در نوزادانی که به این اختلال مبتلا هستند، لوله های رحم هر یک به ارگان جداگانه ای تبدیل می شوند. ممکن است دهانه هر دو شاخه از رحم یک ورودی در واژن داشته باشد. همچنین ممکن است هر کدام از آن ها گردنه ای منحصر به فرد داشته باشند. معمولا در افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، بافت نازکی دهانه هر کدام از شاخه های رحم را جدا می کند. به طور کلی زنانی که به اختلال رحم دو شاخه مبتلا هستند، می توانند باردار شوند و نوزادان سالمی به دنیا آورند. اما این مشکل، احتمال سقط جنین یا تولد زودرس نوزاد را افزایش می دهد. به همین دلیل مادر باردار باید تحت نظر پزشک باشد.
پزشکان هنوز نتوانسته اند علت اصلی این مشکل را پیدا کنند. اما احتمال می رود این اختلال ژنتیکی باشد. چرا که در برخی از خانواده ها وجود دارد و به نوزادان دختر نیز منتقل می شود.
رحم دو شاخ چیست؟
در حالت طبیعی یک حفره رحم متصل به دو لوله فالوپ و یک سرویکس و یک واژن وجود دارد . رحم دوشاخ یا رحم قلبی شکل ، یکی از انواع ناهنجاری های مادرزادی رحم است که به جای یک حفره رحمی واحد ، دو حفره رحم وجود دارد .این دو حفره در پایین به هم راه دارند و به یک واژن متصل می شوند.البته ممکن است یکی از شاخ ها عملکرد نداشته باشد . همانند رحم طبیعی ، دو لوله رحمی و دو تخمدان سالم نیزوجود دارد.
رحم دوشاخ نسبی چیست؟
در بعضی موارد فقط قسمتی از شاخ های رحمی به هم نچسبیدن که به آن رحم دو شاخ نسبی می گویند.
علائم رحم دوشاخ:
تشخیص رحم دوشاخ فقط و فقط با استفاده از سونوگرافی امکان پذیر است و معمولا خانم هایی که رحم دو شاخ دارند تا وقتی که سونوگرافی انجام ندهند متوجه آن نمی شوند با این حال بعضی افراد علایم زیر را دارند:
- درد در حین نزدیکی
- خونریزی غیر طبیعی
- درد ناحیه شکم
- درد قاعدگی
- سقط مکرر
روش های تشخیص رحم دو شاخه چیست؟
این بیماری مشکلی ایجاد نمی کند. به همین دلیل بیمار تا زمانی که معاینه نشود، متوجه وجود آن نمی شود. روش های تشخیص رحم دو شاخه را در ادامه نام برده ایم.
سونوگرافی
این روش جزو کم خطرترین متدهایی است که برای تصویر برداری از داخل بدن انجام می شود. چرا که به جای اشعه های مضر از امواج صوتی استفاده می شود. سونوگرافی به دو روش سطحی و واژینال صورت می گیرد.
هیستروسونوگرافی
این روش همان سونوگرافی است که ابتدا مایعات مخصوص از طریق لوله به رحم تزریق می شود. سپس سونوگرافی انجام می شود که این روش کمک می کند مشکلات مختلف تشخیص داده شود.
MRI
این روش از امواج مغناطیسی برای ثبت تصاویر از اندام های داخلی بدن انسان به کار می رود. در این روش شخص به تونلی که دو سر آن باز است وارد می شود. این روش بدون درد خاصی ندارد و برای ثبت تصاویر مقطعی مورد استفاده قرار می گیرد.
عوارض جانبی اختلال رحم دو شاخه
همانطور که گفته شد، خانم های مبتلا به این اختلال نوزادان سالمی به دنیا می آورند. آن ها اکثرا زندگی جنسی سالمی خواهند داشت و مشکل جدی برای آن ها به وجود نمی آید. اما گروهی از آن ها با عوارض جانبی رحم دو شاخه مواجه می شوند. این عوارض را در ادامه نام برده ایم.
- ناباروری
- تولد زودهنگام جنین و نارس بودن آن (احتمال تولد زودرس نوزاد ۴۵ درصد بیشتر است)
- سقط جنین
- قرار گرفتن جنین در رحم به شکل غیر طبیعی
- ناهنجاری های کلیه
دلایل رحم دوشاخ:
رحم در دوران جنینی تکامل می یابد و مشکلات مربوط به ساختار رحم مادرزادی و غیر قابل پیشگیریه. وقتی لوله ها نتوانند به درستی در کنار هم قرار بگیرند باعث به وجود آمدن رحم دو شاخ یا رحم قلبی شکل مشود.
درمان رحم دوشاخ:
درمان رحم دوشاخ جراحی است و وقتی که فرد بیمار دچار سقط های مکرر میشود انجام این عمل توصیه میشود که در واقع راه حلی برای مشکلات ناباروی است. بعد از عمل باید مراقبت هایی از رحم انجام شود تا رحم بتواند موقعیت، ساختار و قدرت خودش را حفظ کند موارد زیر به تقویت و حفظ سلامت رحم کمک می کند:
- رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن مداوم مثل یوگا و پیاده روی
- ماساژهای شکمی که باعث حفظ و افزایش جریان خون آن ناحیه میشود.
عمل رحم دوشاخ چگونه است؟
هیستروسکوپی یک روش جراحی است که به پزشک کمک می کند حفره های رحمی را به دقت بررسی کند و شکل رحم و پوشش رحم به خوبی بررسی می شود و پزشک می تواند با استفاده از ابزارهای مخصوص شکل رحم را اصلاح کند. جراحی رحم دوشاخ معمولا با هیستروسکوپی انجام میشود هیستروسکوپی معمولا بدون درد وخونریزی است و با استفاده از ابزار مخصوص و یا لیزر ساختار رحم اصلاح میشود.
درمان رحم دوشاخ با طب سنتی
برای درمان رحم دو شاخ با گیاهان دارویی بهتر است که ابتدا با متخصص مشورت کنید.
رحم ممکن است ساختارهای غیر طبیعی غیر از رحم دو شاخ داشته باشد که نادرتر هستند مثل: رحم تک شاخ، رحم دوگانه، رحم سپتوم دار، رحم کمانی و...
رحم دوشاخ و بارداری
رحم به شکل قلب احتمالاً تاثیری در باروری شما نخواهد داشت. در حقیقت مطالعات نشان داده اند كه داشتن رحم دوشاخ شانس بارداری زن را كاهش نمی دهد.
- اما برخی از تحقیقات قدیمی معتبرتر نشان می دهد که در مورد تاثیر بر باروری و سقط در مواردی که سپتوم همزمان وجود دارد ، شایع تر است.
- رحم دوشاخ خطر ابتلا به سقط جنین در دوران بارداری و زایمان زودرس کودک را افزایش می دهد. برخی محققان بر این باورند که این مشکلات به دلیل انقباضات نامنظم رحم یا کاهش ظرفیت رحم اتفاق می افتد.
- در یک گزارش، شیوع سقط جنین مکرر در زنان دارای نقص رحم بین ۱٫۸ تا ۳۷٫۶ درصد است.
- علاوه بر این ، نوزادانی که از مادرانی که دارای رحم دوشاخ هستند متولد می شوند، به احتمال بیشتری نسبت به دیگر موارد، به نقص مادرزادی مبتلا می شوند. در حقیقت این خطر در مطالعه ای چهار برابر گزارش شد.
- اگر رحم دوشاخ داشته باشید، بارداری شما به عنوان بارداری پرخطر شناخته می شود. متخصص زنان حاملگی شما را با دقت کنترل خواهد کرد. همچنین ممکن است برای بررسی وضعیت کودک شما سونوگرافی مکرر انجام دهند.
- کودک شما ممکن است در یک وضعیت شکاف مستقر شود ، به این معنی که کف پای یا پای آنها قبل از تولد رو به پایین است. ممکن است شما به آزمایشات دیگری احتیاج داشته باشید و احتمالاً از طریق زایمان سزارین، زایمان کنید.
رحم دوشاخ و دوقلوزایی:
امکان بارداری دو قلو با رحم دوشاخ وجود دارد و عوارض و خطرات در بارداری دوقلویی چند برابر می شود.
رحم دوشاخ ارثی است؟
ممکن است رحم دو شاخ جنبه ارثی هم داشته باشد ولی به این مفهوم نیست که اگه شما رحم دوشاخ دارید حتما مادر شما این مشکل را داشته است.