به گزارش سرویس مجله خانواده ساعدنیوز، لجبازی کودکان در غذا خوردن و از آن بدتر، غذا نخوردن، در بین کودکان (مخصوصاً کودکان 2 تا 7 ساله) کاملاً طبیعی است؛ منظورمان از طبیعی بودن این است که از هر 10 والدین، حداقل 9 تای آنها، حتی برای برهه زمانی کوتاهی هم که شده، با این مشکل روبه رو بوده اند.
لجبازی و بهانه‌گیری برای غذا خوردن علت‌های مختلفی دارد؛ بعضی از این علت‌ها جسمی‌اند و به بدن کودک و مشکلات و بیماری‌های آن بر می‌گردد، بعضی از علل هم ریشه رفتاری دارد.
یکی از دلایل لجبازی کودکان در غذا خوردن، خاطره بدی است که از آن غذای به‌خصوص دارند! اجازه دهید مثال بزنیم.
مثلاً فرض کنید کودک شما عاشق پیتزاست، ولی در یکی از از شب‌هایی که پیتزا خورده، دل درد گرفته است! خب این خاطره و تجربه بد در ذهن کودک می‌ماند و دفعه دیگر سراغ پیتزا نمی‌رود.
پس تجربه‌های منفی و بد قبلی مثل مسمومیت غذایی، طعم بدمزه غذا و… کودک را از امتحان دوباره آن غذا می‌ترساند.
کودکان تقریباً از سن 3، 4 سالگی حس استقلال را درک می‌کنند، آن را در رفتارهایشان بروز می‌دهند و دوست دارند در تمام تصمیماتشان بر اساس رای و نظر خودشان عمل کنند.
یکی از راه‌های نشان دادن استقلال‌طلبی کودکان، اعمال کنترل روی غذایی است که می‌خورند؛ از نوع غذا گرفته تا ظرفی که غذا در آن است!
خب طبیعتاً وقتی به کودک اجازه ندهید که حرف خودش را به کرسی بنشاند، لجبازی می کند.
هرچه فشار و اجبار کودک به خوردن غذا بیشتر باشد، لجبازی او هم بیشتر می‌شود! با مجبور کردن و دنبال کردن کودک برای خوردن غذا، کودک نه‌تنها از آن غذا متنفر می‌شود، بلکه در نخوردن آن مصمم‌تر هم می‌شود.
اتفاقات چند وقت اخیر زندگی‌تان را بررسی کنید و ببینید آیا کودک شما تغییر خاصی را تجربه کرده است؟ مثلاً شاید خواهر یا برادر جدیدی به خانواده آمده، به محله یا شهر جدیدی رفته اید، از دست دادن یکی از عزیزان کودک یا حیوان خانگی‌اش.
خیلی از کودکان با قرار گرفتن در چنین شرایط استرس‌زایی، اشتهایشان را موقتاً از دست می‌دهند و غذا نمی‌خورند یا نمی‌توانند که بخورند.
شما به‌عنوان والدینی که با کودکان بهانه‌گیر و بدغذا طرف هستید، برای غذا دادن به کودک‌تان چه کردید؟ بگذارید حدس بزنیم:
به کودک باج دادید (اگه غذاتو بخوری، بعدش بهت بستنی میدم!)
او را مقایسه و سرزنش کردید (ببین برادرت همیشه زودتر از همه غذاشو می‌خوره، پس تو چرا تو نمی‌خوری؟)
کودک را تنبیه می‌کنید (امشب خبری از تلویزیون تماشا کردن نیست، چون شام نخوردی)
به ابزار زور و اجبار متوسل می‌شوید! (تا دوتا لقمه دیگه نخوری، حق نداری از پای میز بلند بشی)
حواسش را پرت می‌کنید (کارتون بچه رئیس رو بذار بعد بیا غذاتو ببر جلوی تلویزیون بخور و کارتونتو تماشا کن)
این راه‌حل‌ها شاید در کوتاه مدت جواب بدهند، اما شک نکنید که در بلندمدت روی نحوه غذا خوردن و تغذیه کودک‌تان تاثیر منفی می‌گذارد.
این‌طوری بچه‌ها کنترلی روی زمان‌های گرسنگی و سیریشان ندارند و نمی‌توانند عادات سالمی در رابطه با غذا خوردن داشته باشند.
نتایج یک سری تحقیقات نشان داده که وقتی بچه‌ها در پروسه تهیه غذا، از خرید مواد اولیه گرفته تا پخت و سرو غذا کمک می‌کنند، هیجان و میل بیشتری برای خوردن آن غذا دارند.
به همین دلیل مهم است که از بچه‌ها در تهیه غذا کمک بگیرید. این کمک می‌تواند حتی در حد ترکیب کردن مواد با هم یا چیدن و جمع‌کردن سفره باشد.
بله! مشارکت دادن فرزندانتان می‌تواند فرایند آماده کردن غذا را برای شما کمی طولانی‌تر و خسته‌کننده کند، اما خب در عوض این‌طوری کودک‌تان بهتر غذا می‌خورد و این ارزشش را دارد.
شما با این کار، علاوه بر کاهش لجبازی کودکان در غذا خوردن، حس استقلال و کنترل‌گری را که گفتیم یکی از دلایل لجبازی است، در کودک ارضا می‌کنید.
اگر از آن دسته از والدینی هستید که بلافاصله بعد از غر زدن کودک برای غذا، دست به کار می‌شوید و غذای دیگری آماده می‌کنید، باید بگوییم این کار فقط باعث لجبازی شدید کودک می‌شود!
درک می‌کنیم که دیدن غذا نخوردن و گرسنه ماندن فرزندتان خوشایند نیست، اما اینکه هربار مجبور باشید به خاطر بهانه‌گیری کودک‌تان برای او غذایی جدا از غذای خانواده بپزید، کودک را لوس و متوقع بار می‌آورد و هیچ کمکی به درمان لجبازی کودکان نمی‌کند.
البته این قضیه درباره کودکانی که به مواد غذایی خاصی حساسیت دارند یا واقعاً نمی‌توانند آن غذا را بخورند صدق نمی‌کند.
همان‌طور که گفتیم، گاهی اوقات دلیل لجبازی کودکان در غذا خوردن، می‌تواند مربوط به مشکلات و سلامت جسمی آنها باشد. برای مثال ممکن است کودک به دلیل بیماری‌های گوارشی با خوردن یک‌سری غذاها حالش بد شود و در برابر خوردن آن مقاومت کند.
پس حتماً وضعیت سلامتی کودک را چک کنید و مطمئن شوید که مشکلی از این بابت وجود ندارد.
هرچند آوردن گوشی موبایل، اسباب بازی، تبلت و… سر میز غذا یا تماشای تلویزیون در طول خوردن وعده‌های غذایی، راهکاری برای ساکت و سرگرم نگه داشتن کودکان به نظر می‌رسد، اما راستش را بخواهید هم حواس کودک را از چیزی که می‌خورد پرت می‌کند، هم باعث می‌شود کودک علاقه‌ش را به غذا خوردن از دست بدهد.
برای تغییر این عادات از خودتان شروع کنید! اگر شما موقع غذا خوردن گوشی را کنار بگذارید، یک فضای آرام مهیا کنید و به جای این محرک‌ها، تمرکزتان را روی غذا خوردن و ارتباط و گفتگو با اعضای خانواده بگذارید، لجبازی کودکان در غذا خوردن هم کاهش چشمگیری خواهد داشت.
حتی اگر کودک‌تان یک غذا یا میان‌وعده را دوست دارد، تکرار بیش از حد آن غذا در طول هفته کودک را دل‌زده و بی‌میل می‌کند و نتیجه‌اش می‌شود بی‌اشتهایی، امتناع و لجبازی او در غذا خوردن.
پس تا جایی که ممکن است، برای وعده‌های غذایی کودکان (به‌خصوص بچه‌های دبستانی) وقت بگذارید و به آن تنوع بدهید. مثلاً شکل و ظاهر غذا را تغییر دهید، از تزئینات کودکانه، میوه‌ها و سبزیجات رنگی هم در بشقاب آنها استفاده کنید و اشتیاقشان را برای خوردن بیشتر کنید.
معمولاً نزدیک بودن زمان غذا خوردن به خواب کودک (چه قبل از خواب، چه بلافاصله بعد از بیدار شدن) باعث می‌شود که بچه‌ها بی‌حوصله، خواب‌آلود و بی‌قرار سر میز حاضر شوند و کلاً سرناسازگاری داشته باشند. پس تا جای ممکن بین غذا خوردن و خواب کودک حداقل یکی دو ساعت فاصله بیندازید.
خیالتان راحت، هیچ کودک لجبازی با اجبار و داد و بیداد کردن و فریاد کشیدن غذاخور نشده است! اتفاقاً برعکس، در غذا نخوردن مصرتر می‌شوند و هیچ لذتی هم از وعده‌های غذایی نمی‌برند.
به‌جای اجبار کودک به خوردن غذا، علت اصلی لجبازی را پیدا کنید و با برطرف کردن آن، کودک را به غذا خوردن تشویق کنید. مثلاً اگر بیمار است و اشتها ندارد، خیلی به او اصرار نکنید، با بهتر شدن علائم بیماری اشتهای کودک و میل به خوردن هم بر می‌گردد.
بچه‌ها عاشق تنقلات و هله‌هوله هستند و خیلی سخت می‌شود آنها را از خوردن این خوراکی‌ها محروم کرد.
از طرفی کودکان معده‌های کوچکی دارند و با خوردن کمی تنقلات خیلی زود پر می‌شود، جا برای خوردن وعده‌های اصلی نمی‌ماند و دیگر احساس گرسنگی نمی‌کنند.
بنابراین اگر کودک در خوردن تنقلات زیاده‌روی می‌کند، آنها را به مرور کم و حذف و میان‌وعده‌های سالم‌‌تری مثل میوه و سبزیجات را جایگزین آن کنید. این‌طوری هم کودک برای خوردن وعده‌های اصلی جا دارد، هم لج و لجبازی پیش نمی‌آید!
ممکن است لجبازی کودک شما برای غذا خوردن، به خاطر کم‌اشتهایی یا بی‌اشتهایی او باشد.
بسته به سبک تغذیه‌ای هر کودک، آنها ممکن است در ساعات مختلف روز، میل به غذای بیشتر یا کمتری داشته باشد. شاید دلیل غذا نخوردن کودک در وعده شام، پرخوری در وعده صبحانه یا ناهار باشد. این نوسانات در میزان اشتهای کودک طبیعی است و لازم نیست کودک در هر وعده غذایی حتماً غذا بخورد.
پس اگر کودک به شما می‌گوید که «گرسنه نیستم» بپذیرید و منتظر بمانید تا اشتهای کودک باز شود.
کنترل بیش از حد کودک موقع غذا خوردن، آنها را مضطرب می‌کند و باعث می‌شود عقب بکشند و در برابر غذا خوردن مقاومت کنند.
ظرف غذا را مدام به آنها نزدیک می‌کنید.
چشم از قاشق به قاشق غذایی که می‌خوردند بر نمی‌دارید.
دائم از غذا نخوردن یا کم خوردن آن ها صحبت می‌کنید.
سعی می‌کنید خودتان با قاشق به آنها غذا دهید.
شما باید اجازه دهید کودک خودش، با روش خودش و هر قدر که دوست دارد غذا بخورد.
منبع: سواد زندگی
