کله گنجشکی غذای خوشمزه ای است که هم نوعی خوراک و هم نوعی خورشت به حساب می آید. کله گنجشکی از قدیم در بین ایرانیان رایج بوده و در وعده ناهار یا شام مصرف می شده است. این غذا را هم با برنج و هم با نان می توان سرو کرد. طرز تهیه کله گنجشکی یا سر گنجشکی بسیار راحت است.
این خوراک مقوی و خوش طعم بیشتر به عنوان غذای محلی تهران شناخته شده است، اما با کمی تغییر در دستور تهیه، کله گنجشکی شیرازی، کله گنجشکی جنوبی و البته اصفهانی هم تهیه می شود. در این بخش طرز تهیه این غذای ساده و خوشمزه را برای شما در نظر گرفته ایم پس در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با فوت و فن های خوشمزه تر شدن کله گنجشکی آشنا شوید.
مواد لازم برای تهیه کله گنجشکی
- پیاز _۱عدد
- رب گوجه_۲ ق غ
- گوشت چرخ کرده_۱۰۰گرم
- پودرنان یا آردنخودچی_۲ق غ
- سیب زمینی خرد شده_۲عدد
- گوشت مرغ چرخ شده_۱۰۰گرم
- نمک_فلفل_زردچوبه_پودرسیر_ادویه کاری_به میزان لازم
طرز تهیه کله گنجشکی
در مرحله اول گوشت را مزه دار و به ترتیب زیر آماده میکنیم، گوشت چرخ کرده را همراه با گوشت مرغ مخلوط میکنیم سپس پیاز را رنده کرده و آب آنرا جدا کنید و پیاز را به گوشت اضافه کنید حالا نوبت افزودن نمک و فلفل و ادویه همراه با پودر سیر و پودر نان میباشد،
تمامی مواد را با هم مخلوط کرده و ورز میدهیم تا کاملا یکدست شود ، روی کاسه را پوشانده و برای ۱ الی ۲ ساعت درون یخچال قرار میدهیم، در طول این مدت یک دانه پیاز را خلالی خرد کرده و درون تابه تفت میدهیم سیب زمینی را هم بصورت نگینی خرد کنید و
به پیاز داغ اضافه کنید ،مقداری نمک و فلفل و زردچوبه همراه با رب گوجه به سیب زمینی ها اضافه میکنیم و درون تابه هم میزنیم حالا باید ۲ لیوان آب اضافه کنید، اجازه دهید تا بجوشد ، در این فاصله به سراغ گوشت رفته، تابه را آماده کنید گوشت را بصورت قلقلی درآورده و درون تابه سرخ می کنیم
و کنار قرار میدهیم، هنگامی که سس گوجه شروع به جوشیدن کرد گوشت را به مواد اضافه میکنیم، حرارت را کم کرده و برای مدت زمان ۳۰ دقیقه اجازه میدهیم تا کله گنجشکی جا افتاده شود در ۱۰ دقیقه پایانی مقداری سبزی معطر که شامل ریحون و مرزه و نعنا میشود اضافه کنید، حالا میتوانید اجاق را خاموش کنید و غذای خود را با پلو سرو نمایید .
نکات کلیدی تهیه کله گنجشکی
- برای طعم دهی بیشتر به کله گنجشکی مجلسی میتوانید چند قاشق غذاخوری آبلیمو یا آبغوره به این خوراک اضافه کنید. همچنین میتوان در حین پخت از غوره تازه یا آلوبخارا استفاده کرد و یا در اواخر طبخ خوراک، چند لیموعمانی در قابلمه ریخت.
- در خوراک کله گنجشکی میتوانید از انواع سبزیجات معطر خشک مانند شنبلیله، مرزه، ترخون، جعفری، نعنا، گشنیز و ریحان استفاده کنید. مطابق با ذائقه خودتان نوع سبزی را انتخاب کرده و حدودا یک قاشق غذاخوری در هنگام پخت به سس یا به مواد کوفته قلقلی اضافه کنید.
- در روش تهیه خوراک کله گنجشکی با سیب زمینی میتوان سیب زمینی را به صورت خلالی یا حلقه ای هم برش زد. هم چنین میتوان از هویج یا فلفل دلمه ای هم در این خوراک استفاده کرد.
- استفاده از زعفران، رب انار، آبلیمو یا گرده لیمو و سایر طعم دهنده ها در این خوراک اختیاری است. طعم دهنده های دیگر خوراک کله گنجشکی شامل سیر، دارچین، سماق، آویشن و … است.
- خوراک کله گنجشکی با سویا هم تهیه می شود. فقط قبل از استفاده از سویا باید آن را به مدت 15 دقیقه با آب گرم خیس دهید. سپس به کمک صافی و آب سرد آن را آبکشی نمایید.
- برای انسجام بیشتر گلوله های گوشت سر گنجشکی (گوشت قلقلی) میتوان یک عدد تخم مرغ اضافه کرد که معمولا توصیه نمی شود. چون تخم مرغ ممکن است بوی بدی به غذا بدهد. هم چنین در کله گنجشکی اصفهان که به قیمه ریزه معروف است از آرد نخودچی استفاده می شود. در خوراک سر گنجشکی در صورتی که گوشت را خوب ورز دهید، احتمال وارفتن آن بسیار کم می شود. اما اگر نگران این موضوع هستید، میتوانید یک یا دو قاشق غذاخوری آرد یا پودر نان به مخلوط گوشت چرخ کرده اضافه کنید.
- این غذا مانند خیلی از سوپ ها، خورشت ها و خوراک های ایرانی طعم و رنگش را از گوجه فرنگی میگیرد. پس اگر به رب گوجه فرنگی دسترسی ندارید میتوانید چند گوجه فرنگی را نگینی خرد کرده یا رنده کنید. سپس به همراه پیاز آن را در روغن تفت دهید. یا میتوانید هم از رب و هم از گوجه تازه استفاده کنید تا غذای شما مجلسی تر و خوش رنگ تر شود.
- خوراک کله گنجشکی با مرغ هم تهیه می شود. فقط باید گوشت مرغ شما چرخ کرده باشد. مابقی مراحل مانند روش قبلی انجام می شود.
- اگر خوراک را با لعاب زیاد و به صورت غلیظ دوست دارید میتوانید سیب زمینی پخته شده را با پشت قاشق له کنید و بعد در آب خوراک حل نمایید.
- در روش دیگر تهیه خوراک سر گنجشکی اول کوفته قلقلی ها را به همراه پیاز و … در روغن تفت می دهند. و در آخر آب اضافه می شود و مواد خوراک با هم می پزند. در این روش مصرف روغن بالاتر می رود که برای کسانی که رژیم لاغری دارند، توصیه نمی شود.
- ریز بودن کوفته ها کمک می کند که داخل آن ها بهتر پخته شود. پس در اندازه گلوله های گوشت دقت کنید.
- کله گنجشکی با لپه هم روش محبوب دیگری است که در آن، دو یا سه قاشق غذاخوری لپه پخته شده به خوراک در حین پخت اضافه می شود.