تحلیل بنیادی چیست؟

به روش تحلیل بنیادی، تحلیل ریشه ای، پایه ای و یا اساسی هم می گویند. همان طور که از اسم آن هم مشخص است، در این روش سرمایه گذار عوامل اصلی اثرگذار بر قیمت سهام شرکت را موردبررسی قرار داده و بر اساس آن، تصمیم گیری می کند که آیا سهام شرکت مذکور برای سرمایه گذاری مناسب است یا خیر؟ عوامل اثرگذار بر قیمت سهام به طورکلی عبارتند از سه دسته عوامل بر قیمت سهام یک شرکت تأثیرگذارند: الف. عوامل محیطی، ب. عوامل مرتبط با صنعت، ج. عوامل درونی شرکت در تحلیل بنیادی.

تحلیل الگو های کلاسیک تکنیکال

سرمایه گذار پس از بررسی و تحلیل عوامل سه گانه اثرگذار بر قیمت سهام یک شرکت، ارزش واقعی یا اصطلاح ارزش ذاتی سهام آن شرکت را تعیین می کند. سپس با مقایسه ارزش ذاتی سهام آن شرکت با قیمت فعلی آن در بورس، در خصوص خرید، فروش یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری می کند. طبیعتاً:

✔ اگر از دید سرمایه گذار، ارزش ذاتی سهم از قیمت فعلی آن سهم در بورس بیشتر باشد، آن سهم امکان رشد بیشتری دارد و بنابراین، برای خرید گزینه مناسبی است. به این حالت اصطلاحاً گفته می شود که سهم undervalue است.

✔ اگر از دید سرمایه گذار، ارزش ذاتی سهم از قیمت فعلی آن سهم در بورس کمتر باشد، بنابراین آن سهم اصطلاح گران بوده و نه تنها برای خرید مناسب نیست، بلکه اگر سرمایه گذار چنین سهمی را در اختیار داشته باشد، بهتر است آن را بفروشد. در این حالت اصطلاحاً گفته می شود که سهم overvalue است.

✔ اگر از دید سرمایه گذار ارزش ذاتی سهم با قیمت فعلی آن در بورس برابر است، بنابراین قیمت آن سهم اصطلاحاً منصفانه است و خرید یا فروش آن، سودی را نصیب سرمایه گذار نمی کند.

فرض کنید سهام شرکت الف در بورس در حال حاضر با قیمت ۲۵۰ تومان خریدوفروش می شود. سرمایه گذار با استفاده از روش تحلیل بنیادی ارزش واقعی سهام الف را محاسبه کرده و به این نتیجه می رسد که هر سهم این شرکت حداقل ۳۰۰ تومان ارزش دارد. در این حالت، سرمایه گذار نسبت به خرید سهام شرکت الف اقدام می کند، زیرا از دید وی، قیمت فعلی سهام این شرکت در بورس، در مقایسه با ارزش واقعی آن حداقل ۵۰ تومان ارزان تر است. حال اگر در همین مثال، سرمایه گذار پس از تحلیل قیمت سهام شرکت الف با روش بنیادی، به این نتیجه برسد که سهام این شرکت بیشتر از ۲۰۰ تومان ارزش ندارد، نه تنها از خرید سهام شرکت الف خودداری می کند، بلکه اگر این سهم را در سبد سرمایه گذاری خود داشته باشد، آن را خواهد فروخت.

تحلیل بنیادی بر دواصل بنا شده است

اصول کمی

اصول کمی قابل اندازه گیری هستند و شامل ویژگی های عددی در مورد یک عملیات تجاری هستند. این اصول از طریق صورت حساب های مالی شرکت، به دست می آیند. این صورت حساب ها، سود، درآمدهای کوتاه مدت، نقدینگی و سایر دارایی ها را نشان می دهند و چندین نام دارند. سه نوع صورت وضعیت های مالی که باید در نظر داشته باشید عبارت اند از ترازنامه، صورتحساب درآمد و صورت سود و زیان. ترازنامه توانایی شرکت را برای برقراری تعادل بین دارایی ها و میزان بدهی اش به سایر نهادهای مختلف را نشان می دهد. درحالی که صورت حساب درآمد، میزان درآمد و مخارج شرکت را در یک بازه زمانی مشخص نشان می دهد. شما از طریق این صورتحساب می توانید متوجه شوید که شرکت درآمدی کسب کرده است یا ازدست داده است. همچنین، میزان نقدینگی شرکت برای خرید هر آنچه که برای بهبود یا گسترش کسب وکار موردنیاز است، بامطالعه وضعیت نقدینگی شرکت قابل بررسی است.

با انجام تحلیل بنیادی کمی باید بتوانید تشخیص دهید که آیا شرکت پول سازی می کند یا نه. شرکت چه مقدار از هر دلاری را که به دست می آورد، سود می برد؟ آیا درآمد کوتاه مدت افزایش می یابد؟ حتی اگر یک شرکت به سوددهی رسیده باشد، نشانه حرکت روبه جلوی کمپانی و رشد مثبت آن در درآمد است. یک شرکت سالم باید بتواند بدهی خود را پرداخت کند.

اصول کیفی

علاوه بر مطالعه اعداد موجود در صورتحساب های مالی، شما باید جنبه های نامشخص کسب وکار را نیز تحلیل کنید. آیا می دانید مدل کسب وکار شرکت چیست؟ آیا با فعالیت های اصلی مجموعه آشنا هستید؟ یکی از مواردی که باید از آقای بافت یاد بگیریم این است که او هرگز در صنعت تکنولوژی سرمایه گذاری نمی کند زیرا در مورد فعالیت های این صنعت اطلاعاتی ندارد. یک سرمایه گذار باید در رابطه با صنعت و حوزه فعالیتی که تمایل به سرمایه گذاری دارد اطلاعات کافی داشته باشد. یکی دیگر از جنبه های مهم که باید در نظر گرفته شود، مزیت رقابتی است. زیرا این کاتالیزور است که موفقیت در درازمدت یک کسب وکار را هدایت می کند Michael Porter از مدرسه کسب وکار هاروارد بیان می کند که داشتن یک مزیت رقابتی پایدار با داشتن یک وضعیت رقابتی منحصربه فرد به دست می آید.

مفهوم ارزش ذاتی

یکی از مفروضات اولیه تحلیل بنیادی این است که قیمت بازار سهام، به طور کامل ارزش واقعی سهم را نشان نمی دهد. در مفاهیم بنیادی ارزش واقعی همان ارزش ذاتی است. برای مثال تصور کنید که قیمت خرید و فروش (قیمت بازار) سهمی ۲،۰۰۰ ریال باشد، پس از انجام تحلیل بنیادی ممکن است شما دریابید که ارزش ذاتی آن ۲،۵۰۰ ریال است و درنتیجه سهم پتانسیل رشد دارد.واضح است که شما سهمی را می خرید که به طور قابل توجهی کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله شدن باشد. این مورد سبب می شود تا دومین فرض تحلیل بنیادی را در نظر بگیریم که بیان می کند بازار در بلندمدت نسبت به تحلیل بنیادی واکنش نشان می دهد تا قیمت ها را به تعادل برساند.