شقاق مقعدی پارگی و شکاف در پوشش کانال مقعدی است، جایی که مدفوع از بدن خارج میشود. آنها دردناک هستند و ممکن است خونریزی کنند و باعث ناراحتی زیادی شوند که میتواند بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد.
بسیاری از شقاقهای مقعدی به خودی خود یا با تغییرات رژیم غذایی و درمانهای خانگی بهبود مییابند. اما، شقاقهای عمیقتر که ادامه مییابد ممکن است نیاز به درمان پزشکی توسط پزشک داشته باشد.
بر اساس مقاله منتشر شده در سایت کلینیک پایتخت:
درمان خانگی شقاق مقعدی در صورتی که کمتر از 6 هفته از شروع علائم بیماری گذشته باشد, ممکن است. اگر بیشتر از یک هفته است که علائم فیشر مقعدی را تجربه میکنید، توصیه میکنیم قبل از اقدام به هرگونه درمان اول به دکتر شقاق مراجعه کنید تا بیماری شما تشخیص داده شود. در غیر این صورت و اگر شقاق درمان نشود، زخم فیشر عمیق شده و دیگر به درمان خانگی جواب نمیدهد و نیازمند روشهای لیزر یا جراحی شقاق خواهد بود. درمان خانگی شقاق در چند هفته ابتدایی بروز این بیماری موثر است و در مراحل پیشرفتهتر (فیشر مزمن) تنها میتواند به افزایش سرعت روند درمان کمک کند.
در ادامه علائم و علل شایعتر شقاق مقعدی را توضیح میدهیم. همچنین راهحلهایی برای درمان شقاق توسط خودتان و همچنین نحوه جلوگیری از بازگشت آن ارائه داده شده است.
نشستن در وان آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه، دو یا سه بار در روز میتواند درد شقاق مقعد را تسکین دهد.
خوردن فیبر و نوشیدن آب، هم درد را کاهش داده و هم از شقاق مجدد جلوگیری می کند و باعث نرم شدن مدفوع و دفع آسان تر می شود.
به جای دستمال توالت، از دستمال مرطوب بدون الکل برای تمیز کردن ملایم پوست ناحیه اطراف مقعد پس از اجابت مزاج استفاده کنید.
شقاق مقعدی دردناک است، به این دلیل که فرد در حین بهبودی شقاق نیاز به اجابت مزاج هم دارد و همین باعث تشدید درد می شود. نرم نگه داشتن مدفوع و تسهیل خروج آن از بدن بسیار مهم است تا شقاق مقعد در اثر حجم زیاد یا زور زدن بیشتر تحریک نشود. روش های خودمراقبتی وجود دارد که میتواند به کاهش درد شقاق کمک کند و در عین حال اجازه دهد سریعتر بهبود یابد:
حمامهای سیتز وانهای پلاستیکی کوچکی هستند که در اکثر داروخانهها موجودند. وان را با چند اینچ آب گرم پر کنید، آن را روی صندلی توالت قرار دهید، سپس روی آن مینشینید و اجازه میدهید ناحیه مقعد در آب خیس بخورد.
دو یا سه بار در روز به مدت 10 تا 15 دقیقه در وان آب گرم بنشینید. اگرچه این کار روند بهبودی را تسریع نمیکند، اما میتواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از شقاق مقعد کمک کند.
در برخی موارد، نمک اپسوم یا سایر محصولات ممکن است به آب حمام سیتز اضافه شوند.
درمانهای موضعی و پمادها میتواند به تسکین ناحیه اطراف مقعد و تسکین درد شقاق مقعد کمک کند. پماد لیدوکائین بدون نسخه برای درد شقاق استفاده میشود. این کرم بیحسکننده میتواند درد حرکات روده را کمتر کند.
آکادمی تغذیه و رژیم غذایی www.eatright.org توصیه میکند که مردان و زنان بالغ به ترتیب حداقل 38 گرم و 25 گرم فیبر در روز دریافت کنند.
خوردن مقدار مناسب فیبر به جلوگیری از سفت شدن بیش از حد مدفوع و کنترل یبوست کمک میکند. همچنین از شل شدن بیش از حد مدفوع و ایجاد اسهال جلوگیری میکند. به ویژه فیبر نامحلول میتواند به نرم شدن مدفوع و بهبود هضم کمک کند. مدفوع نرم و راحت، فشار کمتری به شقاق وارد میکند و از تشدید آن جلوگیری میکند.
غذاهای پرفیبر:
غلات سبوسدار با فیبر بالا
غلات گندم خرد شده
پرک سبوس گندم
کراکر ویفری ساده چاودار
دانه کدو تنبل
سویا
لوبیا چشم بلبلی
انواع لوبیا، نخود، نخود فرنگی
عدس
کنگر فرنگی
آووکادو
همراه با خوردن فیبر بیشتر برای دفع آسان، باید از غذاهای خاصی که ممکن است باعث دردناکتر شدن مدفوع شوند نیز اجتناب کنید.
از غذاهای تند و تیز و فلفل خودداری کنید. هر غذا یا ادویهای که باعث گرما در دهان شود، میتواند برای شقاق مقعدی مانند آتش باشد.
آجیل، پاپ کورن و چیپس نیز میتواند مشکلساز باشد. این خوراکی ها سرشار از فیبر نامحلول با هضم دشوار هستند که باعث ایجاد مسیری ناهموار در دستگاه گوارش میشود و میتواند در برابر شقاق مقعدی احساس سوزش ایجاد کند.
اگر نمیتوانید فیبر کافی را از غذاهای موجود در رژیم غذایی خود دریافت کنید، یک مکمل فیبر مفید است. مکملهای فیبر به اشکال مختلفی عرضه میشوند، اما ترکیبات رایج آنها پسیلیوم، متیل سلولز و پلی کاربوفیل است.
برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند نفخ شکم و گاز معده مصرف مکملهای فیبر را به آرامی شروع کنید و به مرور زمان مقدار مصرف را افزایش دهید.
به نقل از سایت www.verywellhealth.com
Fiber supplements can be taken long-term. They are helpful in treating constipation and diarrhea, both of which can lead to anal fissures.
مکملهای فیبر را میتوان به مدت طولانی مصرف کرد. آنها در درمان یبوست و اسهال مفید هستند، که هر دو میتوانند منجر به شقاق مقعد شوند.
نرمکننده مدفوع با کشیدن آب بیشتر به دستگاه گوارش برای نرم کردن مدفوع، در جلوگیری از یبوست کمک میکند. این داروها عوارض جانبی کمی دارند و عموماً بیخطر تلقی میشوند.
نرمکنندههای مدفوع به شکل مایع، کپسول و قرص موجود هستند و با ملینها متفاوت اند. کثر افراد معمولاً حدود یک هفته از آنها استفاده میکنند.
برای درمان یبوست، باید تغییرات دیگری در سبک زندگی نیز ایجاد شود تا در نهایت بتوانید استفاده از نرمکنندههای مدفوع را متوقف کنید.
کم آبی بدن، میتواند به یبوست منجر شود. نوشیدن آب باعث نرم ماندن مدفوع و دفع آسانتر میشود. غذاهایی که آب زیادی دارند، مانند میوهها و سبزیجات، به میزان مصرف کلی آب شما نیز میافزایند:
کلم بروکلی
اسفناج
طالبی
فلفل دلمه ای
کرفس
گوجه فرنگی
هندوانه
خیار
کاهو
تمیز نگه داشتن مقعد پس از اجابت مزاج برای افرادی که شقاق دارند، ممکن است دردناک باشد. اگر پاک کردن مقعد باعث درد میشود، میتوانید از دوش دستی استفاده کنید.
دستمال مرطوب برای پوست حساس اطراف مقعد ملایمتر است. به جای دستمال توالت، دستمال مرطوب را امتحان کنید
اگر مستعد ابتلا به شقاق مقعد هستید، پیشگیری کلید اصلی است. اقداماتی که برای درمان شقاق مقعد انجام میشود، ممکن است در پیشگیری از آن نیز مفید باشد:
از زور زدن هنگام اجابت مزاج خودداری کنید. سعی کنید در حین اجابت مزاج آگاهانه عضلات کانال مقعد را شل کنید. این کار باعث کاهش فشار روی اسفنکتر و پیشگیری از شقاق می شود.
وقتی احساس نیاز به دفع مدفوع دارید، به دستشویی بروید. نگه داشتن مدفوع برای مدت طولانی باعث سختتر شدن دفع آن خواهد شد. از این کار اجتناب کنید.
برای رفتن به دستشویی طبق یک برنامه زمانی مشخص عمل کنید. این کار باعث منظم تر شدن حرکات روده خواهد شد. مخصوصا برای کسانی که یبوست مزمن یا سندرم روده تحریکپذیر (IBS) دارند.
شقاق مقعد زمانی ایجاد می شود که نوعی آسیب به کانال مقعد وارد شده باشد. این آسیب به پوشش مقعد منجر به علائم زیر میشود:
خونریزی
ناراحتی
درد هنگام اجابت مزاج
خون در مدفوع، روی دستمال بعد از پاک کردن یا در کاسه توالت باید توسط متخصص گوارش بررسی شود.
شقاق و پارگی در کانال مقعد میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما در افراد جوانتر، شایعتر است.
تصور بر این است که شقاق مقعدی ناشی از زور زدن برای دفع مدفوع است. با این حال، علت اصلی این بیماری تنش عضلات اسفنکتر مقعدی در نظر گرفته میشود. تنش بیش از حد میتواند منجر به شقاق شود که باعث درد، اسپاسم و تنش بیشتر میشود و یک چرخه مداوم ایجاد میکند.
شقاق مقعدی میتواند اولیه یا ثانویه باشد. شقاق مقعدی اولیه معمولاً خوشخیم است و به دلیل ترومای موضعی ایجاد میشود. علل شایع شقاق مقعدی اولیه عبارتند از:
زایمان، به خصوص پس از زایمان دشوار
اسهال مزمن
یبوست
مدفوع سفت
دخول
آسیب مکرر
شقاق مقعدی ثانویه معمولاً در اطراف مقعد یافت میشود و ممکن است چندین ترک و شکاف ایجاد شود. شقاق مقعدی ثانویه اغلب به دلیل یک علت زمینهای جدیتر مانند موارد زیر ایجاد میشود:
سرطان
بیماری کرون و التهاب روده
HIV/AIDS
کم کاری تیروئید
عفونتها
بیماری التهابی روده (IBD)، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
چاقی
جراحی قبلی مقعد
سفلیس
سل
