به گزارش سرویس آموزش پایگاه خبری ساعدنیوز، نگارش پایاننامه، یکی از مهمترین مراحل تحصیلی هر دانشجو به شمار میرود. در این میان، رعایت اصول نگارشی و ساختاری، نقشی حیاتی در اعتبار و خوانایی اثر شما ایفا میکند. فهرست نویسی پایان نامه، به ویژه ایجاد فهرستهای خودکار برای مطالب، جداول و اشکال در نرمافزار ورد، یکی از آن مهارتهای کلیدی است که نه تنها به کار شما ظاهری حرفهای میبخشد، بلکه با هر تغییر در متن، به سادگی بهروزرسانی شده و از خطاهای انسانی جلوگیری میکند. این مقاله، راهنمای کامل شما برای تسلط بر این بخش مهم از تدوین پایاننامه خواهد بود.
بسیاری از دانشجویان به دلیل عدم آشنایی، به روش دستی اقدام به ایجاد فهرست میکنند که با هر تغییر کوچک در متن یا شماره صفحات، مجبور به بازبینی و اصلاح کل فهرست میشوند. این کار علاوه بر اتلاف وقت، احتمال بروز خطا را به شدت افزایش میدهد.
مزایای استفاده از فهرست خودکار:
دقت بالا: شماره صفحات و عناوین به طور خودکار و بدون خطا درج میشوند.
صرفهجویی در زمان: با یک کلیک، کل فهرست بهروزرسانی میشود.
ظاهر حرفهای: ساختاری منسجم و استاندارد به پایاننامه شما میبخشد.
قابلیت کلیک (Clickable): در نسخه الکترونیکی (PDF)، خواننده میتواند با کلیک بر روی هر عنوان، به سرعت به بخش مورد نظر هدایت شود.
پایه و اساس یک فهرست خودکار، استفاده صحیح از استایلها برای تیترهای اصلی و فرعی است. ورد به صورت پیشفرض، استایلهایی با نامهای Heading 1, Heading 2, Heading 3 و... برای این منظور در نظر گرفته است.
انتخاب تیتر: ابتدا عنوان فصل یا بخش اصلی خود را در متن انتخاب کنید.
اعمال استایل: از تب Home، در بخش Styles، استایل Heading 1 را برای عناوین اصلی (مانند عنوان فصول) انتخاب کنید.
اعمال استایل به زیرعنوانها: برای تیترهای فرعیتر، به ترتیب از Heading 2، Heading 3 و... استفاده نمایید.
نکته: شما میتوانید با کلیک راست بر روی هر استایل و انتخاب گزینه Modify، فونت، اندازه، رنگ و سایر ویژگیهای ظاهری تیترهای خود را مطابق با شیوهنامه دانشگاهتان شخصیسازی کنید.
پس از آنکه تمام عناوین و تیترهای خود را با استایلهای مناسب مشخص کردید، زمان ایجاد فهرست اصلی فرا رسیده است.
به صفحهای که میخواهید فهرست مطالب در آن قرار گیرد بروید (معمولاً پس از صفحه عنوان و تقدیر).
از منوی بالای ورد، به تب References بروید.
بر روی گزینه Table of Contents کلیک کنید.
یکی از قالبهای آماده Automatic Table 1 یا Automatic Table 2 را انتخاب کنید.
مشاهده خواهید کرد که فهرست مطالب شما به همراه عناوین و شماره صفحات صحیح به صورت خودکار ایجاد میشود.
این فرآیند نیز شباهت زیادی به ایجاد فهرست مطالب دارد، با این تفاوت که به جای استایلها، از قابلیت Caption استفاده میشود.
درج عنوان (Caption) برای شکل یا جدول:
بر روی شکل یا جدول مورد نظر خود کلیک راست کرده و گزینه Insert Caption را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده، از قسمت Label، گزینه "شکل" یا "جدول" را انتخاب کنید. اگر این برچسبها به فارسی وجود نداشتند، با کلیک بر روی New Label، آنها را ایجاد کنید.
پس از برچسب، عنوان شکل یا جدول خود را تایپ کرده و OK را بزنید. این کار را برای تمامی اشکال و جداول تکرار کنید.
ایجاد فهرست:
به صفحه اختصاص داده شده برای فهرست اشکال یا جداول بروید.
به تب References مراجعه کنید.
این بار بر روی Insert Table of Figures کلیک کنید.
در پنجره باز شده، از قسمت Caption label، مشخص کنید که میخواهید فهرست "شکل" ها را ایجاد کنید یا "جدول" ها.
با زدن دکمه OK، فهرست مورد نظر شما به صورت خودکار ساخته میشود.
مهمترین مزیت این روش، سهولت در بهروزرسانی است. اگر متنی را به پایاننامه خود اضافه یا کم کردید و شماره صفحات تغییر کرد:
بر روی فهرست خود (مطالب، اشکال یا جداول) کلیک راست کنید.
گزینه Update Field را انتخاب نمایید.
در پنجره باز شده، گزینه Update entire table را برای اعمال تمام تغییرات (هم عناوین و هم شماره صفحات) انتخاب کرده و OK را بزنید.
فهرست نویسی صحیح و خودکار در ورد، بیش از آنکه یک مهارت فنی باشد، نشاندهنده دقت، نظم و احترام شما به خواننده و داوران است. با دنبال کردن مراحل ذکر شده در این راهنما، میتوانید با اطمینان کامل، یکی از بخشهای چالشبرانگیز تدوین پایاننامه را به شیوهای استاندارد و بهینه به انجام رسانید و تمرکز اصلی خود را بر محتوای علمی پژوهشتان معطوف کنید. به یاد داشته باشید که تسلط بر ابزارهای نگارشی، کیفیت ارائه نهایی شما را دوچندان خواهد کرد.
برای مشاهده سایر مطالب مرتبط با آموزش اینجا کلیک کنید
