سرنوشت همچنان مبهم سهام عدالت

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصاد آنلاین: آن طور که احمدی نژاد در آن زمان اعلام کرده بود، قرار بود همان طورکه پول نفت در قالب یارانه به حساب مردم واریز می شود، سود سهام عدالت هم سالانه به دخل و خرج خانه ها کمک کند اما با گذشت بیش از 10 سال از اجرای این طرح، نیمی از بهای سهام عدالت به دولت پرداخت نشده و سود آن هم به حساب مردم نیامده است. آن طور که یک منبع مطلع می گوید: شرکت های سرمایه گذاری استانی که به نمایندگی از مردم سهام عدالت را راهبری می کردند، مکلف بودند سود دریافتی از محل سهام عدالت را برای تسویه بدهی مردم استفاده کنند تا پس از پرداخت یک میلیون تومان قیمت پایه ای که دولت برای سهام عدالت تعیین کرده بود، سود حاصل از فعالیت این شرکت ها به حساب دارندگان سهام عدالت بیاید اما معلوم نیست چرا این شرکت ها نتوانسته اند کل پول سهام عدالت را پرداخت کنند و حالا مردم مالک نیمی از سهم اولیه تعیین شده توسط دولت هستند. اگرچه این منبع مطلع معتقد است که حساب و کتاب شرکت های سرمایه گذاری استانی روشن نیست اما محمدرضا معتمد، معاونت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، بر این باور است که صورت های مالی این شرکت ها در کدال موجود بوده و شفاف است. البته او پاسخ گویی درباره دلیل عدم پرداخت نیمی از پول سهام عدالت را بر عهده سازمان خصوصی سازی می داند. سهام عدالت وعده ای بود که دولت عدالت محور محمود احمدی نژاد به اقشار کم درآمد داد. قرار بود همان طور که پول نفت به سر سفره ها می آید و یارانه 40 هزار و 500 تومانی در ابتدای هر ماه به حساب مردم واریز می شود، پول سهام عدالت هم به حساب اقشار هدفی که دولت مشخص کرده بود، بیاید. حالا که بیش از یک دهه از توزیع سهام عدالت در بین اقشار هدف که عموما جزء گروه های کم درآمد بودند، گذشته است؛ تنها نیمی از سهم اختصاص داده شده در زمان احمدی نژاد به مردم تعلق گرفته است.

توزیع سهام عدالت با دستور احمدی نژاد

توزیع سهام عدالت چهار سال قبل از یارانه های نقدی شروع شد. همان یارانه هایی که بسیاری از اقتصاددانان آن را خانه خراب کن و مخرب اقتصاد ایران معرفی کرده بودند، در قالبی دیگر قرار بود به مردم اختصاص یابد تا شکاف درآمدی بین اقشار جامعه را کم کند. «آیین نامه اجرائی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون بر اساس توزیع سهام عدالت» در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ ابلاغ شد، قرار بود همه چیز خیلی خوب پیش برود. دولت تصمیم داشت بخشی از سهم خود در شرکت های مختلف را در قالب سهام به اقشار کم درآمد اختصاص دهد تا فشار اقتصادی روی دوش این اقشار کمتر شود. سال 85، سهام عدالت در چهار استان توزیع شد. این سهام در مرحله اول واگذاری به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بی کار فاقد شغل و کارمندان تقسیم شد و برگه هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد. ارزش این برگه ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت 10 سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود که گویا بعدها تغییراتی در این تصمیم رخ می دهد.

شرکت های سرمایه گذاری استانی مسئول تسویه بدهی

یک منبع مطلع درباره سهام عدالت می گوید: سهام عدالت به بخشی از جامعه تخصیص پیدا کرد اما افراد دارنده سهام، حق حضور در هیچ مجمعی را نداشتند.

او اضافه می کند: به همین خاطر مدیریت این سهام به شرکت های سرمایه گذاری استانی محول شد. این شرکت ها سود سهام عدالت را که گرفتند، باید قسط آن را به دولت می دادند. زیرا دولت سهام عدالت را در واقع به بخشی از مردم فروخت که پولش را بعدا بگیرد.

این منبع مطلع ادامه می دهد: برخی از شرکت های سرمایه گذاری استانی همه بدهی دولت را داده اند، بنابراین سهام عدالت به صورت صد درصدی به صاحبان آن تعلق گرفته است اما یک سری، بخشی از این بدهی را ندادند. او بیان می کند: دو سال قبل به سهام داران نامه دادند و گفتند به دولت بدهکار هستید. 400 هزار تومان پول بدهید تا کل سهام متعلق به خودتان باشد. سهام داران عدالت هم گفتند که بر اساس گفته های دولت و بر اساس طرح تحول اقتصادی که مجلس مصوب کرده است، سهام عدالت مجانی است. پس چرا باید 400 هزار تومان پول بدهیم.به گفته این منبع مطلع، اخیرا که سهام عدالت در بورس عرضه شده است، 39 میلیون سهم آن به صورت 460 هزار تومانی است. بخش بسیار کوچکی، یک میلیون تومانی و بخشی هم به صورت سهام بیش از 500 هزار تومانی عرضه شده است.او تأکید می کند: مشخص نیست که چرا وضعیت ارزش سهام آنها متفاوت است. یا سرمایه گذارها پول کم داشته اند و بدهی دولت را نداده اند یا از ضعف مدیریت است یا اینکه کسی به آنها پول یعنی سود سهام را نداده است. این منبع مطلع اضافه می کند: باید تمام صورت های مالی شرکت های سرمایه گذاری استانی در بورس باشد و تمام سود سهامی که گرفته اند در حساب و کتاب هایشان آمده باشد. تمام پاداش هیئت مدیره که در شرکت سرمایه گذاری حقوقی بوده است، باید در حساب ها وجود داشته باشد. اینجا یک بررسی و شفاف سازی لازم است.

سازمان خصوصی سازی مسئول پاسخ گویی درباره سهام عدالت

این منبع مطلع ابهاماتی را در زمینه دلیل عدم پرداخت نیمی از بهای سهام عدالت طرح می کند و معتقد است حساب شرکت های سرمایه گذاری استانی نیاز به شفاف سازی دارد اما محمدرضا معتمد، معاونت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح می کند: سازمان خصوصی سازی در رابطه با دلایل عدم پرداخت نیمی از بهای سهام باید پاسخ دهد. او ادامه می دهد: به میزان سودی که شرکت های سرمایه پذیر توزیع کردند، سازمان خصوصی سازی به حساب طلبکاری مردم اعدادی را منظور کرد و چون مابه التفاوت با یک میلیون تومان را سود سهام پر نکرد، به مردم فراخوان دادند و گفتند که هر کسی می خواهد نقدا خودش این تفاوت را پرداخت کند که البته این رقم پرداخت نشد. معتمد می گوید: این مسئله که نیمی از مبلغ سهام عدالت پرداخت نشده، به شرکت های سرمایه گذاری استانی ربطی ندارد. این شرکت هایی که در سبد بودند و شامل 49 شرکت بودند، به همین میزان سود تقسیم کرده بودند که به حساب طلبکاری مردم منظور شد. او یادآور می شود: هر کسی هم که خودش مابه التفاوت سود پرداختی شرکت های سبد با ارزش سهام را ریخت، سهام یک میلیون تومانی دریافت کرد و هرکس هم نریخت، سهام به میزانی که طلب داشت به او تعلق گرفت. البته سازمان خصوصی سازی بهتر می تواند در این زمینه پاسخ دهد. به اعتقاد معاونت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت های سرمایه گذاری استانی هر سال به عنوان نهاد مالی حسابرسی شده اند و صورت های مالی آنها روی سایت کدال منتشر شده است. مجامع برگزار شده و امسال هم به خاطر اینکه افزایش سرمایه داشتند، یک بار دیگر در مرداد ماه صورت هایشان حسابرسی شد و روی سایت کدال موجود است. او می گوید: از 31 استان به جز چهار استان تهران، البرز، هرمزگان و سمنان، عین 27 شرکت صورت مالی شان روی سایت کدال است و معامله می شوند.

او به این پرسش که آیا مجموعه هایی که سهامشان به مردم واگذار شد، این قدر سود ندادند که بشود ارزش کل سهام مردم را پرداخت کرد، این گونه پاسخ می دهد: این مسئله دو بحث جداگانه است و ارتباطی به عملکرد شرکت های سرمایه گذاری استانی ندارد.

معتمد بیان می کند: آن شرکت ها نیابت داشتند از طرف مردم شرکت های سرمایه پذیر یا شرکت های فرعی را که به مردم رسیده بودند، راهبری کنند. شرکت هایی که به مردم رسیده بود، شامل بانک ها و شرکت های فلزی و معدنی بود. 36 شرکت از این شرکت ها در بورس بود. هرچه سود توزیع کردند به مردم دادند و سودش همان میزان شد.

او عنوان می کند: هر آن چیزی که در سایت کدال منتشر شده است، حسابرسان رسمی و معتمد سازمان آن را حسابرسی کرده اند. شرکت های سرمایه گذاری استانی هر سال مجمع برگزار کردند. مجامع و حساب هایشان رسیدگی شده و تمام این اطلاعات در سامانه کدال منتشر شده است.

ارزش سهام عدالت در تاریخ ۱۳۹۹/۹/۲۳