بی ام و، برند خودروساز آلمان، پس از یک قرن فعالیت به یکی از بزرگ ترین و بهترین شرکت های صنعت خودروسازی جهان مبدل شده است. بی ام و یا بایرِشه موتورن وِرکه (Bayerische Motoren Werke به معنی خودروسازی باواریا یا بایرن)، یک گروه خودروسازی بزرگ آلمانی است که محصولات لوکس، قدرتمند و خوش ساخت آن در انواع کلاس خودرو و موتورسیکلت شهرت جهانی دارد. BMW امروز پس از یک قرن سابقه در صنعت خودروسازی و البته تولید موتورهای هواپیما، در حال حاضر چند برند زیرمجموعه مانند رولز رویس و مینی را در اختیار گرفته است. محصولات بی ام و چه در بازه ی سال ۱۹۱۶ تا ۱۹۲۳ و تولید موتورهای هواپیما و چه پس از آن و آغاز تولید موتورسیکلت و خودرو همواره در اروپا و سپس در دیگر نقاط جهان مشتری های بی شمار داشته است. با نگاهی کوتاه به تاریخچه ی بیش از یک قرن بی ام و، می توان مجموعه ای از ارزشمندترین، ماندگارترین و دوست داشتنی ترین خودروها و موتورسیکلت های کلاسیک و مدرن جاده ای و مسابقه ای را مشاهده کرد.
از زمانی که بی ام و در دهه ی ۱۹۱۰ میلادی با ادغام سه شرکت مختلف شکل گرفت، همیشه کیفیت تولیدات در اولویت مهندسان آلمانی بی ام و بوده است. شرکتی که امروز به عنوان یکی از موفق ترین برندهای آلمانی در صنعت خودروسازی از آن یاد می شود، مسیر طولانی و فوق العاده مشکلی را طی کرده است. جنگ جهانی دوم این شرکت را به مرز نابودی کامل رساند، اما با همت تمام افراد در مجموعه ی بی ام و، این شرکت دوباره سرپا شد تا به یکی از پرطرفدارترین برندهای خودروسازی جهان تبدیل شود.
تاریخچه تأسیس BMW
گروه خودروسازی بی ام و در اصل پس از ادغام سه شرکت تولیدکننده ی موتورهای هواپیما رپ موتورن وِرکه (Rapp Motorenwerke) و بایرشه فلوگزوگ ورکه (Bayerische Flugzeugwerke) باواریا و خودروساز فرزاگ فِبریک آیزناخ (Fahrzeugfabrik Eisenach) تورینگن، در سال ۱۹۱۶ تشکیل شده است.
شرکت رپ موتورن ورکه، سال ۱۹۱۳ توسط کارل رپ و یک سهام دار به منظور تولید پیشرانه های مختلف برای هواپیما و خودرو بنیان گذاشته شد. پیش از آغاز جنگ جهانی اول، این شرکت پیشرانه های ۶ سیلندر خطی و ۸ سیلندر V شکل هواپیما تولید می کرد. با شروع جنگ جهانی اول، رپ موتورن ورکه به دنبال تأمین پیشرانه ی هواپیماهای ارتش آلمان بود که به دلیل مشکلات در طراحی، ابتدا به این عنوان نرسید. پس از تلاش های فرانتس یوزف پاپ، کارخانه ی رپ موتورن ورکه به منبع اصلی پیشرانه ی هواپیما برای ارتش تبدیل شد. پاپ در ادامه مکس فریتز، مهندس و طراح پیشرانه بااستعداد که در شرکت دایلمر فعالیت می کرد را هم به کنار خود آورد. تلاش های تمام مجموعه منجر به تولد اولین پیشرانه ی تولیدی بی ام و، مدل IIIa شد.
شرکت دوم هواپیمایی که در تشکیل برند بی ام و شرکت داشت، بایرشه فلوگزوگ ورکه یا به اختصار BFW بود. البته این شرکت با برند BFW تأسیس شده در سال ۱۹۲۳ که سپس به نام مسرشمیت (Messerschmitt AG) تغییر کرد، متفاوت است. سال ۱۹۰۹، گوستاف اوتو مهندس و طراح آلمانی هواپیما شرکت هواپیماسازی گوستاف اوتو فلوگ مشینن فبریک (Gustav Otto Flugmachinenfabrik) را بنیان نهاد. اوتو به دنبال همکاری و فروش هواپیما به ارتش باواریا بود، اما به دلیل نداشتن مهارت های لازم تجارت در ابتدا در این امر چندان موفق نبود. طرح های اوتو اساساً محصولات خوش ساختی بودند اما امکان تولید انبوه و باسرعت هواپیما در شرکت اوتو ممکن نبود. با شروع جنگ، فشار تولید بیشتر و سریع تر و مشکلات مالی، اوتو را در وضعیت جسمانی نامناسب قرار داد؛ سرانجام با پافشاری ارتش باواریا و پروس، دولت آلمان شرکت را در اختیار گرفت و اوتو مجبور به استعفا شد. میراث اوتو در سال ۱۹۱۶ به شرکت بایرشه فلوگزوگ ورکه تبدیل شد؛ این مهندس و طراح آلمانی پس از تحمل فشارهای بسیار روانی و جسمی، سرانجام در سن ۴۳ سالگی خودکشی کرد. پس از در اختیار گرفتن شرکت اوتو در سال ۱۹۱۶، تولید هواپیما ادامه یافت تا اینکه با اتمام جنگ جهانی اول، سال ۱۹۱۹ پیمان ورسای امضاء شد. بر اساس این قرارداد صلح بین کشورهای پیروز و شکست خورده ی جنگ جهانی اول، شرکت های آلمانی مجاز به تولید هوپیما نبودند، بنابراین شرکت BFW باید مسیر خود را تغییر می داد. کمیلیو کستیلیونی، ثروتمندترین مرد منطقه ی اروپای مرکزی در دوران جنگ جهانی اول، سال ۱۹۲۲ پیوند BFW و BMW را ایجاد کرد.
پس از کنار رفتن خانواده ی ارهات از مقام مدیریت AWE، این شرکت با نام دیکسی (Dixi) شناخته شد؛ بهترین محصول جدید دیکسی مدل U35 با قدرت ۶۵ اسب بخار و نهایت سرعت ۸۵ کیلومتر در سال ۱۹۰۷ بود. در دوران جنگ جهانی اول، AWE انواع کامیون و سلاح را برای ارتش آلمان تولید کرد. پس از جنگ به دلیل غرامت جنگی، تجهیزات کارخانه های AWE به شدت کاهش یافت اما بالاخره در سال ۱۹۱۹، خط تولید دوباره آغاز به کار کرد. رکود اقتصادی دهه ی ۱۹۲۰ این شرکت را در معرض نابودی کامل قرار داده بود، اما مقامات شرکت هواپیماسازی گوتر واگن فبریک (Gothaer Waggonfabrik) با خرید AWE از این اتفاق جلوگیری کردند. سال ۱۹۲۸ بود که شرکت تازه تأسیس بی ام و، AWE یا دیکسی جدید را خریداری کرد تا کارخانه ی آیزناخ این برند قدیمی، به یکی از خط تولیدهای اصلی بی ام و تبدیل و اولین خودروی تاریخ بی ام و، تولید شود. حاصل ترکیب این سه شرکت آلمانی، برندی است که امروز با نام بی ام و آن را می شناسیم.
جنگ جهانی اول و فعالیت BMW
همانطور که اشاره شد، پیشرانه ی IIIa نقش مهمی در پیشرفت بی ام و داشت. سازمان رایشسوهر (Reichswehr) درخواست تولید تعداد قابل توجهی پیشرانه ی IIIa بی ام و را داشت. تولید این پیشرانه تحت نظارت کارل رپ کافی نبود و از طرفی، تجهیزات و نیروی انسانی لازم هم در دسترس قرار نداشت؛ از همه مهم تر خط تولید بسیار کوچک بی ام و بود که به هیچ صورتی توانایی تولید انبوه در آن وجود نداشت. شرایط در این دوران به گونه ای بود که مقامات برای رفع نیازهای خود، درخواست های رپ را قبول می کردند؛ بنابراین در مدت زمانی کم، منابع مالی و انسانی لازم به بی ام و تحویل داده شد. پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمانی ها، خط تولید بی ام و در مونیخ برای بازسازی هرچه سریع تر خرابی های ایجاد شده تعطیل شد.
چند سال بعد و با خرید برند دیکسی، بی ام و برای اولین بار به صنعت خودروسازی وارد شد. تنها محصول دیکسی در آن زمان مدل 3/15 PS بود؛ این مدل که لایسنس آستین 7 بود به بی ام و 3/15 تغییر نام داد، تا اولین خودروی تولیدی بی ام و باشد. پیش از این سهام بی ام و به ارزش ۱۲ میلیون رایش مارک، به سه بخش تقسیم شده بود. یک سوم آن در اختیار دو بانک آلمانی قرار داشت. یک سوم دیگر سهام را سرمایه گذار آلمانی، فریتز نایمایر و یک سوم آخر را کمیلیو کستیلیونی خریداری کرد تا بیش از ۵۰ درصد کل سهام، در اختیار شرکت یا اشخاص آلمانی باشد. با ورق زدن محصولات بعدی و چند مدل پس از 3/15، به خودروی جاودانه ی بی ام و 303 محصول سال ۱۹۳۳ می رسیم. 303 اولین خودروی بی ام و بود که از پیشرانه ی ۶ سیلندر خطی و البته جلوپنجره ی آشنای این برند استفاده می کرد. 303 به عنوان آغازگر جلوپنجره ی اصطلاحاً «قلوه ای شکل» بی ام و، اساس مدل های بعدی 309، 315 و 319 را هم تشکیل داد. مدل 326 محصول سال ۱۹۳۶، اولین سدان بی ام و بود و مدل 328 با قدرت ۸۰ اسب بخار در مسابقات ۲۴ ساعته ی لمانز سال ۱۹۳۹، به مقام اول در کلاس خود رسید.
جنگ جهانی دوم و فعالیت BMW
با اشغال لهستان توسط آلمانی ها و آغاز جنگ جهانی دوم، شرکت های آلمانی مجبور به تولید ادوات مورد نیاز جنگ شدند. شرکت بی ام و هم در دوران جنگ، فعالیت خود را به تولید انواع موتورسیکلت نظامی و پیشرانه های هواپیما و جت معطوف کرد. یکی از قدرتمندترین موتورهای هواپیمای بی ام و در این دوران مدل 801 بود که با ۴۱.۸ لیتر حجم، بین ۱۵۴۰ تا ۱۹۷۰ اسب بخار قدرت تولید می کرد. در این دوران مهندسان بی ام و چند پروژه ی اختصاصی برای نیروی هوایی آلمان نازی هم آغاز کردند که هیچ کدام از آن ها به مرحله ی نهایی و تولید نرسید. ارتش آلمان نازی از تمام شرکت های فعال داخلی، درخواست انواع موتورسیکلت کرد؛ بی ام و R75 یکی از محصولات پراستفاده ی این برند برای ارتش نازی بود.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، بی ام و در بحران شدید قرار گرفت. خط تولید این شرکت در مونیخ پس از بمباران، کاملاً از بین رفته بود، کارخانه های بخش شرقی آلمان هم توسط نیروهای شوروی اشغال شده بود و چیز زیادی هم از خط تولید آیزناخ باقی نمانده بود . آلمانی ها بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم، مجاز به تولید وسائل نقلیه ی موتوری نبودند؛ مجموعه ی بی ام و برای احیای خط تولید خود در مونیخ، از انواع قطعات دست دوم و باقی مانده ی پس از جنگ استفاده کردند تا محصولات متنوع پخت و پز و آشپزخانه مانند قابلمه و تابه و سپس دوچرخه عرضه کنند.
قبل از اینکه دونات موفق به خرید لایسنس مدل های تولیدی شرکت دیگری شود، بونینگ از مدل پروتوتایپ و سبک وزن 331 به عنوان خودروی اقتصادی شهری رونمایی کرد. اما با نظر مدیر فروش بی ام و، سیاست قبلی این برند یعنی تولید محدود خودروهای لوکس از سر گرفته شد. حاصل تلاش مهندسان بی ام و، تولید مدل لوکس 501 به عنوان اولین خودروی باواریا پس از جنگ جهانی دوم شد. 501 با قیمتی حدود چهاربرابر میانگین درآمد یک شهروند آلمانی، وزن سنگین و پیشرانه ی نه چندان قدرتمند همراه بود اما با جایگزین شدن مدل 502، سری سدان لوکس بی ام و متولد شد. بی ام و به تدریج در حال احیاء شدن بود، اما در آلمان خودروسازان دیگری هم وجود داشتند. مرسدس بنز با معرفی دو مدل افسانه ای 300SL و 190SL، توجه بسیاری جلب کرد. مدل های ماندگار 507 رودستر و 503 پاسخ بی ام و به چالش اشتوتگارتی ها بود.
BMW، تلاش برای جبران خسارت های جنگ جهانی دوم
بی ام و در اوایل دهه ی ۱۹۵۰ بیشتر بر فروش محصولات متنوع خود در کلاس موتورسیکلت تکیه داشت که با نزدیک شدن به پایان دهه، این روند نزولی شد. موتورسیکلت های این برند در آمریکا فروش مناسبی داشت اما پاسخ گوی مشکلات مالی فراوان نبود؛ برای رشد بیشتر بی ام و، بخش خودروسازی فعال تر شد. در این دوران، مردم آلمان با بهتر شدن شرایط اقتصادی موتورسیکلت های تک سیلندر و گازی را کنار گذاشتند و دنبال خودروهای داخلی بودند. مجموعه ی بی ام و در میانه ی این تغییر مهم، مدلی جالب موسوم به ایزتا (Isseta) را به تعداد بیش از ۱۶۱ هزار دستگاه تولید کرد. در اقدامی بعد، مدل جدید 600 بر اساس ایزتا با تغییرات بیشتر تولید شد. اما خودروی شهری و کوچک بی ام و 600 توانایی رقابت با مدل پرطرفدار فولکس واگن بیتل را نداشت، بنابراین تولید آن متوقف شد تا بی ام و دوباره در بحران مالی قرار بگیرد. در آستانه ی ورود به دهه ی ۱۹۶۰، بی ام و شرایط مالی مناسبی نداشت؛ مدل کوچک ایزتا فروش خوبی داشت اما سودآوری آن قابل توجه نبود. مدل 501 به دلیل قدیمی بودن و مدل های 503 و 507 رودستر بخاطر قیمت بالا، فروش بالایی نداشتند. مدل جدیدتر 600 هم اصلاً به اندازه ی چند سال قبل، طرفدار نداشت. خط تولید شهر آلاخ بی ام و به شرکت مان (MAN) فروخته شد و برند خودروساز معروف باواریا در آستانه ی فروش قرار گرفت.
بحران مالی جدید؛ BMW در آستانه سقوط
هانس فیث، رئیس کمیته ی نظارت بی ام و در سال ۱۹۵۹، پیشنهاد ادغام با دایملر-بنز را داد اما در یک ائتلاف بزرگ بین سهام داران و دیگر اعضای مجموعه، فیث موفق به ادغام این دو برند آلمانی نشد. وضعیت مالی نامناسب و خطر فروش بی ام و باعث شد تا هربت کوآنت سهم بیشتری در این شرکت خریداری کند تا از ورشکستگی برند پرافتخار باواریا جلوگیری شود. با آغاز دهه ی ۱۹۶۰، مهندسان بی ام و تلاش خود را مضاعف کردند و مدل هایی چون 700 و سپس 1500 تولید شد. اولین سدان سایز متوسط اسپرت تاریخ بی ام و، مدل 1500 اولین عضو خانواده ی «کلاس جدید» باواریا بود که در سال ۱۹۶۱ عرضه شد. بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که 1500 آغازگر طراحی آشنای بی ام و در ستون C و D یا اصطلاحاً «پیچ هوف مایستر» است که اولین بار توسط ویلهلم هوف مایستر، رئیس بخش طراحی بی ام و در آن دوران استفاده شد. هربت کوآنت از ادغام بی ام و و دایملر-بنز جلوگیری کرد.
بی ام و 1500 مانند دری بود که پشت آن مدل های 1600، 1800 و 2000 قرار داشتند. پس از تولید مدل های دو در و کروک 1600 در سال ۱۹۶۷، سری 02 بی ام و متولد شدند. کامپکت های لوکس و اسپرت سری 02 جزو ماندگارترین محصولات تاریخ بی ام و هستند که احتمالاً مشهورترین مدل این سری، بی ام و 2002 باشد. سری 02 باعث شهرت جهانی بی ام و شد تا این برند آلمانی در فهرست بهترین ها قرار گیرد. تولید مدل های مختلف سری 02 تا سال ۱۹۷۷ ادامه یافت، تا پس از آن، عصر جدید محصولات بی ام و؛ سری 3 افسانه ای آغاز شود. در اوایل دهه ی ۱۹۶۰، فروش برند بی ام و دوباره قوت گرفت تا برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، سود مناسبی به سهام داران پرداخت شود.
تزریق سرمایه، تولیدات جدید و اوج گیری BMW
از این دوران بود که با افزایش و ظرفیت خطوط تولید بی ام و در موتورسیکلت و خودروسازی، پیشرفت سریع این برند آغاز شد. همکاری نزدیک با قطعه سازان معتبر مانند بوش (Bosch) و ZF در توسعه ی تولیدات و بازار فروش جهانی خودروساز باواریا نقش مهمی داشت. با آغاز تولید سری 3 و سپس ورود بی ام و به موتوراسپرت، جنبه ی اسپرت بودن محصولات بیش از گذشته در بین عموم جلب توجه کرد. مدل بی تکرار 3.0 CSL نماد موفقیت بی ام و در موتوراسپرت است. علاوه بر خودروسازی، مهندسان باواریا همچنان به ناجی همیشگی خود، موتورسیکلت وفادار بودند و با آغاز دهه ی ۱۹۷۰، سری جدید محصولات ۵۰۰، ۶۰۰ و ۷۵۰ سی سی بی ام و عرضه شد.
BMW، ورود به مسابقات فرمول یک
دهه ۱۹۸۰، با درخشش BMW در موتوراسپرت و پیشرانه ی فرمول یک ۱.۵ لیتری ۴ سیلندر این برند برای ۵ تیم مختلف همراه بود. با افزایش ظرفیت تولید، موتورسیکلت های جدید سری R، F و K نیز متولد شدند. تولید اولین پیشرانه ی دیزل بی ام و، سری Z، اولین مدل تمام چرخ محرک، اولین مدل استیشن، اولین پیشرانه ی ۱۲ سیلندر V شکل خودرو، اولین نسخه ی M3 و اولین تیپ Li در دهه ی ۱۹۸۰ اتفاق افتاد تا مدیران بی ام و به دنبال کسب برندهای زیرمجموعه باشند.
تصاحب رولرز رویس، اقدام تاریخی BMW
شرایط بر طبق انتظار مدیران ارشد بی ام و پیش نرفت و روور سودآوری چندانی نداشت؛ بنابراین پس از ۶ سال، روور و تمام برندهای زیر مجموعه ی آن به جز مینی، تریموف و رایلی، فروخته شدند. اما یکی از تاریخ سازترین رایزنی های صنعت خودروسازی در سال ۱۹۹۸ آغاز شد؛ جنگ مقامات بی ام و و فولکس واگن برای تصاحب رولز رویس اصیل بریتانیایی. بی ام و که پیشرانه و برخی از قطعات خودروهای رولز رویس و بنتلی را تأمین می کرد، پیشنهاد خرید به مبلغ ۳۴۰ میلیون دلار داد اما مدیران فولکس واگن با پیشنهاد ۴۳۰ میلیون دلار از راه رسیدند.
بازگشت BMW به مسابقات فرمول یک، ورود به کلاس کراس اور
در سال ۱۹۹۹، اولین کراس اور لوکس بی ام و با مدل مفهومی X5 رونمایی شد تا با آغاز سده ی ۲۱ میلادی، کراس اور و شاسی بلند پرطرفدارترین کلاس خودرو باشد. سال ۲۰۰۰، با بازگشت بی ام و به مسابقات فرمول یک و استراتژی جدید در تولید محصولات لوکس در برندهای بی ام و، مینی و رولز رویس شروع شد. تأمین پیشرانه ی خودروی فرمول یک تیم ویلیامز و سائوبر و سپس تولید محصولات جدید شامل، سری 1، مینی جدید و رولز رویس فانتوم ۲۰۰۳ در کنار اولین خط تولید چین، از اقدامات قابل توجه باواریایی ها بود. موزه ی ولت (Welt) بی ام و نیز در سال ۲۰۰۷ افتتاح شد. در این دوران بود که بی ام و مانند بسیاری از خودروسازان به پیشرانه ی توربوشارژ روی آورد؛ نمونه های ۶، ۸ و ۱۲ سیلندر توربوشارژ این برند در مدل های E92، X6 و نسل ششم M5 استفاده شدند. در کنار خودروسازی، بخش موتورسیکلت بی ام و نیز همچنان موفق عمل می کند؛ نمونه های مدرن سری K، R، G، HP2 و مدل معروف S1000RR از جدیدترین و مهم ترین محصولات این برند هستند. از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، بی ام و برند موتورسیکلت سوئدی هیوسوانا (Husqvarna) را هم در اختیار داشت. امروز انواع محصولات دیگر با برند بی ام و، مانند دوچرخه و پوشاک نیز به فروش می رسد.
BMW در سال های اخیر
از سال ۲۰۱۰ تا امروز، بی ام و سرمایه گذاری قابل توجهی بر خودروهای برقی، هیبرید، سرویس اشتراک خودرو و فناوری خودران کرده است. سری i بی ام و بخشی از این سرمایه گذاری است که مدل های i3 و i8 آن در حال حاضر تولید می شوند. پس از گذشت بیش از ۱۰۰ سال، بی ام و امروز یکی از پرطرفداترین برندهای خودرو موتورسیکلت سازی لوکس جهان است. بیش از ۱۴ کشور میزبان کارخانه های بزرگ بی ام و هستند و در نقاط مختلف زمین، خط تولید و مونتاژ محصولات باواریا راه اندازی شده است. دفتر مرکزی بی ام و در مونیخ آلمان واقع شده است و هرالد کروگر، در مقام مدیرعامل و ریاست هیئت مدیره قرار دارد. ارزش برند بی ام و بیش از ۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار است و پس از تویوتا و مرسدس بنز، در جایگاه سوم ارزشمندترین برندهای خودروساز قرار دارد.؛ ۵۰ درصد سهام آن به صورت شناور آزاد و ۵۰ درصد در اختیار دو فرزند هربرت کوآنت فقید است.
مرسدس بنز، شرکت خودروسازی لوکس جهان
