شپله گیاهی است بوته ای که در مرداب های اطراف شهرستان همدان می روید.این گیاه خاصیت زیادی دارد و از فواید آن می توان به درمان نفخ، درمان کمردرد و پادرد، آرتروز و درد مفاصل اشاره کرد. شپله برای رفع چربی خون مناسب است.شپله به صورت تازه و آب نمک خورده در بازارهای مرکزی همدان یافت می شود. این گیاه اوایل تابستان به بازار آورده شده و تا نیمه های مردادماه نیز یافت می شود.شپله تازه تلخ است و معمولاً فروشندگان این گیاه نوع آب نمک خورده آن را به بازار می آورند و اگر کسی شپله تازه خریداری کرد بهتر است.به مدت یک ماه آن را در آب نمک قرار داده و در طول این یک ماه تنها یکی- دو بار آب آن عوض شود.سپس شپله از آب نمک بیرون آورده و در ظرفی ریخته شود، بعد یک قاشق مرباخوری نمک به آن اضافه کرده و کمی بعد سرکه به مواد اضافه شود. دو تا سه هفته بعد ترشی جا می افتد.
مواد لازم برای ترشی شپله
- شپله
- نمک
- سرکه
طرز تهیه ترشی شپله
شپله را بشویید و دم آن را جدا کنید. سپس شپله را برای پنج تا ۶ روز در آب جوشیده سرد و نمک بریزید. در این چند روز، آب نمک شپله را چند بار تعویض کنید و آن را در یخچال نگهداری کنید. پس از گذشت این مدت، شپله را از آب نمک دربیاورید و با آب تازه روی حرارت قرار دهید. سپس آب آن را دور بریزید. این کار دو بار تکرار کنید تا تلخی شپله گرفته شود. شپله ها را زیاد نجوشانید تا نرم نشوند.
شپله را پس از جوشیدن در آبکش بریزید تا آب آن کشیده شود. پس از یک ساعت، شپله ها را در ظرف شیشه ای بریزید و روی آن را با سرکه و کمی نمک پر کنید. درب ظرف را ببندید و آن را در جای خنک یا یخچال نگهداری کنید. ترشی شپله پس از ۲۰ روز تا یک ماه آماده است.
نکات کلیدی در تهیه ترشی شپله
- حتما مرحله اول را خوب و با دقت انجام دهید زیرا لگجی تلخ است و با این کار تلخی آن گرفته می شود.
- به دلخواه می توانید در تهیه این ترشی از ادویه مخصوص ترشی استفاده کنید.
- هر چقدر این میوه کوچک تر و ریز تر باشد بهتر است.
- به دلخواه می توانید روی شپله ها با چاقو یک بعلاوه بزنید.
خواص درمانی شپله
در طب سنتی ایران قسمت های مختلف کاپاریس به عنوان داروی محرک کبدی و کاهش نفخ، ضد روماتیسم مورداستفاده قرار می گیرد و در مطالعات جدید که به تازگی انجام شده شپله در بهبود هیستری و حالات عصبی تأیید شده است.
میوه این گیاه دارای خاصیت مسهل قوی است. در موارد ضعف اعما ل روده، فلج ناحیه امعاء و احشاء آب آوردن انساج و بیماریهای کبدی به کار می رود. از خواص مهم دیگر این گیاه، اثر ضد ویروسی، میکروبی وضد سرطان آن است.
نتایج تحقیقات حاکی از آن است که عصاره تام گیاه هندوانه ابوجهل ممکن است برای مهار رشد و از بین بردن برخی از سلول های سرطانی نظیر حنجره، مؤثر باشد.
تحقیقات اخیر نشانگر آن است که مصرف گیاه هندوانه ابوجهل همراه با اشعه رادیو اکتیو دارای اثرات متوقف کنندگی در رشد تومورهای سرطانی می باشد. گفتنی است، اخیراً نیز پودر گیاه هندوانه ابوجهل به عنوان ترکیب درمان کننده بیماری های قند و دیابت مصرف می شود.
تمامی قسمت های گیاه کاپاریس مانند میوه، ریشه، پوست، برگ، غنچه و ساقه گیاه قابل استفاده است و میوه و غنچه آن برای تهیه انواع چاشنی های غذایی مانند ترشی، شور و سس مورد استفاده قرار می گیرد که با توجه به مزه کاپاریس (شبیه به خردل فلفلی) بسیار مورد توجه است.
طرز تهیه ی ترشی قارچ خوشمزه
