علت تیک عصبی و درمان آن

تیک عصبی چیست؟

تیک های عصبی می تواند با رفتارهایی مثل بالا انداختن شانه،پلک زدن،تنگ کردن چشمها، تکانهای تند سر یا شانه، شکلک در آوردن یا چین دادن بینی دیده شود. در واقع تیک ها، حرکات بدنی یا صداهای کنترل نشده هستند و انواع مختلفی از تیک های عصبی وجود دارد. برخی افراد ممکن است تنها یک نوع تیک داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین تیک داشته باشند.

انواع تیک های عصبی

تیک های حرکتی:

تیک های عصبی که منجر به حرکات بدنی می شوند به عنوان "موتور تیک ها" شناخته می شوند.

• پلک زدن یا چرخاندن چشم ها.
• چین انداختن بینی و شکلک درآوردن.
• گاز گرفتن لب ها یا تکان دادن زبان ها.
• تکان دادن سر.
• چرخاندن گردن.
• چمباتمه زدن، خم شدن برای لمس کف اتاق.
• گاز گرفتن انگشت ها.
• بالا انداختن شانه ها
• لمس کردن افراد یا چیزهای دیگر.
• انجام حرکات و ژشت های خاص.

نکته : برخی اوقات تیک ها ممکن است به نظر عادی باشند، اما نمی توان آنها را کنترل کرد. برخی افراد می توانند یک تیک را برای مدتی کوتاه به تعویق بیاندازند، اما در نهایت میل به انجامش خیلی قوی می شود.

تیک های صدایی یا صوتی:

• سرفه
• خر خر کردن
• سر و صداهای حیوانات از قبیل واق واق کردن،
• خرناس
• فیش فیش کردن
• گلو را صاف کردن
• جیر جیر کردن
• تکرار یک صدا یا عبارت
• استفاده از کلمات و عبارات زننده و توهین آمیز (این امر غیر معمول است)

نکته : گاهی اوقات جریان عادی گفتار ممکن است قطع شود، یا تیک عصبی ممکن است در آغاز یک جمله به روش مشابه با لکنت رخ دهد.

علائم تیک عصبی

علائم این سندرم این است که چند تیک، همزمان با هم در بدن فرد اتفاق می افتاد؛ ممکن در زمانی که پلک های چشم فرد پرش دارد هم زمان دست های فرد شروع به لرزش و تکان خوردن کند و فرد شروع به ناخن خوردن بکند، اما ممکن است فقط یکی از اعضای بدن فرد پرش داشته باشد که به آن تیک عصبی می گویند.

علل سندروم تورت

علت دقیق سندروم تورت معلوم و مشخص نیست.شاید یک اختلال پیچیده و احتمالاً ناشی از ترکیب عوامل ارثی (ژنتیکی) و محیطی است. مواد شیمیایی که در مغز، ایمپالس های عصبی را منتقل می کنند (انتقال دهنده های عصبی)، از جمله دوپامین و سروتونین، ممکن است نقش ایفا کنند.

عوامل خطر سندرم تورت ، عبارتند از:

• تاریخچه و سابقه خانوادگی:
• داشتن سابقه خانوادگی سندرم تورت یا اختلالات عصبی دیگر می تواند خطر گسترش و رشد سندروم تورت را افزایش دهد.
• جنسیت:
• مردان در حدود سه تا چهار برابر بیشتر از خانم ها ریسک این سندرم را دارند.

درمان های تیک عصبی

درمان تیک های عصبی صورت بسته به نوع و شدت تیک متفاوت است. بسیاری از تیک ها از جمله تیک های گذرا بدون مداخله با گذر زمان از بین می روند. اما تیک هایی که در عملکرد فرد و زندگی او اختلال ایجاد می کنند ممکن است به درمان های جدی تر نیاز پیدا کنند.

درمان دارویی

داروهای تجویزی جهت درمان تیک های عصبی شامل داروهای اضطراب آلفا آدرنرژیک، داروهای ضد روان پریشی و مسدود کننده های دوپامین می شود. در موارد تکرار تیک ها پزشک ممکن است تزریق بوتاکس را توصیه کند تا بدینوسیله عضلات صورت تا چند ماه فلج شده و از بازگشت تیک ها به صورت جلوگیری کند. این داروها همچنین می توانند به درمان هر گونه از بیماری های زمینه ای که به تیک منجر می شوند از جمله سندروم توره یا اختلال کم توجهی – بیش فعالی (ADHD) کمک کنند.

روان درمانی

پزشک می تواند جلسات منظم روان درمانی که به شخص راه هایی را برای تغییر یا حذف تیک ها نشان می دهد تجویز کند. اصلاحات رفتاری و تکنیک های ترک عادت می تواند در از بین بردن این تیک ها موثر واقع شود. طی این فرآیند درمانگر به فرد کمک می کند زمان هایی که تیک اتفاق می افتد را تشخیص دهد. در این روش فرد تشویق می شود تا هنگامی که تیک اتفاق می افتد به جای تیک رفتار دیگری را جایگزین کند. با گذر زمان فرد به عملی عادت می کند که نسبت به تیک اختلال کمتری در زندگی او به وجود می آورد.

جراحی

بعضی از روش های جراحی می تواند در موارد شدید تیک های صورت مانند سندروم توره مفید باشد. یکی از این عمل های جراحی تحریک عمقی مغز (DBS) نامیده می شود. برخی دانشمندان بر این باورند که با اعمال الکترودها در مغز، جریان الکتریکی می تواند به بخش های خاصی از مغز برسد که ممکن است به تنظیم امواج مغزی و کاهش تیک ها کمک کند. یک مطالعه نشان داد که تحریک عمقی مغز به کاهش علائم سندروم توره کمک می کند اما تحقیقات بیشتری برای تعیین بهترین مناطق مغز جهت تحریک مورد نیاز است.

درمان های طبیعی

پزشکان همچنین ممکن است درمان طبیعی را برای تیک های عصبی صورت توصیه کنند. از آن جایی که استرس در ایجاد و تداوم تیک نقش دارد، درمان های طبیعی شامل کاهش استرس در زندگی فرد می شوند. از جمله اقدامات و فعالیت های کاهش دهنده استرس می توان به ورزش های سبک، بازی های خلاقانه، یوگا و مدیتیشن اشاره کرد. همچنین استراحت کافی و خواب کامل شبانه برای رفع استرس از اهمیت زیادی برخوردار است.

طب سنتی برای درمان تیک عصبی

باید تقویت کننده عصبی مانند سنبله طیب با عسل یک قاشق چایخوری صبح زود و گل بهار نارنج با عسل یک قاشق چایخوری اول مغرب مصرف کنند.چیزهای ترش و تندو تیز برایشان سم است و نباید مصرف شود.

پیشگیری از تیک های عصبی

از استرس، اضطراب و خستگی اجتناب کنید :

برای مثال سعی کنید یک فعالیت آرامش بخش و لذت بخش را داشته باشید (مانند ورزش یا سرگرمی).

از بیش از حد خسته شدن خودداری کنید :

سعی کنید هر زمان که ممکن است بخوابید. سعی کنید تیک کودک خود را نادیده بگیرید و زیاد به آن توجه نکنید - توجه به آنها ممکن است بدترشان کند. هنگامی که تیک کودکتان رخ می دهد، به او چیزی نگویید.

خیال کودکتان را راحت کنید که هیچ دلیلی ندارد که احساس شرمندگی کند. به افراد دیگر اجازه دهید تا با آن ها در ارتباط باشند.

اگر کودک شما در مدرسه مشکل پیدا کرد، با معلم او درباره راه های مقابله با مشکلش صحبت کنید. به عنوان مثال، اگر اجازه ترک کلاس را می خواهد، به او این اجازه را بدهند.

سخن پایانی

اغلب تیک های صورت موقت بوده و نیازی به درمان ندارند و با گذر زمان خود از بین می روند. اما در صورتی که تیک ها بیش از یک سال طول بکشد یا شدید و مداوم بوده و عضلات زیادی را درگیر کند مراجعه به پزشک برای دریافت درمان مناسب توصیه می شود.