به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از مشرق نیوز، ورود امام خمینی (ره) به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، به روند پیروزی انقلاب اسلامی شتابی دو چندان داد. با این حال، همه می دانستند که حفاظت از جان رهبر انقلاب، در روزهای پرالتهاب بهمن ۱۳۵۷، کاری سخت، دشوار و در عین حال، حیاتی است.
به همین دلیل، گروهی از جوانان انقلابی آن روز، کمر همت بستند و به پاسداری و حراست از جان رهبر انقلاب پرداختند. این جوانان از جان گذشته، نخستین تیم حفاظتی حضرت امام (ره) را در ایران تشکیل دادند.
بدیهی است که حضور دایم در محل اقامت امام (ره)، در کنار تمام مشکلات و سختی های کار، در ذهن این افراد، خاطراتی را ثبت کرد که می تواند در بررسی تاریخ انقلاب اسلامی، نقشی ویژه و مهم ایفا کند.
در آستانه سالروز ورود تاریخی حضرت امام (ره) به ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، در گفت وگویی با حمیدرضا نقاشیان، سرتیم حفاظت حضرت امام (ره) پس از ورود ایشان به ایران و استقرار در دو مدرسه رفاه و علوی، به مرور وقایع نخستین ساعات حضور رهبر انقلاب در میهن پرداختیم.
آقای نقاشیان در گفت وگو با خراسان، ضمن تشریح مشکلاتی که تیم حفاظت با آن روبه رو بود، روایت های ناب و ناشنیده ای را از نخستین ساعات ورود حضرت امام (ره) به ایران، روایت کرد.
نخستین مکانی که حضرت امام (ره) پس از ورود به ایران در آن جا مستقر شدند، کجا بود؟
نخستین مکانی که برای اقامت حضرت امام (ره)، پس از ورود ایشان به ایران، در نظر گرفته شد، مدرسه رفاه بود. طبیعتاً مجموعه ای که وظیفه حفاظت امام (ره) را برعهده داشت، از چند روز قبل مدرسه رفاه را تحویل گرفته و برای پاکسازی و ایمن کردن آن، اقدام کرده بود. به همین دلیل، من در مدرسه رفاه مستقر بودم.
بنابراین هنگام ورود امام (ره)، در فرودگاه مهرآباد حضور نداشتید.
همین طور است.
چطور شد که مدرسه رفاه را به عنوان اقامتگاه اولیه انتخاب کردند؟
انتخاب مدرسه دخترانه رفاه در خیابان «ایران»، توسط مرحوم شهید بهشتی و تعدادی از یاران امام انجام شد. به لحاظ مکانی هم جای بدی نبود؛ منتها چون در میان تیم اولیه ای که برای حفاظت محل انتخاب کرده بودند، افرادی وجود داشتند که به لحاظ فکری، نزدیکی چندانی با جریان نهضت اسلامی نداشتند و بعضاً، به گروه هایی وابسته بودند که بعدها راهی غیر از راه انقلاب اسلامی را برگزیدند، اعتراض هایی از سوی تعدادی از یاران امام، مانند شهید مطهری، صورت گرفت که باید در تیم حفاظت از مدرسه تغییراتی ایجاد شود.
چرا چنین افرادی برای تیم حفاظت انتخاب شده بودند؟
انتخاب آنها ریشه در خوش بینی و نوع نگاه برخی از اطرافیان داشت. به هر حال، این افراد را از حفاظت قسمت مرکزی ساختمان، یعنی محل اصلی اقامت حضرت امام (ره)، کنار گذاشتند و از اعضای گروه مبارز «صف» که در آن افرادی مانند شهید بروجردی عضو بودند، خواستند که کار حفاظت این بخش را برعهده بگیرند. مرحوم شهید بروجردی از من خواست که انجام این کار را برعهده بگیرم و بنده هم، با تعدادی از دوستان، تیمی حفاظتی را تشکیل دادیم و محل را تحویل گرفتیم. البته بچه های گروه «صف» کار حفاظت پیرامونی حضرت امام (ره) در بهشت زهرا (س) را هم برعهده داشتند. حفاظت از دیگر مکان ها و مسیرها، برعهده گروه های دیگری مانند «مؤتلفه اسلامی» بود.
افرادی که از قبل آن جا مستقر بودند، در برابر تحویل دادن محل به شما، مقاومت نکردند؟
چرا؛ آنها در برابر این تغییر مقاومت می کردند و طبیعتاً، سر و صداهایی هم به راه افتاد. اما شهید بهشتی، طی جلسه ای که با حضور ما و آنها برگزار کرد، موفق به مدیریت این ناراحتی و اختلاف شد و قضیه به خیر و خوشی پایان یافت.
امام (ره) چه زمانی به مدرسه رفاه آمدند؟
زمان ورود حضرت امام (ره) به مدرسه رفاه، محرمانه بود و کسی از آن خبر نداشت. ایشان از بیمارستان هزار تختخوابی که امروزه آن را با عنوان بیمارستان امام خمینی (ره) می شناسیم، به منزل یکی از اقوامشان در جاده شمیران رفتند و غروب بود که به اقامتگاه تشریف آوردند. از حدود ساعت یک بعد از ظهر تا زمانی که امام (ره) به مدرسه رفاه آمدند، ما نمی دانستیم کجا هستند و این برای همه ما، نگران کننده بود. حتی برخی گمان می کردند که ایشان توسط مأموران رژیم دستگیر شده اند. اما وقتی امام (ره) حدود ساعت پنج و نیم بعدازظهر به مدرسه رسیدند، خیال همه ما راحت شد.
آیا فرد یا افرادی با حضرت امام (ره) در مدرسه رفاه دیدار کردند؟
بعد از ورود امام (ره) به مدرسه رفاه، ما هیچ فردی را به مدرسه راه ندادیم و به همین دلیل، آن شب دیدار ویژه ای نداشتیم. من خدمت حضرت امام (ره) رفتم و از ایشان خواستم که برای تیم حفاظت، دقایقی صحبت کنند و به آنها روحیه بدهند. امام (ره) لطف کردند و پذیرفتند و ما در پاگرد پله ها برایشان صندلی گذاشتیم و دوستان تیم حفاظت روی پله ها نشستند و امام (ره) هم، طی مدت یک ربع تا ۲۰ دقیقه، صحبت هایی کردند که برای همه ما امیدوارکننده بود و تأثیر عمیقی روی فرد فرد ما گذاشت. به یاد دارم که ایشان فرمودند: آنچه دارد پیش می آید، خواست خداست، فضایی که دارد مهیا می شود، فضایی است برای بیداری مسلمان ها و شما بدانید که ما در این راه چه پیروز شویم و چه از بین برویم، یکی از دو خیر، «احدی الحسنیین»، است که داریم انجام می دهیم.
پس شما تنها گروهی بودید که امام (ره) برای آنها در مدرسه رفاه سخنرانی کردند.
بله؛ حضرت امام (ره) را پس از آن سخنرانی، تا محل اسکانشان که یکی از کلاس های طبقه بالای مدرسه بود، همراهی کردیم. برای امام (ره)، شام مختصری فراهم کرده بودیم. من سفره را انداختم و شام را آوردم و همراه امام (ره)، مشغول صرف شام شدم. لحظات عجیب و ماندگاری بود. امام (ره) با مهربانی، چند بار فرمودند که «شما امروز خیلی خسته شدید» و من با شرمندگی عرض می کردم: «نه به اندازه شما».
مرحوم حاج احمدآقا، امام (ره) را همراهی نمی کردند؟
خیر، ایشان آن شب، از شدت خستگی و ضعف ناشی از تراکم برنامه ها، نتوانستند به مدرسه رفاه بیایند و در منزل یکی از دوستان استراحت می کردند. ساعت حدود ۱۱ شب بود که دیدم مرحوم شهید مطهری و آقای منتظری وارد مدرسه شدند و گفتند که می خواهند با امام (ره) دیدار کنند؛ از صورتشان معلوم بود که ناراحت و نگران هستند. به آنها گفتم که حضرت امام (ره) استراحت می کنند و اگر امکان دارد، دیدار را به زمان دیگری موکول کنند؛ اما نپذیرفتند و اصرار کردند که باید همین الآن با امام (ره) صحبت کنند. به ناچار به طرف اتاق محل استراحت حضرت امام (ره) رفتم. همین که در را باز کردم، صدایشان را شنیدم که فرمودند: اتفاقی افتاده؟ فهمیدم که امام (ره) بیدار هستند. نزد ایشان رفتم و موضوع را گفتم. فرمودند بسیار خب! از جایشان بلند شدند و من رختخواب را جمع کردم و دور اتاق پشتی گذاشتم؛ بعد پایین رفتم و مرحوم شهید مطهری و همراهشان را به بالا دعوت کردم. مسئولیت پذیرایی از مهمانان هم با من بود. رفتم و چای دم کردم و آوردم. طی همین رفت و آمدها، متوجه شدم که دلیل حضور مرحوم شهید مطهری و همراهشان، نگرانی آنها درباره وضعیت حفاظت و امنیت محل استقرار امام است. امام (ره) نظر شهید مطهری را مبنی بر تغییر مکان قبول کردند و قرار شد که فردا اول وقت، از مدرسه رفاه، به مدرسه علوی برویم. محل جدید، شرایط خوبی داشت؛ دفتر انتظاماتی در آن ساخته شده بود که به دو طرف مدرسه اشراف داشت و می شد کار حفاظت و مراقبت را به دقت بیشتری انجام داد.
صبح، چه ساعتی به سمت مدرسه علوی حرکت کردید؟
ساعت حدود هفت صبح بود که راه افتادیم و با خودروی آقای ناطق نوری، حضرت امام (ره) را به مدرسه علوی رساندیم. محل دیدارهای امام (ره)، طبقه پایین مدرسه بود، اما برای اسکان ایشان، منزل مجاور مدرسه را که متعلق به خانواده تدین بود، در نظر گرفتند. اعضای این خانواده از آجیل فروش های معروف تهران و در ضمن، بسیار مذهبی و متدین بودند. رفت و آمد حضرت امام (ره) به منزل تدین، از طریق راهروی بالای مدرسه علوی صورت می گرفت.
درباره روزهایی صحبت می کنیم که هنوز رژیم، هر چند به ظاهر، زمام امور را در دست داشت و بختیار نخست وزیر بود. آیا اقداماتی از سوی دولت وقت برای محدود کردن حضرت امام (ره) یا حتی تهدید ایشان انجام نشد؟
پس از این که حضرت امام (ره) دولت موقت را تعیین کردند، طبیعتاً حساسیت عوامل رژیم شاه افزایش پیدا کرد و آنها در پی سازمان دهی اقداماتی برای به دست گرفتن اوضاع بودند. با این حال، ابتکار عمل در دست حضرت امام (ره) و اطرافیان ایشان قرار داشت و احاطه ای که مردم به ارگان های نظامی، مانند ارتش و شهربانی، پیدا کرده بودند، مانع فعالیت های رژیم می شد. اما تقابل شدید بود؛ روز ۲۱ بهمن ماه، دولت بختیار حکومت نظامی را از ساعت دو بعد از ظهر شروع کرد! ظاهراً در همین زمان، دولت بختیار در صدد انجام اعمال شیطنت آمیزی هم بود و حتی می خواستند حضرت امام (ره) را ترور کنند.
چطور متوجه این موضوع شدید؟
بعدها و ضمن کار روی پرونده های دیگر متوجه شدیم. چهار، پنج نفری را کمیته های انقلاب اسلامی و شهربانی آن موقع دستگیر کردند که دستگیری آنها، اصولاً مربوط به ماجرای دیگری بود، اما ضمن اعترافاتی که کردند، به موضوع نقشه ترور حضرت امام (ره) و برنامه ای که برای این کار داشتند، پی بردیم. در روزنامه های همان دوره هم، اعترافات این افراد منعکس شد.
این موضوع نشان می دهد که شما و دوستانتان در تیم حفاظتی حضرت امام (ره)، کارتان را با دقت و درستی انجام می دادید.
کنترل و نظارت ما بر محل استقرار حضرت امام (ره) و دیدارهای مردم با ایشان، بسیار دقیق و در سه لایه حفاظتی بود. ما دیدارها را با مرحوم حاج احمدآقا هماهنگ می کردیم و هیچ ملاقاتی، بدون هماهنگی با ایشان انجام نمی شد. با این حال، دیدارهایی که انجام می گرفت، به دلیل کثرت جمعیت و شوق مردم برای دیدار با رهبرشان، مسئولیت ما را بسیار سنگین می کرد؛ واقعاً کنترل و نظارت کار بسیار دشواری بود و خود من، روزی ده، دوازده بار با افرادی که به مدرسه علوی مراجعه می کردند، بگو مگو و دعوا داشتم. همین که حضرت امام (ره) برای ملاقات با مردم به پشت آن پنجره می آمدند، یک دنیا خطر داشت. علاقه به امام (ره) باعث شده بود که مراجعه کنندگان، اصلاً موقعیت حساس ما و مسئولیت سنگین مان را در قبال حفاظت از جان حضرت امام (ره) را حس نکنند و این کار ما را بسیار سخت و پیچیده می کرد.
از این روزها و دیدارهایی که انجام می گرفت، خاطره ویژه ای ندارید؟
خاطرات شیرینی از آن دوران در ذهن من باقی مانده است؛ یکی از این خاطرات، دیدار شاگردان قدیمی حضرت امام (ره) با ایشان بود؛ شاگردانی که در دوران تبعید امام (ره) در ترکیه و عراق، نتوانسته بودند به ملاقات ایشان بروند؛ حس شوق عجیبی در چهره و کلام آنها مشهود بود؛ حسی که آدم را به وجد می آورد.
سرنوشت مُبهم مهمانداری که دست امام را روی پلکان هواپیما گرفته بود
