تعریف رفرنس دهی یا ارجاع دادن
ارجاع دادن، یعنی منبع چاپ شده یا چاپ نشده ای را که در نوشتن مقاله تحقیقاتی خود از آن بهره گرفته اید و اطلاعاتی بدست آورده اید، به صورت رسمی ذکر کنید.
اهمیت ارجاع به منابع
ارجاع به خوانندگان نشان میدهد که شما مطالب خود را از کجا بدست آورده اید و آنها میتوانند به کمک آن منابع، مطالعه شما را نقد و تحلیل کنند و همچنین اطلاعاتی راجع به مطالعات پیشین در این حوزه بدست آورند. بیان منابع، بهترین دفاع در مقابل ادعای سرقت ادبی است.
ارجاع به کارهای دیگران مهم است زیرا:
1-ارجاع مناسب سبب میشود که خوانندگان بدانند مطالب شما از کجا آمده اند. ارجاع درست به خوانندگان کمک میکند که دانش خود را درباره آن موضوع افزایش دهند. یکی از موثرترین استراتژیه ایی که به کار شما اعتبار میدهد، بیان یادداشت ها یا ارجاع به منابع مشهور است.
2-ارجاع به ایده ها و سخنان دیگران نشان میدهد که شما مرور کاملی بر روی مقالات این حوزه تحقیقاتی انجام دادهاید. و در نتیجه، تحقیقات خود را با یک دیدگاه نقادانه و آگاهانه انجام داده اید. فهرست منابعی که به کار برده اید، اعتبار شما را به عنوان نویسنده کار افزایش میدهد.
3-میتوان از ایده های محققان دیگر برای تقویت مباحث خود استفاده کرد. در بسیاری از موارد، مباحثی که محققان دیگر مطرح میکنند، پیش زمینه خوبی است که میتوانید بر اساس آن، بر اهمیت کار خود تاکید کنید و شواهدی برای پاسخ به سوال «خوب که چی» ارائه کنید.
4-میتوانید از ایده های محققان دیگر بهره بگیرید و توضیح دهید که چرا به رویکردهای دیگری نیاز داریم. اگر شما با ایده های محققی موافق نباشید یا بر این باور باشید که شکافی در درک مسئله تحقیقاتی وجود دارد، ارجاعات شما، منابعی هستند که به کمک آنها نشان میدهید که باید اقدامات متفاوتی صورت گیرد یا دیدگاه دیگری در نظر گرفته شود.
5-همانگونه که دیدگاه محققان دیگر میتوان مباحث شما را تقویت کند، اگر تحقیقات آنها دچار چالش باشد، میتواند بر اعتبار کار شما تاثیر منفی بگذارد. اگر به مقاله مناسبی ارجاع ندهید، در صورتی که حقایق یا ایده های ارجاع داده شده نادرست از آب دربیاید، شهرت شما به خطر میافتد. همچنین اگر به مقالات مناسب ارجاع بدهید، خوانندگان دیگر فکر نمیکنند که شما یافته های دیگران را در نظر نگرفته اید یا به آن اهمیت نداده اید.
6-ایده ها، تحت مالکیت معنوی هستند و اگر بیان نکنید که ایده مورد استفاده را از کجا بدست آورده اید، ممکن است تحت پیگرد جدی قرار بگیرید. در جهان دانشگاهی و حرف های، عدم ارجاع به مالکیت معنوی دیگران، حرفه و شهرت شما را تخریب میکند و ممکن است منجر به اعمال قانون شود. وقتی به عنوان یک دانشجو به منابع ارجاع میدهید، در واقع عادت میکنید که منبع کارهای دیگران را ذکر کرده و آنها را به درستی ارجاع دهید.
نکته: در نوشته های دانشگاهی، باید مشخص کنید که کدام ایده، حقیقت، تفکر و مفهوم متعلق به شماست و کدامیک از تحقیقات و کارهای دیگران بدست آمده است. خواه ایده را خلاصه کنید، تفسیر کنید یا به صورت نقل قول مستقیم بیان کنید، اگر ایده اصلی خود شما نباشد، باید منبع آن را ذکر کنید. تنها استثنائی که در این قاعده وجود دارد، اطلاعاتی است که به عنوان یک واقعیت شناخته شده است [مثلاً جرج واشینگتن اولین رئیس جمهور ایالات متحده است]. با این حال توجه داشته باشید که هر واقعیت شناخته شده معمولاً بر اساس فرهنگ ایجاد شده و با انحرافات اجتماعی و زیبایی شناسانه شکل گرفته است. اگر شما درباره یک حقیقت شناخته شده شک دارید، خود را از مشکل سرقت ادبی نجات دهید و به منبعی ارجاع دهید یا از استاد خود بخواهید که درباره نحوه ارجاع آن مطلب به شما توضیح دهید.
شیوه ها و سبک های رفرنس نویسی در مقالات
- رفرنس نویسی به روش ونکوور
- رفرنس نویسی به روش apa
- رفرنس نویسی به روش هاروارد
- رفرنس نویسی به روش شیکاگو
سبک رفرنس نویسی اول – روش APA (اِی پی اِی)
روش رفرنس نویسی APA (American psychological association) برای موسسه های دانشگاهی توسط انجمن روانشناسی آمریکا، خلق شد. این روش ارجاع دهی بیشتر برای کارهای پژوهشی و تحقیقات اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. در سبک رفرنس نگاری APAاز هر چهار طرف کاغذ یک اینچ (معادل ۲. ۵۴ سانتی متر) فاصله اعمال می شود. فونت مورد استفاده در این سبک عموما Times New Roman می باشد.
در این روش ارجاع دهی قسمتی از اطلاعات منبع در متن نوشته می آید و شکل کامل تری از مشخصات منبع در انتهای فایل متنی یا همان قسمت منابع یا مآخذ، قید می شود. برای مثال اگر قسمتی از نوشته ی یک کتاب را مورد استفاده قرار می دهیم، بعد از اتمام جمله درداخل پرانتز، نام کتاب- نام نویسنده و سال انتشار را به عنوان رفرنس آن نوشته می آوریم. اگر متن استفاده شده ۲ نویسنده داشت نام هر دو را در پرانتز قید می کنیم و اگر بیش از ۲ نویسنده داشت، به نوشتن نام اولین نویسنده «و همکاران»، در داخل متن اکتفا می کنیم.
چهارمین سبک رفرنس نویسی – Chicago
روش ارجاع دهی شیکاگو بیشتر برای مطالب تاریخی کاربرد دارد. زمانی که شما قصد انتشار یک متن را دارید، این روش استاندارد محسوب می شود. در انتهای هر نقل قول، متن یا نوشته ی اقتباس شده از دیگر نویسندگان، از یک شماره استفاده می کنیم. توضیحات را می توانیم در پی نوشت لحاظ کنیم و در این صورت نیازی به توضیح در فهرست منابع انتهای اثر نیست. فهرست منابع و پی نوشت تنها در فرمت نوشتاری تفاوت دارند.
رفرنس نویسی به روش ونکوور چگونه است؟
در این روش که نوعی از روش های شماره نویسی برای رفرنس دهی است، هر قسمت از متن شما بایستی دارای عدد منحصر به فردی باشد که به منظور استناد به منبع در متن درج شده است. در صورتی که در نوشته خود به یک منبع بیش از یک بار استناد کرده اید، عدد اختصاص داده شده به تمام متون برگرفته از یک منبع یکسان بایستی یکسان باشند. می توانید اعداد را داخل کروشه قرار دهید و یا بالانویس کنید.
استناد به بیش از یک منبع
در رفرنس نویسی به روش ونکوور در صورتی که شما می خواهید در یک جمله به بیش از یک منبع استناد کنید، اگر اعداد استناد شما به صورت متوالی هستند می بایست اعداد را با خط فاصله از هم سوا کنید؛ در صورتی که اعداد استناد متوالی نباشند، برای سوا کردن اعداد باید از ویرگول یا کاما استفاده کرد.
به عنوان مثال در صورتی که شما قصد استناد به منابع با شماره های ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۳ و ۱۵ را دارید، می توانید این اعداد را به صورت زیر نمایش دهید:
[13,15,6-9]
رفرنس نویسی به روش هاروارد در یک دید کلی:
رفرنس نویسی در مطالب علمی به دلیل معرفی لیستی از منابع اصلی و به نوعی قدردانی از نویسندگان آن ها صورت می گیرد. استنادات در تمامی انواع رفرنس نویسی ها شامل موارد زیر هستند:
- نام نویسنده یا نویسندگان
- تاریخ چاپ نوشته علمی
- موضوع نوشته
- مکان چاپ نوشته علمی (نام شهر)
- نام ناشر
- صفحاتی از نوشته که در پژوهش خود از آن استفاده کرده ایم.
این موارد در رفرنس نویسی به روش هاروارد به ترتیب زیر آورده می شوند:
نام خانوادگی، نام. (تاریخ انتشار). موضوع. شهر: ناشر، شماره صفحات.
منابع در پایان متن به ترتیب حروف الفبا و با توجه به نام خانوادگی نویسنده مرتب می شوند.
چند منبع برای نوشتن یک مقاله کافی است؟
این سوال بسیاری از دانشجویان و محققان حین نوشتن مقاله است که باید به چند منبع اکتفا کرد ؟ درپاسخ به این سوال میتوان گفت بستگی به این داد که شما در پژوهش های فردی خودچقدرتوانسته اید مطلب مفید وکافی برای مقاله خود جمع کنید اگر احساس میکنید که پژوهش های فردی تان کافی نیست و نیاز به منابع دیگری دارید به سراغ منابع معتبر بروید ازمطالب آنها کمک بگیرید تعداداستفاده از منابع مهم نیست مهم نحوه استفاده از این منابع میباشد که نباید عین مطلب را کپی کنید فقط باید ازآن مطلب استفاده کنید و نتیجه گیری کنید .اگر در مقاله شما جملاتی وجوددارد که پشتوانه علمی ندارند باید از منابع دیگر کمک بگیرید چون نوشته مبهم در مقاله خواننده را سردرگم میکند و اصولا ارزش علمی چندانی هم ندارد پس جملات مبهم نیاز به منبع دارند.واینکه اگر در نوشته خود از مطالبی استفاده کرده اید که دویا چند نظر راجع به آنها وجود دارد سعی کنید از دیدگاه همه منابع آنرا بررسی کنید و همه منابع را ذکر کنید.واینکه درباره موضوعی که میخواهید بنویسید ممکن است در بعضی بخش هایش ضعف علمی داشته باشید در این بخش ها حتما باید از منابع معتبر استفاده کنید و منبع را ذکرنمایید.
توجه: منابعی که استفاد میکنید لزوما نیاز نیست که کتاب یا مقاله باشد میتوانید از روزنامه ها سایت های اینترنتی مطالب عنوان شده در کنفرانس های بین المللی و داخلی دایره المعارف ها و..نیز استفاده کنید به شرط اینکه منبع مسنتد خود را در پایان مقاله ذکرکنید
شما میتوانید از منابع مرتبط مختلف در مقاله خود استفاده کنید تعداد منابع مهم نیست فقط نحوه استفاده صحیح و نتیجه گیری از آن مهم است. واینکه به حقوق نویسنده احترام بگذاریم تا جایی که مطمعن شوید مقاله ای که نوشته اید واقعا کافی و مفید است وهیچ نقطه ابهامی وجود ندارد مقاله را ادامه دهید و از منابع مورد نیاز کمک بگیرید.
یک راه بسیار خوب برای دانستن اینکه آیا با این مقالات و این تعداد رفرنس توانسته ایم پشتوانه لازم را ایجاد کنیم یا خیر این است که به سوالات زیر پاسخ دهید:
- آیا در متن علمی من، نکات و جملات مهمی هستند که بدون پشتوانه ی علمی رها شده باشند؟
- آیا بیش از حد به یک منبع تکیه نکرده ام؟ آیا برای تحکیم نکات اساسی تحقیقم از 2 یا 3 منبع استفاده کرده ام؟
- اگر جملات بدون پشتوانه علمی ای در متن وجود دارد، آیا از منابع موجود می توانم برای آنها نیز استفاده کنم؟
- اگر موضوع تحقیق من مسئله ای است که نظرات مخالفی درباره ی آن وجود دارد، آیا از هر دو جنبه ی موضوع منابعی را ذکر کرده ام؟
اکسپت و چاپ تضمینی مقاله
