موارد مصرف اکسناتید
انسولین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن، توسط لوزالمعده ساخته می شود. این به کنترل سطح قند خون کمک می کند. اگر بدن شما به اندازه کافی انسولین را برای رفع نیازهایش نسازد و یا اگر از انسولینی که می سازد، به طور موثر استفاده نکند، درنتیجه بیماری به نام دیابت ملیتوس (دیابت شیرین) ایجاد می شود.
اکسناتید یکی از داروهایی است که برای افراد مبتلابه دیابت نوع 2 تجویز می شود.
افراد مبتلا به دیابت برای کنترل مقدار گلوکز (قند) در خون نیاز به درمان دارند؛ زیرا که کنترل خوب میزان قند خون، خطر ابتلا به عوارض بعدی را کاهش می دهد. برخی افراد می توانند قند خون خود را با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی شان کنترل کنند، اما برای برخی دیگر، داروهایی در کنار تغییر رژیم غذایی تجویز می شود.
اکسناتید در سه راه کار می کند. این دارو مقدار انسولین تولید شده توسط بدن را افزایش می دهد تا سطح قند خون را پایین بیاورد. همچنین مقدار ماده ای به نام گلوکاگون را که توسط لوزالمعده تولید می شود را کاهش می دهد. گلوکاگون کبد را به تولید قند بیشتر تشویق می کند، بنابراین با کاهش میزان گلوکاگون در بدن، سطح قند خون نیز کاهش می یابد. اکسناتید در معده نیز اثر می کند، به طوری که غذا آهسته تر از معده عبور می کند. این بدان خاطر است که قند دریافتی از وعده های غذایی دیرتر به خون شما وارد شود.
اکسناتید در زیر سطح پوست تزریق می شود. این تزریق با استفاده از یک سرنگ و یا یک قلم از پیش پر شده صورت می گیرد. داروی اکسناتید به همراه دیگر داروهای ضد قند خون استفاده می شود. اکسناتید در دو نوع تزریقی موجود می باشد. یک نوع تزریقی به صورت انتشار استاندارد (با نام تجاری ®Byetta) که دو بار در روز تجویز می شود و نوع دوم تزریقی به صورت انتشار طولانی مدت (با نام تجاری ®Bydureon) که یک بار در هفته تجویز می شود.
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- درد، خارش، احساس گرما، تورم، درد پوستی، تاول، تغییرات در پوست، سخت شدن و توده مانند شدن محل تزریق دارو؛
- متورم شدن گردن یا گلو (بزرگ شدن تیروئید)، خشن شدن صدا، مشکلات در بلعیدن یا تنفس؛
- پانکراتیت – علائم: درد شدید در قسمت بالای شکم که تا پشت نیز امتداد یابد، حالت تهوع و استفراغ، ضربان قلب تند؛
- میزان پایین قند خون – علائم: سردرد، گرسنگی، تعریق، تحریک پذیری، سرگیجه، حالت تهوع، ضربان قلب تند، احساس اضطراب، بی قراری و لرزش؛
- مشکلات کلیوی : عدم ادرار یا ادرار ناچیز، ادرار دردناک یا به سختی ادرار کردن، تورم در پاها یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی اکسناتید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست؛
- سردرد؛
- خارش، یا برآمدگی کوچک در محل تزریق دارو؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، فوراً به دکتر مراجعه کنید.
نکاتی که قبل از مصرف اکسناتید باید در نظر گرفته شود
برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیست و بعضی داروها نیز درصورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می گردد؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف داروی اکسناتید ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورتی که باردار هستید و یا قصد باردارشدن دارید یا درصورتی که به نوزاد خود شیر می دهید.
- اگر مشکل معده و یا سیستم گوارش دارید.
- در صورتی که سابقه پانکراس ملتهب (پانکراتیت) داشته اید.
- اگر شما هر گونه مشکلات کلیوی دارید.
اگر از سایر داروها استفاده می کنید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل. به خصوص اگر داروهای درمان اختلال نعوظ استفاده می کنید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه کمتر از سه روز تا نوبت مصرف بعدی این دارو فاصله بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. علائم مصرف بیش از اندازه ی این دارو، شامل حالت تهوع و استفراغ و علائم کاهش سطح قند خون (سردرد، گرسنگی، تحریک پذیری و کج خلقی، سرگیجه، لرزش) می باشد.
از چه مواردی در دوره مصرف بایدوریان یا اکسناتید باید خودداری کرد؟
- شما نباید داروی بایدوریان را به صورت همزمان با انسولین استفاده کنید. همچنین، بایدوریان را به همراه بایِتا مصرف نکنید.
- از مصرف الکل خودداری کنید؛ چرا که باعث افت قند خون شما می گردد.