به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از سی ان ان، با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال 2024، نگاهها بار دیگر به سمت دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده معطوف شده است. در حالی که او در دوران ریاستجمهوریاش به اتخاذ سیاستهایی تند، یکجانبهگرا و اغلب جنجالبرانگیز شهرت داشت، اکنون بحرانهای جهانی فعلی میتوانند محک واقعی برای سنجش توانمندیهای او به عنوان یک رهبر جهانی باشند. مهمترین این بحرانها، دو نقطه داغ ژئوپلیتیک هستند: نوار غزه و اوکراین.
در جریان جنگ اسرائیل و حماس که از اکتبر 2023 شدت گرفته، ترامپ بارها موضعگیریهایی به سود اسرائیل داشته است. او در دوران ریاستجمهوری خود با انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و به رسمیت شناختن این شهر به عنوان پایتخت اسرائیل، خشم فلسطینیان و بخش عمدهای از جهان عرب را برانگیخت. حالا، اگر ترامپ بار دیگر به کاخ سفید بازگردد، رفتار او در برابر این بحران چه خواهد بود؟
از سویی، ترامپ همواره خود را حامی «صلح از طریق قدرت» معرفی کرده است؛ اما در عمل، سیاستهای او بیشتر به افزایش تنشها در منطقه منجر شده تا حل و فصل آنها. اگر او بخواهد همچنان بدون انعطاف، تنها از اسرائیل حمایت کند، نه تنها امیدی برای آشتی فلسطینی-اسرائیلی باقی نمیماند، بلکه احتمال درگیریهای گستردهتر در منطقه، از لبنان تا ایران، افزایش خواهد یافت.
از سوی دیگر، منتقدان ترامپ بر این باورند که او فاقد برنامهای جامع برای صلح در خاورمیانه است و بیشتر بر اساس منافع کوتاهمدت داخلی و انتخاباتی تصمیمگیری میکند. در نتیجه، بحران غزه میتواند آزمونی باشد تا نشان دهد آیا ترامپ قادر به شکل دادن به یک دیپلماسی مؤثر است یا همچنان بر طبل تقابل خواهد کوبید.
موضوع اوکراین نیز دیگر محور جدی سیاست خارجی آمریکاست. دونالد ترامپ بارها اعلام کرده که در صورت بازگشت به ریاستجمهوری، «در عرض 24 ساعت جنگ اوکراین را پایان خواهد داد»؛ ادعایی که از سوی تحلیلگران، یا غیرواقعبینانه یا خطرناک تعبیر شده است.
ترامپ روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین داشته و در دوران ریاستجمهوریاش از انتقاد صریح از روسیه خودداری کرده بود. او بارها ناتو را تضعیف کرده و از کشورهای اروپایی خواسته بود که هزینههای بیشتری برای امنیت خود بپردازند. اکنون نیز برخی بیم دارند که در صورت بازگشت ترامپ، حمایت آمریکا از اوکراین کاهش یافته یا حتی به معاملهای با روسیه منجر شود که حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را قربانی کند.
در این صورت، ترامپ به جای آنکه نقش رهبر دنیای آزاد را بازی کند، به مماشاتگر با یک قدرت مهاجم بدل خواهد شد؛ چیزی که دقیقاً برعکس نقش سنتی ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم است.
ترامپ همواره خود را «رهبر متفاوت» معرفی کرده است؛ کسی که برخلاف سیاستمداران مرسوم، حرفش را بیپرده میزند و به «معاملهگری» مشهور است. اما منتقدان این رفتار را پوپولیسم سیاسی و بیبرنامگی راهبردی تعبیر میکنند.
در شرایط کنونی جهان، ایالات متحده نه تنها باید بحرانها را مدیریت کند، بلکه باید بتواند ائتلافسازی جهانی، هدایت نهادهای چندجانبه و حمایت از اصول حقوق بشر و دموکراسی را در دستور کار قرار دهد. اما آیا ترامپ با نگاهی یکجانبهگر و منفعتطلب، واجد چنین ویژگیهایی هست؟
در صورتی که او به قدرت بازگردد و در مواجهه با دو بحران غزه و اوکراین به اتخاذ رویکردهای تند، منفعلانه یا معاملهگرانه بپردازد، این گمانه تقویت میشود که او نه یک رهبر جهانی، بلکه تنها یک «قلدر سیاسی» است که از ابزارهای دیپلماتیک تنها برای تثبیت قدرت شخصی خود استفاده میکند.
سیاست خارجی آمریکا همواره یکی از پایههای اصلی نظم جهانی بوده است. در دوران بایدن، گرچه چالشهایی نظیر خروج از افغانستان، افزایش تنش با چین و تورم جهانی وجود داشت، اما در مجموع آمریکا تلاش کرد تا نقش رهبری خود در ناتو، سازمان ملل و دیگر نهادهای بینالمللی را حفظ کند.
بازگشت ترامپ میتواند این نظم را دستخوش تغییراتی جدی کند؛ به ویژه اگر او تصمیم بگیرد از ناتو فاصله بگیرد، کمکها به اوکراین را قطع کند یا در مناقشه خاورمیانه بدون در نظر گرفتن منافع انسانی و بینالمللی، تنها به حمایت کور از یک طرف بپردازد.
این رویکرد میتواند نه تنها جایگاه اخلاقی و ژئوپلیتیک آمریکا را تضعیف کند، بلکه زمینهساز افزایش نفوذ چین، روسیه و دیگر قدرتهای غیرغربی در مناطق بحرانی شود.
بحرانهای غزه و اوکراین شاید برای بسیاری از مردم جهان، مصائب انسانی و تراژدیهایی هولناک باشند؛ اما برای سیاستمداری چون دونالد ترامپ، این دو بحران به صحنههایی برای آزمون رهبری بدل شدهاند. اینکه او در این میدانها چگونه عمل کند ـ یا وعده دهد عمل خواهد کرد ـ مشخص خواهد کرد که آیا او رهبر دورانهای بحرانی است یا تنها شخصیتی جنجالی و بیثبات که با ایجاد شکاف، تهدید و معاملههای یکجانبه، سیاست را با تجارت اشتباه گرفته است.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
