سبک رومانسک
در سبک رومانسک استفاده از طاق ضربی و سنگ های صیقل داده شده رواج داشت. در این مرحله این معماری به حد کمال و تعالی خودش رسیده بود و به عنوان یک سبک معماری در تمام طبقات مانند پادشا هان ، کشیش ها و اشراف زادگان محبوبیت داشت و انها قصر ، کلیسا و خانه خود را به این سبک طراحی و معماری می کردند. از سبک رومانسک در انگلیس ، به عنوان معماری نورمن یاد می شود. اصطلاح پیش رمانسیک بعضی مواقع به معماری آلمان در دوران کارولینگیان و اوتانیان اطلاق می شود در حالی که رمانسیک اولیه به ساختمان های ایتالیائی ، اسپانیائی و قسمتی از فرانسه که خصوصیات رمانسیک دارند گفته می شود.
انواع سبک های معماری رمانسک
در هر یک از کشورهای اروپایی، معماری رومانسک، ویژگی های خاصی داشت و به همین خاطر در این معماری، سبکهایی بوجود آمد که در ادامه عبارتند از:
-
سبک لومباردی: در سده های میانه به قسمتهای شمالی آلمان، لومباردی می گفتند. معماری رومانسک لومباردی دارای ویژگیهایی نظیر ردیف قوسهای زیر قرنیز لبه بام، بالکانه پله پله قوسدار زیر شیروانی و گچبریهای مشخص کننده طبقات برجها و همچنین تاقهای متقاطع سراسر راهروهای جانبی صحن و ... بود.
-
سبک نرماندی: هدف از سبک نورمان( نرمان)، همان مناطق جنوبی آلمان بود. استفاده از شیوه های معماری رومانسک در این مناطق باعث ایجاد آثار معماری دیگری در کشورهای فرانسه و انگلستان به همین شیوه شد. البته این سبک در فرانسه تکامل یافت. وایکینگها بعد از روی آوردن به آئین مسیحیت در شمال، ساکن شدند. سبک نرماندی، مهمترین سبکی بود که در کان فرانسه، توسط کلیسای(( سنت آتین)) پدید آمد.
-
سبک توسکان: توسکان از دیگر سبکهای رایج معماری رومانسک به شمار میرود که منشأ آن به قسمتی از ایتالیا برمی گردد که به همین نام شناخته شده است. معماران این سبک، ویژگیهای سنتی معماری خود را کنار نگذاشتند و خصوصیات معماری رومانسک را با آن درآمیختند، به گونه ای که بناهای ساخته شده با شیوه های توسکانی، متأثر از ویژگی باسیلیکاهای صدر مسیحت بود؛ همین امر باعث شد تا رومانسک توسکان را با نام رومانسک محافظه کار بشناسند.
-
سبک آکتین: در جنوب فرانسه منطقه ای به نام اکتین وجود دارد که از معماری رومانسک در آن استفاده شده است؛ از ویژگیهای استفاده شده در این منظقه می توان به عدم وجود راهروی جانبی و ایجاد گنبد بر روی کلیساها متأثر از معماری بیزانس اشاره کرد. همچنین اغلب کلیساهای این سبک را با سقف چوبی می ساختند و بعنوان پوشش زیرین و دوم از سقف های گنبدی استفاده میشد. ارتفاع کلیساهای این سبک و این ناحیه نسبت به کلیساهای فرانسه، کوتاهتر است. ساختمانهای سبک رومانسک ویژگیهای مشترک دارند اما هر ساختمان شکل خاص خودش را دارد
- سبک کلونی – بورگونی: یکی از بناهای ساخته شده در فرانسه با سبک کلونی – بورگونی،(( کلیسای سن سرنن)) نام دارد که با استفاده از طاق گهواره ای نیم دایره ای شرایط لازم را برای ایجاد یک سقف سنگی فراهم کرده است.
ویژگی های معماری رومانسک
معماری رومانسک از جمله سبک های معماری است که توانست ارتباط خود را با بافت تاریخی حفظ کند. زمانی که کشورهای اروپایی درگیر جنگ های خونین بودند به دنبال ساخت ساختمان هایی بودند که آن ها را از گزند دشمن در امان نگه دارد. از این رو ساختمان هایی با دیوارهایی عظیم، محکم و قوس های نیم دایره ساخته شد.
یکی از بارزترین ویژگی های ساختمان های این سبک معماری پیروی از طرحی منظم و متقارن در ساختار کلی بنا بود. ظاهر بناهای رومانسک ساده و به دور از تجملات است. دیوارهای این ساختمان ها چنان مقاوم هستند که هنوز هم اکثر آن ها بدون آن که خراب شده باشند بر جای خود استوار باقی مانده اند. هر چند به نظر می رسد باید در این دوران تعداد قلعه های رومانسک نسبت به سایر بناها بیشتر باشد، اما در واقع تعداد کلیساهای سبک رومانسک بیشتر است. ساختمان های رمانسک، ویژگی های مشترک متعددی دارند و از طرحی منظم و متقارن پیروی می کنند؛ اما در مجموع هر ساختمان، شکل به خصوصی داشته و ظاهر و مصالح به کار رفته در آن ها در هر ناحیه متفاوت است. نمای کلی این سبک در مقایسه با معماری گوتیک، ظاهر ساده تری داشته و دیوارها وظیفه ی تحمل وزن سنگین ساختمان را بر عهده دارند. به همین دلیل است که دیوارهای سبک رمانسک را بسیار ضخیم می سازند. از ستون در کلیساها و قلعه های رمانسک، استفاده ی بسیاری می شد که تنوع بالایی از لحاظ جنس و سبک دکوری داشتند. یکی از ویژگی های رایج معماری رمانسک، به هم پیوستن دو پنجره ی طاق دار یا گذرگاه طاق دار به یکدیگر است که با یک ستون بزرگ یا ستون باریک از یکدیگر جدا می شوند و داخل یک طاق بزرگ تر قرار می گیرند؛ به این شکل که در طبقه ی همکف کلیسا، گذرگاه طاق دار بزرگی وجود دارد و از ستون های ضخیم متعددی تشکیل می شود. بالای این بخش، یک ردیف دیگر از طاق های کوچک تر رختمان های معماری رومانسک معمولاً دکور ساده ای دارند و به جای استفاده از الگوهای خمیده یا گل دار، از شکل های هندسی همچون مربع، لوزی و طرح های زیگزاگ کمک می گیرند. از دایره نیز استفاده می شد که شکل رایج طاق های نیم دایره ای سبک رمانسک را تداعی می کرد. طاق های شبستان کلیساها، معیار دقیقی دارند و از لحاظ هندسی، از طرح هایی منطقی پیروی می کنند؛ به این صورت که با یک نگاه می توان متوجه اندازه ها و الگوی تکراری آن ها شد که چگونه به خوبی با ساختمان هایی به آن بزرگی و سنگینی هماهنگ هستند. البته ساختمان هایی که در مراحل بعدی رمانسک ساخته شده اند، ممکن است ویژگی هایی را در برگیرند که در نمونه های اولیه ی آن دیده نمی شود؛ اما به طور کلی ویژگی های معماری رمانسک را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:ا در نظر می گیرند که معمولاً یک ستون بین آن ها واقع شده است. ردیف بالاتر آن ها دوباره طاق های کوچک تر دیگری را در برمی گیرد و به این شکل، کوچک شدن تدریجی اندازه ی ساختمان را به شکلی منطقی نشان می دهد.
- دیوارهای ضخیم
- ستون های مقاوم
- طاق های رومی
- برج های بزرگ