به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، سی ان ان در گزارشی مبسوط به بررسی تحول دیدگاه های امنیتی جی دی ونس در مواجهه با ایران پرداخته است:
وقتی رئیسجمهور دونالد ترامپ در ژانویه 2020 دستور حملهی نظامیای را صادر کرد که به کشته شدن ژنرال ایرانی قاسم سلیمانی انجامید، جیدی ونس در حاشیه قرار داشت — و نسبت به آن تردید داشت.
ونس، که در آن زمان سرمایهگذار مخاطرهپذیر و نویسنده بود، در برنامه تاکر کارلسون در شبکه فاکس نیوز گفت:
«همانطور که دو دولت قبلی آمریکا به طرق مختلف در خاورمیانه گرفتار شدند، این درگیری نیز خطر آن را دارد که آمریکا را دوباره برای چند سال — شاید حتی ده سال دیگر — بر خاورمیانه متمرکز کند، در حالی که چین در حال رشد در قدرت نظامی و اقتصادی است.»
پنج سال بعد، ونس که اکنون معاون رئیسجمهور است، به یکی از صریحترین حامیان تصمیم ترامپ برای بمباران سه تأسیسات هستهای با هدف نابودی برنامه هستهای تهران تبدیل شده — و او در اتاقی حضور داشت که این تصمیم در آن گرفته شد.
ونس روز بعد از حمله به ایران در برنامه "Meet the Press" شبکه NBC گفت:
«ما در حال جنگ با ایران نیستیم. ما با برنامه هستهای ایران در جنگ هستیم. این قرار نیست چیزی طولانی و فرسایشی باشد.»
تغییر موضع ونس در مورد مداخله نظامی آمریکا در ایران، هم بازتابی از منطق دولت درباره حملات ماه گذشته است — اینکه اقدام نظامی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای ضروری بود و اینکه یک کمپین بمباران محدود منجر به اعزام نیروهای زمینی نخواهد شد — و هم نشاندهنده جایگاه او در دولت دوم ترامپ به عنوان فردی است که میتواند هم برای واقعگرایان و هم برای جناح مداخلهگر حزب جمهوریخواه جذاب باشد.
به گفته مقامات کاخ سفید و منابع نزدیک به دولت، ونس جایگاه مهمی در حلقه تصمیمگیری دارد. اگرچه ترامپ تصمیم نهایی درباره هر سیاست دولتی را میگیرد، این منابع میگویند که او اغلب به دنبال دیدگاههای متنوع است. ونس کسی شناخته میشود که همیشه نظر صادقانه خود را در مورد هر موضوعی به ترامپ میگوید، وقتی از او خواسته شود.
«گاهی وقتی روابط عجیبی بین رئیسجمهور و معاونش میبینید، به این خاطر است که دیدگاهها یا اهداف آنها واقعاً با هم همراستا نیستند،» سناتور ایالت میزوری، اریک اشمیت، که در کنار ونس خدمت کرده و به دولت نزدیک است، گفت. «بین آنچه رئیسجمهور ترامپ میخواهد انجام دهد و دیدگاه جیدی ونس نسبت به جهان، هیچ فاصلهای وجود ندارد.»
عملکرد ونس به عنوان یک دیپلمات کلیدی و نماینده ارشد برای تبلیغ سیاست خارجی ترامپ، یکی از نشانههای متعددی است که نشان میدهد این سناتور و تفنگدار دریایی پیشین 40 ساله، جایگاه مهمی در دولت دوم ترامپ پیدا کرده است. هفته گذشته، ونس در کنگره حاضر شد تا از بسته عظیم کاهش مالیات و هزینههای ترامپ حمایت کند، رأی تعیینکننده را در سنا به نفع این طرح داد و آخرین دیدار را با سناتور جمهوریخواه مخالف، لیزا مورکاسکی، داشت پیش از آنکه او نیز از طرح حمایت کند.
منبعی آگاه از دیدگاههای ونس گفت که معاون رئیسجمهور همیشه شغل خود را — بهویژه در حوزه سیاست خارجی — کمک به رئیسجمهور با مشاورهای صادقانه دانسته است و تأکید کرد که ونس درک روشنی دارد از اینکه فقط یک نفر تصمیمگیر اصلی وجود دارد.
این منبع گفت: «او کسی است که بخشی از وظیفهاش را این میداند که هر آنچه دولت در یک زمان مشخص دنبال میکند، از جمله در سیاست خارجی، بهطور فعال تبلیغ کند.»
افراد نزدیک به ونس به سیانان گفتهاند که اگرچه معاون رئیسجمهور همچنان در سیاست خارجی واقعگرا و نسبت به مداخلات نظامی آمریکا در خارج محتاط است — که بخشی از آن ناشی از تجربهاش در جنگ عراق است — اما ونس مدتهاست هشدار داده که اگر لازم باشد، آمریکا باید برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، اقدام نظامی انجام دهد. به گفته آنها، حمایت ونس از حملات نظامی ترامپ بازتاب تهدید موجود است — نه تغییر در ایدئولوژی یا دیدگاه جهانی او.
منبعی نزدیک به ونس گفت: «او همیشه از منظر سیاست خارجی واقعگرایانه به مسائل نگاه کرده. برخلاف آنچه برخی گفتهاند، او منزویطلب نیست و همیشه سختگیرترین موضع را در برابر ایران داشته است.»
تا کنون، شرطبندی ترامپ بر اینکه بتواند وارد ایران شود و به سرعت خارج شود، نتیجه داده است. در حالی که میزان کامل تخریب برنامه هستهای ایران هنوز مشخص نیست، تهران در واکنش به حمله آمریکا، حملهای نمادین با پرتاب موشک به پایگاه هوایی آمریکا در قطر انجام داد. ترامپ در ادامه اسرائیل و ایران را تحت فشار قرار داد تا با آتشبس موافقت کنند و اکنون امیدوار است این پیشرفت را به توافق آتشبس میان اسرائیل و حماس نیز تعمیم دهد.
اما کارشناسان امنیت ملی هشدار میدهند که نگرانیای که احتمالاً به زودی پیش روی ترامپ و ونس خواهد بود، تصمیمگیری دوباره درباره اقدام نظامی علیه برنامه هستهای ایران است. هفته گذشته، ایران همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نهاد نظارتی سازمان ملل، را تعلیق کرد و مدیر این آژانس گفت که تهران میتواند غنیسازی اورانیوم را «در عرض چند ماه» از سر بگیرد.
علاوه بر این، بنیامین نتانیاهو نیز اشاره کرده که اسرائیل ممکن است اقدام نظامی بیشتری را دنبال کند یا حتی به تغییر رژیم در ایران فکر کند. جاستین لوگان، مدیر مطالعات دفاعی و سیاست خارجی در مؤسسه کاتو گفت:
«پیام عمومی آنها این است که ما این مسئله را فعلاً حل کردهایم. اما من فکر نمیکنم این مسئله خوابیده باشد،» لوگان درباره دولت ترامپ و ایران گفت. «با توجه به شناختی که از نتانیاهو داریم، باید نتیجه بگیریم که او قصد ندارد این مسئله را رها کند.»
برای سیاستمداران کهنهکار جمهوریخواه با رویکرد مداخلهگرانه مانند سناتور میچ مککانل، رهبر پیشین جمهوریخواهان در سنا، تصمیم ترامپ برای حمله به ایران، حرکتی بود در جهت فاصله گرفتن از جناح منزویگرای حزب، که ونس به آن تعلق دارد. مککانل در مصاحبهای با پولیتیکو در حالی که از اقدام ترامپ علیه ایران تمجید کرد، طعنهای هم به ونس زد.
او گفت: «او (ترامپ) در وزارت دفاع یک سری منزویطلب تند دارد — میشود گفت معاون رئیسجمهور در آن گروه است. هیچکدام از آنها تاریخ نخواندهاند.»
اما از نظر ونس، اقدام نظامی دولت چیزی است که او آن را «دکترین ترامپ» مینامد.
ونس در مراسمی برای جمعآوری کمکهای مالی حزب جمهوریخواه در اوهایو گفت:
«اول، باید یک منفعت مشخص برای آمریکا تعریف کنید، که در این مورد این است که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند. دوم، تلاش میکنید بهطور جدی و دیپلماتیک این مشکل را حل کنید. و سوم، اگر نتوانستید آن را دیپلماتیک حل کنید، از قدرت نظامی قاطع استفاده میکنید — و بعد قبل از آنکه درگیری به یک جنگ فرسایشی تبدیل شود، از آنجا میزنید بیرون.»
ونس در سال 2022 با پلتفرمی وارد سنا شد که شامل مخالفت با کمکهای بیشتر آمریکا به اوکراین بود — در زمانی که اکثر جمهوریخواهان از تأمین بودجه بیشتر برای کییف حمایت میکردند. ونس در آن زمان، و همچنان، استدلال میکرد که سیاست خارجی آمریکا باید تمرکز خود را از اروپا و خاورمیانه برداشته و به تهدید چین در آسیا معطوف کند.
ونس بهسرعت به مانعی برای میچ مککانل، رهبر وقت جمهوریخواهان در سنا، تبدیل شد؛ بهویژه زمانی که کنگره برای تصویب بستههای کمک بیشتر به اوکراین با مشکل مواجه بود.
او در سال 2023 با انتشار یادداشتی در والاستریت ژورنال از ترامپ حمایت کرد و او را ستود، چرا که به گفتهاش «هیچ جنگی را آغاز نکرد» در طول دوران ریاستجمهوریاش. ونس معمولاً با جناح منزویطلب حزب جمهوریخواه همسو بوده است؛ جناحی که شامل متحدان ترامپ مانند استیو بنن و تاکر کارلسون میشود (گرچه مخالفت کارلسون با اقدام نظامی آمریکا علیه ایران پیش از حملات، باعث شد ترامپ در شبکههای اجتماعی به او حمله کند).
زمانی که ترامپ ونس را به عنوان معاون خود انتخاب کرد، این انتخاب نشانهای از تداوم تغییر موضع حزب جمهوریخواه به سمت تردید درباره ادامه تأمین مالی جنگ اوکراین علیه روسیه بود. این تصمیم، پیروزیای برای جناح ترامپمحور حزب بود که با اندیشکدههای محافظهکار مانند «مؤسسه کلرمونت» همراستا است.
ونس در چندین مصاحبه گسترده در سال گذشته دیدگاه خود را درباره درگیری احتمالی با ایران تشریح کرد. او تأکید کرد که آمریکا باید برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای دست به اقدام بزند، اما در عین حال هشدار داد که منافع آمریکا و اسرائیل در خصوص درگیری با ایران الزاماً همراستا نیستند.
ونس سرانجام دیدگاه خود را درباره اقدام نظامی ترامپ در سال 2020 علیه قاسم سلیمانی نیز تغییر داد.
او در گفتوگو با شان هَنیتی در کنوانسیون حزب جمهوریخواه گفت:
«اگر قرار است به ایرانیها ضربه بزنی، باید محکم بزنی. و این دقیقاً کاری بود که ترامپ با حذف سلیمانی انجام داد. راستی، آن اقدام — مردم میگفتند باعث شروع یک جنگ بزرگ میشود — اما در واقع صلح آورد. در واقع ایرانیها را مهار کرد.»
در تابستان گذشته، ونس در مصاحبهای با مورگان اورتاگوس، که اکنون مشاور فرستاده ویژه استیو ویتکاف است، درباره متوقف کردن جاهطلبی هستهای ایران گفت:
«فکر میکنم باید واقعاً آماده باشیم که تا جای بسیار دوری پیش برویم برای جلوگیری از برداشته شدن گام نهایی توسط ایران، و اگر، خدای نکرده، آنها به آن نقطه برسند، باید آماده انجام اقدامات بسیار شدید هم باشیم.»
در ماه اکتبر، ونس در پادکستی با تیم دیلون — کمدینی که به ترامپ کمک کرد تا با جوانان ارتباط بگیرد — درباره احتمال جنگ میان اسرائیل و ایران مورد سؤال قرار گرفت.
ونس پاسخ داد:
«اسرائیل حق دفاع از خود را دارد. اما منافع آمریکا گاهی متفاوت خواهد بود. گاهی با هم همپوشانی داریم، اما گاهی منافعمان جداست. و من فکر میکنم منافع ما بهشدت در این است که وارد جنگ با ایران نشویم. چنین جنگی اتلاف شدید منابع خواهد بود. هزینه بسیار زیادی برای کشورمان خواهد داشت.»
مدت زیادی از سوگند خوردن ونس بهعنوان معاون رئیسجمهور نگذشته بود که صدای او در صحنه جهانی شنیده شد.
او در کنفرانس امنیتی مونیخ در ماه فوریه، به متحدان اروپایی تاخت و در سخنرانیای تند هشدار داد که بزرگترین تهدید علیه امنیت آنها از درون خودشان است، نه از سوی چین یا روسیه.
در همان ماه، ونس در دیداری پرتنش در دفتر بیضی کاخ سفید، خشم ترامپ را نسبت به رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، شعلهور کرد؛ زمانی که ونس از زلنسکی انتقاد کرد که «بهاندازه کافی قدردان ترامپ نبوده است.»
ونس همچنین در پشتصحنه، در تصمیمگیریهای سیاست خارجی نقش فعال داشت. در یک گروه چت رمزگذاریشده در اپلیکیشن سیگنال که میان مقامهای ارشد دولت ترامپ تشکیل شده بود، ونس با حمله نظامی علیه حوثیها — که در حال هدف گرفتن مسیرهای دریایی در دریای سرخ بودند — مخالفت کرد.
ونس نوشت:
«فکر میکنم داریم اشتباه میکنیم. قویترین دلیل برای انجام این کار، همانطور که رئیسجمهور گفت، این است که پیام ارسال شود. اما مطمئن نیستم رئیسجمهور آگاه باشد که این اقدام چقدر با پیامش درباره اروپا در تناقض است.»
او در ادامه افزود:
«واقعاً از این بدم میآید که دوباره داریم اروپا را نجات میدهیم.»
یکی از دیپلماتهای اروپایی به شبکه CNN گفت که سخنرانی ونس در مونیخ در محافل دیپلماتیک بیشتر جنبه نمایشی داشت. اما اظهاراتش در گروه پیامرسان سیگنال باعث شد زنگ خطر برای متحدان آمریکا به صدا درآید — اینکه حرفهای ونس فقط شعار سیاسی نیست، بلکه واقعاً بازتاب نگاه او به جهان است.
اما همانطور که اما اشفورد، عضو ارشد اندیشکده مرکز استیمسون گفت:
«ونس واقعاً دارد سعی میکند یک چارچوب و هویت جدید برای سیاست خارجی جمهوریخواهان بسازد — چیزی که ترکیبی است از سیاستهای ترامپ، همراه با ویژگیهایی که کمی محدودکنندهتر و محافظهکارانهتر است.»
اشفورد میگوید بخشی از نفوذ ونس به تواناییاش در متمرکز کردن ترامپ بر برخی موضوعات خاص برمیگردد — مانند تحت فشار قرار دادن کشورهای ناتو برای افزایش هزینههای دفاعی.
او گفت:
«دفعه قبل (ترامپ) تا حدی میخواست این کار را بکند، اما اولویتش نبود. حالا اما، این مسئله برای ونس یک اولویت واقعی است، و بهنظر میرسد که این تفاوت خودش را نشان داده است.»
در آستانه حملات نظامی آمریکا به ایران در ماه گذشته، حملات نظامی اسرائیل علیه ایران باعث ایجاد شکافهایی میان جناحهای طرفدار ترامپ در حزب جمهوریخواه شد.
همزمان با بررسی گزینههای ترامپ برای حمله به ایران، ونس پستی طولانی در پلتفرم ایکس (X) منتشر کرد — پلتفرمی که او بهعنوان معاون رئیسجمهور بهطور فعال از آن استفاده میکند — و از منتقدان خواست که در این مورد به ترامپ اعتماد کنند، چرا که به گفته او، «ترامپ در این زمینه اعتماد مردم را بهدست آورده است.»
ونس در پشتصحنه نیز تلاش کرد تا متحدان نگران را آرام کند؛ کسانی که از کشیده شدن آمریکا به درگیری عمیقتری در خاورمیانه بیم داشتند. او به آنها اطمینان داد که اگر آمریکا تصمیم به حمله بگیرد، هدف صرفاً تخریب تأسیسات هستهای ایران خواهد بود — نه سرنگونی رژیم از طریق نیروی نظامی آمریکا.
پس از آنکه ایالات متحده سه تأسیسات هستهای را هدف قرار داد، ونس در برنامه Meet the Press نیز همین رویکرد را تکرار کرد. او گفت که دغدغه کسانی را که از مداخله نظامی دیگر در خاورمیانه بیم دارند، درک میکند — اما تأکید کرد که ترامپ اشتباهات رؤسایجمهور گذشته را تکرار نخواهد کرد.
ونس گفت:
«من کاملاً با آمریکاییهایی که بعد از 25 سال درگیریهای خارجی در خاورمیانه خسته شدهاند، همدلی میکنم. نگرانیشان را میفهمم، اما تفاوت اینجاست: آن موقع ما رؤسایجمهور احمقی داشتیم. حالا اما، رئیسی داریم که واقعاً میداند چگونه اهداف امنیت ملی آمریکا را محقق کند.»
سناتور اریک اشمیت نیز از عملکرد ونس و ترامپ دفاع کرد و گفت آنها در شرایطی دشوار، راهحل متعادلی اتخاذ کردهاند.
او گفت:
«در واشنگتن درخواستهای زیادی وجود داشت که ما را بیشتر درگیر [درگیریهای خاورمیانه] کند، اما رئیسجمهور ترامپ و معاونش ونس خیلی هوشمندانه عمل کردند و با خویشتنداری، کاری که لازم بود را برای نابود کردن برنامه هستهای انجام دادند — بدون اینکه وارد یک جنگ خارجی بشوند.»
اشمیت در ادامه افزود:
«چنین عملکردی را از هیچکدام از دو حزب در سالهای گذشته ندیدهاید.»
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
