ساک حاملگی یکی از اولین علائم بارداری است که در سونوگرافی ترانس واژینال مشاهده می شود، سونوگرافی شکمی در اوایل بارداری بسیار کمتر احتمال نشان دادن ساک را دارد. ساک حاملگی در اصل یک کیسه ای است که رویان (مرحله ی پیش از جنینی) را در بر می گیرد و حاوی مایع آمنیوتیک است. قدم بعدی در سونوگرافی مشاهده ی کیسه زرده در ساک حاملگی است. کیسه زرده به عنوان تغذیه کننده ی رویان در حال رشد عمل می کند و معمولا در سنین 5 تا 6 هفته حاملگی با سونوگرافی ترانس واژینال قابل مشاهده است.اگر در حدود هفته پنجم بارداری ساک حاملگی رویت نشود، ممکن است به دلایل مختلفی باشد.
دلایل تشکیل نشدن ساک بارداری
ساک حاملگی یکی از اولین نشانه های بارداری است که می تواند در سونوگرافی واژینال و شکمی دیده شود. این ساک معمولا در سونوگرافی در هفته 5 حاملگی مشاهده می شود اما گاهی اوقات در سونوگرافی در هفته 3 حاملگی نیز قابل مشاهده است. قطر ساک حدود 2 تا 3 میلی متر است و لبه سفید و مرکزی روشن دارد.در صورتی که ساک حاملگی در سونوگرافی واژینال هفته ۵ بارداری مشاهده نشود؛ ممکن است به دلایل زیر روی داده باشد.
مراجعه زودتر از موعد
ساک حاملگی به طور معمول در سونوگرافی واژینال بین هفته سوم تا پنجم یا هنگامی که هورمون حاملگی hcg به ۱۵۰۰-۲۰۰۰ رسیده است، دیده می شود. در صورتی که بارداری از هفته پنجم گذشته و یا سطح هورمون اشاره شده از ۲۰۰۰ بالاتر باشد، تشکیل نشدن ساک حاملگی و عدم دیدن آن نشان از یک مشکل است. در غیر این صورت ممکن است سونوگرافی زودتر از موعد صورت گرفته و به علت اشتباه در محاسبه زمان بارداری این مورد رخ داده باشد که باید دوباره سونوگرافی چند هفته بعد انجام گیرد.
بارداری خارج از رحم
وقتی ساک حاملگی در رحم دیده نشد و تایم بارداری نیز درست محاسبه شده است ممکن است حاملگی خارج از رحم روی داده باشد. این نوع حاملگی می تواند برای مادر خطرناک بوده و مرگ وی را سبب شود. ولی معمولا عدم وجود ساک حاملگی به اشتباه در محاسبه تاریخ بارداری مرتبط است.در بارداری خارج رحمی تخمک بارور شده در دیواره رحم جایگزین نمی شود. تخمک باور برای رشد مناسب باید روی جداره رحم جای بگیرد. در این نوع بارداری تخمک در لوله فالوپ که مسیر انتقال تخمک به رحم است، گیر می کند و می تواند آسیب زیادی به این لوله بزند. در صورت درمان نشدن ممکن است پارگی لوله فالوپ روی داده و در ادامه خونریزی داخلی، شوک و حتی مرگ مادر اتفاق می افتد. از این رو بسیار اهمیت دارد که حاملگی خارج رحمی تشخیص داده شود.
پزشک می تواند حاملگی خارج رحمی را تشخیص داده و در صورت تایید بارداری را متوقف می کند تا مادر با مشکلی روبرو نشود. در صورتی که حاملگی خارج رحمی زودتر تشخیص داده شود، اورژانسی نشده و گزینه درمانی الزاما جراحی نخواهد بود. برای اطلاع از نشانه ها و علائم حاملگی خارج از رحم کلیک کنید.
احتمال سقط جنین
اگر شما علائمی مانند خونریزی های زودهنگام را مشاهده کردید یا علائم سقط جنین را داشتید، ممکن است که در سونوگرافی شما، ساک حاملگی دیده نشود و به اصطلاح بارداری شیمیایی رخ داده باشد یا اینکه بافت پیش از سونوگرافی از رحم خارج شده است. اگر سطح هورمون hCG پایین و در حال کاهش باشد و ساک حاملگی نیز مشاهده نشود، تقریبا می توان مطمئن بود که سقط جنین رخ داده است. همانند بارداری خارج از رحمی، برای سقط جنین نیز گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد.
حاملگی هتروتوپیک
در بیشتر موارد، تشخیص حاملگی درون رحمی به معنی عدم بارداری خارج رحمی می باشد. ولی از بین ۳۰۰۰ بارداری یک مورد ممکن است روی دهد که حاملگی داخل رحمی و خارج رحمی همزمان صورت گرفته باشد. به بیان دیگر یک بارداری دوقلو با یک جنین در درون رحم و یک جنین در لوله فالوپ. نام این پدیده حاملگی هتروتوپیک است.در سال های اخیر به دلیل ازدیاد لقاح مصنوعی و تجویز داروهای باروری، بارداری هتروتوپیک نیز بیشتر رخ می دهد. به این ترتیب زنانی که تحت درمان باروری بوده و لقاح مصنوعی انجام داده اند باید جهت تشخیص بارداری هتروتوپیک تحت نظارت باشند. در زنانی که تحت درمان باوری بوده اند وجود باوری درون رحمی معمولا به معنی بعید بودن بارداری خارج رحمی می باشد.
به طور کلی معمولا در صورت عدم مشاهده ساک بارداری، تشخیص دلیل آن در میان یکی از موارد بالا برای پزشک دشوار می باشد. از این رو حس نگرانی و اضطراب امری طبیعی است. اما به یاد داشته باشید که استرس دوران بارداری به شدت بر شرایط شما اثر می گذارد و برای کسب نتیجه بهتر باید استرس خود را کاهش دهید.احتمالا پزشک مجددا آزمایش میزان هورمون بارداری و سونوگرافی بعدی را برای چند هفته بعد تجویز می نماید تا به تشخیص دقیق برسد. حتی ممکن است تاریخ بارداری دقیق محاسبه نشده باشد و در سونوگرافی بعدی ساک حاملگی مشاهده شود. بنابراین جای نگرانی نیست.
اگر ساک حاملگی تشکیل نشد چکار کنم؟
معمولا در صورت عدم مشاهده ساک حاملگی، تشخیص علت آن در بین یکی از موارد بالا برای پزشک دشوار است. بنابراین، احساس نگرانی و اضطراب کاملا طبیعی است. ممکن است به شما گفته شود بارداری شما در محلی نامشخص رخ داده است که به سادگی نشان می دهد سونوگرافی ساک حاملگی را نشان نداده است، و پزشک مطمئن نیست آیا حاملگی خارج از رحم رخ داده است یا دچار سقط جنین شده اید و یا بارداری طبیعی است و سونوگرافی زود انجام شده است؟
به همین دلیل به احتمال زیاد، از شما خواسته می شود دوباره چند هفته بعد سونوگرافی را انجام دهید و سطح هورمون hCG مجددا بررسی می شود. این تست های تکراری پاسخ را روشن می کند. صبر کردن دشوار است، اما لازم است تا پزشک به تشخیص دقیق برسد. اگر به دلیل تاریخ اشتباه باشد که خب در سونوگرافی بعدی ساک حاملگی مشاهده می شود و جای نگرانی نیست اما اگر در سونوی بعدی هم ساک حاملگی مشاهده نشد متاسفانه دلیل آن یا سقط و یا بارداری خارج رحمی است که پزشک آن را تشخیص می دهد.
سخن آخر
معمولا زمانی که این اتفاق می افتد و ساک حاملگی مشاهده نمی شود اگر پزشک شما فردی دلسوز باشد می داند چگونه آن را بیان کند تا دو هفته آتی را که باید در انتظار سونوی بعدی باشید در آرامش بیشتری قرار بگیرید. به هر حال یادتان باشد استرس در دوران بارداری به شدت بر روی شرایط شما تاثیرگذار است و اگر می خواهید نتایج بهتری را کسب کنید باید سعی کنید استرس کمتری داشته باشید. این دو هفته را بیشتر با کسانی که دوستشان دارید وقت بگذرانید و از همسرتان بخواهید که شما را بیشتر درک کند. فیلم های خنده دار ببینید و موزیک های شاد گوش دهید و ادامه بارداری و سلامت فرزند خود را به خدا بسپارید.