نحوه رفرنس دهي در انجام پایان نامه و مقالات يكي از مهم ترين عوامل در كيفيت و اعتبار انجام پايان نامه است. رفرنس دهي در فصل دوم پايان نامه حرف اول را مي زند. در رفرنس دهي مقاله هم در قسمت مقدمه و پيشينه تحقيق از عوامل مهم براي اعتبار مقاله است. رفرنس دهي نشان مي دهد آيا جهت انجام پايان نامه چه مقالاتي خوانده شده است. مقالات اخير بررسي شده يا فقط مقالات قديمي آمده است. در بعضي پايان نامه ها بايد حتما مقالات جديد خوانده شود. در بعضي پايان نامه ها بايد مقالات قديمي هم حتما بررسي شود.
در فصل دوم پايان نامه تمام جداول ، نمودارها و عبارت ها بايد مشخص باشد از چه فردي است. يكي از مهم ترين عوامل جهت مقالات isi ، نحوه رفرنس دهي است. رفرنس مي تواند به صورت فاميل و سال آورده شود. رفرنس دهي مي تواند به صورت عدد در متن پايان نامه و مقاله آورده شود و آن عدد در مراجع بايد قيد شود. رفرنس دهی یعنی چه؟ مثلا ما میخواهیم یک کاری رو شروع بکنیم و می رویم تحقیق میکنیم و فلان فرد به ما یک چیزی را می گوید ، خیلی مهم است که این حرف را چه کسی زده است؟ یه مثلا یک حرفی در کدام کتاب آمده است؟ در کدام مقاله آمده است؟ در بحث های علمی رفرنس حرف اول را میزند ، ما در زندگی هم باید خیلی دقت بکنیم به رفرنس که مثلا یک حرف را چه کسی به من زده است؟ کسی که در کسب و کارش موفق بوده است یا کسی که هیچ سر رشته ای نداشته است؟ خودش فرد موفقی بوده است یا خیر؟ پس رفرنس دهی من هم باید معتبر باشد ، در بحث های علمی باید ببینید از چه مقاله ای این حرف آمده است؟ آیا این مقاله در ژورنال های معتبر چاپ شده است یا نه؟ باید ببینید چه کسی این حرف را زده؟ چه کسی به این نتیجه رسیده؟ پس رفرنس دقیقا یعنی همین ، باید دقت بکنید ببینید این رفرنس در چه زمانی گفته شده؟ آیا 10 سال پیش زده شده؟ آیا 20 سال پیش زده شده؟ یا همین تازگی؟ آیا آن مجله اعتبار دارد یا خیر؟ این ها همه تاثیرگذارند و اینکه چه فردی در چه سالی این حرف را زده می شود رفرنس! در نوشتن مقاله یا پایان نامه یکی از مهم ترین و تعیین کننده ترین موارد، ذکر منابع آنها و شیوه رفرنس نویسی است. رفرنس نویسی انواع گوناگونی دارد و معمولا هر دانشگاه یا هر مجله شیوه خاصی برای این کار دارد که بایستی در صورت نگارش مقاله یا پایان نامه و تز دکتری آن روش به خصوص را رعایت کنیم. یکی از روش های رفرنس نویسی ، روش apa است که در این مطلب قصد داریم شما را با رفرنس نویسی به روش apa آشنا کنیم.
رفرنس نویسی به روش apa چگونه است؟
رفرنس نویسی به روش apa یا همان American Psychological Association ، یک روش معمول و پرکاربرد برای معرفی منابع و یا استنادات بیوگرافیک است. در این روش که بر پایه نام نویسنده و تاریخ نوشته استوار است، در داخل متن و در کنار جملات مربوط به هر نوشته، نام نویسنده و تاریخ نگارش مقاله نوشته می شود. پایه های یک رفرنس نویسی درون متنی به روش apa به ترتیب زیر است:
- نام نویسنده یا نویسندگان و تاریخ چاپ نوشته مرجع را در متن خود بگنجانید.
- برای نوشتن نام نویسنده و تاریخ چاپ در مقابل هر جمله، از علامت پرانتز استفاده کنید.
به طور کلی، ساختار کلی استناد دهی به روش APA از روش زیر تبعیت میکند.
مواردی که در رفرنس نویسی به روش apa باید به آنها توجه کنید
- منابع را در یک صفحه جدید با عنوان “منابع” جمع آوری کنید.
- تمام منابع خود را در این لیست بدون توجه به نوع آنها (از قبیل مقاله، کتاب، منابع اینترنتی و…) به ترتیب حروف الفبا نام ببرید.
- ترتیب چیدن منابع بر حسب حروف الفبا بر اساس نام نویسنده مقاله است.
- در مورد منابعی که نام نویسنده آنها مشخص نیست، رده بندی بر حسب حروف الفبا را با توجه به اولین حرف از عنوان منبع مد نظر انجام دهید.
دلایلی که باعث برتري روش APA بر سایر روش هاي رفرنس نویسی است به شرح زیر است:
- توسط انجمن روان شناسان آمریکا (APA)معرفی شده است.
- موردقبول بسیاري از مجله ها و انجمن هاي علمی معتبر بین المللی است.
- به طور مداوم موردبازنگري قرار می گیرد
- با بسیاري از نرم افزارهاي مدیریت منابع علمی مانند EndNote سازگاراست.
- توسط بسیاري از پایگاه هاي اطلاعات علمی موردقبول واقع شده و در موقع جستجوي اطلاعات می توان اطلاعات را براساس آن دریافت کرد.
1) قواعد استناد درون متن
- براي استناد دهی درون متنی به مقاله مجله به ترتیب، نام خانوادگی نویسنده، ویرگول، سال انتشار، ویرگول، حرف ص، نقطه و شماره صفحه در داخل پرانتز ذکر میشود. مانند: (مرادي، 1389 ،ص. 78 ).
- لیکن در مورد منابعی که از اینترنت بازیابی میشوند نیازي به ذکر شماره صفحه نیست. ذکر نام پدیدآورنده و تاریخ انتشار اثر کفایت میکند. مانند: (وزارت علوم تحقیقات و فناوري، 1391 .)
- در صورتیکه تاریخ انتشار اثر در اینترنت وجود نداشت از کلمه بی تا استفاده میشود. مانند: (وزارت علوم تحقیقات و فناوري، بی تا).
- اگر تعداد مؤلفان بیش از سه نفر باشند، تنها نام خانوادگی نویسنده اول ذکر شده و از عبارت "و دیگران" استفاده میشود. مانند: (مرادي و دیگران، 1389 .75) .(فرشادي،1364 ،ص ص. 33-40 .)
- اگر به بیش از یک منبع در متن ارجاع داده شود اسامی و سال انتشار با نقطه ویرگول از هم جدا میشوند. مانند: (مرادي، 1389 ،ص.39؛ عابدي و دیگران، 1365 ،ص.49 .)
- اگر به چند اثر یک نویسنده ارجاع داده میشود، بعد از ذکر نویسنده و سال انتشار، دیگر سالها با نقطه ویرگول از هم متمایز میشوند، مانند: (باکلند، 1967؛ 1978؛ 1988 .)
- براي کتابهایی که به فارسی ترجمه شدهاند، نام مترجم به عنوان استناد درون متنی ذکر نمیشود و فقط نام خانوادگی نویسنده اصلی همراه با تاریخ انتشار اثر در داخل کشور خواهد آمد. مانند: (ویکري، 1379 ،ص. 79 .)
- اگر به یک منبع چند بار استناد داده میشود، لازم است هر بار نام نویسنده و سال انتشار ذکر گردد و از عبارت "همان" استفاده نشود. لازم به ذکر است که حتماً مشخصات کامل هر منبعی که در داخل متن بدان ارجاع داده شد باید در فهرست منابع، آورده شود.
- مطالبی که از طریق مکالمات تلفنی و پست الکترونیکی مبادله میشود، در فهرست منابع درج نخواهد شد؛ زیرا این منابع غیرقابل بازیابی توسط سایر افرادهستند. براي این منظور تنها از ارجاع درون متنی استفاده میشود. مانند: M. Burton (personal communication, August 1, 2009) رحمت اله فتاحی (ارتباط شخصی، آبان 2 ،1390 ).
2) استناد به کتاب
-
کتاب انگلیسی (یک نویسنده): Gorman, J. M. (1996). The new psychiatry: The essential guide to state-of-the-art therapy, medication and emotional health. New York: St. Martin’s Press. کتاب فارسی: کامکاري، کامبیز (1388 ).توصیف آماري. تهران: انتشارات بال.
- کتاب انگلیسی (بیش از دو نویسنده): Murphy, M. A., Lai, D., & Sookraj, D. (1997). Evaluation of the neighborhood (congregate) meal program: Final report. Kelowna, BC: Kelowna Home Support Society.
- کتاب فارسی (بیش از دو نویسنده): کوکبی، احمد، رضایی، سعید و محمدي، مهدي (1390).درآمدي بر مفاهیم اساسی مطالعه. تهران: چاپار.
- کتاب ویرایش شده: اگر کتابی نسخه اصلاح شده با ویراست دوم و بعدي داشته باشد به شکل زیر نوشته میشود: مرادي، نوراالله. (1383).مرجع شناسی عمومی. ویراست دوم. تهران: سمت.
- کتاب مجموعه مقالات: مثال انگلیسی: Lindgren, H. C. (2001). Stereotyping. In The Corsini encyclopedia of psychology and behavioral science (Vol. 4, pp. 1617-1618). New York, NY: Wiley. مثال فارسی: نوروزي چاکلی، عبدالرضا(1384). جامعه اطلاعاتی و جهانی شدن. در محسن حاجی زین العابدینی(ویراستار)، مجموعه مقالات همایشهاي انجمن کتابداري و اطلاع رسانی ایران(ص ص.121 -153 ). تهران: کتابخانه ملی جمهوري اسلامی ایران
- کتاب بدون نویسنده: Merriam-Webster's collegiate dictionary (1993). Springfield, MA: Merriam-Webster.
3) استناد به پایان نامه و طرح پژوهشی
- پایان نامه: ذوقدار مقدم، رضا. (1381). نقش نماهاي گفتمان و کارکرد آنها در زبان فارسی معاصر. پایان نامه دکترا. گروه ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.
- طرح پژوهشی: عموزاده، محمد. (1387). مبانی نظري میان رشته اي ها در حوزه علوم انسانی و موقعیت کنونی آنها در بعضی از دانشگاههاي معتبر جهان. طرح پژوهشی درون دانشگاهی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.
4) استناد به مقالات مجلات
- مقاله با یک نویسنده: مثال انگلیسی: Rutherford, B. J. (2006). Reading disability and hemispheric interaction on a lexical decision task. Brain and Cognition, 60, 55-63 مثال فارسی: سامانیان، مصیب (1378 .(تحلیل رفتار اطلاع یابی پزشکان مسجد سلیمان. فصلنامه کتاب، 2(38)، 100 -99
- مقاله با دو نویسنده: حري، عباس، و شاهبداغی، اعظم(1383).استناد در آثار علمی: چاله ها و چالش ها. مجله روان شناسی و علوم تربیتی، 34(2)، 65 - .96
- مقاله بیش از دو نویسنده: Rush, K. L., Waldrop, S., Mitchell, C., & Dyches, C. (2005). The RN-BSN distance education experience: From educational limbo to more than an elusive degree. Journal of Professional Nursing, 21, 283-292
5) استناد به مقاله: کتاب هاي ویراستاري شده
- کتاب ویراستاري شده کتابی است که هر فصل آن توسط یک یا چند نویسنده نگارش شده ولی مسئولیت کل کتاب به عهده ویراستا(ران) است که مسئولیت تنظیم مطالب را بر عهده دارند. مانند:گیبس، گراهام (2003). ده سال بهبودیادگیري دانش آموز. در کریس راست (ویراستار): بهبود یادگیري دانش آموز، (ص 9-26). بریتانیا: انتشارات دانشگاه آکسفورد.
6) مقاله: برخط (آنلاین / اینترنتی)
دیلمقانی، میترا (بی تا). دانشگاه هاي مجازي: چالش ها و ضرورت ها. مقاله ارائه شده به کنفرانس آموزش الکترونیکی ایران. بازیابی شده در 12 اردیبهشت 1385
7) استناد به اینترنت:
Laporte RE, Marler E, AKazawa S, Sauer F . The death of biomedical journal. BMJ. 1995; 310: 1387-90. Available from: http:/www.bmj.com / bmj/archive. Accessed September 26, 1996
دراستنادبه منابع اینترنتی, در انتها, تاریخ دسترسی به منبع نیزقید می شود
8) منبع نویسی از یک نویسنده با بیش از یک اثر در یک سال
- کریمی، یوسف (1387الف). روان شناسی اجتماعی. تهران: رشد.
- کریمی، یوسف (1387ب). روان شناسی شخصیت. تهران: آگه.
9) منبع نویسی وقتی نویسنده شخص نیست
معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان (1387). جوانان، روابط خانوادگی و نسلی. تهران: انتشارات سازمان ملی جوانان.
10) استناد به جداول و تصاویر در رفرنس نویسی به روش apa
منظور از “جداول” ارزش های عددی و یا نوشته هایی هستند که به صورت سطری یا ستونی در داخل متن گنجانده شده اند.
منظور از “تصاویر” تمامی شکل های گرافیکی، چارت ها، نقشه ها و عکس های داخل متن است.
در صورتی که قصد دارید به جداول یا تصاویر یک مقاله استناد کنید موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
- منبع تمامی جداول و تصاویر بایستی در قسمت اصلی نوشته آورده شوند.
- جداول و تصاویر را به ترتیبی که در متن آورده شده اند، شماره گذاری کنید.
- در داخل متن اصلی جداول و تصاویر را با شماره اختصاص داده شده به آنها یاد کنید. به عنوان مثال: “همان طور که در شکل 2 نشان داده شده است” و یا “طبق آماری که جدول 3 به آن اشاره کرده است”.
- هر جدول یا تصویر بایستی با یک ضمیمه در قسمت پایین شکل همراه باشد که توضیح مختصری از کاربرد آن را ارائه دهد.
- زمانی که شما یک شکل را از روی اطلاعات یک منبع دیگر می سازید، بایستی نام منبع را در فهرست منابع ذکر کنید. در برخی مواقع لازم است شما اجازه کپی رایت را از نویسنده اخذ کنید.
- توجه کنید که عبارت “نسخه چاپی با مجوز” تنها در صورتی که مجوز اخذ شده باشد به کار رود.
11) استناد به منابع دست دوم در رفرنس نویسی به روش apa
روش apa تنها در صورتی استناد به منابع دست دوم را مجاز می شمارد که منبع اصلی در دسترس نباشد. با این حال در صورتی که شما قصد استناد به اطلاعاتی را دارید که در یک کتاب یا مقاله به آن اشاره شده و خود این متن نیز اطلاعات را از منبع دیگری استناد کرده است، بایستی در ذکر منابع به منبعی اشاره کنید که اطلاعات را از آن کشف کرده اید و نه متن اصلی.
