امریکن اکسپرس، یکی ازبزرگترین شرکت های خدمات مالی، اعتباری و بیمه آمریکا

امریکن اکسپرس یکی از بزرگترین برندهای خدمات مالی، بیمه و خدمات مسافرتی در جهان است که تاریخچه ای بیش از یک ونیم قرن دارد. امریکن اکسپرس (American Express Company) که با نام امکس (Amex) هم شناخته می شود شرکتی بین المللی در آمریکا است که با تمرکز بر خدمات مالی، بیمه و مسافرت فعالیت می کند. مرکز مدیریت این شرکت در مرکز مالی جهانی در نیویورک واقع است. در حال حاضر امریکن اکسپرس در بین ۳۰ شرکت شاخص صنعتی داو جونز قرار دارد.

شهرت اصلی امریکن اکسپرس در میان مردم به خاطر کارت های اعتباری و نقدی آنها است که در آمریکا به عنوان رقیب اصلی برای مسترکارت و ویزا شناخته می شود. در آمار سال ۲۰۱۶ تعداد کارت های شبکه ی امریکن اکسپرس در آمریکا ۲۲.۹ درصد از تراکنش های مالی این کشور را انجام می دادند. آخرین آمار تعداد کارت های این شرکت در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۱۳ میلیون عنوان شده که ۵۰ میلیون از آنها در آمریکا بوده اند.

تاریخچه تاسیس امریکن اکسپرس

ریشه های امریکن اکسپرس به شرکت پستی بر می گردد که هنری ولز در سال ۱۸۴۱ در نیویورک تاسیس کرد. ولز شغل خود را به عنوان کارمندی از شرکت ویلیام هارندن اولین شرکت پستی آمریکا شروع کرد. در آن سال ها شرکت های پستی وظیفه ی حمل ونقل پول و دیگر دارایی های باارزش را بر عهده داشتند. ولز تصمیم داشت تا کسب وکار هارندن را از شرق آمریکا به بخش های مرکزی و غرب نیز گسترش دهد اما هارندن با او مخالف بود. در نهایت ولز شرکت خود را با نام Well & Co در سال ۱۸۴۱ تاسیس کرد. امریکن اکسپرس با ادغام سه رقیب بزرگ پستی در آمریکا تاسیس شد.

در سال های ابتدایی این شرکت تنها به منطقه ی نیویورک و بوفالو خدمت رسانی می کرد. چند سال بعد آشنایی ولز با ویلیام جی. فارگو باعث شد تا خدمات به مناطق میانی آمریکا نیز گسترش پیدا کند. اگرچه مشتریان از خدمات این شرکت راضی بودند اما سوددهی مناسبی برای موسسین نداشت. در نهایت ولز بار دیگر تمرکز خود را تنها روی مناطق نیویورک، بوفالو، بوستون و آلبانی گذاشت و مناطق غرب بوفالو را به شرکت فارگو یعنی Livingston واگذار کرد.

در سال ۱۸۴۹ یکی از بزرگان صنعت حمل ونقل یعنی جان باترفیلد وارد تجارت پست شد و رقابتی جدی را با نام Butterfield, Wasson & Co با ولز در منطقه ی نیویورک شروع کرد. پس از چند سال او به ولز و فارگو پیشنهاد داد که رقابت بی فایده را کنار گذاشته و با هم شراکت کنند. در نهایت با ادغام این سه شرکت، در تاریخ ۱۸ مارس ۱۸۵۰ شرکت امریکن اکسپرس تاسیس شد. سرمایه ی اولیه ی این شرکت ۱۵۰ هزار دلار بود. ولز به عنوان اولین مدیر و فارگو به عنوان معاون او مشغول به کار شدند.

مدیریت ولز، امریکن اکسپرس را به سوددهی بالایی رساند و آنها در سال های بعدی علاوه بر خرید رقبای کوچک و توسعه ی بازار زمینی، با حضور در کانال آبی ایلینویز، حمل و نقل آبی را نیز به مناطقی مانند ایلینویز و آیوا گسترش دادند. یکی از مهم ترین توافقات این شرکت در سال ۱۸۵۱ و با شرکت Adam Express بود. طی این تواقع، امریکن اکسپرس در مناطق شمال و غرب نیویورک گسترش پیدا می کرد و شرکت آدام مناطق جنوب و شرق این شهر را پوشش می داد. این توافق تا ۷۰ سال تمدید شد و فرصت گسترش کافی را به امریکن اکسپرس داد.

باوجود توافق با شرکت آدام، ولز و فارگو نگران سلطه ی این شرکت بر بازار طلای کالفیرنیا بودند. بعلاوه این دو نفر پیشنهاد گسترش فعالیت در خارج از قاره ی آمریکا را نیز به هیئت مدیره دادند که با مخالف آنها روبرو شد. به هرحال این دو نفر در سال ۱۸۵۲ شرکت مستقل ولز فارگو را تاسیس کردند که به صورت مستقل در بازار بانکی و خدمات پستی کالفیرنیا مشغول به کار شد.

جنگ داخلی آمریکا یکی از نقاط عطف این شرکت و همچنین کل سیستم پستی در آمریکا بود. امریکن اکسپرس در دوران جنگ تجهیزات لازم را برای نیروهای جنگی جابجا می کرد و بعلاوه، وظیفه ی حمل و نقل برگه های رای گیری را نیز بر عهده داشت. در این دوران سود زیادی نصیب سهام دارن امریکن اکسپرس شد.

تا سال ۱۸۶۲ تعداد دفاتر پستی به ۸۹۰ عدد رسید، بیش از ۱۵۰۰ کارمند برای این سیستم کار می کردند و خطوط ارتباطی آنها به حدود ۱۰ هزار مایل خطوط ریلی و جاده ای رسید که ساحل شرقی آمریکا را به مینه سوتا و میزوری متصل می کرد.

امریکن اکسپرس در دوران پس از جنگ

جنگ داخلی آمریکا اولین فرصت طلایی افزایش اعتبار این برند بود. پس از حنگ داخلی توجه غول های سرمایه داری به صنعت پست جلب شد. اولین حمله از طرف National Bankers Express و در سال ۱۸۶۶ انجام شد که در نهایت با موافقت چند شرکت بزرگ پستی، بخشی از سهام و جایگاهی در هیئت مدیره ی این شرکت ها به آنها اهدا شد. حمله ی بعدی در پایان همین سال و از سمت تاجران نیویورکی انجام شد.آنها با تاسیس Merchants Union Express قصد نابود کردن سه شرکت پستی بزرگ یعنی آدام، امریکن و یونایتد استیتس را داشتند.

با شروع مدیریت فارگو دو اتفاق مهم برای آنها و صنعت پست افتاد. اتفاق اول گسترش عالی شرکت برادر فارگو بود که حضور بین المللی امریکن اکسپرس را خصوصا در اروپا افزایش داد. اتفاق دوم ورود دولت و شرکت پست دولتی به قراردادها و قیمت گذاری خدمات بود که کاهش شدیدی در قیمت خدمات پستی ایجاد کرد. اگرچه این کاهش در سال های بعدی جبران شد اما حضور دولت در خدمات پستی آمریکا را بنا کرد.

ورود امریکن اکسپرس به بازارهای مالی

ویلیام فارگو در سال ۱۸۸۱ از دنیا رفت و برادرش جیمز به سمت ریاست امریکن اکسپرس رسید. اغلب افراد او را مدیری مستبد و با تفکرات قدیمی می دانند اما جیمز نوآوری های مهمی را در تاریخ این شرکت رقم زد. ورود امریکن اکسپرس به بازارهای مالی در زمان مدیریت جیمز فارگو انجام شد و ابزارهایی مانند چک مسافرتی امریکن اکسپرس معرفی شد. علاوه بر آن طراحی و تدوین قانون حواله ی پولی آمریکا مصوب سال ۱۸۶۴ بی نقص نبود و امریکن اکسپرس توانست با طراحی یک حواله ی جدید، حضور خود را در این بازار پررنگ تر کرده و جریان درآمدی جدیدی کشف کند. این حواله ی مالی خصوصا برای مهاجرانی که قصد ارسال پول به کشورهای خود را داشتند مفید بود. بعلاوه خانواده ها برای پرداخت قبض های گاز و برق خود نیز از این حواله استفاده کردند و به مرور حواله ی دولتی منسوخ شد.

مارسلوس بری کارمند امریکن اکسپرس بود که طراحی این فرآیندهای مالی را انجام داد. چک مسافرتی یا تراول چک نیز از ابداعات او تحت مدیریت جیمز فارگو بود که حمل ونقل پول و تبدیل ارز را برای مسافران خصوصا در سفرهای میان آمریکا و اروپا آسان کرد. این چک ها راحتی در تبدیل و خرج کردن را به همراه ایمنی و تامین بیمه از طرف امریکن اکسپرس داشتند که در نهایت موفقیتی بزرگ برای بخش مالی این شرکت بودند. تراول چک ورود همزمان به بازار مالی و مسافرتی را برای امکس کلید زد.

البته شروع قرن بیستم تنها پیشرفت را برای امریکن اکسپرس به همراه نداشت. در سال های ابتدایی این قرن صنعت پست به کلی در معرض هجمه های مختلف قرار گرفت. دولت و شرکت های ریلی از هر دو طرف به این شرکت ها فشار می آوردند. دولت با کاهش نرخ جابجایی کالاها و شرکت های ریلی با افزایش سهم خود، شرکت های پست را تحت فشار گذاشتند. از طرفی اتحادیه های کارگری نیز به افزایش ساعات کاری و حقوق پایین کارگران اعتراض می کردند.

اتفاق دیگر دهه ی ۱۹۰۰ در آمریکا، افزایش حجم مهاجران خصوصا از سمت جزیره ی الیس بود که در سال ۱۹۰۷ به حدود ۱.۲۵ میلیون نفر رسید. این مهاجران باید طلا و پولی که کشور خود آورده بودند را به دلار آمریکا تبدیل می کردند. برخی از آنها تمام پس انداز زندگی را با خود به آمریکا آورده بودند. پس از انتشار خبرهای مختلف در مورد کلاهبرداری برخی صرافی های غیر معتبر، دولت آمریکا این وظیفه را بر عهده ی دفتر امکس در جزیره ی الیس گذاشت.

جورج سی. تیلور در سال ۱۹۱۴ به عنوان چهارمین مدیر امریکن اکسپرس مشغول به کار شد. او تمرکز خود را روی گسترش بازارهای بین المللی و همچنین خدمات مسافرتی گذاشت. ورود امریکن اکسپرس به بازار سفر در سال ۱۹۱۵ انجام شد. فعالیت های بانکی نیز با تاسیس شرکت مستقل مالی بین المللی در سال ۱۹۱۹ به اوج خود رسید. اگرچه توسعه در اروپا در آن سال ها سرعت بالایی نداشت اما بازارهای جدید آسیایی مانند هنگ کنگ و شانگهای به مقاصد جدید آمریکایی ها تبدیل شدند.

در سال های پایانی دهه ی ۱۹۲۰ تلاش برای به دست گرفتن مدیریت امریکن اکسپرس به اوج خود رسید. در آن سال ها شرکت های پستی در حال تغییر شکل بودند و امریکن اکسپرس یکی از جذاب ترن طعمه ها برای سرمایه گذاران بود. آلبرت ویگین در سال ‍۱۹۲۷ شروع به خرید سهام این شرکت کرد و تا میانه های آن سال توانست دو کرسی هیئت مدیره و ۴۲ درصد از سهام را در اختیار بگیرد. در نهایت در سال ۱۹۲۹ کنترل امریکن اکسپرس به دست او و شرکتش افتاد و ویگین به عنوان اولین رئیس هیئت مدیره ی این شرکت انتخاب شد.

در سال ۱۹۳۰ شرکت Equitable Trust با شرکت ویگین ترکیب شده و بزرگترین بانک دنیا را تشکیل داد. جان دی. راکفلر به عنوان بزرگترین سهام دار شرکت جایگزین ویگین شد و وینتورپ آلدریچ را به عنوان رئیس هیئت مدیره انتخاب کرد. آن سال ها برای مدیرعامل شرکت یعنی فردریک پی. اسمال دشوار بود چرا که نفوذ سهام داران در تصمیم گیری ها افزایش یافته و شرایط مالی نیز رو به وخامت بود.

دوران رکود بزرگ در سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۲ باعث شد تا یک سوم از بانک های آمریکایی تعطیل شوند. البته خدمات مسافرتی و نقل و انتقال پول با چک های مسافرتی در این ایام به کمک امریکن آمد و آنها که هنوز به بانک تبدیل نشده بودند از تعطیلی نجات یافتند. همین خدمات، این شرکت را در دوران رکود بزرگ و همچنین جنگ جهانی دوم سر پا نگه داشت.

کارت های اعتباری امریکن اکسپرس

در سال ۱۹۴۴ رالف تی. رید جایگزین اسمال شد و گسترش شرکت را بیش از پیش ادامه داد. خدمات مسافرتی یکی از حوزه های تمرکز این مدیر جدید بودند که در دهه های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ تعداد دفاتر آنها را در سرتاسر جهان به مقدار ۴ برابر افزایش داد.

در میانه های سال ۱۹۵۰ شرکت داینرز کلاب اولین کارت اعتباری جهان را معرفی کرد. مدیران امریکن اکسپرس به سرعت متوجه پتانسیل های این خدمت مالی جدید شدند و به دنبال تحقیقات در مورد آن رفتند. البته رید معتقد بود این بازار جدید تهدیدی برای چک های مسافرتی آنها است و با ورود به بازار کارت های اعتباری مخالف بود. در نهایت در سال ۱۹۵۸ نظر رید برگشت و کارت اعتباری امریکن اکسپرس معرفی شد. یک روز پس از عرضه ی اولیه، ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار ثبت نام برای آن ثبت شد. در طول سه ماه تعداد کاربران این کارت ها به ۵۰۰ هزار نفر رسید. معرفی کارت های سبز اعتباری امریکن اکسپرس، درآمد آنها را از ۸.۴ میلیون دلار در سال ۱۹۵۹ به ۸۵ میلیون دلار در سال ۱۹۷۰ رساند.

بخش های حسابداری و مسافرتی امریکن اکسپرس نیز در آن سال ها نیاز به بهبود داشتند. بخش محاسبات مالی برای مدیریت حجم بالای تراکنش های کارت ها باید متحول می شد و خدمات مسافرتی نیز باید با انقلاب ایجاد شده توسط موتورهای جت هماهنگ می شد. بخش کارت های اعتباری نیز با مدیریت جدید مدیر سابق IBM یعنی جورج واترز متحول شده و با ارائه ی خدمات بهتر به فروشندگان و همچنین مشتریان، سرانجام در سال ۱۹۶۳ به سوددهی رسید.

در سال های پایانی دهه ی ۱۹۶۰ و ابتدای دهه ی ۱۹۷۰، فروش چند بخش انبارداری امریکن اکسپرس، سهام داران را ناامید کرده و بحرانی نسبی را برای این شرکت به همراه داشت. به هر حال در همین سال ها خرید شرکت سرمایه گذاری W.H Morton و پس از آن شرکت بیمه ای Fireman's Fund در سال ۱۹۶۸، گسترش و سوددهی آنها را بار دیگر تضمین کرد. حتی بحران مالی سال ۱۹۷۱ و لغو شدن تراکنش های مالی دلاری هم به امریکن اکسپرس لطمه نزد. کارت ها و چک های مسافرتی آنها هنوز هم در کشورهای مختلف اعتبار داشتند و بعلاوه، مسافرانی که با مشکل ارز مواجه بودند، از خدمات شرکت آمریکایی بهره بردند.

سال های بعدی دهه ی ۱۹۷۰ با تهدیدهای مختلف از سمت شرکت هایی همچون مسترکارت و ویزا و همچنین شکست در جبهه های مختلف همراه بود. تلاش امریکن اکسپرس برای خرید چند شرکت از جمله انتشارات مک گرا هیل و شکست در آنها، اعتبار عمومی این شرکت را نیز خدشه دار کرد. به هرحال شرکت کارگزاری Shearson خریدی موفق برای آنها شد و ورود خوبی را نیز به بازار املاک و مستغلات رقم زد. سرانجام در سال ۱۹۸۲ امریکن اکسپرس به هولدینگ تبدیل شده و بخش خدمات مسافرتی به عنوان زیرمجموعه ی مستقل با نام American Express Travel Related Services به کار ادامه داد.

در میانه ی سال ۱۹۸۵ پس از چند سال کاهش سوددهی بخش بیمه و تلاش ناموفق ۴۳۰ میلیون دلاری امریکن اکسپرس برای احیای این بخش، آنها درصد بالایی از سهام زیرمجموعه ی بیمه ی خود را فروخته و سرانجام در سال ۱۹۸۸ به طور موقت از این تجارت خارج شدند. نرخ بالای کارمزد کارت ها، یکی از دلایل همیشگی شکست این برند بوده است.

در همین سال ها رقابت میان عرضه کنندگان انواع کارت های بانکی به اوج خود رسید. تعداد کارت های امریکن اکسپرس از ۱۰ میلیون در ابتدای دهه ی ۱۹۸۰ به ۳۳ میلیون در انتهای دهه و تعداد محل های پذیرنده ی کارت ها از ۴۰۰ هزار به ۲.۷ میلیون رسیده بود. اما افزایش تعداد ضامن موفقیت این شرکت در رقابت نبود. آنها کارت های خود را با قیمتی بیش از رقبا عرضه می کردند و با ادعای خدمات بهتر، درصد بیشتری را نیز از فروشندگان دریافت می کردند. همین موارد باعث قدرت گرفتن رقبا خصوصا در بازارهای بین المللی شد.

در ابتدای سال ۱۹۹۰ امریکن اکسپرس سلطه ی خود بر بازار کارت های اعتباری را از دست داد. این اتفاق به دلایل مخنلف اعم از کاهش اعتماد مردم به کارت ها، رقابت شدید کارت های بانکی با قیمت پایین و از دست دادن مکان های پذیرنده ی کارت به خاطر نرخ بالای بهره ی امریکن بود. خدمات مسافرتی این شرکت نیز در معرض حمله ی کارت های بدون کارمزد و کارت های دبیت رقبا بودند. در نهایت سود این شرکت از ۱.۱۶ میلیارد در سال ۱۹۸۹ به ۴۶۱ میلیون در سال ۱۹۹۲ رسید.

در سال ۱۹۹۳ هاروی گولوب به سمت مدیرعامل امریکن اکسپرس رسید و جایگزین رابینسون شد. او قصد داشت تا با تمرکز بر فعالیت های اصلی امریکن، این شرکت را بار دیگر به سوددهی سرشار برساند. یکی از استراتژی های او در آن سال ها، تمرکز روی برندسازی بود. علاوه بر تلاش های تبلیغاتی، آنها با یکی از رقبای اصلی یعنی ویزا نیز وارد دعوای حقوقی شدند. سرانجام در پایان سال استراتژی های بازاریابی و فروش برخی زیرمجموعه ها در کنار تزریق سرمایه ی جدید خصوصا در بخش کارت اعتباری، سوددهی امریکن اکسپرس را به حالت قبل برگرداند.

در سال ۱۹۹۱ یکی از بزرگترین چالش های تاریخی امریکن اکسپرس رخ داد. این اتفاق با نام Boston Fee Party شناخته شده و طعنه ای به اتفاق Boston Tea Party دارد که منجر به انقلاب آمریکا شد. در این رخداد بسیاری از رستوران های بوستون به خاطر بالا بودن نرخ کارمزد کارت های امریکن اکسپرس، همکاری خود را با این شرکت پایان داده و تنها کارت های ویزا و مستر را پدیرفتند. این حرکت به سرعت به شهرهای دیگر مانند نیویورک و شیکاگو و لس آنجلس نیز منتقل شد. در نهایت مدیر وقت امریکن اکسپرس تصمیم گرفت تا با کاهش نرخ کارمزد کارت ها، بار دیگر بازار را به سمت شرکت خود برگرداند.

انقلاب اینترنت در امریکن اکسپرس

با گسترش استفاده از اینترنت در سال های پایانی قرن بیستم، امریکن اکسپرس از این فرصت استفاده کرده و وبسایت اکسپرس نت خود را در سال ۱۹۹۵ تاسیس کرد. این وبسایت به صورت آنلاین خدماتی را به صاحبان کارت های این شرکت و همچنین مسافران ارائه می کرد. علاوه بر آن در سال های بعدی وبسایت های اختصاصی برای خدمات مسافرتی و همچنین کارگزاری آنلاین InvestDirect نیز توسط این شرکت تاسیس شدند. Blue اولین کارت اعتباری هوشمند آمریکا توسط امکس عرضه شد.

یکی از نوآوری های بزرگ امریکن اکسپرس در این زمینه، کارت اعتباری Blue به عنوان اولین کارت هوشمند ایالات متحده ی آمریکا بود. این کارت بر خلاف کارت های قبلی به جای نوار مغناطیسی از چیپ کامپیوتری بهره مند بود و اطلاعات چند حساب را در خود نگه می داشت. نوآوری امریکن گامی بزرگ به سمت تجارت الکترونیک امروزی بود و تا پایان سال ۲۰۰۰ تعداد کاربران این کارت به ۴ میلیون نفر رسید.

امریکن اکسپرس در سال ۲۰۰۵ سیستم پرداخت اکسپرس پی را برای رقابت با سرویس های پی پس و پی ویو رقبایش یعنی ویزا و مستر عرضه کرد. این سیستم بر اساس فناوری RFID، پرداخت بدون تماس را برای کاربران ممکن می سازد. در خلال بحران مالی سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ امریکن اکسپرس توانست تاییدیه ی فدرال رزرو آمریکا را دریافت کرده و با تبدیل شدن به یک هولدینگ بانکی از مزایایی کمک های دولتی در این بحران استفاده کند.

در حال حاضر امریکن اکسپرس به عنوان یکی از معتبرترین برندهای خدمات مالی خصوصا کارت های اعتباری و نقدی، خدمات متنوعی را به کاربران عرضه می کند. این شرکت علاوه بر خدمات مالی بزرگترین شبکه ی خدمات مسافرتی را نیز در زیرمجموعه ی خود دارد که با ترکیب با شبکه ی مالی، مجموعه ای از خدمات رفاهی را به مشتریان عرضه می کند. علاوه بر این موارد، آنها فعالیت هایی نیز در انتشارات و بانکداری شخصی داشته اند. البته بخش انتشارات در سال ۲۰۱۳ به تایم فروخته شد و تنها امریکن اکسپرس اسکای گاید به عنوان محصول رسانه ای این شرکت باقی ماند.

امریکن اکسپرس دفاتر مدیریتی و راهبردی متعددی در شهرهای بزرگ دنیا دارد. دفتر اصلی در یکی از برج های مرکز تجارت جهانی در نیویورک واقع است. این دفتر پس از حادثه ی ۱۱ سپتامبر به دلایل امنیتی و همچنین خسارت های دریافتی از سقوط برج های دوقلو، برای مدتی تخلیه شده و از سال ۲۰۰۲ بار دیگر به کار خود ادامه داد. دفاتر اصلی دیگر در فلوریدا و آریزونا واقع هستند و مراکز داده ی اصلی نیز در کالیفرنیای شمالی و فینیکس مدیریت می شوند.

سرمایه داران اصلی و صاحبان فعلی شرک امریکن اکسپرس، شرکت های سرمایه گذاری همچون برکشایر هاتاوی، ونگارد گروپ، بلک راک، استیت استریت کورپوریشن و دیگر شرکت های بزرگ هستند. استفن جی. اسکوری مدیرعامل کنونی و همچنین رئیس هیئت مدیره است. آخرین آمار منتشر شده درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۷ را برابر با ۳۳.۴۷ میلیارد دلار عنوان کرده و تعداد کارمندان نیز حدود ۵۵ هزار نفر گزارش شده است. طبق آخرین رتبه بندی وبسایت فوربز از برترین برند های جهان، امریکن اکسپرس پس از رقیب دیرینه ی خود یعنی ویزا در رتبه ی ۲۸ قرار دارد.

برکشایر هاتاوی پنجمین شرکت بزرگ جهان