رب انار مانند رب گوجه فرنگی در خانه ی هر ایرانی وجود دارد. از رب انار برای تهیه ی غذاهای بسیاری استفاده می شود. مخصوصا در غذاهای شمال کشور. می توان گفت در اکثر غذاهای شمالی رب انار استفاده می شود. رب انار با توجه به ذائقه ی افراد می تواند شیرین، ترش و یا ملس باشد. لازم به ذکر است که رب انار فواید زیادی دارد به عنوان مثال یکی از خواص رب انار انار کاهش کلسترول خون و کمک به بهبود بیماری های قلبی عروقی باشد.
مزه ی رب اناری که در اکثر فروشگاهها تهیه می شوند با رب انارهای خانگی بسیار متفاوت است. و در بعضی از فروشگاه هایی که به صورت فله ای خریداری می کنید با رب آلوچه مخلوط است. این را زمانی متوجه می شوید که خودتان آن را در منزل تهیه کنید و طعم آن را بچشید. بنابراین برای اینکه رب انار طبیعی داشته باشید پیشنهاد می کنم حتما آن را در منزل تهیه کنید.رب انار به دو صورت تهیه می شود یکی اینکه بعد از پخت به حالت رب گوجه فرنگی در آمده و دیگری اینکه به صورت روان تر است و مانند شربتی غلیظ است. برای طرز تهیه رب انار ملس باید از انارهای ملس و یا ترش و شیرین به صورت مخلوط که انارهای ترش بیشتر باشند استفاده شود.
وسایل لازم برای تهیه رب انار خانگی :
- صافی پارچه ای یا سیمی خانه ریز
- گوشتکوب
- چرخ گوشت
طرز تهیه رب انار به روش اول:
انار را دانه کنید سعی کنید پوست داخلی و غلاف سفید رنگ داخل انار، با دانه ها مخلوط نباشد البته اگر در حجم بالا رب گیری می کنید و تهیه دانه انار خالص مشکل است، اگر کمی از غلاف های سفید با دانه ها مخلوط شد ایرادی ندارد.در قابلمه بزرگی، دانه های انار همراه آب را روی حرارت بگذارید زیر شعله را بلند کنید تا آب بجوشد سپس شعله را کم کنید و هر چند دقیقه انار را هم بزنید و با فشار ملاقه یا کفگیر به دانه ها سعی کنید آب دانه ها کاملا گرفته شود. هر از گاهی در حین جوشیدن، با گوشتکوب دانه ها را در قابلمه بفشارید تا آب از دانه خارج شود.این کار را ادامه دهید تا زمانی که حداکثر آب دانه ها گرفته شود.سپس محتویات قابلمه را از صافی رد کنید تا آب از دانه ها جدا شود. دانه ها در این مرحله سفید رنگ هستند و نشانه این است که آب آن ها تا حد ممکن گرفته شده است ولی برای آب گیری کامل، دانه های داخل صافی (تفاله ها) را مجددا در قابلمه جداگانه ای بریزید و با مقداری آب بگذارید بجوشد تا رب انار درجه 2 حاصل شود!آب انار خالص را در قابلمه ریخته و روی حرارت بگذارید تا غلیظ شود. بایستی هر چند لحظه هم بزنید تا رب شما ته نگیرد چون در این مرحله آب سریعا تبخیر می شود.دقت داشته باشید رب انار مانند رب گوجه فرنگی زمان زیادی برای جوشیدن و غلیظ شدن نمی برد بنابراین بایستی مراقب باشید تا رب ته نگیرد و گرنه هم رنگ و هم طعم رب خراب می شود.در اواخر غلیظ شدن رب، نمک را اضافه کنید تا فساد و کپک زدگی رب را به تعویق بیندازد. رب انار درجه 1 آماده است.غلظت رب انار بسیار مهم است چون اگر خیلی سفت شود زمانی که در یخچال می گذارید سفت تر شده و در بعضی موارد قاشق به سختی داخل رب می رود، وقتی به عنوان چاشنی یا سس از آن استفاده می شود خیلی دیر در آب حل می شود و در نتیجه استفاده از آن مشکل است که این غلظت مناسب نمی باشد. برخی برای کسب درآمد بیشتر، رب را آن قدر شل بر می دارند که حتی با نگهداری رب در یخچال نیز کپک می زند، که این غلظت نیز مناسب نیست. بلکه باید نه شل و نه سفت باشد بنابراین غلظت مناسب رب انار، نیاز به کسب تجربه بیشتری دارد.
طرز تهیه رب انار به روش دوم:
انار را دانه کنید و در چرخ گوشت بریزید و آب انار را بگیرید. البته برخی از آبمیوه گیری های خانگی و یا چرخ گوشت های صنعتی نیز همین کار را انجام می دهند. در این روش دیگر آبی داخل دانه ها باقی نمی ماند و می توانید تفاله ها را دور بریزید.
این روش به علت اینکه برای آب گیری دانه ها از چرخ گوشت استفاده می شود راحت تر است و در ضمن زمان کمتری صرف می شود.
مستقیما آب خارج شده از چرخ گوشت را داخل قابلمه ریخته و بگذارید غلیظ شود. غلظت مناسب همان غلظتی است که قاشق به راحتی در رب حرکت کند و در ضمن دیرتر فاسد شود.
روش تهیه رب انار خانگی و خواص آن
- اگر انار پوست نازک و با کیفیت باشد از هر ۸ کیلو انار یک کیلوگرم رب انار به دست می آید. اما اگر انار پوست کلفت باشد ده کیلوگرم انار برای یک کیلوگرم رب انار کافی است.
- از یک قابلمه بزرگ برای درست کردن رب انار استفاده کنید. به این ترتیب رب انار شما خوشرنگ تر می شود.
- رب انار را در مقدار کم در حد همان یک کیلوگرم برای مصرف خانگی درست کنید. چون هر چه مقدار انار کمتر باشد رب انار کمتر روی حرارت می ماند و قرمزتر و خوشرنگ تر می شود. بهترین رنگ برای رب انار قهوه ای روشن است. رب انار سیاه نشانه سوختگی رب انار است.
- این مدل رب انار به رب انار گوشتی معروف است چون گوشت انار هم در رب انار هست. اما اگر آب انار را از آبکش خیلی ریز رد کنید رب انار شما حالت شیره پیدا می کند.
- رفع تلخی رب انار کار آسانی نیست. در واقع علت اصلی تلخ شدن رب انار ته گرفتن آن است. اگر در حال پخت رب انار متوجه تکه های سوخته و ته گرفتی شدید سریعا آن ها را از رب انار خارج کنید.
- اگر می خواهید یک رب انار سیاه رنگ و غلیظ داشته باشید یک قطعه آهن تمیز را روی شعله ملایم گاز داغ و سرخ کنید. زمانی که رب انار را می پزید تکه آهن گداخته را داخل رب انار بیندازید. این مدل رب انار سیاه را شمالی ها برای درست کردن خورش فسنجان مجلسی استفاده می کنند.
- دلیل ترش شدن رب انار یا شیرین و یا ملس شدن رب انار به طعم دانه های انار شما بستگی دارد. شمالی ها معمولا رب انار را با انار ترش درست می کنند و به همین دلیل رب انار شمالی معمولا ترش است.
- برای تهیه سس انار هر بار مقداری آب جوشیده به رب انار به مقداری که می خواهید مصرف کنید اضافه نمایید.
- رب انار قجری تیره و سفت است و به قول معروف رب انار گوشتی است. برای تهیه رب انار قجری آنقدر رب انار را می جوشانند که رب کاملا سفت و تیره شود.
- خواص رب انار و انار برای کبد و درمان و پاکسازی کبد چرب بی نظیر است.
- خواص انار و رب انار در طب سنتی ایرانی و اسلامی برای رفع یبوست به خاطر فیبر فراوان موجود در آن از قدیم الایام مورد توجه بوده است.
- خواص انار و رب انار برای لاغری به خاطر پلی فنول های موجود در آن است که کلسترول بد خون را کاهش می دهد.
- خواص انار و رب انار برای تصفیه خون، درمان آفت و جوش دهان از طریق استفاده موضعی از رب انار بر روی ناحیه مورد نظر، تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان بیماری هایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا و نیر تقویت سیستم عصبی و قلبی عروقی در طب سنتی بسیار مورد توجه است.
- در رژیم های لاغری و کاهش وزن بهترین زمان خوردن رب انار به صورت ناشتا به همراه کمی گلپر است.
- در طب سنتی اسلامی و ایرانی طبع انار و رب انار تر و قابض و و سرد است و بهتر است با مسهل میل شود. اگر انار را با عسل مخلوط کرده و هر روز چند قطره در بینی بچکانید از رشد پولیپ در بینی پیشگیری می کند.از رب انار در طرز تهیه فسنجان، مرغ ترش، ترشی بادمجان شکم پر و … و سرو کنار انواع غذاها مثل اکبر جوجه می توانید استفاده کنید.