شناخت الگوهای قیمتی یکی از اولین مفاهیمی است، که معامله گران فنی از همان ابتدای شروع به کار در بازار سهام با آن مأنوس می شوند.الگوهای نموداری، بخش مهمی از تحلیل تکنیکال کلاسیک هستند و معامله گرانی که با استفاده از نمودار به خرید و فروش سهام می پردازند، باید با این الگوها آشنایی داشته باشند.یکی از بارزترین ویژگی های ابزار تحلیل تکنیکال، قابلیت تکرارپذیری آن هاست، به گونه ای که به راحتی می توان در هر نمودار و هر تایم فریم، آن ها را مشاهده نمود. الگوهای قیمتی می توانند به عنوان سیگنالی برای ورود، ابزار تایید و یا به منظور پیش بینی جهت و میزان تحرکات قیمتی بازار، مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله بر اساس محبوبیت و میزان کارایی، ۵ مورد از قدرتمندترین الگوهای نموداری را با ذکر جزئیات مهم توضیح خواهیم داد.این الگوها به ترتیب عبارت اند از:
سر و شانه، مستطیل، کف و سقف دوقلو، کف و سقف سه قلو و پرچم.تشخیص این الگوها در نمودار، کمک می کند تا بازار را بهتر درک کرده و نسبت به حرکات قیمت در آینده، ذهنیت داشته باشیم. به طور کلی الگوهای قیمتی به دودسته ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم می شوند که الگوهای سر و شانه، سقف و کف دوقلو و سه قلو جزء بازگشتی ها و پرچم و مستطیل در دسته الگوهای ادامه دهنده قرار می گیرند. طبق بررسی های انجام شده از بین موارد مذکور، الگوی سر و شانه از منظر بسیاری از معامله گران، پرکاربردترین الگوی نموداری است. شناخت صحیح و درک عمیق این الگوها، منجر به این می شود که در معامله گری به دید وسیع تری دست یابید، که همین توانایی می تواند مسبب رشد سرمایه و موفقیت در بلندمدت باشد.
۱- سر و شانه
در این الگو، سر باید از شانه چپ و راست بزرگ تر باشد، شانه های چپ و راست بهتر است چه از نظر بازه قیمتی و چه از نظر بازه زمانی تفاوت فاحشی با یکدیگر نداشته باشند. به این معنی که اگر ۱ ماه طول کشیده است تا شانه چپ تشکیل شود، شانه راست نمی تواند ۵ روزه تشکیل شود. واضح است که در این صورت، ما الگو را اشتباه تشخیص داده ایم. اگر فرض کنیم طول شانه چپ از نظر قیمتی بسیار بلند باشد و مثلا ۵۰ تومان نوسان قیمت داشته شانه راست نمی تواند با نوسان قیمت ۵ تومانی تشکیل شود و مسلما الگویی تشکیل نمی شود.
زمانی که سر و شانه را مشاهده می کنیم، یک خط از شانه چپ به سمت شانه راست امتداد می دهیم. به گونه ای که خط به دونقطه ای که سر را تشکیل داده اند، برخورد داشته باشد. در این مرحله اگر قیمت از خط گردن گذر کند، امکان این که به اندازه فاصله خط گردن تا سر افزایش یا کاهش داشته باشد بسیار زیاد است.
2- سقف و کف دوقلو
این الگو نیز همانند الگوی سرشانه یک الگوی بازگشتی است، برای شناسایی این الگو کافی است الگوی همانند شکل زیر را در نمودارهای خود پیدا کنیم.
همان طور که مشاهده می کنید، در صورت وجود روند صعودی و ایجاد چنین الگویی، درصورتی که سهم از نقطه A به سمت پایین خارج شود و به بیان دیگر خط گردن را با حجم زیاد قطع کند، هدف قیمتی را به اندازه فاصله سقف الگو تا خط گردن خواهد داشت.
3- الگوی سقف و کف سه قلو
درصورتی که الگوی دوقلو در شکست سطوح قیمتی ناتوان باشد و فعل و انفعلات میان خریداران و فروشندگان دوباره به همان صورت تکرار شوند، الگوی نموداری مشاهده شده را کف و سقف سه قلو می نامند. معمولاً تشکیل این الگو در نمودار، نشانه بالقوه ای از احتمال تغییر روند بازار است. ازآنجا که این الگو در ابتدا کف و سقف دوقلو بوده است، پس ازلحاظ روانشناسی و خواص تکنیکالی شباهت بسیاری به آن داشته و الگوی بازگشتی محسوب می شود. فلسفه روانی این الگو، گویای سه بار تلاش ناموفق گروهی از معامله گران در راستای ادامه روند غالب بازار است. ازآنجا که تشکیل الگوی سه قلو زمان بیشتری طول می کشد، به همین دلیل می توان استنباط نمود که، سیگنال قدرتمندتری صادر کرده و درنتیجه قیمت در جهت شکست الگو، حرکت بیشتری داشته باشد. به طور مثال در الگوی کف سه قلو، پس از اینکه فروشندگان ناتوانی قیمت در شکست قله اول را مشاهده کنند، به این نتیجه می رسند که توان صعودی بازار کاملاً تخلیه شده و باید منتظر ادامه روند نزولی باشند. اما در ادامه و با رسیدن به سطح حمایتی، دوباره خریداران با ورود پول هوشمند به بازار موجب افزایش قیمت ها می شوند و اما این بار در آستانه مقاومت سخت ناشی از قله ها، با ورود خریداران جدید و افزایش قابل ملاحظه حجم معاملات در نقطه شکست، الگو تایید و روند جدیدی در نمودار شکل می گیرد. بارزترین نکته هنگام شکست نواحی نموداری این است که، بسیاری از فروشندگان با مشاهده حجم معاملات هنگام عبور از سطوح و زمان طولانی شکل گیری الگو، در صف خریداران قرار می گیرند. همانند الگوی قبل، پس از شکست انتظار می رود که، حداقل به اندازه فاصله کف و سقف الگو در نمودار، نوسان قیمتی داشته باشیم.
4-الگوی پرچم(FLAG)
این الگو، یکی از الگوهای ادامه دهنده در تحلیل تکنیکال است، یعنی سهم در مدار صعود وارد الگو پرچم شده و سپس با هدف مشخص قیمتی به حرکت خود ادامه می دهد.مشابه الگوی پرچم در روندهای نزولی نیز وجود دارد.
این الگو بعضی مواقع باعث تغییر روند در یک سهم خواهد شد! زمانی که سهم وارد الگو شده و به صورت عکس از الگو خارج شود، باعث تغییر روند می شود. در تصویر زیر نمونه اصلی برای یک پرچم را مشاهده می کنید، درصورتی که از نقطه A خارج شود، به صورت ادامه دهنده و درصورتی که از نقطه B خارج شود به صورت بازگشتی عمل می کند.
همان طور که در تصاویر زیر مشاهده می کنید، در بازه تعیین شده پرچم های متوالی و ادامه دهنده تشکیل شده است.
نکات و اهداف قیمتی:
الگوی پرچم از یک پرچم و دسته تشکیل شده استدر صورت شکست در ادامه روند به صورت الگوی ادامه دهنده و در غیر این صورت بازگشتی عمل می کند.هدف قیمتی اول به اندازه دسته پرچم و هدف قیمتی دوم به کانال شکل گرفتهطول پرچم نباید از ۵۰ درصد دسته پرچم در حالت ایده آل تجاوز کند.این الگو بیشتر در رالی ها (صعودها و یا نزول های متوالی) رخ می دهد.
پرچم برگشتی
5- الگوی مستطیل
این الگو نیز بسته به خروج سهم می تواند صعودی یا نزولی باشد، به نوعی كه طبق تصویر زیر سهم پس از عبور از محدوده مقاومتی توانسته به اندازه عرض مستطیل رشد کند.
