علف چشمه چیست؟
علف چشمه گیاهی است سریع الرشد، آبی یا نیمه آبی و دائمی که در چشمه ها، آبهای باریک یا مرداب ها و معمولا در جریان های کند آب زلال می روید. علف چشمه بومی اروپا تا آسیای مرکزی بوده، ولی امروزه در بیشتر نقاط دنیا کشت و بهره برداری میشود. این گیاه در غالب نقاط ایران، از جمله مسیر کرج به چالوس، مناطق شمالی کشور، اطراف تهران، آذربایجان، شیراز و نواحی جنوبی کشور و سیستان رویش دارد. علف چشمه یکی از قدیمی ترین گیاهانی است که بشر با آن آشنا شده و به عنوان سبزی خوراکی از آن استفاده می کرده است. آثار طبی گذشته ایران نشان میدهد که علف چشمه را برای رشد و نمو کودکان استفاده می کردند. همچنین در ایران و یونان به سربازان توصیه می شده در رژیم خود از علف چشمه استفاده کنند، چرا که این گیاه حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مختلف و غنی است.
مواد مغذی علف چشمه
مهم ترین ترکیبات علف چشمه عبارتند از:
- اسانس، گلوکزیدها،
- پروتئین (با اسید آمینه های آرژینین، هیستیدین، لوسین، ایزولوسین، لیزین، ترئونین، فنیل آلانین، متیونین، تریپتوفان و والین)،
- اسیدفولیک و کومارینها.
هر ۱۰۰ گرم گیاه تازه حاوی مواد زیر است:
انرژی | 19 کیلو کالری |
آب | 93.2 گرم |
کربوهیدرات | 4 گرم |
قند | 2.7 گرم |
پروتئین | 0.7 گرم |
چربی | 0.31 گرم |
ویتامین B1 | 0.1 میلی گرم |
ویتامین B2 | 0.18 میلی گرم |
ویتامین B3 | 0.079 میلی گرم |
ویتامین B5 | 0.259 میلی گرم |
ویتامین B6 | 0.21 میلی گرم |
ویتامین C | 71.2 میلی گرم |
کلسیم | 163 میلی گرم |
آهن | 2.6 میلی گرم |
فواید گیاه علف چشمه
- علف چشمه كمبود ويتامين ث را جبران مي كند براي بيماري قند مفيد است.
- براي بيماري هاي پوستي، اگزما، خارش دستگاه تناسلي به صورت دم كرده مي توان استفاده كرد.
- بولاغ اوتی خاصیت نیروبخشی داشته و مصرف آن باعث طول عمر در افراد می شود.
- استفاده از آن به صورت خام، پایین آورنده قند خون است. جوشانده آن در تسکین ناراحتی های قلبی و ورم قوزک پا موثر است.
- بولاغ اوتی اشتهاآور خوبی محسوب می شود و در مادران شیرده، خاصیت شیر افزایی دارد و استفاده از آن به خانم هایی که دچار سرطان سینه هستند، توصیه می شود.
- این گیاه یکی از منابع طبیعی ید می باشد که حتی از بسیاری گیاهان دریایی هم غنی تر است.
- علف چشمه سرشار از کلروفیل است و به عنوان آنتی کسیدان و خنثی کننده رادیکال های آزاد تأثیر خوبی روی سرطان دارد.
- براي درمان رماتيسم مزمن از علف چشمه مانند سبزي يا دم كرده آن استفاده شود.
- کلروفیل همچنین حاوی مقدار فراوانی آنزیمهای گوارشی است که باعث سهولت هضم غذاهای سنگین (دیرهضم)، از جمله نشاسته و پروتئین می شوند. از طرفی، این آنزیم ها به عنوان کاتالیست باعث تجزیه غذا می شوند تا بدن بهتر بتواند ویتامین و املاح غذاها را جذب کند؛ به همین دلیل مصرف چندین شاخه علف چشمه به صورت تازه به همراه غذا بسیار خوب است.
- کلسیم موجود در این گیاه نیز برای جلوگیری از نرمی استخوان و دندانها و خونریزی لثه مفید است.
مضرات گیاه علف چشمه
- مصرف متعادل و در حد دارویی بولاغ اوتی عارضه جانبی ندارد؛ ولی مصرف بیش از اندازه ممکن است باعث تحریک، التهاب مخاط، زخم معده و نفروز (مشکلات کلیوی) شود.
- بولاغ اوتی در کودکان زیر چهار سال نباید استفاده شود. مصرف این گیاه در افراد معدودی ممکن است حالتی شبیه مسمومیت ایجاد کند.