نستله بزرگترین شرکت صنایع غذایی جهان

  یکشنبه، 28 آذر 1400   زمان مطالعه 30 دقیقه
نستله بزرگترین شرکت صنایع غذایی جهان
نستله یکی از بزرگ‌ترین برندهای سوئیسی و بزرگ‌ترین شرکت غذایی جهان محسوب می‌شود که در سال 1866 تاسیس شد و تاریخچه‌ای طولانی در تولید و عرضه‌ محصولات بسته‌بندی شده‌ مخصوص مصرف‌کننده دارد. برای آشنایی با روند تاسیس و فعالیت شرکت نستله با ما همراه باشید.

نستله (Nestlé S.A) شرکت سوئیسی با حوزه ی فعالیت بین المللی است که مرکز آن در شهر وُوه کانتون وو در سوئیس قرار دارد. آن شرکت در فاکتورهای درآمد و تولید، بزرگ ترین شرکت صنایع غذایی جهان محسوب می شود. نستله در سال های متعدد در فهرست برترین برندها و شرکت های جهان قرار گرفت و تاریخچه ای مملو از محصولات و زیربرندهای مشهور و محبوب همچون نسکافه دارد. محصولات شرکت سوئیسی نستله شامل انواع غذای کودک، مکمل های دارویی، آب معدنی، صبحانه های بسته بندی شده، قهوه و چایی، شیرینی، لبنیات، بستنی، غذای منجمد، غذای حیوانات خانگی و انواع محصولات غذایی بسته بندی شده می شود. زیربرندهای مشهور از این برند سوئیسی، سالانه درآمدی بیش از یک میلیارد دلار دارند. از میان مشهورترین آن ها می توان به نسپرسو، نسکافه، کیت کت، سرلاک، اسمارتیز و نسکوئیک اشاره کرد.

مرکز مدیریت نستله در شهر وُوه

نستله در ۱۸۹ کشور جهان، ۴۴۷ کارخانه دارد و علاوه بر محصولات غذایی، یکی از بزرگ ترین سهام داران برند بزرگ آرایشی بهداشتی لورآل هم هست. اگرچه تاریخجه ی تأسیس رسمی شرکت کنونی نستله به ابتدای قرن بیستم باز می گردد، اما بنیان گذار افسانه ای برند یعنی هنری نستله، شرکتی با این نام را در سال ۱۸۶۶ تأسیس کرد. آن ها در دوران ۲ جنگ جهانی گذشته، رشد قابل توجهی را تجربه کردند و به مرور، با خرید شرکت های متعدد، به جایگاه بزرگ امروزی رسیدند.

تاریخچه تأسیس نستله

داستان نستله به ۲ کارآفرین باز می گردد که هر کدام در صنایع غذایی و در اروپا کار خود را شروع کردند. چارلز پیج، دیپلمات آمریکایی در زوریخ بود که پس از چند سال فعالیت، متوجه ظرفیت بالای بازار سوئیس برای تأسیس کارخانه ی شیر غلیظ شد. سوئیس، منابع سرشار لبنیات و دسترسی آسان به بازار اروپا داشت که زمینه ها را برای شروع یک کسب وکار سودده فراهم می کرد. صنعت تولید شیر بسته بندی شده یا شیر غلیظ شده (Condensed Milk) برای اولین بار در آمریکا و توسط گیل باردن متولد شد. پیج تصمیم گرفت تا با کسب مجوز از باردن، محصولات او را تحت عنوان Borden Milk به بازار اروپا عرضه کند. او در کسب مجوز موفق نشد و به همین دلیل در سال ۱۸۶۶ شرکت مسئولیت محدود خود را به نام Anglo-Swiss Condensed Milk در شهر شم سوئیس تأسیس کرد.

تبلیغات شیر نستله

پیج بازار بریتانیا را یکی از مقاصد اصلی محصولات خود می دانست. به همین دلیل او از پیشوند آنگلو در نام شرکت خود استفاده کرد تا به نوعی توجه انگلیسی های مشکل پسند را نیز جلب کند. آنگلو سوئیس، اولین توسعه ی خارج از مرزهای سوئیس را در سال ۱۸۷۲ و با تأسیس کارخانه ای در چیپنهام انگلستان انجام داد. به مرور، محصولات آن ها در سرتاسر اروپا پخش شده و شیر بسته بندی شده ی غلیظ، محصولی الزامی در کابینت هر اروپایی شد. حتی بحران های اقتصادی در سال های ۱۸۷۲ و ۱۸۷۵ هم تأثیری در فروش شرکت آنگلو سوئیس نداشت. بنیان گذار آنگلو سوئیس در سال ۱۸۷۳ از دنیا رفت و شرکت به برادرش جورج و دیگر سرمایه گذاران رسید. یک سال بعد، آن ها با خرید شرکتی مشابه در انگلستان، کسب وکار خود را توسعه دادند. پیشرفت ها تا سال ۱۸۷۶ به حدی بود که فروش آنگلو سوئیس تقریبا ۴ برابر سال ۱۸۷۲ شد.
در سال هایی که پیج به فکر تأسیس و پیشرفت شرکت آنگلو سوئیس بود، در شهر وُوه و در سال ۱۸۶۷، هنری نستله، داروساز معروف، فروش محصول جدید خود را شروع کرد. او نوعی از شیر گاو را تولید می کرد که برای نوزادان با مشکلات دریافت شیر مادر، مناسب بود. او نام محصول خود را Farine Lectee Nestle گذاشت که به مرور، با استقبال بالایی در بازار روبه رو شد. در خلال سال های ۱۸۷۱ تا ۱۸۷۳، تولید روزانه ی محصولات نستله، دوبرابر شد و از کمتر از ۱۰۰۰ قوطی در روز به ۲۰۰۰ قوطی رسید.

هنری نستله و اولین محصولش

نستله تصمیم داشت تا شیر مخصوص نوزادان خود را تا حد امکان در بازار پخش کند. او تلاش زیادی می کرد تا پزشکان و مادران را از مزایای محصول خود مطلع کند. دراین میان، با آن که او تلاش زیادی برای توسعه ی کسب وکار خود می کرد، وضعیت اقتصادی و سرمایه گذاری ها روی محصولش، آن چنان خوب نبود. تا سال ۱۸۷۳، تقاضا برای محصولات نستله بیش از توان او در تولید شیر شده و به همین دلیل، سفارشات مشتریان با تأخیر آماده می شد. بطوریکه هنری نستله، پس از چند سال فعالیت شرکت خود را به یک نماینده ی مجلس فروخت.

بنیان گذار شرکت نستله در ۶۱ سالگی دیگر توان لازم برای ادامه ی فعالیت را نداشت و به نوعی خود را برای بازنشستگی آماده می کرد. جولز مونرات، یکی از نماینده های مجلس سوئیس در آن سال ها بود که برای مدت طولانی، فکر خرید شرکت نستله را در سر می پروراند. درنهایت او در سال ۱۸۷۵ موفق شد با پیشنهاد یک میلیون فرانکی، هنری را متقاعد به فروش کسب وکار کند. بنابراین، شرکت در سال ۱۸۷۵ به Farine Lectee Henri Nestle تغییر نام داد و مونرات نیز به عنوان رئیس هیئت مدیره، مسئولیت هدایت آن را بر عهده گرفت.

در سال ۱۸۷۷، رقابت آنگلو سوئیس و نستله وارد فاز جدی شد. آنگلو سوئیس که در آن زمان پیش گام بازار شیر غلیظ در اروپا محسوب می شد، در آن سال تصمیم گرفت تا پنیر و شیر مخصوص کودکان و نوزادان را به سبد محصولات خود اضافه کند. نستله نیز در پاسخ به رقیب هم وطن، شیر غلیظ را با برند خود به بازار عرضه کرد. جورج پیج، اولین پیشنهاد خرید و همکاری را به نستله ارائه کرد، اما با پاسخ منفی برند رقیب روبه رو شد.

یکی از مراکز توزیع شیر نستله

پیج که موفق نشد رقیب هم وطن خود را با فرایند خرید و ادغام از بین ببرد، مسیر خود را تغییر داد و اولین کارخانه ی آنگلو سوئیس (در آمریکا) را در سال ۱۸۸۱ خریداری کرد. آن کارخانه، در میدل تاون نیویورک و با هدف استفاده از مزایای قوانین واردات، تأسیس شد بود. موفقیت آن مرکز به حدی بود که به مرور، برتری بوردن را در بازار آمریکا کم رنگ کرد. خرید و تمرکز روی کارخانه ی آمریکایی، عواقب بدی را نیز برای شرکت آنگلو سوئیس به همراه داشت. جورج پیج به حدی روی آن بازار متمرکز شده بود که بازار خود را در اروپا ضعیف شده می دید که رقیب دیرینه یعنی نستله، به مرور در آن رشد کرده بود. پیج در سال ۱۸۹۹ از دنیا رفت و شرکت آنگلو سوئیس در سال ۱۹۰۲ تصمیم گرفت تا کارخانه ی آمریکا را به بوردن بفروشد و روی بازار اورپا متمرکز شود.
در سوی دیگر بازار، نستله تا سال ۱۸۹۸ روی تولید در سوئیس و فروش به بازارهای بین المللی مترکز بود. آن ها در آن سال تصمیم گرفتند تا با خرید شرکتی مشابه در نوروژ، تولید توزیع را به کشورهای دیگر اروپایی نیز توسعه دهند. با ورود به قرن بیستم، توسعه ی بین المللی نستله نیز سرعت گرفت و آن ها ابتدا در آمریکا و سپس در بریتانیا، آلمان و اسپانیا کارخانه هایی را خریداری یا تأسیس کردند. ورود به صنعت شکلات در سال ۱۹۰۰ در تاریخچه ی نستله ثبت شد. حرکت آن ها، تصمیمی منطقی برای شرکتی بود که در وُوِه، مرکز شکلات سوئیس فعالیت می کند. نستله برای شروع کار در آن صنعت، با تولیدکننده ی برندهای مشهوری همچون Peter و Kohler، یعنی Swiss General Chocolate Company وارد شراکت شد. طی آن همکاری، اولین شیرهای شکلاتی با برند نستله تولید شدند. نستله نیز روی توزیع و فروش برندهای کوهلر و پیتر به شرکت همکار کمک کرد.

تبلیغ شکلات نستله

ادغام بزرگ و تولد نستله مدرن

در سال ۱۹۰۵، بالاخره رقابت شدید نستله و آلگلو سوئیس به پایان رسید و آن ها به ادغام رضایت دادند. شرکت جدید، ترکیبی از نام ۲ رقیب بود و با ۲ دفتر مدیریتی یکی در شهر وُوه و دیگری در شم، فعالیت می کرد. رئیس هیئت مدیره، امیل لوئیس روسی نام داشت. شرکت بزرگ حاصل از آن ادغام، ۷ کارخانه در سوئیس، ۶ کارخانه در بریتانیا و ۳ کارخانه در نروژ داشت. به علاوه، کشورهای آمریکا، آلمان و اسپانیا نیز هر کدام میزبان یک کارخانه ی نستله آنگلو سوئیس بودند.

استرالیا در سال ۱۹۰۶ قوانین مالیاتی خود را سخت گیرانه تر کرد. آن منطقه دومین بازار بزرگ صادرات نستله محسوب می شد و به همین دلیل سوئیسی ها تصمیم گرفتند تا کارخانه ای را برای تولید محصولات در آنجا راه اندازی کنند. تصمیم نستله با خرید یکی از شرکت های بزرگ تولید شیر غلیط در بریسبین به نام Cressbrook Dairy عملی شد. سال های بعد، با افزایش تولید و فروش در کشورهای مختلف جهان و خصوصا آسیا همراه بود که اضافه کردن شرکت های زیرمجموعه، تأثیر زیادی در آن داشت.

اکثر کارخانه های نستله در دهه های ابتدایی قرن بیستم در اروپا فعالیت می کردند. با شروع جنگ جهانی اول، خصوصا در کشورهایی همچون آلمان و انگلستان، خسارت های زیادی به کارخانه های برند سوئیسی وارد شد. در ماه های ابتدایی جنگ، تولیدات نستله با قدرت ادامه داشت، اما به مرور، شرایط دشوارتر شد. در سال ۱۹۱۶، تولید شیر تازه خصوصا در سوئیس به قدری کاهش داشت که نستله تنها می توانست نیازهای بازارهای محلی را برآورده کند. موانع تحویل و باربری، افزایش هزینه های تولید و عملیات و محدودیت های استفاده از تجهیزات و زیرساخت های تولیدی درکنار کمبود تجهیزات ساده ای همچون ظرف انتقال شیر، همگی در سال های بعدی فروش و توزیع را برای نستله دشوارتر کردند.

اولین کارخانه‌ نستله

نستله در سال های جنگ با افزایش درخواست، خصوصا از سوی دولت ها روبه رو بود که از محصولات بسته بندی شده ی آن ها برای تأمین نیازهای غذایی سربازان استفاده می کردند. آن ها تصمیم گرفتند تا برای رفع مشکلات جدید و پاسخگویی به نیازهای مشتریان، کارخانه هایی را در کشورهایی تصاحب کنند که درگیری کمتری در جنگ داشتند. آمریکا، یکی از اصلی ترین مقاصد نستله برای راه اندازی کارخانه های جدید شد. سوئیسی ها برای توسعه ی فرایندهای تولید، در آن کشور با شرکت های بزرگ وارد همکاری شدند.

فعالیت در کشورهای (تقریبا) بی طرف جنگ جهانی اول، تعداد کارخانه های نستله را تا سال ۱۹۱۷ به ۴۰ عدد رساند و در سال ۱۹۱۸، تولیدات آن ها دوبرابر تولید سال ۱۹۱۴ شده بود. همین روند، در استرالیا هم پیگیری شد و سوئیسی ها در سال ۱۹۲۰، مالک سهام کنترلی عظیمی در ۳ شرکت مشهور استرالیایی شدند. در همان سال، ورود به بازار آمریکای جنوبی نیز با تأسیس کارخانه ای در آراراس برزیل کلید خورد. تا سال ۱۹۲۱، تعداد کارخانه های نستله به ۸۰ عدد رسید و ۱۲ شرکت نیز به عنوان زیرمجموعه ی آن ها فعالیت می کردند. در آن سال محصول جدیدی نیز توسط نستله به بازار معرفی شد. پودر شیر با برند Lactogen، محصولی بود که نوید دوران مدرنی را در محصولات لبنیاتی می داد.

اولین بحران های نستله

توسعه ی سریع و گسترده ی فعالیت، اولین آثار خود را در سال ۱۹۲۱ به سوئیسی ها نشان داد. آن ها برای اولین بار در آن سال، در گزارش های مالی خود خسارت اعلام کردند که بازار سهام نیز در واکنش به آن، با نگرانی بیشتر فعالیت کرده و اوضاع را وخیم تر کرد. نستله، برای توضیح خسارت ۱۰۰ میلیون مارکی خود در آن سال، افزایش قیمت مواد اولیه همچون شکر و زغال سنگ، بحران های اقتصادی و کاهش قدرت خرید مصرف کننده ها و کاهش نرخ کارمزد پس از جنگ و افزایش قیمت محصولات در اثر آن را به عنوان عوامل دخیل بیان کرد.

مدیران نستله ی جدید برای مقابله با طوفان اقتصادی ایجاد شده، تغییراتی اساسی را در مدیریت و تولید خود لحاظ کردند. آن ها در سال ۱۹۲۲ با تعطیلی برخی از کارخانه های خود در آمریکا، بریتانیا، استرالیا، نروژ و سوئیس، تولید را با فروش همسوتر کردند. لوئیس داپلز، یکی از استخدام های مهم آن سال بود که به عنوان یک مدیر مالی، وظیفه ی بازگرداندن شرکت به دوران عملیات حرفه ای را بر عهده گرفت. داپلز با قدرت فرایندهای اصلاحی را شروع کرده و تغییراتی اساسی در سیستم مدیریت ایجاد کرد.

با شروع سال ۱۹۲۳، بهبود روندهای مالی نستله به ضوح دیده شد. بدهی شرکت به بانک ها از ۲۹۳ میلیون فرانک سوئیس در سال ۱۹۲۱ به ۵۴.۵ میلیون فرانک در سال ۱۹۲۳ رسیده بود. درهمان حال، مراکز تولیدی در فرانسه، بلژیک، ایتالیا، آلمان و آفریقای جنوبی توسعه یافتند. برخی از فرایندهای عملیاتی شرکت متمرکزتر شدند و توسعه در بخش های دیگر انجام گرفت و در نتیجه، توزیع محصولات در حوزه های گسترده تری ادامه پیدا کرد. با وجود بحران های ابتدایی، انتهای دهه ی ۱۹۲۰ با افزایش سود برای نستله همراه بود. علاوه بر اضافه کردن چند محصول جدید همچون پودر شیر مالت به نام Milo و پودر شیر مخصوص کودکان با مشکلات گوارشی به نام Eledon، سهام بسیاری از مراکز تولیدی در سرتاسر جهان نیز در آن سال ها توسط نستله خریداری شد.

محصول نستله

در میان شرکت هایی که در دهه ی ۱۹۲۰ توسط نستله خریداری شدند، مراکز مخصوص تولید کره و پنیر نیز وجود داشتند. به عنوان مثال، Sarotti یک شرکت آلمانی در برلین بود که در صنعت شکلات فعالیت می کرد. آن ها تولید شکلات های با برند نستله، پیتر، کایلر و کوهلر را بر عهده گرفتند. محصول دیگر، متعلق به شرکتی سوئیسی بود و Chocolat Suisses نام داشت. شرکتی که از ادغام Generel Chocilate Company و Cailler تشکیل شده بود و ۱۳ کارخانه ی شکلات سازی در اروپا، آفریقای جنوبی و استرالیا داشت.

بقای نستله در دوران رکود بزرگ

نستله پس از سال ها فعالیت به استحکامی رسیده بود که به نظر نمی رسید رکود بزرگ هم تأثیری روی روند موفقیت آن داشته باشد. زیرمجموعه ی آن ها در آمریکا به نام Nestle Food Company کمترین تأثیر را از شکست بازار در سال ۱۹۲۹ متحمل شد. در سال ۱۹۳۰، برند سوئیسی زیرمجموعه هایی را در آرژانتین و کوبا تأسیس کرد. درواقع، با وجود شدت گرفتن بحران های مالی در آن سال ها، نستله با تأسیس مراکز تولیدی جدید در سرتاسر جهان، با قدرت به کار خود ادامه می داد. کارخانه های تولید شکلات در کپنهاگ دانمارک و مواری چک اسلواکی، بخشی از برنامه های توسعه ای بودند. مقاصد بعدی، شیلی و مکزیک بودند که در دهه ی ۱۹۳۰ میزبان نستله شدند.

رکود بزرگ اقتصادی، کمترین تأثیر را در روند کاری نستله داشت. آن ها کاهش سود ۱۳ درصدی را در سال ۱۹۳۰ تجربه کردند، اما کارخانه ها با قدرت، تولید و فروش خود را ادامه دادند. حتی زیرمجموعه ی آمریکا نیز که بیش از سایر بخش ها خسارت دید، فروشی ثابت را در سال های ابتدایی دهه ی ۱۹۳۰ ثبت کرد. البته، در آن سال ها فرهنگ صرفه جویی به شدت در جامعه ی آمریکا جای خود را باز می کرد که به مرور، مشکلاتی را برای برند باسابقه و البته گرانی همچون نستله ایجاد کرد. به هرحال، حاشیه ی سود شرکت کاهش یافت و نستله مجبور به کاهش قیمت در آمریکا شد. درنهایت، در سال ۱۹۳۳ قوانین جدید قیمت گذاری، رقابت را برای سوئیسی ها در آمریکا آسان تر کرد.

بازارهایی همچون آمریکا که اولین خسارت ها را از رکود بزرگ دیده بودند، در خروج از آن نیز پیش قدم شدند البته، رکود در مناطق دیگر همچون سوئیس ادامه داشت. مشکل اساسی در آن سال ها، ارزش بالای پول ملی سوئیس در مقایسه با کشورهای دیگر بود که تبدیل آن و فروش در مناطق دیگر را برای کسب وکارها دشوار می کرد. در سال های ابتدایی دهه ی ۱۹۳۰، کشورهای مختلف اقدام به تغییر ارزش گذاری پول ملی خود کردند و سوئیس چند سال بعد و در ۱۹۳۶ این تصمیم را اجرا کرد. همین دوران، برای کاهش درآمد برندهای آن شرکت در صحنه های بین المللی کافی بود. در نتیجه ی شرایط مذکور، شرکت تصمیم گرفت تا تولید خود را متمرکزتر کرده و ۲ کارخانه ی اولیه و قدیمی خود در شم و وُوه را تعطیل کند.

در دوران رکود بزرگ اقتصادی، سیاست های تمرکززدایی به مرور خود را در سطوح مدیریتی نستله نشان می دادند. در سال های بعد نیز همان برنامه ها ادامه یافتند و به مرور، زیرساخت های برند سوئیسی را تغییر دادند. تمرکز تولید و توزیع در خود شرکت نستله آنگلو سوئیس، کمتر از زیرمجموعه های متعدد و شرکت هایی بود که سهام کنترلی شان خریداری شد. درواقع، نستله به مرور به شرکتی با ساختار هولدینگ تبدیل شده بود که به نوعی تنها شرکت های زیرمجموعه را کنترل می کرد.

زنجیره‌ توزیع و کارخانه های نستله در دنیا

درنتیجه ی تغییر تمرکز مدیریتی، شرکت مسئولیت محدودی با همان نام نستله آنگلو سوئیس تأسیس شد که تولید و فروش را در بازار سوئیس بر عهده گرفت. شرکت اصلی نیز به نام هولدینگ به کار خود ادامه داد و مدیریت همه ی زیرمجموعه ها را بر عهده گرفت. شرکتی دیگر نیز در پاناما و به نام Unilac تأسیس شد تا برخی از فعالیت های بین المللی نستله را مدیریت کند.

نسکافه متولد می شود

لوئیس داپلز، مدیر افسانه ای نستله در سال ۱۹۳۷ از دنیا رفت و تیمی از مدیران، مسئولیت را به عهده گرفتند که همگی به نوعی در خود شرکت تربیت شده بودند. در سال ۱۹۳۸، اولین محصول غیرلبنیاتی نستله معرفی شد که در سال های بعد نامش در جهان به عنوان برندی مستقل شناخته شد. نسکافه، قهوه ی فوری برند نستله بود که پس از ۸ سال تحقیق و توسعه به بازار راه پیدا کرد.

تبلیغ اولین نسکافه

نسکافه، حاصل درخواست یک نماینده ی انجمن قهوه ی برزیل از داپلز بود. او از مدیر نستله خواسته بود تا حبه های قهوه تولید کند تا مازاد تولید قهوه ی کشور را با استفاده از آن توزیع کنند. اگرچه انواع دیگری از چنین محصولی قبلا آزمایش شده بودند، هیچ کدام مانند نسکافه، طعم واقعی قهوه را با آن سرعت به مصرف کننده منتقل نمی کردند.
نستله به جای تولید قهوه ی سریع به صورت حبه، محصول خود را به شکل پودر عرضه کرد که کنترل مقدار مصرف را به مشتری می داد. آن ها تصمیم گرفتند تا Nescafe را ابتدا در برزیل تولید کنند، اما ممنوعیت های متعدد مدیریتی، باعث شد تا آن محصول جاودان، در سوئیس متولد شد. ظرفیت های محدود تولید باعقث شد تا روش های بازاریابی گسترده برای چنان محصولی با آن ظرفیت بالا، پیاده سازی نشود.
نسکافه در سال ۱۹۳۹ به بازار آمریکا رسید و درکنار آن کشور، در مناطق بسیاری از جهان شهرت بالایی کسب کرد. در ابتدای دهه ی ۱۹۴۰ نیز محصولی مشابه به نام Nestea (پودر چایی) معرفی شد که آن هم موفقیت های قابل توجهی داشت.

nestea

جنگ جهانی دوم و دوران پس از آن

دومین جنگ جهانی، برخلاف جنگ اول، تأثیرات شدیدی روی نستله گذاشت. در سال ۱۹۳۹ سود شرکت به ۶ میلیون دلار کاهش یافت که در مقایسه با ۲۰ میلیون دلار سال قبل، یک فاجعه محسوب می شد. در جنگ دوم نیز مشکلت متعددی همچون کمبود مواد اولیه، سوئیسی ها را تهدید می کرد. مدیران برای مقابله ی نسبی با مشکلات پیش آمده، مدیریت را به ۲ بخش یکی در وُوه و دیگر در کنتیکت آمریکا تقسیم کردند. با آن اقدام، مدیریت کسب وکارها در مناطق دورتر آسان تر شد. این سبک مدیریتی تا سال ۱۹۴۵ در نستله ادامه داشت.

با وجود تمام چالش های ایجاد شده بر اثر جنگ جهانی دوم، نستله منافعی نیز از آن دوران برد. با درگیر شدن آمریکا در سال ۱۹۴۱، نسکافه و پودر شیر با تقاضای بسیار از سوی نیروهای نظامی آن کشور روبه رو شدند. درنهایت، فروش نستله از ۱۰۰ میلیون دلار پیش از جنگ جهانی دوم، به ۲۲۵ میلیون دلار در سال ۱۹۴۵ رسید. سهم عمده ی افزایش فروش نیز در منطقه ی آمریکای شمالی رخ داد و ۱۴ میلیون دلار به ۶۰ میلیون دلار رسید. بطوریکه دوران جنگ هم برای نستله با سودآوری همراه بود.

پس از جنگ جهانی دوم، بخش های مدیریتی اروپا و آمریکا برای ادامه ی فعالیت وارد مذاکره شدند و برنامه ها برای بازسازی مراکز تخریب شده بر اثر جنگ، شروع شد. آن ها بار دیگر نسکافه را در بازارها معرفی کردند و همچنین، تحقیقات برای تولید محصولات جدید نیز با شدت ادامه یافت. تحقیقات در ۳ حوزه، بیش از همه متمرکز بود. حوزه هایی که نستله به عنوان عوامل تأثیرگذار در آینده ی صنایع غذایی می دید: افزایش جمعیت جهانی، بهبود استانداردهای زندگی در کشورهای صنعتی و تغییرات در شرایط اقتصادی و اجتماعی کشورهای تولیدکننده ی مواد اولیه.

در سال ۱۹۴۷، یکی از مهم ترین فرایندهای ادغام در نستله انجام شد و Alimentana، تولیدکننده ی برند معروف سوپ های آماده ی Maggi به آن شرکت پیوست. در نتیجه ی آن ادغام، شرکت اصلی به نستله آلیمنتانا تغییر نام داد. کارل آبگ، مدیری بود که پس از مرگ رئیس قبلی هیئت مدیره یعنی ادوارد مولر در سال ۱۹۴۸، ریاست هولدینگ جدید را بر عهده گرفت.

تبلیغات سوپ آماده ی مگی

روندهای خرید و ادغام در سال های پس از جنگ جهانی دوم با سرعت و شدت در نستله ادامه می یافتند. Crosse and Blackwell، تولیدکننده ی بریتانیایی غذاهای کنسرو شده، خرید بزرگ سال ۱۹۵۰ بود. نستله امیدوار بود که سرمایه گذاری ۲۴ میلیون دلاری، در توسعه ی کانال های بازاریابی و فروش مگی در بریتانیا مفید واقع شود، اما حضور رقیب بزرگی همچون H.J Heinz در آن بازار، سوئیسی ها را سرخورده کرد. در سال های بعد و در دهه ی ۱۹۶۰ نیز خریدها و شکست های نسبی مشابهی برای نستله رقم خورد.
فعال دیگر صنایع غذایی که به نستله اضافه شد، Libby نام داشت که در صنعت آب میوه در آمریکا فعالیت می کرد و در سال ۱۹۷۱ توسط برند سوئیسی خریداری شد. در سال ۱۹۷۳، Stouffer به نستله اضافه شد که ورود آن ها به صنعت هتل و رستوران را سرعت بخشید. درنتیحه ی آن خرید، برند Lean Cusine توسعه یافت که محصولاتی موفق در حوزه ی غذاهای منحمد با کالری پایین به بازار عرضه می کرد. جدی ترین حرکت نستله در بازارهای خارج از مواد غذایی، در سال ۱۹۷۴ انجام شدو آن ها سهم عمده ای از برند فرانسوی L'Oreal را در آن سال خریداری کردند که امروز به عنوان یکی از برترین برندهای آرایشی بهداشتی جهان شناخته می شود.
ورود به حوزه های دیگر در سال های بعد هم ادامه داشت و در سال ۱۹۷۷، شرکت آمریکایی Alcon Laboratories فعال در حوزه ی محصولات چشم پزشکی به نستله پیوست. ۲ سال بعد، شرکتی دیگر در آمریکا توسط نستله خریداری شد که در تولید لنزهای تماسی فعالیت می کرد. در پایان دهه ی ۱۹۷۹، اتفاق مهم بازاریابی در نستله اتفاق افتاد و نام کنونی Nestle S.A برای شرکت انتخاب شد.

دهه های پایانی قرن بیستم نستله

در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی، سهم عمده ای از فعالیت های نستله در کشورهای درحال توسعه متمرکز بود. از ۳۰۳ مرکز تولیدی آن ها، ۸۱ عدد در کشورهای درحال توسعه قرار داشتند که ۲۱ درصد از فروش شرکت را به خود اختصاص می دادند. البته، در میانه های دهه ی ۱۹۷۰ و بر اثر برگزاری کمپین های مختلف بازاریابی، مشکلاتی نیز برای نستله ایجاد شد. در سال ۱۹۷۷، کمپینی برای تحریم محصولات نستله در آمریکا شروع شد. نسکافه از لحاظ ارزش برند، شرکت مادر خود را پشت سر گذاشت.

جامعه ی آمریکایی اعتقاد داشت شرکت سوئیسی با تبلیغات گسترده ی غذاهای مخصوص کودکان خود، مادران را در کشورهای درحال توسعه به اشتباه می اندازد. شهروندان آن کشورها که تحصیلات مناسب نداشتند، بدون خواندن دستورالعمل های محصولات و تنها تحت تأثیر تبلیغات گسترده، با روش های اشتباهی غذا و شیر خشک را برای کودکان خود آماده می کردند که درنهایت منجر به بیماری در آن ها می شد. تخمین ها نشان می دهد که دوران تحریم تا ابتدای دهه ی ۱۹۸۰، خسارتی نزدیک به ۴۰ میلیون دلار به نستله تحمیل کرد.

تبلیغ شیر خشک نستله

هلمت ماخر، مدیر اجرایی بود که در سال ۱۹۸۱ سکان نستله را در دست گرفت. او با حامیان تحریم محصولاتش در آمریکا دیدار کرد و حل آن چالش را در اولویت اصلی خود قرار داد. باتوجه به ملاقات انجام شده، تغییراتی در روندهای تبلیغاتی نستله ایجاد شد که بهبود اوضاع را برای برند سوئیسی به همراه داشت. ماخر در ادامه ی سال های فعالیت، خریدهای مهمی را هم برای نستله انجام داد و البته، با کاهش ابعاد تیم های مدیریتی، ساختار را نیز بهینه سازی کرد.
شرکت آمریکایی Carnation، یکی از خریدهای مهم نستله در دهه ی ۱۹۸۰ بود. آن ها این شرکت صنایع غذایی را به مبلغ ۳ میلیارد خریداری کردند که در زمان خود، یکی از بزرگ ترین خریدهای تاریخ صنعت محسوب می شد. از شرکت هایی که در سال های بعد و در پی آماده سازی اروپا برای تشکیل اتحادیه انجام شد، می توان به Hills Brothers، Rowntree Mackintosh و Buitoni اشاره کرد که در صنایع مختلف از قهوه تا غذای آماده و پاستا فعالیت می کردند.

با شروع دهه ی ۱۹۹۰، فعالیت های اتوماسیون و دیجیتال سازی در نستله هم به اوج رسید. هزینه های عملیاتی شرکت بیش از ۲.۸ میلیارد دلار شد که سهم عمده ی آن ها به تهیه و نصب سیستم های اتوماسیون و پردازش داده خصوصا در اروپا و آمریکا اختصاص یافت. توسعه ی زیرساخت های تولیدی در شرق دور و آمریکای لاتین نیز دلایل دیگری بر افزایش هزینه های عملیاتی بودند. نستله در سال ۱۹۹۱، ۳۱ خرید و ادغام انجام داد و از همه مهم تر، کارخانه ی تولیدی خود در چین را نیز تأسیس کرد.

یکی از مهم ترین فعالیت های همکاری نستله در سال های پایانی قرن بیستم، در سپتامبر ۱۹۹۱ و با کوکا کولا رقم خورد. آن ۲ غول صنایع غذایی، شرکتی با سهام ۵۰-۵۰ تأسیس کردند که تولید و توزیع کنستانتره برای تولید سریع نوشیدنی های قهوه را انجام می داد. ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری اولیه روی آن شرکت انجام شد و محصولات، تحت برندهای نسکافه و نستی، و توسط شبکه ی توزیع گسترده ی کوکاکولا به سرتاسر جهان ارسال می شدند.

با ادامه ی توسعه ی فعالیت های نستله در بازار صنایع غذایی، تلاش آن ها برای متمرکز شدن هرچه بیشتر بر آن بازار افزایش یافت. به مرور، فعالیت های متفرقه از حوزه ی تمرکز سوئیسی ها خارج شدند که البته، یکی از دلایل آن، عدم موفقیت آن چنان در آن حوزه ها بود. بخش هایی از شرکت های خارج از صنعت غذایی فروخته شدند و تنها شرکت Alcon و سهام لورال باقی ماند که سوئیسی ها، هنوز امیدوار به خرید آن بودند. همچنین، بستنی به مرور یکی از حوزه های تمرکز اصلی نستله شد.

بستنی نستله

از شرکت هایی که در سال های پایانی قرن بیستم توسط نستله خریداری شدند، می توان به Contadina در آمریکا، Sarotti، برند Dany در آلمان، Locatelli در ایتالیا و Libby اشاره کرد که به ترتیب در صنایع بسته بندی مواد غذایی، ساندویچ های آماده، پنیر و غذاهای کنسروی فعالیت می کردند. بخش دیگری از تمرکز اصلی خرید و ادغام نستله، روی شرکت های تولید آب معدنی، غذای حیوانات خانگی و بستنی متمرکز بود که در نتیجه ی آن، شرکت هایی در آمریکا، ایتالیا، آلمان، لهستان، اسپانیا، استرالیا، مصر، کانادا، فیلیپین و آفریقای جنوبی خریداری شدند.

فرایندهای خرید و ادغام در سال های منتهی به قرن ۲۱ کاهش یافتند و نستله روی رشد ارگانیک متمرکز شد. خریدهای قبلی، سلطه بر بازارهای متنوع و محصولات مختلف را برای نستله به همراه داشت و آن ها دیگر محصولی جدید برای اضافه کردن به پورتفولیوی خود در نظر نداشتند. قوانین ضد تراست و افزایش هزینه ی فرایندهای خرید و ادغام نیز دلیل دیگری بر کاهش آن فعالیت ها بود.

چالش ها و بحران ها

نستله هم مانند هر شرکت بزرگ و بین المللی دیگر، قطعا در تاریخچه ی خود با چالش های متنوعی روبه رو بوده است. زمینه ی فعالیت برند سوئیسی یعنی صنایع غذایی هم، به خاطر حساسیت سلامتی و دارویی، چالش های متعددی را برای شرکت های فعال (خصوصا با چنین ابعادی)، به دنبال خواهد داشت. به هرحال، نستله با انواعی از بحران های کوچک و بزرگ در تاریخ خود روبه رو بوده است که در ادامه به اختصار به آن ها می پردازیم.

علاوه بر تحریمی که در بخش های قبل به آن اشاره کردیم، اتهام نقض قوانین رقابت برای همان محصولات مکمل غذایی نوزادان، چالش بزرگ دیگر نستله در بازار بود. این بار منطقه ی آسیا و سازمان های مردم نها خصوصا در چین، چالش هایی را برای نستله ایجاد کرد و اتهام اصلی، محتوای تبلیغاتی برای آن محصولات بود. به علاوه، کارمندان نستله به پرداخت رشوه به نیروهای بیمارستانی برای تجویز مکمل ها هم متهم و حتی برخی از آن ها، به یک تا ۶ سال زندان محکوم شدند.

در خلال گردهم آیی انجمن جهانی آب در سال ۲۰۰۰، نستله و دیگر شرکت ها فشار زیادی بر مدیر مجمع آوردند تا در متن بیانیه، «حق» دسترسی به آب آشامیدنی را به «نیاز» تغییر دهد. شاید همین تغییر کوچک، لزوم ادامه ی کنترل نستله بر آب خوان های بزرگ جهان را تضمین می کرد که شرکت سوئیسی با چنان فشاری، به تصویب طرح اصرار می کرد. به هرحال تولید آب های بسته بندی شده توسط برند سوئیسی ، همیشه تحت انتقادات شدید قرار داشته است.

صنعت کاکائو، یکی از مهم ترین زمینه های فعالیت نستله در تمام تاریخ بوده است. آن صنعت، در سال های اخیر مورد انتقادهای متعددی قرار گرفت که یکی از مهم ترین آن ها، سوءاستفاده از کودکان در وظایف دشوار کاری بود. سازمان های مختلف حقوق بشری در این سال ها تلاش کرده اند تا توجهات را به شرایط نامناسب کار و زندگی کودکان در صنعت کاکائو آشنا کنند و در نتیجه، نستله هم از آن برنامه ها در امان نماند. از آخرین چالش های پیش آمده برای نستله در سال های اخیر، می توان به بحران پرورش کاکائو در غنا و ساحل اشاره کرد. سازمان مردم نهاد Mighty Earth در سال ۲۰۱۷ تحقیقاتی انجام داد و اعلام کرد که کاکائوی مورد استفاده در محصولات نستله و چند شرکت بزرگ دیگر، در مناطق ممنوعه و محافظت شده ی پارک های ملی آن کشورها کشت شده اند. کشورهایی که بزرگ ترین تولیدکننده های کاکائو در جهان هستند. انتقاد اصلی آن NGO، جنگل زدایی برای کشت کاکائو عنوان شد که سطح زیادی را خصوصا در کشور ساحل عاج از بین برده بود.

درنهایت باید به این نکته اشاره کنیم که نستله هم در پاسخ به بسیاری از انتفادات مطرح شده، خصوصا در بحث محیط زیست، برنامه های متعددی را اجرا کرده است. آن ها طرح های گوناگونی را با همکاری سازمان های کوچک و بزرگ اجرا کرده اند که تعهد به کشت سالم کاکائیا بهبود اوضاع نیروی کاری شاغل در صنایع مرتبط، بخشی از آن ها بود. یکی از برنامه های مهم مشترک آن ها، همکاری با سازمان صلیب سرخ جهانی برای ارائه ی آب آشامیدنی به مناطق دورافتاده ی جهان است.

سال های اخیر و وضعیت کنونی برند نستله

در پایان قرن بیستم میلادی، نستله ۵۰۰ کارخانه در ۷۸ کشور جهان داشت. فروش آن ها رکورد ۷۰ میلیارد مارک سوئیس را شکسته بود و برند سوئیسی، به تنها بازیگر بزرگ صنعت غذایی جهان تبدیل شد. محصولات آن ها با بیش از ۸۵۰۰ برند در سرتاسر جهان به فروش می رفت.

با شروع قرن ۲۱، مدیر جدید شرکت یعنی برابک لتماته با احتساط بیشتر و پرهیز از خرید و ادغام های سرسم آور، نستله را مدیریت می کرد. اولین خرید بزرگ او، Ralston Purina بود که با هزینه ای ۱۰.۳ میلیارد دلاری، نستله را به پیش گام بازار غذای مخصوص حیوانات خانگی تبدیل کرد. خریدهای بعدی باز هم برای افزایش سهم از بازار بستنی انجام شد که آن ها را در سال ۲۰۰۶ به پیش گام آن بازار (با ۱۷.۵ درصد سهم) تبدیل کرد. به هرحال، افزایش حضور در آن بازارها باعث شد تا نستله فعالیت خود را در صنایع آرایشی بهداشتی کمتر کند و سهام خود در Alcon را نیز در سال ۲۰۱۰ بفروشد.

از سال ۲۰۱۰، نستله فعالیت های تولیدی و بازاریابی خود را تاحدودی تغییر داد تا هویتی در حوزه های مواد غذایی درکنار سلامت پیدا کند. درواقع، کاهش فروش محصولات حوزه ی شیرینی و شکلات از آن سال ها و افزایش قوانین حکومتی پیرامون آن دسته از محصولات، باعث شد تا سوئیسی ها روندهایی را برای تغییر مسیر خود در نظر بگیرند. به عنوان مثال انجمن Nestle Institute of Health Science فعالیت خود را شروع کرد تا نشان دهنده ی تلاش سوئیسی ها برای تعهد بیشتر به سلامت مصرف کننده ها باشد. یکی از اهداف آن مؤسسه، طراحی و تولید محصولاتی غذایی با تمرکز بر سلامت است که حلقه ی واسط بین غذا و دارو خواهد شد. تاکنون، محصولات متنوعی نیز توسط آن مجموعه عرضه شده اند که از میان آن ها می توان به نوشیدنی ها و شیک های پروتئینی برای مبارزه با سوءتغذیه، دیابت، مشکلات گوارشی، چاقی و غیره اشاره کرد.

شرکت نستله

زیرمجموعه ی علوم غذایی و سلامت نستله، در سال های اخیر خرید و ادغام های متعددی را نیز در حوزه های دارو و غذا انجام داده است تا گستردگی خدمات خود را هرچه بیشتر افزایش دهد. علاوه بر صنایع بهداشتی، همکاری های مهمی هم در صنایع غذایی انجام شد که می توان همکاری با استارباکس را مهم ترین آن ها نامید. همکاری ۷.۱۵ میلیارد دلاری غول های بزرگ صنعت غذایی، مجوز توزیع و فروش قهوه های برند استارباکس را در سرتاسر جهان و ازطریق شبکه ی گسترده ی نستله، فراهم کرد.

درحال حاضر، پائول بولک به عنوان رئیس هیئت مدیره و اولف مارک اشنایدر به عنوان مدیرعامل نستله مشغول به کار هستند. آخرین آمارها، درآمد شرکت را در سال ۲۰۱۸ حدود ۹۱ میلیارد دلار بیان می کنند و تعداد کارمندان برند سوئیسی در سرتاسر جهان نیز ۳۰۸ هزار نفر عنوان می شود. از میان دسته بندی های متنوع محصولات نستله، نوشیدنی های پودری و مایع بیشترین سهم را به خود اختصاص می دهند و در ادامه، بستنی و فراورده های شیر، غذاهای آماده و مواد اولیه ی پخت وپز، مکمل های غذایی و دارویی، غذای حیوانات خانگی، شیرینی و شکلات و آب بسته بندی شده قرار دارند. آمریکا با ۴۳ درصد فروش، اکنون بزرگ ترین بازار نستله محسوب می شود و در پی آن، اروپا با ۲۸ و آسیا، اقیانوسیه و آفریقا با ۲۹ درصد قرار دارند. برند نستله اکنون در فهرست برترین برندهای وبسایت فوربز در رتبه ی ۵۴ و پایین تر از زیربرند خود یعنی نسکافه دیده می شود.

تغییر لوگو نستله تا امروز

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (505 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (202 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (58 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (51 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (44 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (40 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
تذکر جدی علی دایی به اعجوبه طنز ایران: دفعه آخرت باشد که ادای من را درآوردی!
فال قهوه با نشان روز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال انبیاء روزانه شنبه 3 آذر 1403
فال روزانه امروز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال شمع روزانه امروز شنبه 3 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 3 آذر 1403+فیلم
فال ابجد روزانه شنبه 3 آذر 1403
رونمایی از سند ازدواج در زمان قاجار؛ آداب عجیب خواستگاری رفتن بدون خبر دادن به صاحبخانه+ عکس
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
منتخب روز   
دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌