احادیثی ناب درباره عفت و پاکدامنی
در روایات بسیاری، از عفت و پاکدامنی، به بالاترین شرافتها، نتیجه عقل، برترین عبادت و از کمال نعمت و به معنای خویشتن داری در کردار و گفتار تعبیر شده است.مطالعه تاریخ حیات بشر در دورترین زمانهای ذکر شده، همراه با نشانه هایی از تمسک همیشگی انسان به حفظ پاکی و احترام به عفت و پاکدامنی است. همه اینها و مراجعه به وجدان، گویای فطری بودن عفت طلبی انسان می باشد؛ یعنی:خداوند متعال، پاک بودن و پاک زیستن را در سرشت و نهاد بشر به ودیعت گذاشت.
تحلیل واژه عفاف:
«عفاف» با فتح حرف اول، از ریشه «عفت» است و لغت شناسان درباره آن گفته اند:
«واصله الاقتصار علی تناول الشی ء القلیل» یعنی: عفاف اکتفا ورزیدن به بهره مندی کم و شایسته است. و همچنین عفت را چنین معنا می کند «العفة حصول حالة للنفس تمتنع بها عن غلبة الشهوة» عفت پدید آمدن حالتی برای نفس است که به وسیله آن از افزون طلبی قوه شهوانیه جلوگیری می شود و همچنین در مجمع البحرین آمده است: «عف عن الشی ء ای امتنع عنه فهو عفیف» عفاف از چیزی ورزید، یعنی: از آن امتناع ورزید، پس او عفیف است. ابن منظور در لسان العرب در این باره می نویسد: «العفة: الکفّ عما لایحل و لایجمل»عفت: خویشتن داری از آن چه که حلال و زیبا نیست.
صاحب اقرب الموارد «عفت» را این گونه معنا نموده است: «عفّ الرجل: کفّ عمّا لایحلّ و لا یجمل قولاً او فعلاً و امتنع»عفاف ورزید، یعنی: در گفتار و کردار، از آنچه که حلال نیست، دوری جست و خویشتن داری نمود. همچنین در قاموس، «عفت» را به معنای کف و خودنگهداری از محرمات و زشتیها که با زیباگزینی منافات دارد، معنا می کند.
1- امام باقر عليه السلام:
فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ لَكُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُبْغِضُ اللَّعَّانَ السَّبَّابَ الطَّعَّانَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ السَّائِلَ الْمُلْحِفَ وَ يُحِبُّ الْحَيَّ الْحَلِيمَ الْعَفِيفَ الْمُتَعَفِّفَ.
درباره اين گفته خداوند كه «با مردم به زبان خوش سخن بگوييد» فرمود: بهترين سخنى كه دوست داريد مردم به شما بگويند، به آنها بگوييد، چرا كه خداوند، لعنت كننده، دشنام دهنده، زخمزبان زن بر مؤمنان، زشتگفتار، بدزبان و گداى سمج را دشمن مىدارد و با حيا و بردبار و عفيفِ پارسا را دوست دارد.
امالى(صدوق) ص 254 ، ح 4
2- پيامبر صلى الله عليه و آله:
عِفُّوا تَعِفُّ نِساؤُكُم؛
پاكدامن باشيد تا زنانتان پاكدامن باشند.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 553 ، ح 3
3- امام على عليه السلام:
صيانَةُ المَراَةِ اَنعَمُ لِحالِها وَ اَدوَمُ لِجَمالِها؛
محفوظ بودن زن، براى سلامتى اش مفيدتر است و زيبايى او را با دوامتر مى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 405 ، ح 9286
4- امام على عليه السلام:
عِفَّتُهُ (الرَّجُل) عَلى قدرِ غَيرَتِهِ؛
پاكدامنى مرد به اندازه غيرت اوست.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 477 ، حكمت47
5- پيامبر صلى الله عليه و آله:
إنَّ اللّهَ يُحِبُّ الحَيِىَّ الحَليمَ العَفيفَ المُتَعفِّفَ؛
خداوند انسان با حياىِ بردبارِ پاك دامنى را كه پاكدامنى مى ورزد، دوست دارد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 112، ح 8
6- پيامبر صلى الله عليه و آله:
اضْمَنُوا لِي سِتّاً مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَضْمَنْ لَكُمُ الْجَنَّةَ اصْدُقُوا إِذَا حَدَّثْتُمْ وَ أَوْفُوا إِذَا وَعَدْتُمْ وَ أَدُّوا إِذَا اؤْتُمِنْتُمْ وَ احْفَظُوا فُرُوجَكُمْ وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ وَ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ.
شش چيز را براى من ضمانت كنيد تا من بهشت را براى شما ضمانت كنم، راستى در گفتار، وفاى به عهد، بر گرداندن امانت، پاكدامنى، چشم بستن از گناه و نگه داشتن دست (از غير حلال).
کنز الفؤاد ج 2 ، ص 11 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج 74 ، ص 170
7- امام على عليه السلام:
العِفَّةُ رَأسُ كُلِّ خَيرٍ؛
عفّت، سرآمد هر خوبى است.
عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص 45 ، ح 1115
8- امام على عليه السلام:
العِفَّةُ أفضَلُ الفُتُوَّةِ؛
عفّت، برترين جوانمردى است.
غررالحکم و دررالکلم ص 37 ، ح 582
9- امام على عليه السلام:
اَصلُ المُروءَةِ الحَياءُ وَ ثَمَرَتُهَا العِفَّةُ؛
ريشه مردانگى حيا و ميوه اش پاكدامنى است.
عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص 112 ، ح 2449
10-امام على عليه السلام:
العَفافُ يَصونُ النَّفسَ و يُنَزِّهُها عَنِ الدَّنايا؛
عفّت، نفس را مصون مى دارد و آن را از پستيها دور نگه مى دارد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 256 ، ح 5420
11- امام علی علیه السلام:
أفضَلُ العِبادَةِ العَفافُ
برترین عبادت، پاکدامنی است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 468، ح 8
12- امام صادق علیه السلام:
عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ.
نسبت به زنان مردم عفت داشته باشید تا زنانتان عفیف بمانند.
کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص 554 ، ح 5
احادیثی پیرامون جایگاه زنان
