به گزارش سرویس مجله خودرو پایگاه خبری ساعدنیوز، انتخاب روغن موتور مناسب، یکی از حیاتیترین تصمیمات برای حفظ سلامت و افزایش طول عمر پیشرانه خودرو است. در میان انبوهی از استانداردها و درجههای گرانروی، دو گزینه 10W40 و 20W50 همواره جزو پرمصرفترین و در عین حال، گیجکنندهترین انتخابها برای رانندگان بودهاند. این دو روغن موتور، که هر یک برای شرایط آب و هوایی و مدلهای پیشرانه خاصی طراحی شدهاند، تفاوتهای کلیدی در عملکرد و ساختار دارند که نادیده گرفتن آنها میتواند به بهای آسیبهای جدی به موتور تمام شود. درک صحیح این تفاوتها نه تنها به شما کمک میکند تا انتخابی آگاهانه داشته باشید، بلکه در بهینهسازی مصرف سوخت و بهبود عملکرد کلی خودرو نیز تأثیرگذار است.
در این مقاله جامع، به صورت تخصصی و با زبانی ساده، به بررسی کامل فرق روغن موتور 10W40 با 20W50 میپردازیم. از تعریف گرانروی و مفهوم اعداد روی بطری روغن گرفته تا مقایسه عملکرد آنها در دماهای مختلف و شرایط گوناگون رانندگی، همه چیز را پوشش خواهیم داد تا شما با اطمینان کامل، روغن موتور ایدهآل برای وسیله نقلیه خود را انتخاب کنید.
برای درک تفاوت اصلی بین روغن موتور 10W40 و 20W50، ابتدا باید با مفهوم گرانروی (Viscosity) آشنا شویم. گرانروی به مقاومت یک سیال در برابر جاری شدن گفته میشود؛ به زبان سادهتر، میزان "غلظت" یا "رقیق بودن" روغن را نشان میدهد. انجمن مهندسین خودرو (SAE) برای دستهبندی روغن موتورها بر اساس گرانروی، استانداردی را تعریف کرده است که به صورت دو عدد و یک حرف "W" (مخفف Winter به معنی زمستان) نمایش داده میشود. عدد قبل از "W" نشاندهنده گرانروی روغن در دماهای پایین و هوای سرد است. هرچه این عدد کمتر باشد، روغن در هنگام استارت سرد روانتر بوده و سریعتر به اجزای حیاتی موتور میرسد که این امر سایش اولیه را به شدت کاهش میدهد.
عدد دوم که بعد از "W" قرار میگیرد، بیانگر گرانروی روغن در دمای کاری نرمال موتور (حدود 100 درجه سانتیگراد) است. این عدد نشان میدهد که روغن در حرارت بالا چقدر میتواند غلظت و خاصیت روانکاری خود را حفظ کند. عدد بزرگتر به معنای مقاومت بیشتر در برابر رقیق شدن در دمای بالا و ایجاد یک لایه محافظ ضخیمتر بین قطعات متحرک موتور است. بنابراین، یک روغن "چهارفصل" یا "مالتیگرید" مانند 10W40 یا 20W50، به گونهای طراحی شده که در طیف وسیعی از دماها، از استارت سرد زمستانی تا حرارت بالای تابستان، عملکرد مطلوبی داشته باشد.
روغن موتور 10W40 یک روغن مالتیگرید با تکنولوژی ساخت نیمهسنتتیک یا تمامسنتتیک است که برای طیف گستردهای از خودروهای مدرن و شرایط آب و هوایی طراحی شده است. عدد "10W" نشان میدهد که این روغن در دماهای پایین و لحظه استارت، نسبت به روغن 20W50 بسیار روانتر است. این ویژگی باعث میشود که روغن با سرعت بیشتری در مجاری موتور به گردش درآید و روانکاری اولیه قطعاتی مانند میللنگ، یاتاقانها و سوپاپها را سریعتر انجام دهد. این امر به ویژه در فصول سرد سال و در مناطقی با آب و هوای معتدل تا سردسیر، اهمیت بسزایی دارد و نقش کلیدی در کاهش استهلاک موتور در بلندمدت ایفا میکند.
از سوی دیگر، عدد "40" بیانگر این است که روغن در دمای کاری موتور، گرانروی مناسبی برای ایجاد یک لایه محافظ پایدار دارد. این روغن به دلیل اصطکاک داخلی کمتر، معمولاً به کاهش جزئی مصرف سوخت نیز کمک میکند. روغنهای 10W40 برای اکثر خودروهای سواری امروزی، به خصوص خودروهایی با تکنولوژی موتور جدیدتر مانند پژو 405 با موتور TU5 یا پرایدهای یورو 4، گزینهای ایدهآل و اغلب توصیه شده توسط کارخانه سازنده هستند. استفاده از این روغن به تمیز نگه داشتن موتور از رسوبات و لجن نیز کمک شایانی میکند.
روغن موتور 20W50 یک روغن مالتیگرید است که معمولاً با پایه معدنی (Mineral) یا در مواردی نیمهسنتتیک تولید میشود و نسبت به 10W40 از غلظت بیشتری در تمام شرایط دمایی برخوردار است. عدد "20W" نشاندهنده گرانروی بالاتر این روغن در هوای سرد است. این یعنی در لحظه استارت، زمان بیشتری طول میکشد تا روغن به تمام نقاط موتور برسد که این موضوع میتواند در آب و هوای بسیار سرد، فشار بیشتری به پمپ روغن وارد کرده و سایش اولیه را افزایش دهد. به همین دلیل، استفاده از آن در مناطق سردسیر یا برای خودروهایی که به صورت روزانه مسافتهای کوتاه را طی میکنند و موتور فرصت گرم شدن کامل را پیدا نمیکند، چندان توصیه نمیشود.
با این حال، نقطه قوت اصلی روغن 20W50 در عدد دوم آن یعنی "50" نهفته است. این عدد نشاندهنده مقاومت بسیار بالای روغن در برابر حرارت و حفظ غلظت در دماهای کاری شدید است. این ویژگی باعث میشود که 20W50 برای خودروهای قدیمیتر با تلورانس قطعات بیشتر، موتورهای تحت فشار و کارکرد بالا (مانند تاکسیها یا وانتبارها) و به ویژه برای استفاده در مناطق گرمسیر و فصول گرم سال، انتخابی بسیار مناسب باشد. این روغن یک لایه محافظ ضخیم و مقاوم ایجاد میکند که از تبخیر روغن (کم کردن روغن) در موتورهای با کارکرد بالا جلوگیری کرده و صدای کارکرد موتور را نیز تا حدودی کاهش میدهد. خودروهایی مانند پرایدهای قدیمی (کاربراتوری و انژکتوری معمولی) و پژو 405 با موتور GLX، سازگاری خوبی با این نوع روغن دارند.
ویژگی | روغن موتور 10W40 | روغن موتور 20W50 |
گرانروی در سرما | روانتر (عدد 10) | غلیظتر (عدد 20) |
گرانروی در گرما | غلظت کمتر (عدد 40) | غلظت بیشتر (عدد 50) |
استارت در هوای سرد | عملکرد بهتر و روانتر | عملکرد کندتر و فشار بیشتر |
مناسب برای آب و هوا | معتدل و سردسیر | گرمسیر و فصول گرم |
مناسب برای خودروها | خودروهای مدرن، یورو 4، موتور TU5 | خودروهای قدیمیتر، کارکرد بالا، موتور GLX |
مصرف سوخت | بهینهتر | مصرف کمی بالاتر |
محافظت در دمای بالا | خوب | عالی |
پایه روغن | عمدتاً نیمهسنتتیک و سنتتیک | عمدتاً معدنی |
انتخاب بین روغن موتور 10W40 و 20W50 کاملاً به مدل خودرو، سال ساخت، شرایط آب و هوایی منطقه و نوع کاربری شما بستگی دارد. به عنوان یک قاعده کلی، روغن 10W40 به دلیل روانکاری سریع در استارت سرد و کمک به بهینهسازی مصرف سوخت، برای خودروهای جدیدتر و مناطق معتدل تا سردسیر انتخاب هوشمندانهتری است. در مقابل، روغن 20W50 با ایجاد لایه محافظ ضخیمتر در دماهای بالا، گزینهای مطمئن برای خودروهای قدیمیتر، موتورهای با کارکرد بالا و رانندگی در مناطق گرمسیر محسوب میشود.
مهمترین توصیه همواره، مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو است. شرکت سازنده، بهترین و سازگارترین درجه گرانروی را برای پیشرانه طراحی شده مشخص کرده است. استفاده از روغن نامناسب، حتی از بهترین برندها، میتواند در درازمدت به جای محافظت، به موتور خودروی شما آسیب وارد کند. در نهایت، با درک تفاوتهای کلیدی که در این مقاله به آنها پرداخته شد، میتوانید با دیدی باز و آگاهانه، بهترین انتخاب را برای قلب تپنده وسیله نقلیه خود داشته باشید.
برای مشاهده سایر مطالب مربوط به مجله خودرو اینجا کلیک کنید
