اگر از آن دسته از افرادی باشید که به دنبال راه اندازی کسب و کار خودتان هستید، حتما از اهمیت جذب سرمایه مطلعید و می دانید برای این که پروژه های مختلفی اجرا کنید نیاز به سرمایه ی زیادی دارید. صاحبان کسب و کار و حتی صاحبان ایده همیشه به دنبال جمع آوری سرمایه برای راه اندازی کسب و کار و عملی کردن ایده هایشان هستند. پروسه ی جذب سرمایه برای اهداف مشخص را می توانیم سرمایه گذاری جمعی یا تامین مالی جمعی بنامیم. در این مقاله قصد داریم بیشتر در این باره صحبت کنیم و در ادامه توضیح بدهیم که چگونه می توانیم از بلاکچین برای تامین مالی جمعی استفاده کنیم.
سرمایه گذاری جمعی چیست؟
این کلمه را از مفهومی به نام جمع سپاری (crowdfunding) گرفته اند. منظور از جمع سپاری این است که افراد بتوانند سرمایه های اندک خود را به اشتراک گذاشته و سرمایه ی لازم را برای شروع کسب و کاری جدید یا پیشبرد پروژه ای مشخص تامین کنند. در واقع افراد نقش سرمایه گذار را ایفا می کنند و راهی برای جذب سرمایه گذاری در اندازه های کوچک ایجاد می شود.crowdfunding اجتماعی از حامیان مالی است که به سازمان ها و صاحبان کسب و کار یا صاحبان ایده کمک می کند تا فعالیت ها و ایده هایشان را محقق کنند. سرمایه گذاری جمعی به دلیل دسترسی آسان گروه های مردمی با استفاده از شبکه های اجتماعی و وب سایت های تامین مالی، سرمایه گذاران و کارآفرینان را به یکدیگر نزدیک می کند. با گسترش جمعیت سرمایه گذاران فرصتی استثنایی برای صاحبان مشاغل و سرمایه گذاران به وجود می آید که هر دو سمت از این فعالیت سود می برند.
تأمین مالی جمعی چه تفاوتی با روش های سنتی دارد؟
تأمین مالی جمعی مخالف رویکرد متداول کنونی برای تأمین مالی کسب و کار است. بطور سنتی، اگر شما بخواهید برای شروع کسب و کار یا راه اندازی یک محصول به جذب سرمایه بپردازید، نیاز دارید که طرح کسب و کارتان (business plan / بیزینس پلن )، تحقیق روی بازار و پیش نمونه ها را مهیا نموده و سپس به دنبال خریدار برای ایده تان در میان دسته محدودی از اشخاص ثروتمند یا مؤسسات بگردید.این منابع تأمین بودجه شامل بانک ها، سرمایه گذاران فرشته (یا Angel investors به آن دسته از سرمایه گذارانی گویند که تمایل به سرمایه گذاری در شرکت های استارتآپ یا در شرف تاسیس دارند) و شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر هستند که گزینه هایتان را به چند بازیگر کلیدی، محدود می کنند.
شما می توانید این رویکرد جذب سرمایه را به عنوان یک قیف در نظر بگیرید که شما و ایده تان در انتهای پهن و سرمایه گذاران مخاطب تان در انتهای تنگ آن قرار دارند و اگر شما نتوانید در زمان مناسب ایده خود را به سرمایه گذار یا شرکت مناسب نشان دهید، وقت و پول خود را هدر داده اید.از سوی دیگر، پلتفرم های تأمین مالی جمعی با دادن یک پلتفرم واحد به شما و کارآفرین برای ساختن، به نمایش گذاشتن و به اشتراک گذاشتن منابع ایده تان انتهای آن قیف را وارونه می نمایند که این رویکرد بطور چشمگیری مدل سنتی را ساده و مؤثر می کند.
به طور سنتی، شما باید ماه ها از طریق شبکه شخصی تان برای وارسی، بررسی دقیق سرمایه گذاران بالقوه و هزینه کردن زمان و پول خودتان برای دستیابی به موفقیت در مقابل آنان صرف می کردید. با تأمین مالی جمعی، به دست آوردن فرصت برای قرار دادن خودتان در مقابل اشخاص علاقمند و دادن راه های بیشتری به آنها برای کمک به رشد کسب و کارتان بسیار آسانتر است، که این راه ها می تواند شامل سرمایه گذاری هزاران نفر در بورس به ازای سهم، مشارکت 20 دلاری در عوض محصولی که برای اولین بار تولید می شود و پاداش های دیگر باشد.
انواع کراودفاندینگ و نحوه به کار گیری آن ها
انواع مختلفی از روش های تأمین مالی جمعی وجود دارد. اینکه کدام روش را انتخاب کنید، به نوع محصول یا سرویسی که ارائه می دهید و اهدافتان برای رشد بستگی دارد. سه نوع اصلی تأمین مالی جمعی، مبتنی بر اهداء، مبتنی بر پاداش و مبتنی بر تخصیص سهام هستند (این راهنما بیشتر بر تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش و تخصیص سهام تمرکز خواهد داشت).
تامین سرمایه جمعی مبتنی بر پاداش (REWARD-BASED CROWDFUNDING)
کراود فاندینگ مترادف با سایت های مبتنی بر پاداش مانند Kickstarter و Indiegogo است. با استفاده از تامین سرمایه جمعی مبتنی بر پاداش، افراد می توانند پول خود را برای یک پروژه هنری خلاقانه، یک محصول جدید در زمینه فناوری یا یک خواننده که می خواهد آلبوم جدیدی منتشر کند، سرمایه گذاری کنند و در ازای آن از خدمات و یا محصولات مورد نظر استفاده کنند.ساعت هوشمند Pebble توانست تنها در طی 3 روز پس از استفاده از کراودفاندینگ در سایت محبوب Kickstarter، به میزان 2.6 میلیون دلار سرمایه جذب کند که این امر باعث جلب توجه صنعت فناوری به این مسئله شد.
وام دادن همتا به همتا (PEER-TO-PEER LENDING)
تا به حال به دوست یا آشنا پول قرض داده اید؟ اکنون پلتفرم های کراودفاندینگ مانند Lending Club، این امکان را برای وام گیرندگان فراهم می کند تا خارج از کانال های بانکداری سنتی، به سرمایه مورد نیاز خود دست یابند. افرادی که مایل هستند اندکی ریسک کنند و پول خود را به دیگران قرض بدهند، می توانند با یک کلیک سبد سرمایه گذاری برای خود ایجاد کنند.Lending Club که در این زمینه پیشتاز است، میلیاردها دلار سالانه وام می دهد.
تامین سرمایه جمعی مبتنی بر کمک مالی
دکتر محمد یونس در سال 2006 به دلیل فعالیت خود در زمینه سرمایه گذاری خرد، برنده جایزه نوبل شد. دکتر یونس به جای اینکه به شکل خیریه به کارگران فقیر کمک کند، در بانک گرامین خود، وام های کوچک به کارآفرینان محلی می دهد.اگر سرمایه گذاری خرد را با کراودفاندینگ آنلاین ترکیب کنید با سایت هایی مانند Kiva.org، که بیش از یک دهه است سرمایه صاحبان مشاغل کوچک را در بازارهای نوظهور تامین می کند، و GoFundMe روبرو خواهید شد.
تامین سرمایه جمعی مبتنی بر سهام
تفاوت اصلی سایت هایی مانند Kickstarter و کراودفاندینگ مبتنی بر سهام، آن چیزی است که به فروش می رود. کارآفرینان از طریق کمپین های Kickstarter می توانند کالای خود را با درصدی تخفیف پیش فروش کنند و اینگونه سرمایه بدست بیاورند و زمانی که سرمایه گذار کالای پیش خرید کرده را دریافت می کند، قرارداد بین او و کارآفرین به پایان می رسد.اما در تامین سرمایه از طریق سهام، شرکت ها سهام خود را می فروشند و سرمایه گذار را در کار خود شریک می کنند. در واقع سرمایه گذار با مشارکت مالی در یک پروژه در مالکیت آن سهیم می شود.
سرمایه گذاری جمعی چگونه کار می کند؟
برای محافظت از دارایی افرادی که توانایی تامین مالی و سرمایه گذاری در کسب و کارها را دارند قوانین مشخصی وضع شده است تا از به خطر افتادن سرمایه ی آن ها جلوگیری شود. علاوه بر این، بر میزان مجاز مشارکت این افراد نیز محدودیت هایی اعمال می شود؛ چرا که احتمال شکست در مشاغل نوپا بالاست و اگر قوانین مشخص برای محافظت از دارایی افراد نباشد ممکن است اصل سرمایه ی خود را از دست بدهند. این قوانین در صندوق های تامین مالی نیز اجرا می شود و تلاش دارد تا از دارایی افراد محافظت کند.
سرمایه گذاری جمعی این فرصت را برای کارآفرینان فراهم می کند تا بتوانند صدها هزار یا میلیون ها دلار سرمایه برای استارتاپ خود جمع آوری کنند. علاوه براین، سرمایه گذاری یا تامین مالی جمعی تالار گفت وگویی را فراهم می کند تا افرادی که ایده های جدید دارند بتوانند برای سرمایه گذاران ایده های خود را ارائه دهند و شانسشان را برای جلب اعتماد، جذب سرمایه و شروع کسب وکار امتحان کنند.
این کار راه حلی مناسب برای تامین اعتبار ایده های خلاقانه است. ایده هایی که از طریق راه های متداول سرمایه گذاری یا سرمایه گذاری خطرپذیر نتوانسته موفقیت چندانی کسب کند. درواقع سرمایه گذارانی که توانایی سرمایه گذاری مبالغ هنگفت دارند باعث ایجاد اختلاف ثروت در جهان می شوند؛ اما با استفاده از سرمایه گذاری جمعی همه ی افراد می توانند بسته به دارایی خود در مشاغل گوناگون سرمایه گذاری کنند. سرمایه گذاری یا تامین مالی جمعی با توزیع قدرت در اجتماع جمع آوری سرمایه را دموکراتیک کرده است.
مزایای تامین مالی جمعی یا کراودفاندینگ
پس از یافتن پاسخ crowdfunding چیست، باید به سراغ مزیت های آن به ویژه برای کسب و کارهای کوچک برویم. در سال ۲۰۱۸، کراودفاندینگ حدود ۱۰.۲ میلیارد دلار در سطح جهانی ارزش داشت و پیش بینی می شود این ارزش تا سال ۲۰۲۵ به ۲۸.۸ میلیارد دلار برسد. در اینجا چند مزیت اصلی وجود دارد:
سهولت در بازاریابی
این نوع سرمایه گذاری هر ساله به سرعت در حال گسترش است. هر روز تعداد بیشتری از افراد به سرمایه گذار و مشارکت کننده تبدیل می شوند و خبر خوب اینکه کمپین های شخصی نیز مبالغ بیشتری را به سوی کسب و کار هدایت می کنند. تصویر زیر، پیش بینی ها در روند کسب بودجه از طریق کمپین در این حوزه را نشان می دهد.
سود بیشتر با ریسک کمتر
قدرت پیش فروش را درک کنید. با پیش فروش محصولات، نیازی به خرید و انبار مواد اولیه ندارید. طبق اظهارات ویل فورد، مدیرعامل و هم سرمایه گذار LaunchBoom “تمام آنچه که نیاز دارید یک نمونه اولیه عملی و یک برنامه عالی برای بازاریابی است.” با این روش، مشکل سرمایه در گردش حل می شود و بیش از نیازتان مواد اولیه سفارش نمی دهید.همچنین با پیش فروش هزاران واحد محصول، می توانید سفارش بیشتری به تولیدکنندگان داده و در نتیجه، هزینه تولید هر واحد محصول را کاهش بدهید؛ این استراتژی، حاشیه سود شما را افزایش می دهد.
اعتبار سنجی محصول و بهبود پیش از پخش
دلیل اصلی شکست یک استارتاپ چیست؟ احتمالا کمبود بودجه، رقابت سخت یا باطاریابی ضعیف را دلیل آن می دانید اما در اشتباه هستید. طبق تحقیقات CB Insights، ۴۲ درصد از استارتاپ ها به دلیل کمبود نیاز بازار با شکست مواجه شده اند. به عبارت دیگر، بیشتر استارتاپ ها شکست می خورند زیرا محصولی تولید می کنند که هیچ کس به آن نیاز ندارد یا دغدغه ی آن را ندارند.اما با این سرمایه گذاری، مشکل حل می شود. این کار به شما این امکان را می دهد تا پیش از انجام مراحلی همچون ساخت محصول یا انجام کار، ایده ی خود را ارزیابی کرده و میزان ارزشمند بودن آن را بیابید. همچنین در همان مراحل اولیه، امکان پیووت کردن، بررسی دوباره یا بهبود محصول یا ایده را به شما می دهد.
پروژه های بزرگی که از طریق سرمایه گذاری جمعی، تأمین سرمایه شده اند
بسیاری از پروژه های بزرگی که امروزه نامشان در همه جا دیده می شود، حاصل سرمایه گذاری جمعی هستند. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۲، «پالمر لاکی» (Palmer Luckey)، کمپینی در وب سایت کیک استارتر به راه انداخت و از سرمایه گذاران خواست تا در پروژه یک هدست واقعیت مجازی با عنوان «آکیلس ریفت» (Oculus Rfit)، همکاری کنند. طبق اعلام وی، برای بهره برداری از این پروژه ۲۵۰ هزار دلار سرمایه نیاز بود. درنهایت این پروژه با جذب ۲٫۴ میلیون دلار، به ۱۰ برابر سرمایه ای که نیاز داشت رسید. فیس بوک، در سال ۲۰۱۷، با پرداخت ۲٫۳ میلیون دلار پروژه هدست واقعیت مجازی آکیلس را خرید.
در پروژه ای دیگر در وب سایت کیک استارتر، دو دوست با نام های «دیوید جونز» و «مایکل آرمانی»، کمپینی برای ساخت یک چاپگر سه بعدی کوچک ایجاد کردند. آنها در سال ۲۰۱۴ موفق شدند سرمایه ای ۳٫۴ میلیون دلاری جذب کنند و درنهایت چاپگری ساختند که در حال حاضر می توان آن را از وب سایت آمازون خریداری کرد. در حال حاضر حجم فروش این شرکت ۱۰-۱۵ میلیون دلار است.پروژه ای که آوریل (فروردین) سال جاری کمپین خود در کیک استارتر راه اندازی کرد، توانست برای ساخت یک بازی با عنوان The Legend of Vox Machina مبلغ ۴٫۷ میلیون دلار سرمایه جذب کند.
ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین کمک زیادی به پیشرفت صنعت تامین سرمایه جمعی کرده اند. امروزه پلتفرم های زیادی مثل کیک استارتر، گیت کوین، وی فاندر و … توسعه یافته اند که فرآیندهای سرمایه گذاری در پروژه های جوان را تسهیل کرده اند. حالا تامین سرمایه جمعی به وسیله رمزارزها یک روش آسان، مطمئن و پرطرفدار برای سرمایه گذاری محسوب می شود. قطعاً در سال های آینده اخبار مهم تر و تأثیرگذارتری پیرامون ارتباط صنعت Crowdfunding با کریپتو خواهیم شنید.
بلاکچین انسانی (Humanode) چیست و چگونه کار می کند؟
