیح داده ایم که چطور می توانید با شماره حساب یا شماره کارت طرف مقابل شماره شبای حساب او را دریافت کنید تا بتوانید با استفاده از آن از خدمات سامانه های الکترونیکی پایا و ساتنا بهره ببرید.