پایان نامه چیست ؟
طبق تعریف پایان نامه «نوشته ای است که از راه تجزیه و تحلیل منطقی و انجام پژوهش و تحقیق های علمی اقدام به پاسخگویی با سوالی علمی می کنید.» این تعریف از پایان نامه جنبه تحقیقاتی و پژوهشی پایان نامه را نشان می دهد. افراد در شروع دوره های تحصیلی با انتخاب استاد راهنما شروع به انتخاب موضوع و انجام تحقیق برای نگارش پایان نامه می کنند. هنگامی که تحقیق و پژوهش انجام گرفت و نتایج خوبی از آن به دست آمد فرد اقدام به نگارش پایان نامه می کند که دارای اسلوب و ساختار خاص به خود می باشد که در مقاله آینده خود بیشتر آن را بررسی می کنیم. به طور خلاصه این ساختار شامل عنوان، چکیده، مقدمه، روش تحقیق، ارایه یافته ها و نتایج، نتیجه گیری پایان نامه و منابع و مآخذ می باشد. در نهایت فرد باید در جلسه دفاع پایان نامه یا تز دکتری خود حاضر شده و از پایان نامه و پژوهشی که انجام داده است دفاع کند.
ترتیب نگارش بخش های مختلف پایان نامه
هدف اصلی از نگارش پایان نامه، آشنایی دانشجو با فرایند نگارش و تدوین یک پژوهش یا مبحث علمی است. یک پایان نامه، شامل بخش های زیادی می باشد که بایستی با ترتیب تعیین شده برای آن نوشته شود. ساختار کلی پایان نامه در تمامی دانشگاه ها (آزاد، سراسری) مشابه هست اما ممکن است از لحاظ تعداد فصول اصلی در رشته های تحصیلی مختلف، متفاوت باشد. بنابراین قبل از اقدام به نگارش پایان نامه لازم است تا از دستورالعمل نگارش پایان نامه دانشگاه محل تحصیل خود مطلع شوید.
در این مطلب قصد داریم ترتیب صفحات پایان نامه و نحوه تایپ پایان نامه را برایتان توضیح دهیم.
الف) ترتیب صفحات نگارش پایان نامه
صفحات مقدماتی پایان نامه:
- صفحه سفید
- صفحه ی بسم ا…
- صفحه ی فارسی مشابه طرح روی جلد فارسی
- صفحه ی تأییدیه هیئت داوران (تصویب نامه)
- صفحه ی تقدیم
- صفحه ی سپاسگزاری
- چکیده فارسی
- صفحه ی فهرست مطالب
- صفحه ی فهرست جداول
- صفحه ی فهرست نمودارها
- صفحه ی فهرست اشکال
- صفحه ی فهرست نقشه ها
صفحات اصلی پایان نامه :
- فصل اول :مقدمه
- فصل دوم : ادبیات و بیشینه تحقیق
- فصل سوم : مواد و روش کار
- فصل چهارم : نتایج
- فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
- فهرست منابع
- پیوست ها
- چکیده انگلیسی
- صفحه ی انگلیسی مشابه طرح روی جلد انگلیسی
- صفحه سفید
صفحات مقدماتی پایان نامه
روی جلد: صفحه روی جلد، به دو زبان فارسی در جلد سمت راست و به زبان انگلیسی در جلد سمت چپ نوشته می شود که شامل آرم دانشگاه، نام و نام خانوادگی استاد راهنما و مشاور و نویسنده و تاریخ تهیه پایان نامه می باشد.
صفحه ی سفید: بعد و قبل از جلد پایان نامه یک صفحه سفید خالی قرار می گیرد.
صفحه ی بسم ا…: این صفحه بعد از صفحه سفید قرار می گیرد (بسم ا… در وسط صفحه) و بایستی به شکل ساده و مـشخص صفحه آرایی شود، از به کار بردن هرگونه کادر و تزئین در این صفحه خودداری شود.
صفحه ی فارسی مشابه طرح روی جلد فارسی: طرح فارسی روی جلد، عینا با همان ترتیب فاصله ها و قلم ها در این صفحه قرار می گیرد.
صفحه ی تأییدیه هیئت داوران (تصویب نامه): تصویب نامه با امضای استادان راهنما، مشاور، داور و معاونت پژوهشی در این صفحه قرار می گیرد.
صفحه ی تقدیم: این صفحه اختیاری است و نام فرد یا افرادی که پایان نامه به ایشان تقدیم می شود نوشته می شود.
صفحه ی سپاسگزاری: این صفحه اختیاری است. در این صفحه از افرادی که در انجام پایان نامه به نحو مؤثری همکاری نموده اند سپاسگزاری می شود.
صفحه ی فهرست مطالب: فهرست مطالب شامل چکیده، فصل ها و عنوان فصل ها، بخش ها و عنوان بخش ها، و همچنین زیر بخشها، فهرست منابع و چکیده انگلیسی می باشد. لازم است شماره صفحه در مقابل هر یک از عناوین فهرست مطالب قید شود. (طبق نمونه) صفحاتی که قبل از صفحه فهرست مطالب می آید در این صفحه ذکر نمی شود.
صفحه ی فهرست جدول ها: این صفحه شامل، عنوان، شماره و صفحه جدول های موجود در متن می باشد.
صفحه ی فهرست شکل ها و تصویرها: این صفحه شامل فهرست کلیه ی تصاویر، نمودارها و عکس های موجود در متن اسـت، کـه همگـی تحـت عنوان شکل آورده می شود.
صفحه ی فهرست نقشه ها: این صفحه شامل فهرست کلیه ی نقشه های موجود در متن است.
نحوه تايپ پايان نامه
- صفحه تنظیمی برای تايپ پايان نامه بايستی كاغذ A4 باشد.
- براي تايپ پايان نامه از نـرم افـزار 2003 Word بـه بـالا اسـتفاده شـود و مـتن اصـلي بـا قلـم 14 BNazanin باشد. متون انگليسي با قلم Roman12 New Times تايپ گردد.
- فاصله شروع خط تا لبه راست كاغذ 4 سانتيمتر، تا لبه بالاي كاغـذ 3 سـانتيمتر، لبـه پـايين و لبـه چـپ كاغذ5/2 سانتيمتر باشد. فاصله عنوان مطلب تا اولين سـطر نوشــته شـده 2 سانتيمـــتر و فاصـله بـين خطوط 1 سانتـــيمتر (Line Spacing: Exactly pt 29) باشد. اين فواصل براي خطوط در تمام مراحل تدوين پايـان نامـه اعم از نمودارها، جداول، فهرست، عكسها و غيره بايدرعايت گردد.
- معادل انگليسي لغات يا اصطلاحات فارسي كه براي اولين بار به كار مي رود به صورت زيرنـويس (فقط براي يكبار) در صفحه مربوطه درج شود.(حتي المقدور در متن پايان نامه از به كـار بـردن واژه هاي با الفباي انگليسي خودداري شود). زيرنويس ها زير يك خط كه به فاصله 5/2 سانتيمتر از لبـه چپ كاغذ و حداقل 3سانتيمتر از لبه پاييني و به طول مورد نياز رسم مي شود، نوشته شوند. . زيرنـويس هـا در هـر صـفحه بـا گذاردن شماره ي 2،1و.... در گوشه بالاي آخرين كلمه در متن مشخص شوند. درزيرنويس هـا فقـط معادل زبان خارجي لغات يا اصطلاحات فارسي نوشته شود. در صورت وجود توضيحات بيشـتر، بايـد در قسمت پي نوشت ها آورده شود.
عمده دلایل تهیه پایان نامه تحصیلی عبارتند از:
- یادگیری روش شناسی تحقیق؛
- توسعه نگرش علمی؛
- کسب موفقیت برای مطالعه ای جدی و عمیق و کسب تجربه علمی در حوزه موضوعی خاص؛
- کسب مهارت برای مطالعه نقّادانه و موشکافانه؛
- بهره مندی از اطلاعات جدیدتر؛
- شرط لازم برای دریافت مدرک تحصیلی؛
- انتشار نتایج پایان نامه به شکل مقاله پژوهشی در مجلات علمی و تخصصی.
قابلیت های این گونه منابع از نظر اطلاعاتی و پژوهشی، سبب شده است که پایان نامه ها را از دو دیدگاه در رشته های مختلف دانشگاهی و پژوهشی مورد توجه قرار دهند: یکی به عنوان مدرک مفید پژوهشی (به اعتبار متن تحقیق)؛ و دیگری به مثابه نوعی کتابشناسی تخصصی (به اعتبار فهرست مآخذ پایانی).
استفاده از پایان نامه تابع شرایط ویژه ای است زیرا، از لحاظ حقوقی، تکثیر و نقل از پایان نامه های تحصیلی بدون اجازه از صاحبان اثر (دانشجو و استاد راهنما) مجاز نیست. طبق قانون واسپاری، نسخه های محدودی به دانشکده محل تحصیل و کتابخانه مربوط ارائه می شود و در کتابخانه ها نیز سعی شده است از پایان نامه ها فقط در حد مطالعه در محل و احیاناً معدودی نقل قول با ذکر منبع و یا استفاده از منابع و مراجع معرفی شده و نهایتاً روبرداشت چکیده پایان نامه ها استفاده شود.
برگهای خارج از متن پایان نامه:
الف- برگهای ابتدای پایان نامه
برگ اول: فرم داخلی جلد به فارسی: این قسمت دقیقآ مطابق صفحه عمل شود.
برگ دوم: بسم ا…الرحمن الرحیم
برگ سوم: تقدیم، درصورت تمایل دانشجو می تواند پایان نامه خود را به شخصیتی و یا … تقدیم دارد.
برگ چهارم: تائیدیه هیئت داوران
برگ پنجم: اظهارنامه دانشجو
برگ بعد: حق چاپ و تکثیر و مالکیت بر نتایج (Copyright and ownership)
برگ بعد: قدردانی و تشکر: این متن عبارت است از قدردانی و تشکر از کلیه کسانی که دانشجو را در راه نیل به هدف کمک نموده اند.
برگ بعد: چکیده پایان نامه : هر پایان نامه باید با چکیده آغاز شود که عبارت است از بحث پیرامون موضوع پایان نامه ، شیوه های تحقیق و نتیجه کلي
برگ بعد: فهرست مطالب: هر پایان نامه باید دارای فهرت مطالب باشد معمولآ این قسمت شامل عنوان بخشهای پایان نامه همراه با شماره صفحه مربوطه است.
برگ بعد: فهرست جدولها و شکلها: دراین قسمت لیست جدولهاو شکلها باذکر دقیق عنوان ، شماره و صفحه مربوطه درج می شود.
برگ بعد: فهرست علائم و اختصارات
ب- برگهای انتهای پایان نامه
برگ اول: لیست مقالات ارائه شده
برگ بعدی: لیست مراجع و ماخذ
برگ بعدی: چکیده انگلیسی (ABSTRACT): این بخش حداکثر در یک صفحه ارائه شده و می تواند ترجمه چکیده فارسی باشد.
برگ بعدی: فرم داخل جلد به انگلیسی : این فرم دقیقآ ترجمه فرم داخل جلد فارسی در ابتدای پایان نامه می باشد.
در تایپ پایان نامه رعایت موارد زیر لازم می باشد:
- متن باید یک خط در میان تایپ شود. فاصله بین سطرهای متن یک سانتی متر باشد.
- تمامی متن پایان نامه باید توسط یک فونت تایپ شده باشد.البته عناوین اصلی و فرعی با فونتی بزرگتر از فونت متن تايپ شود.
- تمامی متن پایان نامه، معادلات ریاضی، علائم بکار برده شده می بایست بوسیله کامپیوتر تایپ شوند. متن يا فرمول دست نويس به هيچ عنوان پذيرفته نمي شود.
- تمامی جدولها و نمودارها می بایست کامپیوتری باشند.
- حاشیه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پایان نامه ۳ سانتی متر و حاشیه ای بالا و پائین نیز باید ۵/۲ سانتی متر باشند. اين دستور شامل متن، نمودارها و ديگر قسمتهاي پايان نامه نيز مي باشد.
- توصیه می شود پس از تایپ پایان نامه تکثیر در یک روی کاغذ A۴ انجام شود.
شکل کلی نگارش پایان نامه در ورق A۴ باید بصورت زیرباشد.
|
۳ cm |
|
۳ cm |
|
|
|
|
|
|
|
} ۲.۵ cm |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۱ cm |
|
|
|
|
|
} ۲.۵ cm |
رنگ جلد پایان نامه:
- رنگ جلد پایان نامه کارشناسی ارشد درکلیه دانشکده ها سبز سدری می باشد.
- رنگ جلد پایان نامه های دکتری در کلیه دانشکده ها مشکی می باشد.
ترتیب قرار گیری صفحات پایان نامه
