تالاب بندر انزلی یا مرداب بندر انزلی که در زبان گیلکی سل خوانده می‌شود، با مساحتی در حدود 20 هزار هکتار در شمال ایران، واقع در استان گیلان و در نزدیکی بندر انزلی است. این تالاب، از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران ایران است، که هر ساله پذیرای بسیاری از پرندگان مهاجری است که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند. این تالاب به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای رطوبت و آب با هیچ‌یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست. تالاب انزلی چندین جزیره را در خود جای داده‌است، و این تالاب، شهر بندرانزلی را به دو قسمت تقسیم کرده‌است. تالاب انزلی گیلان یکی از زیباترین و مهم‌ترین تالاب‌های طبیعی آب شیرین کشور در جنوب غربی شهر بندرانزلی و دریای کاسپین است که با وجود مناظر منحصربه‌فرد، تنوع زیستی و قدمتی از 15 هزار سال قبل، یکی از محبوب‌ترین مقاصد طبیعت گردی در استان گیلان به شمار می‌آید. نیلوفرهای آبی، نیزارها و لاله‌های دریایی، چشم‌اندازی شگفت‌انگیز را در تالاب خلق می‌کنند که از دیدن آن سیر نخواهید شد.
تالاب انزلی که در 40 کیلومتری شمال رشت قرار گرفته یکی از بکرترین مناطق شمال است که هر ساله میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی را به‌سوی خود جذب می‌کند. تالاب انزلی یکی از زیباترین و مهم ترین تالاب‌های کشور است که در نوع خود بینظیر است. به عقیده اکثر کارشناسان محیط زیست کشور، این تالاب بین‌المللی نه تنها در ایران، بلکه در جهان نمونه است و از تنوع زیستی زیادی برخوردار است. جالب است بدانید آب این تالاب از آب‌های شیرین هست که همین امر باعث ایجاد تنوع زیستی در این تالاب شده است. در گوشه‌های تالاب نیزارها و لاله‌های دریایی قابل مشاهده است و در وسط آن می‌توانید انبوهی از نیلوفرهای آبی را ببینید که با رنگ صورتی خود جلوه‌‌ی رویایی به این تالاب داده‌اند. نیلوفرهای آبی گیاهان زیبایی هستند که ریشه خود را در آب نگه می‌دارند و تا گلهای زیبای آن همانند نگینی روی آب را مزین کنند. این تالاب به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست بومی، محل سکونت و تخم ریزی گونه‌های بسیاری از آبزیان است. از این رو این تالاب میزبان پرندگان نادر بومی و مهاجر است علاوه بر این بیش از 100 گونه پرنده و 50 گونه ماهی در این تالاب زندگی می‌کنند. از پرندگانی که در این تالاب زندگی می‌کنند می‌توان به حواصیل، انواع اردک، کشیم سیاه گردن، غاز پا کوتاه، قو، عروس غاز اشاره کرد.
پوشش گیاهی تالاب انزلی را می‌توان به انواع شناور، غوطه‌ور، حاشیه آب و زمین‌های اطراف تالاب تقسیم نمود. در پوشش گیاهی شناور، گیاهان شناوری همچون نیلوفر آبی وجود دارند که ریشه در کف مرداب داشته و گل آن‌ها در بیرون آب است. در پوشش گیاهی غوطه‌ور، گیاهان غوطه‌ور در آب هستند. این نوع گیاهان بخش زیادی از تالاب انزلی را تشکیل می‌دهند و تنوع چشمگیری دارند. گیاهان حاشیه آبی، همان نیزار یا نی‌ها را شامل می‌شوند که تقریبا سراسر حاشیه تالاب انزلی را می‌پوشاند. و در پوشش گیاهی که زمین‌های اطراف تالاب را شامل می‌شود، می‌توان گونه‌های گیاهی متنوعی را به دلیل خاک حاصلخیزش مشاهده نمود.
در برخی از پژوهش‌های زمین‌شناسی زمان پیدایش این تالاب را به 100 هزار سال پیش نسبت می‌دهند. حتما می‌دانید که زمین در ابتدا از دریاهای بی‌پایانی تشکیل شده بود و به مرور زمان و سر برآوردن خشکی‌ها مناطق خشک فعلی کم‌کم شکل گرفتند. تالاب انزلی هم محصول به وجود آمدن خشکی انزلی، غازایان و دیگر خشکی‌های فعلی است. به مرور زمان و با جدا شدن از دریا محوطه فعلی تالاب انزلی از رسوبات ماسه شکل گرفت و با سرازیر شدن رودخانه‌هایی که به مرداب می‌ریزند این تالاب در حدود 15 هزار سال پیش به شکل امروزی در آمد. در ابتدای قرن بیستم شوری آب تالاب بیشتر از امروز بوده است. هرچند که در سال‌های اخیر هم با بالا آمدن سطح آب دریای خزر و زیاد شدن میزان املاح در آب رودخانه‌ها میزان شوری آب تالاب انزلی افزایش پیدا کرده است؛ با این وجود هنوز تالاب انزلی یک تالاب آب شیرین محسوب می‌شود.
از آنجایی که انزلی دارای تابستان‌های گرم و شرجی می‌باشد می‌توانم بهترین فصل برای بازدید از این مرداب را در فصل بهار و پاییز بدانیم. اگر می‌خواهید از گلهای مردابی عکس بگیرید بهتر است در فصل بهار به خصوص در اواخر خرداد ماه به دیدن تالاب بروید زیرا در زمستان خبری از گلهای اسرار آمیز نیلوفر‌آبی نیست.
