آناتومی دهان و دندان

اعضای بدن انسانها از بافت سخت و بافت نرم تشکیل شدند و دندان انسان جزو بافت سخت بدن انسان می باشد، ممکن است برای شما نیز سوال باشد که دندان انسان از چه موادی تشکیل شده است؟ در این بخش از سایت دندانپزشکی هروی به این سوال پاسخ می دهیم، با ما همراه باشید:

دندان انسان از مواد معدنی و آلی تشکیل شده است و در بستری از مواد آلی قرار دارد، موارد اصلی تشکیل دهنده دندان انسان شامل کلسیم و فسفر و فلوراید می باشد، دندان انسانها بسیار سخت و محکم می باشد.

دندان انسان از دو قسمت نام های تاج دندان و ریشه دندان تشکیل شده است، تاج دندان از دو قسمت به نام های مینای دندان و لثه دندان تشکیل شده است، جالب است بدانید که قسمت بیرونی تاج دندان که به آن مینای دندان می گویند سخت ترین عضو بدن انسان می باشد و در برابر پوسیدگی دندان بسیار مقاوم است، البته اگر از دندان ها به خوبی و درستی مراقبت نشود، دندان ها دچار پوسیدگی و آسیب خواهند شد. گفتیم تاج دندان از دو قسمت مینا و عاج دندان تشکیل شده است، درباره مینای دندان توضیح مختصری داده شد، اما درباره عاج دندان که قسمت درونی تاج دندان می باشد بهتر است بدانید که این بخش بر خلاف مینای دندان چندان محکم نمی باشد و در مقابل پوسیدگی های دندانی مقاومت چندانی از خود نشان نمی دهد، همواره مراقب دندان هایتان باشید، تا دچار آسیب نشوند.

آناتومی دهان و دندان

اولین عضو دستگاه گوارش بدن دهان است که از لب ها شروع می شود و به حلق منتهی می گردد. آب و مواد غذایی برای گوارش اول وارد این عضو از بدن می شود و چهار عمل اصلی این بخش شامل جویدن و کمک به هضم غذا، حس چشایی، تکلم و تنفس می باشد. ساختار دندان و دهان شامل حفره دهان، دندان ها، زبان، بزاق و غدد بزاقی، لثه، لب ها و سقف دهان است.

در حفره دهانی فک بالا ثابت بوده ولی فک پایین متحرک بوده و عمل باز و بسته شدن دهان را به عهده دارد. در داخل استخوان های هر فک حفراتی وجود دارد که ریشه دندان ها درون آن قرار می گیرد. اولین قدم در راه گوارش غذا خرد کردن و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان ها انجام می شود. در ادامه این مطلب به آناتومی دندان می پردازیم.

آناتومی و ساختار دندان

دندان بخش کوچکی از آناتومی بدن را تشکیل می دهد ولی با این حال از بخش های متعددی تشکیل شده که همه آنها در کنار هم نقش موثری در غذا خوردن و صحبت کردن ایفا می کنند. به طور کلی دندان از سه جزء آب، مواد ارگانیک و مواد غیر ارگانیک تشکیل شده است.

به طور معمول هر انسانی 32 دندان دائمی دارد که 16 عدد آن بر روی فک بالا و 16 عدد دیگر بروی فک پایین قرار دارند. اما گاهی اوقات به دلایل مختلفی مثل ژنتیک، نقص مادرزادی و یا مشکلات مربوط به رویش دندان ها، این احتمال وجود دارد که تعداد دندان های موجود در دهان فرد بیشتر یا کمتر از این مقدار باشند.

به طور کلی در افراد بالغ در هر نیمه فک دو دندان پیشین، یک دندان نیش با نوک تیز، دو دندان آسیای کوچک و سه دندان آسیای بزرگ وجود دارد. آخرین دندان آسیای بزرگ دندان عقل نامیده می شود. دندان عقل که به آن آسیای سوم نیز گفته می شود، آخرین دندان در هر قوس فکی است که بین ۱۷ تا ۲۱ سالگی می روید.

۱) تاج دندان: قسمتی از دندان است که در دهان می بینیم وروی آن را مینای دندان می پوشاند. مینا سخت ترین ماده بدن است و غیره زنده محسوب می شود یعنی بافت عصبی و رگ خونی ندارد و ضخامت آن تا ۵/۲ میلی متر هم می رسد. وظیفه اصلی آن حفاظشت از تاج دندان است. زیر مینا را عاج پوشانده ، عاج زنده است و تحریک آن می تواند درد ایجاد کند.
۲) ریشه دندان: قسمتی از دندان است که داخل استخوان فک قرار دارد و وظیفه ی نگهداری کل دندان را به عهده دارد. دندانها به طور معمول از ۱ریشه تا ۳ ریشه دارند. در مواقع غیر عادی تعداد بیشتری ریشه هم دیده می شود. سطح روی ریشه را “سمان: یا “ساروج”پوشانده پوشانده که خیلی نازک است( تقریبا به اندازه ی قطر یک تار مو) و باعث اتصال ریشه به استخوان می شود. زیر سمان هم مثل تاج دندان ” عاج ” قراردارد. با توجه به توضیحات فوق :

اگر پوسیدگی در حد مینا باشد، درد خاصی احساس نمی کنید ولی دندان پزشک می تواند پوسیدگی را تشخیص داده و درمان کند. اگر پوسیدگی به عاج برسد، معمولا حساسیت به شیرینی و سرما و اگر پوسسیدگی عمیق تر باشد ، حساسیت به گرما و درد بروز خواهد کرد.

۳) پالپ یا مغز دندان: بافت نرم است و تقریبا شبیه بافت نرم سایر قسمتهای بدن( مثل گوشت بدن). این بافت دارای رگ خونی، عصب و سلول و سایر موارد است و عاج دندان در همه جا این را پالپ را در بر گرفته . این پالپ همان قسمت است که به غلط به “عصب” دندان معروف شده است. چرا که قسمت جزیی از آن عصب است.و همان طور که گفته شد قسمتهای بسیار دیگری هم دارد. وقتی پوسیدگی به این “پالپ” می رسد و یا بعضی مواقع نزدیک آن می شود(یعنی عمیقا در عاج گسترش می یابد)، “پالپ” یادر اصطلاح عامیانه “عصب” آسیب می بیند و به مرور عفونی می شود. “پالپ” با این که تقریبا شبیه بقیه بافت های نرم بدن است ولی قدرت دفاعی کمی دارد. یعنی اگر عفون ت یا میکروبها و یا صدمه به آن برسد، تقریبا قادر نیست خود را ترمیم کند و از بین می رود( می میرد).