به گزارش سرویس جامعه ساعدنیوز به نقل از خبرگزازی فارس، «به پول فوری احتیاج دارم. داشتم تو فضای مجازی بیهدف میچرخیدم که چشمم به این صفحه خورد. من تا حالا تجربه این کار را نداشتم. به نظرتون خوبه تخمک اهدا کنم؟ هم ثواب داره و هم من به پول خوبی میرسم. اینطوری هم که میگویند، خیلی جراحی سختی نیست.» «چطور میشود این کار را کرد؟ منم پول لازمم. میشود راهنماییم کنید.» این کامنت برخی خانمها زیر پست صفحاتی است که تبلیغات اهدای تخمک در آن انجام میشود. صفحاتی که با پستهایی مثل «کار با درآمد بالا مخصوص خانمهای جوان؛ اهدای تخمک _اهدا جنین» «بانوان بین 25 تا 35 دارای فرزند با اهدای تخمک، 25 تا 30 میلیون دریافت کنید.» پیشنهاد کار برای خانمها دارند و آنها را ترغیب میکنند که هم به درآمد برسید و این وسط ثوابی هم نصیبتان شود. با یک سرچ خیلی ساده در اینستاگرام، تلگرام، دیوار و… به آگهیهایی میرسیم که خبر از یک شغل جدید میدهد، خرید و فروش تخمک که از قضا دنبالکنندههای کمی هم ندارند.
در این شغل اگر قد بلند، چشم رنگی و… باشند درآمد بیشتر میشود. در صورتی که به گفته نازنین محمد یاری متخصص زنان و زایمان و ناباروری «این جفای آشکار در حق زنانی است که نسبت به عوارض این موضوع آگاهی ندارند و دلالان و سودجویان این میان با نگاه ابزاری سلامتی آنها را برای همیشه به خطر میاندازند.»
اهدای تخمک از اواخر قرن بیستم به عنوان یک روش درمان ناباروری پدید آمد که اولین مورد موفقیتآمیز آن در سال 1983 میلادی انجام شد. رفته رفته این روش به عنوان گزینهای برای زوجین نابارور در دنیا مطرح شد که خانمهای زیر 45 سال در صورت تمایل میتوانند اقدام به این کار کنند که بهترین سن بین 21 تا 35 سالگی است. در ایران در دولت سیزدهم لایحهای با در نظر گرفتن مسائل فقهی و حقوقی برای اهدای تخمک تدوین شد اما همچنان به دلیل برخی مسائل روحی، حقوقی مثل ارث و… فعلا قانونی نشده است.
گردانندگان این صفحه با نوشتن جملههایی مثل «هدف ما ایجاد ارتباط رایگان به دور از دلالها و واسطهها بین اهداکنندگان و گیرندگان تخمک و رحم اجارهای میباشد» «به امید فرزندار شدن تمام خانوادههای ایرانی انشاا…» یا «با تخمکهایی که هرماه از دست میدهید میتوانید خانوادهای را شاد کنید» سعی میکنند خانمها به خصوص زنان نیازمند را ترغیب به اینکار کنند و با پیشنهاد دادن هزینههای مختلف آنها را به برخی مراکز ناباروری میکشانند. وقتی از ادمین صفحات درباره روند انجام جراحی و عوارض داروها میپرسیم، میگویند: «یک عمل سرپایی، بدون درد و عوارض است. 10 دقیقه بیهوشی در اتاق عمل دارد و در این مدت، پزشک با سرنگ، تخمکها را از بدن بر میدارد. داروهایش هم هیچ عوارضی ندارد.» یا «شما میتوانید بدون اینکه کسی مطلع شود به درآمد خوبی برسی.»
اینجا گریزی بزنیم به روند اهدای تخمک. وقتی زنی اقدام به اهدای تخمک میکند باید داروهایی برای متوقف کردن چرخه قاعدگیاش مصرف کند همچنین در کنار آن، داروهایی برای تحریک باروری و تخمدانها و تولید همزمان چند تخمک مصرف کند. به گفته محمدیاری، تزریق مکرر هورمون به بدن میتواند زمینهساز مشکلات عصبی، گوارشی، تهوع دائمی و احتباس مایعات در بدن شود. همچنین عوارضی مانند درد ناحیه پستانها و استرس پایدار همراه با کجخلقی برای اهداکننده دارد. برهمخوردن تعادل هورمونها از شایعترین عوارض این عمل است. کیستهای تخمدان بهدلیل همین نوسانات هورمونی ایجاد میشوند و درمان آنها نیازمند زمان و هزینه زیادی است. تحریک تخمدانها، گرگرفتگی، افزایش ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم از دیگر عوارض جبراننشدنی این عمل بهظاهر ساده است. به گفته بسیاری از متخصصان زنان و زایمان، زنان براساس شرایط جسمیشان گاهی نیاز دارند که بعد از این عمل چند روزی در بیمارستان بستری باشند.
محمدیاری اشاره میکند که به این موضوع نباید بهعنوان یک منبع درآمد نگاه شود، چراکه در صورت اهدای مکرر تخمک باید هزینه دریافتی از این عمل را خرج درمان بیماریهای پیدرپی خود کنند.» اما علاوه بر مشکلات جسمی و حتی روحی که اهدای تخمک برای خانمها ایجاد میکند چون این کار غیرقانونی است و اسمی از اهدا کننده جایی ثبت نمیشود؛ وقتی فردی به دفعات این کار را انجام دهد، به گفته فریبا رمضان فوق تخصص نازایی؛ بچههایی که به این روش متولد میشوند خواهر و برادرند و ممکن است که برای ازدواجشان در آینده مشکل به وجود آید.
هرجا که قانون نباشد یا قوانین و نظارت شفاف نباشند، پای سواستفادهگران و دلالان وسط میآید. مدتی است که اهدای تخمک هم مثل سایر موضوعات از دلالی بینصیب نبوده و تبدیل به تجارتی چراغ خاموش شده است که از آن به عنوان فرصت شغلی پردرآمد و مناسب یا کار در خانه برای خانمها یاد میکنند. اما نکته مهم این است که این سواستفادهگران در این بیقانونی، چشمشان را روی سلامتی خانمها بستهاند، جا پای متخصصان زنان و زایمان گذاشتهاند و نسخه برای خانمها میپیچند و آنها را تشویق به عمل پرخطر اهدای تخمک میکنند. عملی که گاهی منجر میشود تا آخر عمر با مادری خداحافظی کنند.