معرفی سوره فلق:
سوره فلق، سوره 113 قرآن و جزو چهارقل است. سوره فلق از سوره های مکی قرآن که در جزء سی ام قرار گرفته است. سوره فلق ۵ آیه، ۲۳ کلمه و ۷۳ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره های مُفصَّلات است. بیستمین سوره ای که بر پیامبر(ص) نازل شده است سوره فلق می باشد .
خداوند در این سوره به پیامبر (ص) دستور می دهد از هر شرّی به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاریکی شب، زنان افسونگر و شر حسودان.
برخی از مفسران اهل سنت گویند این سوره هنگامی نازل شد که مردی یهودی، پیامبر (ص) را سِحر کرد و پیامبر به سبب آن بیمار شد. پس از آمدن جبرئیل و نزول سوره فلق و ناس، آیاتی از آن بر پیامبر (ص) خوانده شد و او از بستر بیماری برخاست. برخی از عالمان شیعه به این سخن اشکال کرده اند و گفته اند سحر و جادو بر پیامبر (ص) اثر نمی کند.
نامگذاری سوره فلق:
این سوره را فَلَق نامیده اند که از آیه اول آن گرفته شده است. فلق به معنای صبح و سپیده دم است.نام دیگر این سوره، «مُعَوِّذَة» (پناه بردن) است که از واژه «عوذ: پناه بردن» در آیه اول گرفته شده است. سوره فلق و سوره ناس را مُعَوِّذَتین گویند. این دو سوره را به دلیل اینکه آنها را در مواقع احساس خطر می خوانند، مُشَقشَقَتَین نیز گفته اند.
دلیل نامگذاری سوره فلق
نام سوره فلق از اولین آیه آن گرفته شده است که به معنای صبح و سپیده دم می باشد. نام دیگر آن «مُعَوِّذَة» (پناه بردن) است که از واژه «عوذ:پناه بردن» در آیه اول گرفته شده است.سوره فلق و سوره ناس را مُعَوِّذَتین می گویند.
پیامبراکرم (ص) امام حسن(ع) و اما حسین (ع) را همواره با این دو سوره تعویذ می نمود و با قرائت این دو سوره دو فرزندش را در پناه خداوند قرار می داد.
این دو سوره را به دلیل اینکه آن ها را در مواقع احساس خطر می خوانند، مُشَقشَقَتَین نیز گفته اند.
اهمیت تلاوت سوره فلق و فضیلت آن
سوره فلق سوره صد و سیزدهم قرآن کریم در جزء سی و از سوره های کوتاه است. این سوره کوتاه با 5 آیه، 23 کلمه و 73 حرف، فضایل و برکات زیادی در دل خود جای داده است. سوره فلق یکی از سوره های مکی و در ترتیب نزول، بیستمین سوره ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. خداوند در این سوره به پیامبر (ص) دستور می دهد از هر شرّی به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاریکی شب، زنان افسونگر و شر حسودان.
به نظر برخی از مفسران اهل سنت، این سوره هنگامی نازل شد که مردی یهودی، با جادو کردن حضرت محمد (ص)، موجب بیماری ایشان شد. پس از آمدن جبرئیل و نزول سوره فلق و ناس، آیاتی از آن بر پیامبر (ص) خوانده شد و ایشان از بستر بیماری برخاستند. اما برخی از علمای شیعه این روایت را رد می کنند و می گویند که سحر و جادو بر پیامبر تاثیر ندارد.
متن و ترجمه سوره فلق:
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ حْمَـٰنِ الرَّ حِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ الْفَلَقِ
بگو: «پناه مى برم به پروردگار سپيده دم،
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ
از شرّ آنچه آفريده،
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
و از شرّ تاريكى چون فراگيرد،
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ
و از شرّ دمندگان افسون در گره ها،
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
و از شرّ [هر] حسود، آنگاه كه حسد ورزد.»
فضیلت سوره فلق
در کتاب شریف کافی روایتی از امام ابی الحسن (علیه السلام) وجود دارد که می فرمایند :اگر کسی در ایام کودکی، خود را در هر شب متعهد بداند که سوره های فلق و ناس هر یک را سه بار و توحید را صد بار و اگر توانایی ندارد، پنجاه بار تلاوت کند، خداوند بزرگ او را از هر ناراحتی، گرفتاری، تشنگی و... که دامن گیر کودکان می شود در امان می دارد، و او به سن کهولت خواهد رسید، اگر چنین تعهدی داشته باشد، یا کسی برای او تعهد نماید، تا روز مرگ محفوظ خواهد ماند.
در کتاب من لا یحضره الفقیه از قول ابی عبیده الحذا از امام ابو جعفر (علیه السلام) نقل شده است که فرمودند:هر کس در نماز وتر، سوره های معوذتین و توحید را تلاوت کند، به او گفته می شود:ای بنده خدا! بشارت باد تو را که خداوند نماز وتر تو را قبول کرده است.
همچنین در کتاب نسائی عقبة بن عامر گفته است:به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رفتم در حالی که آن حضرت بر مرکب سوار بود، دستم را روی پا های حضرتش گذاشتم و گفتم:ای رسول خدا! سوره های هود و یوسف را به من تعلیم نما، فرمود:بلیغ تر و رساتر از سوره فلق نخواهی یافت. عقبه در حدیث دیگری گفته است:بین راه جُحفه و ابواء باپیامبراکرم (ص) می رفتیم، باد سیاه و شدیدی به وجود آمد، رسول خدا شروع به قرائت سوره های فلق و ناس نمود و فرمود:ای عقبه! تو نیز این سوره ها را قرائت کن که این ها برای رفع بلا مثل و مانند ندارند. عقبه در ادامه می گوید:گاهی رسول خدا (ص) از این دو سوره در نماز هم بهره می گرفت.
برخی از فواید تلاوت سوره فلق در احادیث ائمه
در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است: هر کس دو سوره فلق و ناس را بخواند مانند این است که همه کتابهای پیامبران الهی را قرائت کرده باشد.
در کتاب خواص القرآن گفته شده است:هر کس سوره فلق را در هر شب و در هنگام خواب تلاوت کند، اجرش همچون پاداش کسی است که حج یا عمره به جا آورده و روزه گرفته است. سوره فلق امانی است از ناراحتی ها و چشم زخم امان می دارد.
امام صادق (ع) فرموده اند:هرگاه رسول خدا (ص) بی حال و یا بیمار می شد، دست های خود را باز می کرد و سوره های حمد، فلق و ناس را قرائت می نمود و چهره خود را با دستش مسح می کرد و بهبودی می یافت. روایتی وجود دارد که فردی به نام ثابت بن قیس بیمار شد، حضرت محمد (ص) ب عیادت او رفته و برای بهبودی اش سوره های فلق و ناس را قرائت کرد و بر او دمید و برای بهبود حال او دعا نمود و او شفا یافت.
در کتاب دعوات راوندی روایتی ازحضرت علی (ع) وجود دارد که فرموده اند : روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را عقرب گزید، حضرتش ظرف آب خواست و بر آن سوره های حمد، فلق و ناس را قرائت کرد و آنگاه مقداری از آن آب را آشامید، سپس درخواست نمک نمود و آن را در آب ریخت و مخلوط کرد و بر موضع درد پاشید که درد تسکین یافت.
در روایتی از امام صادق نقل شده است:لبید بن اعصم یهودی رسول خدا صلی الله علیخ وآله وسلم را سحر کرد و ایشات تحت تأثیر سحر بود مثلا وقتی می خواست از در برود در را نمی دید و با دست خود لمس می کرد. خداوند برای دفع سحر این دو سوره را نازل نمود. همچنین در روایتی دیگر فرموده اند که :هر کس در خواب ببیند که سوره فلق را قرائت می کند، از حیله زنان و سحر ساحران در امان است و روزی اش فراوان می شود.
در کتاب طب الائمه گفته شده است که امام رضا (ع) شخصی را دید که غش کرده بود، امام دستور داد ظرف آبی آوردند، بر آن ظرف سوره های حمد، فلق و ناس را تلاوت کرد و بر آن دمید، آنگاه دستور داد که آب ظرف را بر سر و صورت او بریزند. آب ریخته شد و او به هوش آمد.
در همین کتاب ذکر شده است که هر فردی سوره فلق را در هر شب از شب های ماه مبارک رمضان در نمازهای واجب یا مستحب خود قرائت کند، ثوابش مانند کسی است که در مکه روزه گرفته و نماز خوانده است و نیز مانند شخصی است که حج و عمره به جا آورده است. همچنین در بخشی دیگر آمده است که هر کس در خواب ببیند که سوره فلق را تلاوت می کند و یا کسی برای او قرائت می نماید، بشارتی است بر این که اوضاع چنین فردی خوب خواهد شد، ثروتش افزون می شود، بر مخالفانش پیروز می گردد و خیر بسیاری به او روی می آورد.
اَنَس خدمتکار حضرت محمد(ص) نیز می گوید: پیامبر اکرم(ص) مرکبی داشت که چموش بود، حضرت مرکب را در اصطبل بست و دستور داد که سوره های فلق و ناس را بر آن حیوان قرائت کنند، وقتی این کار صورت گرفت، مرکب هم آرام شد.
در کتاب لب اللباب نقل است که هر کس بر قرائت سوره فلق مداومت داشته باشد، سحر و جادوی دیگران در او کارساز نیست و سلامتی اش تضمین می گردد.
در روایتی از ابوسعید خدری که ترمذی نقل کرده است: پیش از نزول سوره های فلق و ناس، گاهی حضرت محمد(ص) دعا می کرد و نسبت به برخی امور به خداوند پناه می برد، اما پس از نزول این دو سوره، ایشان تنها به وسیله این دو سوره به این کار اقدام می کرد.
احادیثی پیرامون ازدواج
