پنیر خانگی تبریز یا پنیر لیقوان از پنیرهای سنتی و پر طرفدار است که با شیر تازه گاو می توانید به سادگی آن را در منزل تهیه و به عنوان یک صبحانه خوشمزه با نان داغ و گردو و سبزی نوش جان کنید. یکی از معروف ترین انواع پنیر تبریز، پنیر لیقوان است که احتمالا نام آن را زیاد شنیده اید؛ این پنیر دو نوع گاوی و گوسفندی دارد که امروز ما طرز تهیه آن با شیر گاو را به شما آموزش می دهیم. اگر قصد تهیه این پنیر سنتی و محلی را دارید ادامه مطلب را بخوانید و با رعایت نکات و فوت و فن های تهیه آن، به راحتی پنیر تبریز خانگی آماده کنید.
طرز تهیه پنیر لیقوان با چند روش مختلف
پنیر لیقوان را می توانید با سه روش مختلف و با لبنیات متفاوتی نظیر مایه پنیر و ماست تهیه کنید همچنین می توانید برای ساخت پنیر لیقوان از سرکه نیز استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه پنیر لیقوان به روش اول
ماست : ۴ قاشق غذا خوری
شیر : ۱ کیلوگرم
روش اول طرز تهیه پنیر لیقوان
در مرحله اول ابتدا شیر را به خوبی بجوشانید سپس حرارت گاز را کم کنید و به شیر ۴ قاشق غذاخوری ماست اضافه کنید و سپس مخلوط شیر و ماست را به مدت ۷ دقیقه هم بزنید تا از بریدن شیر جلوگیری شود.
در مرحله بعدی روش تهیه پنیر لیقوان پارچه نازکی در داخل آبکشی قرار دهید و سپس مخلوط ماست و شیر را در درون پارچه بریزید سپس اطراف پارچه را بر روی هم بیاورید و جسمی سنگین را بر روی پارچه به مدت ۴ تا ۵ ساعت قرار دهید تا آب پنیر به خوبی از آن خارج شود.بعد از مدت زمان ذکر شده می توانید پنیر آماده شده را از درون پارچه بیرون آورید و آن را قطعه قطعه کنید و در درون آب نمک آن را قرار دهید.
مواد لازم برای تهیه پنیر لیقوان به روش دوم
سرکه : ۳ قاشق غذاخوری
شیر : ۱ کیلوگرم
دومین دستور تهیه پنیر لیقوان
ابتدا شیر را در درون قابلمه ای بریزید سپس قابلمه را بر روی حرارت گاز قرار دهید تا شیر به دمای جوش برسد بعد از این که شیر جوشید شعله گاز را خاموش کنید و سپس ۳ قاشق سرکه را به شیر اضافه کنید و مخلوط شیر و سرکه را هم بزنید تا شیر نبرد.
سپس مخلوط شیر و سرکه را در درون پارچه نازکی که در داخل آبکش قرار داده اید بریزید و پارچه را بر روی پنیر برگردانید.جسم سنگینی را بر روی پاچره قرار دهید تا آب اضافی پنیر از آن خارج شود می توانید بعد از مدت زمان ذکر شده پنیر را از درون پارچه بیرون آورید و بعد از قطعه قطعه پنیر آن را در درون آب نمک قرار دهید.
مواد لازم برای تهیه پنیر لیقوان به روش سوم
مایه پنیر : ۱/۲ قاشق چای خوری
شیر : ۱ کیلوگرم
سومین روش تهیه پنیر لیقوان
ابتدا شیر را در درون قابلمه ای مناسب بریزید و سپس قابلمه را بر روی حرارت گاز قرار دهید تا شیر به دمای جوش برسد. شیر جوشیده شده را از روی حرارت گاز بردارید تا مقداری خنک شود سپس مایه پنیر را در درون شیر بریزید و اجازه دهید تا شیر به پنیر تبدیل شود ( بریا اضافه کردن مایه پنیر توجه داشته باشید که دمای شیر باید کمی بیشتر از دمای بدن باشد).
برای تهیه پنیر با این روش به مدت زمان کمتری نیازمند هستید و پنیر لیقوان با این دستور ساخت به مدت ۱۵ دقیقه بعد از اضافه کردن مایه پنیر به شیر آماده می شود و سپس شما باید پنیر آماده شده را در درون آب نمک نگهداری کنید.
در این بخش از آشپزی شما را با ۳ روش طرز تهیه پنیر لیقوان آشنا ساختیم که می توانید در صورت تمایل پنیر لیقوان را با یکی از این روش ها در منزل تهیه کنید. بهتر است سایر لبنیات مصرفی را خودتان در منزل تهیه کنید تا از سالم و تازه بودن آن ها مطمئن باشید.
طرز تهیه پنیر خانگی با شیر ترش شده
قبل از هر چیز باید بدانید که منظور از طرز تهیه پنیر خانگی با شیر ترش شده شیر فاسد و بریده شده نیست. شما می توانید از شیری که کمی بریده شده و یا در اثر گرما دهی و یا جوش دادن ترش یا بریده شد، برای درست کردن پنیر خانگی استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده از شیر ترش و فاسد که بوی نامطبوعی می دهد، به هیچ عنوان برای درست کردن پنیر خانگی مناسب نیست. معمولاً کثیف بودن ظرفی که شیر را در آن می جوشانید نیز می تواند موجب بریده شدن شیر شود. از طرفی اگر بعد از شستن ظرف شیر کمی مایع ظرفشویی در آن باقی بماند، امکان بریده شدن شیر وجود دارد. روند درست کردن پنیر خانگی با شیر بریده و ترش شده نیز درست مثل روش های دیگر است و تفاوت خاصی با آن ندارد.
خواص پنير ليقوان
پنير ليقوان از نظر ارزش غذايي با تمام پنيرها برابري مي کند و تفاوتي با ساير اعضاي اين گروه ندارد. در كل، پنير از دسته لبنيات است و ارزش غذايي اش برمي گردد به پروتئين ـ که کيفيت بسيار بالايي دارد ـ کلسيم، فسفر و منيزيم. مي توان گفت لبنيات غني ترين منبع کلسيم و ويتامين هاي محلول در چربي به ويژه ويتامين A، D و برخي ويتامين هاي گروه B (که مقدارشان به نحوه تهيه پنير بستگي دارد) محسوب مي شوند.
يکي از ويژگي هاي خاص پنير ليقوان، در مقايسه با ساير پنيرها، اين است که در فرآيند تبديل شير به پنير از باکتري هايي استفاده مي شود که پروبيوتيک هستند و همان طور که مي دانيد پروبيوتيک ها باعث بهبود هضم موادغذايي مي شوند و براي دستگاه گوارش بسيار مفيدند. به همين دليل، مصرف اين نوع پنير به افرادي که مبتلا به ناراحتي هاي گوارشي هستند يا حتي سيستم ايمني ضعيفي دارند، توصيه مي شود؛ زيرا پروبيوتيک ها تقويت کننده سيستم ايمني هم هستند. در کنار اين فوايد، پنير ليقوان مشکلاتي هم دارد و مصرف آن به برخي افراد توصيه نمي شود.
مشکل اول چربي بالاي اين پنير است و به همين دليل مصرف زياد آن به ويژه به افراد مبتلا به ناراحتي هاي قلبي عروقي و افراد داراي کلسترول بالا و چربي خون توصيه نمي شود؛ چون چربي اين پنير از نوع اشباع بوده و کلسترول بالايي دارد. مشکل دوم، نمک است؛ چون اين پنيرها براي افزايش ماندگاري شان در نمک فراواني قرار مي گيرند بنابراين بهتر است قبل از مصرف حداقل آنها را 2 تا 4 ساعت در آب جوشيده قرار داد و پس از خنک شدن در يخچال گذاشت تا مقداري از نمکشان کاسته شود.
البته ميزان مصرف اين نوع پنير بهتر است در روز در حد يک يا دو واحد و هر واحد نيز به اندازه يک قوطي کبريت باشد. به طور کلي، پنير ليقوان پروتئين بسيار خوبي دارد به خصوص پروتئين کازيين که به جذب بهتر ساير پروتئين ها کمک مي کند و براي افرادي که دچار سوءهاضمه هستند، مفيد است. علاوه بر همه اينها با توجه به کيفيت بالاي پروتئين موجود، اين پنير را در گروه گوشت هم قرار مي دهند و در نتيجه مصرف آن براي افرادي که نمي توانند يا حتي دوست ندارند گوشت بخورند، گزينه اي مناسب است. اين پنير همچنين جايگزين مناسبي براي شير بوده و مصرف آن براي افرادي که عدم تحمل به لاکتوز دارند نيز توصيه مي شود. پس اگر به هر دليلي كمتر از شير استفاده مي كنيد حتما دقت داشته باشيد كه پنير را به تنهايي يا به همراه انواع سالاد يا غذاهاي اصلي در برنامه روزانه خود بگنجانيد.