گرگرفتگی و تعریق زنان یائسه
گرگرفتگی ها، احساس داغی ناگهانی که عمدتاً از طریق صورت، گردن و سینه پخش می شود.هنگامی که گرگرفتگی ها در شب رخ می دهند، عرق شبانه نیز رخ می دهد. تعریق زیاد زنان بعد از دوران یائسگی و احساس گرگرفتگی به دلیل تغییراتی است که در دیواره رگهای بدن زنان رخ می دهد.یائسگی مرحله ای از زندگی است که همه زنان آن را در میانسالی تجربه می کنند. این دوران زن را به لحاظ فیزیولوژیکی و روانی دچار بحران های عمیقی می کند.
علت گر گرفتگی بدن چیست؟
گر گرفتگی احساس گرما و حرارتی سریع و زودگذر است که در بعضی مواقع، با قرمزی و برافروختگی صورت و تعریق نیز همراه است. علت اصلی گر گرفتگی هنوز مشخص نیست، اما ممکن است با تغییر گردش خون در ارتباط باشد. گر گرفتگی زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونیِ نزدیک سطح پوست برای خنک شدن منبسط می شوند؛ به همین دلیل شما عرق می کنید. بعضی از خانم ها در این مواقع تپش قلب یا لرز هم دارند. گر گرفتگی همراه با تعرق می تواند در شب هم اتفاق بیفتد. به این حالت «تعرق شبانه» گفته می شود و خواب را سخت تر می کند.
پیشگیری از گر گرفتگیِ زمان یائسگی
برای جلوگیری از گر گرفتگیِ زمان یائسگی هیچ کاری نمی توان انجام داد، اما می توانید از انجام کارهایی که سبب تکرار یا تشدید گر گرفتگی می شود خودداری کنید. بعضی از عوامل مؤثر در گرگرفتگی در زیر آورده شده است:
- استرس؛
- کافئین؛
- الکل؛
- غذاهای تند؛
- لباس های تنگ؛
- حرارت؛
- سیگار کشیدن.
درمان گرگرفتگی چیست؟
شما می توانید درمورد استفاده از درمان های جایگزین هورمونی یا HRT با پزشک خود مشورت کنید، مدت زمان استفاده از این درمان محدود است، معمولا کمتر از ۵ سال. این روش درمانی سبب می شود تا از گرگرفتگی در بسیاری از خانم ها جلوگیری شود. علاوه براین می تواند به درمان سایر علائم یائسگی مانند خشکی واژن یا تغییرات خلق وخو کمک کند. اگر HRT را متوقف کنید ممکن است گرگرفتگی مجدد شروع شود. دوره های کوتاه مدت HRT خطراتی مانند لخته شدن خون و التهاب کیسه ی صفرا را به همراه دارد. درصورتی که HRT برای شما مؤثر نباشد، روش های دیگری برای تسکین گرگرفتگی به شما پیشنهاد می شود. لازم است تا قبل از مصرف هرنوع دارو (بدون نسخه) و مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
درمان های بدون نسخه
- کمپلکس ویتامین ب (B)؛
- ویتامین ای (E)؛
- ایبوپروفن.
درمان های تجویزی
- HRT؛
- دوز پایین داروهای افسردگی مانند فلوکسیتین (پروزاک)، پاروکسیتین (پاکسیل) یا ونلافاکسین (افکسور)؛
- کلونیدین (درمان فشار خون)؛
- گاباپنتین (درمان تشنج)؛
- بریسدل (ساختار پاروکسیتین مخصوص گرگرفتگی)؛
- دووآوی (نوعی استروژن است؛ ساختار بازودوکسیفین که برای درمان گرگرفتگی طراحی شده است).
درمان های خانگی گرگرفتگی و تعریق شبانه
دمای اتاق نباید بیش از 19 درجه سانتی گراد باشد: اگرچه تعریق های شبانه مربوط به عوامل هورمونی است و گرما تاثیر چندانی در قضیه ندارد، اما لازم است که دمای اتاق (حتی در زمستان نیز) بالای 19 درجه نباشد. توصیه می کنیم قبل از رفتن به رختخواب، در و پنجره را باز کنید تا هوای اتاق عوض شود. پارچه ی ملافه ها و رو بالشتی تان باید از جنس خوب (نخی وکتان) و بدون مواد مصنوعی (جنس نایلونی) باشد، چون مواد مصنوعی باعث تعریق بیشتر می شوند.
سویا و کتان: گیاهانی مانند سویا، میوه ی رازک، کتان و مریم گلی دارای فیتواستروژن هستند که به تسکین علائم یائسگی کمک می کند. البته باید حواستان باشد که میزان فیتواستروژن دریافتی نباید بیش از یک میلی گرم در ازای هر کیلوگرم وزن بدن باشد. به عنوان مثال اگر 60 کیلوگرم باشید، نباید روزانه بیش از 60 میلی گرم فیتواستروژن دریافت کنید، بویژه اگر در برنامه ی غذایی خود سویای زیادی مصرف می کنید. گیاه مریم گلی نیز برای کاهش تعریق بیش از حد مفید است. می توانید از دم کرده ی این گیاه میل کنید.
توصیه می کنیم این گیاهان را طبق دستور عطار امتحان کنید. اگر بعد از دو تا سه ماه هیچ تاثیر و بهبودی مشاهده نکردید،گیاه دیگری امتحان کنید، چون بدن هر کسی واکنش خاصی نسبت به گیاهان مختلف نشان می دهد.
فعال تر باشید: اگر از نظر جسمی و روحی فعال تر باشید، کمتر دچار علائم یائسگی خواهید شد. نتایج پژوهش ها نشان می دهد فعالیت های بدنی منظم می تواند باعث کاهش حالت گرگرفتگی و تعریق های شبانه شود.
مهم این است که شما به طور منظم فعالیت بدنی داشته باشید.بهتر است هر هفته حداقل سه مرتبه و به هر بار به مدت 30 دقیقه پیاده روی داشته باشید. سیگار را ترک کنید. مصرف دخانیات زمان شروع یائسگی را حداقل سه سال به جلو می اندازد و باعث تشدید علائم آن می شود.
در نوشیدن چای یا قهوه زیاده روی نکنید: نتایج پژوهشی که در سال 2014 و در مجله ی Menopause به چاپ رسیده است نشان می دهد که مصرف زیاد قهوه باعث افزایش حالت گرگرفتگی و تعریق شبانه در خانم های یائسه می شود.در واقع قهوه یک نوشیدنی داغ است که با سرعت زیاد دمای بدن را بالا می برد و حالت گر گرفتگی و تعریق شبانه را افزایش می دهد. البته باید بدانید که این نوشیدنی، بر خلاف الکل باعث ایجاد تغییر در میزان هورمون استروژن نمی شود.
گر گرفتگی: اگر از حالت گر گرفتگی رنج میبرید بهتر است از نوشیدنی چای داغ نیز بپرهیزید،به خاطر اینکه چای داغ باعث انبساط رگ ها شده و این حالت را تشدید می کند. با این حال، محققان به این نتیجه رسیده اند که کافئین می تواند باعث کاهش مشکلات مربوط به خلق و خو، بهبود حافظه و تمرکز در این دوره شود. بهترین کار، رعایت حد تعادل است. در کل برای پیشگیری از حالت گر گرفتگی و تعریق های شبانه بهتر است از مصرف نوشیدنی ها و غذاهای داغ و تند بپرهیزید.
درمان را از پیش از یائسگی آغاز کنید: تعریق شبانه مخصوص دوران یائسگی نیست، بلکه از دوره ی قبل از یائسگی شروع می شود. در واقع خانم ها هشت سال قبل از شروع دوره ی یائسگی و حتی گاهی از 35 یا 40 سالگی دچار مشکل تعریق شبانه می شوند. در چنین مواردی باید تا حد امکان از مصرف داروهای هورمونی جایگزین پرهیز کرد.
در عوض اگر نیازی به جلوگیری از بارداری باشد، استفاده از قرص های استرو-پروژستاتیو و یا پروژستاتیو به تنهایی، برای تنظیم عادت ماهانه (در صورت بروز فاصله های طولانی مدت) و کاهش علائم مفید خواهد بود. مصرف برخی مکمل ها و فیتواستروژن ها با دوز مناسب بنابه دستور پزشک متخصص نیز برای کاهش علائم و تعریق های شبانه کارساز است.
سخن پایانی
علت گرگرفتگی و تعریق شبانه در موارد نادری ممکن است به دلیل عفونت HIV و سل باشد. اگر گرگرفتگی و تعریق به قدری شدید است که زندگی تان را مختل کرده است حتما به پزشک مراجعه کنید تا پزشک با ارزیابی میزان هورمون و پیدا کردن علت آن بیماری شما را درمان کند.
